December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised


image: as0001

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS QVARTVS Literas R, S, T, V, X, Y, Z, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.



image: as0002

[gap: blank space]

image: s0001

[gap: illustration]

page 463, image: s0589b

TITA catellae nomen elegantissimae, cui ab Antonio Theobaldo monumentum Romae fuisse positum, scribit Vulturariensis Episcopus, apud Fortun. Licetum de Lucernis Antiqq. l. 2. c. 57.

TITACIDAE vicus in Antiochide tribu, a Titaco, qui Aphydnas Dioscuris prodidit. Steph.

TITAEA mater Titanum, cum filiis culta, in Africa, teste Diodoro [orig: Diodorô], l. 3. Hinc illi *titai/wnes2 primum, inde *tita=nes2 Dorice. Salmas. ad Solin. p. 825. Vide quoque infra Titia.

TITAN vel TITANUS, Caeli et Vestae filius, frater Saturni natu maior, ad quem quamvis paternae hereditatis ius pertineret, quoniam tamen matrem et sororem in Saturnum propensiores esse sentiebat, suo illi iure ea [orig: ] lege cessit, ne quam sobolem masculam educaret, sed caeli imperium ad liberos suos rediret. Verum cum postea Opis dolo [orig: dolô] factum intelligeret, ut primum Iuppiter, deinde Neptunus et Pluto clam essent educati, eaque [orig: eâque] via [orig: viâ] liberos suos avita [orig: avitâ] successione deiectos videret, una cum filiis suis Titanibus bellum adversus fratrem suscepit, cuius exitus is fuit, ut victus praelio [orig: praeliô] Saturnus, una cum matre, et sorore in hostium manus pervenerit, arctissimaeque custodiae fuerit inclusus, donec adultus Iuppiter, victis Titanibus, eum liberavit. Ponitur aliquando pro Sole. Ovid. l. 1. Met. v. 10.

Nullus adhuc mundo praebebat lumina Titan.

Iuvenalis Titanem posuisse videtur pro Prometheo, Sat. 14. v. 35.

E meliore luto finxit praecordia Titan.

Hesych. [correction of the transcriber; in the print Hesysch.] *tita\n, paiderasth\s2, kai\ to\ tou= *)antixri/s2ou o)/noma. Sed posteriore modo [orig: modô] sumptum vocabulum scriberetur *tei/tan, ut adpleatur numerus 666. qui in Apocalypsi notatur, ut numerus Bestiae, vel Antichristi. Palmerius. Hinc Titanius, ut Titania castra apud Virg. l. 6. Aen. v. 725. et Titania bella apud Sil. Italicum, l. 12. v. 725. Item Titaniacus; Ovid. l. 7. Met. v. 398.

Hinc Titaniacis ablata draconibus, intrat
Palladias arces. --- -- --- --

Item Titanicus. Unde proverb. *titanw=des2 ble/pein Titanicum tueri. Vide Natal. Com. l. 6. c. 20, Nic. Lloyd.

TITANA [1] oppid. Sicyoniae, Pausan. l. 2. a Sicyone 60. stad. Dictum et Teutanium. Cum regiunc. cognomine.

TITANA [2] vide Heliopolis.

TITANES filii feruntur Titani fratris Saturni, de quo supra. Aliis videntur sic dicti a)po\ th=s2 ti/sews2, id est, ab ultione; aliquibus a)po tou= titai/nein, quod est trahere, vel extendere. Diodorus omnes communi nomine a Titea matre vult appellatos, quae quidem fabulosa omnia. Eustath. in Homer. et alii intelligunt per eos spiritus et ventos, qui ex caelo, id est, aere, ad terram demissi occultantur in ea [orig: ], atque ita terrae motus generant, qui saepe multos homines opprimunt et conficiunt. Atque eo etiam (si Physice fabulam enodes) referri poslunt et verba Hesiodi in Theog. v. 207. 209. ubi simul etymon proditum ab eo, quod supra expressimus: Sic enim ait.

*tou\s2 de\ path\r *tithn=as2 e)pi/klhsin kale/esken
*fa/ske de\ titai/nontas2, a)tasqali/h| me/la r(e/cai
*)/ergon, toi=o d' e)/peita ti/sin meto/pisqen e)/sesqai.

Suidas: katakqoni/ous2 dai/monas2 exponit. Sane Homerus Hymno [orig: Hymnô] 2. in Apollinem, v. 335.

*tithn=e/s2 te qeoi\, toi\ u(po\ xqoni\ naieta/ontes2
*ta/rtaron a)mfi\ me/gan, tw=n e)c a)/ndres2 te qeoi/ te.

Hos fama est omnium primos metendi artem a Cerere fuisse doctos. Apollon. l. 4.

