CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS QVARTVS Literas R, S, T, V, X, Y, Z, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

TRICASSES Galliae Lugdunensis quartae vel Senoniae populi, quum duae tantum Lugdunenses essent, secundae una cum Rotomago et Turonis, erant attributi, Amm. Marcellin. l. 15. Eorum apud Iul. Caesarem, Melam et Strabonem nulla mentio. Plinio, l. 4. c. 18. Tricasses et Trecasses, Ammiano modo laudato Tricassini vel Tricasini, vulgo Troiens dicuntur. Eorum angusti fines: Quippe Senonum hinc, inde Lingonum atque etiem Catalaunorum finibus undique clausi coarctantur. Urbs primaria caputque gentis Ptolemaeo Augustobona vocata, in tab: Peutingeriana Augustobona, quod idem est, Manum enim et Bonum Latinis synonyma fuisse notum, dicta, distat in itiner. Aethici a Clano 16. mill. pass. ab Agendico 33. In veterib. Notit. collocatur in umbilico provInciae Lugdunensis Senoniae, media eius provinciae civitatibus interposita: ita ut supra se quidem habeat metropolim Agedincum Senonum, Autricum Carn utum et Autissiodorum; infra vero Aurelianos, Parisios et Meldos. Hodie Trecae, Gall. Toyes. Hanc primus Gregor. Turonensis Campaniae urbem, qualis hodie est, vocat: Patentibus campis sitam, et nec armis munitam nec muris, Vita S. Ludi a Trecis, refert, principatu Placidi Valentiniani, ubi portam Caesaris esse scribit. Pagus eius hodie non habet nomen. Hadr. Vales. Notit. Gall. Vide etiam infra in voce Tricassini.

TRICASSINI Ammian. l. 15. Trecasses Plin. l. 4. c. 18. Tricases Anton. Tricasii Ptol. vulgo Troyes popul. et urbs Galliae Celticae in Belgicae confinio sive e contra, a Rhemis 26. leuc. in Ortum, vide Tricasses.

TRICASTINI popul. Galliae Narbonens. prope Druentium fluv. quorum tractus exiguus le Tricastin. In provinc. Delphinatus inferioris versus Rhodanum et limites Provinciae. Eorum urbs Augusta Tricastinorum, vulgo S. Paul, in colle est, 1. leuc. a Rhodano, media fere inter montem Aemarorum ad Boream et Arausionem ad Meridem, 3. leucis utrinque, uti 4. a Vasione in Circium. Hanc eandem cum Noviomago vel naeomago esse, contra Sirmundum, Scaligerum et Holstenium, sentit Hadr. Vales. Notit. Gall. Inter provinc. Viennensis civitates 14. septimum obtinet locum, in veterib. Notit. Arelatensi eam provinciae alii tribuunt: et hodieque Tricastinus Episcopatus unus est e quatuor Arelatensis provinciae. Primum Episcopum suum S. Paulum patronum habet, et maius urbis templum S. Pauli nomine censetur, quae urbs, qualis