*dhw\ ga\r kei/nh e)ni\ dh\ pote na/ssato gai/h|,
*tithn=as2 d' e)/dae staxu\n o)/mpnion a)mh/sasqai.

Ex horum sanguine cum Diis bellum gerentium, qui in terram defluxit, varia serpentum genera exorta esse scribit Nicander in Theriacis hoc [orig: hôc] pacto [orig: pactô]:

*)all' h(/toi kako/erga fala/ggia, su\n kai\ a)nu/grous2
*(erphsta\s2, e)/xia/s2 te kai\ a)/xqea mu/ria gai/nhs2
*tith/nwn e)ne/pousin a)f' ai(/matos2.

Quin et Orpheus hymno [orig: hymnô] in Titanes:

*tithn=es2 *gai/hs2 te kai\ *ou)ranou= a)glaa\ te/kna
*(hmete/rwn pro/gonoi pate/rwn, gai/hs2 u(pe/nerqen
*)/okois2 *tartare/oisi muxw=| xqono\s2 e)nnai/ontes2
*)arxai\ kai\ phgai\ pa/ntwn qnhtw=n polumo/xqwn,
*ei)nali/wn phnw=n te, kai\ oi( xqo/na naieta/ousin
*)ec u)me/wn ga\r pa=sa pe/lei genea\ kata\ ko/smon.

Nic. Lloydius.

TITANOMACHIA Graece *titanomaxi/a, pars Cycli Epici, composita ab Eumelo Corinthio, an Arctino? iuxta Athenaeum, l. 7. *oida o(/ti o( th\n *titanomaxi/an poih/sas2, ei)/t' *eu)/mhlo/s2 e)s2in o( *kori/nqios, h)\ *)arkti=nos2: continebat Titanum pugnam, uti *gigantomaxi/a Gigantum; hos enim diversos fuisse, fabulis accuratius inquisitis notum. Casp. Barthius ad Statium, Theb. l. 10. v. 44.

TITANUS [1] fluv. et oppid. Aeolidis, Plin. l. 5. c. 30. Item mons Thessaliae.

TITANUS [2] Mons San Marino incolis, excelsus, cum oppido, quod Fanum S. Marini dicitur, inter Romandiolam et Ducatum Urbini, intra fines ditionis Pontificis, sui tamen iuris, cum duodecim vicis ei subditis. Distat 6. milliar. a Leopoli in Ortum, uti 20. a Sarsina, et 24. a. Casena, Pisaurum versus totidem fere. Dicitur aliter Acer.

TITANUS [3] portus Corsicae, seu Titanus, hodie Golfo di Talano, Brietius. Titianus autem fluvius, Fiuminale d'Ornano, in portum


page 464, image: s0590a

cognominem se exonerat, in ora Occidentali Insulae, ubi tendit in Meridiem.

TITARESIUS vulgo TITARESO Hesych. *titarh/sios, potamo\s2 *)Hpei/rou. Ubi Grammaticus alias longe doctissimus suam in Geographicis inscitiam prodit: est enim Pieriae et Thessaliae fluvius, apud Pharsalum urbem fluens, longe ab Epiro. Sed fefellit cum Homerus, qui eo quod de Peraebis dixit Il. b. v. 749.

---- *menepto/lemoi/ te *peraiboi\.
*(oi peri\ *dwdw/nhn duxei/meron oi)k' e)/qento
*(Oi/t a)mf' i(merto\n *titarh/sion e)/g' e)ne/monto.

Putavit Titaresium ac Dondonem, esse in eodem regionis tractu. Sed in eo falsus est. Duplices enim Peraebi, qui cum a planis Thessaliae locis a Lapithis pulsi fuerunt, bifariam divisi sunt: Alii ad Olympum, et Pieriae loca montuosa, unde fluit Titaresius, habitavere [orig: habitavêre]; alii ad Aethicas profacti sunt, et ibi manserunt in montibus Thesprotiae ac Dodonae vicinis, qui nihilominus propter idem nomen et consanguninitatem uniti sub Guneo duce ad Troiam profecti sunt. Lucanus hunc fluv. Titaresum vocat, l. 6. v. 375.

Solus in alterius nomen cum venerit undae,
Defendit Titaresus aquas, lapsusque superne
Gurgite Penei p8ro siccis utitur arvis.
Hunc fama est Stygiis manare paludibus amnem,
Et capitis memorem, fluvii contagia vilis
Nolle pati, superumque [orig: superûmque] sibi servare timorem.

Nimirum voluit exprimere illud Homeri Il. B. v. 751. ubi supra:

*(oi t' a)mf' i(merto\n *titarh/sion e)/rg' e)ne/monto,
*(\os2 r() ei)s2 *phneio\n proi/+ei kalli/r)r(oon u(/dwr,
*ou)d' o(/ge *phneiw=| summi/sgetai a)rgurodi/nh|,
*)alla\ te/min kaqu/perqen e)pir)r(e/ei, hu)/t' e)/laion,
*(orkou= ga\r deinou=, *stugo\s2 u(/dato/s2 e)s2in a)por)r(w/c.

Ortur hic fluv. ex Titaro monte, nec aquas suas Peneiaquis permiscet. Lucan. supra. Nic. Lloydius.

TITARON urbs Thessaliae, Steph. et Lycophr.

TITARUS Mons e quo Titaresius fluv. ut dictum, oritur.

TITENUS Colchidis fluv. in Pontum Euxinum se exonerans, Apollon. l. 4.

TITELMANNUS Franciscus, vide Franciscus.

TITHOES Rex Aegypti, apud Plin. l. 36. c. 13. ubi Labyrinthum, ait, in Heracleopolite nomo sactum esse (ante annos, ut tradunt, 3600) a Petesuco sive Tithoe. Vide supra Petesucus.

TITHONUS Laomedontis, Troianorum Regis, fil. qui cum ob formae praestantiam ab Aurora adamaretur, ab eadem raptus est, et curru eius in Aethiopiam advectus, ubi et Memnonem ex ea genuit. Vide Servium in illud l. 4. Aen. v. 585.

Et iam prima novo [orig: novô] spargebat lumine terras,
Tithoni croceum linquens Aurora cubile.

Fabulantur Poetae, hunc summi muneris loco [orig: locô] longissimam vitam ab Aurora petiisse, eaque [orig: eâque] impetrata [orig: impetratâ] cum aetates plurimas vixisset, decrescente quottidie ex senio corpore, tandem in cicadam versum fuisse. Horat. l. 2. Carm. Od. 16. v. 30.

Longa Tithonum minuit senectus.

Idem, l. 1. Od. 28. v. 8.

Tithonusque remotus in auras.

Ubi Acro et Porphyrio, itemque alii oscitantes interpretes acceperunt pro Tithono mortuo. Atqui poeta fabellam perstringere voluit ex mythologia, ut dixi, de Tithono in cicadam verso, et suspenso in auris, sive aere, in canistro sive fiscella [orig: fiscellâ]. Eustath. ad Iliad. y. *(oi poihtai\ lalou=si peri *tiqwnou=, o(/ti te ei)s2 te/ttiga dia\gh=ras2 meteblh/qh, kai\ o(/ti e)n tala/rw|, h)\ e)n karta/llw| e)krema/sqh. Cleanthes apud Athen. l. 3. *tiqwno\s2 a)qanasi/as2 e)piqumh/tas2 e)n qala/mw| (lege e)n qala/rw| ) kre/matai pa/ntwn u(po\ gh/rws2 e)s2erhme/nos2 tw=n h(de/wn. Propert. l. 2. El. 18. v. 7.

At non Tithoni spernes Aurora senectam
Desertum Eoa [orig: Eoâ] passa iacere domo [orig: domô] est:
Illum saepe suis decedens fovit in ulnis
Quam prius abiunctos sedula lavit equos,
Illum ad vicinos cum amplexa quiesceret Indos,
Maturos iterum est questa redire dies, etc.

Nic. Lloydius.

TITHORAEA urbs Boeotiae a Tithoraea Nympha, Steph.

TITHRAS vicus in tribu Aegeide, Idem. Dictus a Tithrante, Pandionis filio, cuius populi nota perversitas est. Vide Schol. in Aristophan. Ranas, Act. 2. Sc. 1.

TITHRASUS fluv. et oppid. Libyae interioris, ubi Gorgones natae, apud oram Occidentalem, Suidas. Etiam municipium Attic. quod Gorgonibus tribuitur.

TITHRONIUM urbs Phocidis, Steph.

TITHYMALLI lacte occulte scribendi ratio indigitatur Plinio l. 26. c. 8. Tithymallum nostri herbam lactariam vocant --- -narrantque lacte eius inscripto [orig: inscriptô] corpore, cum inaruerit, si cinis inspergatur, apparere literas et ita quidam adulteras alloqui maluere [orig: maluêre], quam codicillis: qua de herba vide ibi plura, apud Salmas. ad Solin. p. 941. ubi de vi eius caustica, et succo, qui inde colligebatur, nec non p. 1313. ubi de speciebus eius, Haoscer, et Alascir.

TITI Livii duo fuêre alter Tragoediarum scriptor, qui ob ingenii meritum a Livio Salinatore, cuius liberos erudiebat, libertate donatus est. Alter Patavinus, qui floruit sub Augusto ac Tiberio. Vide Livius.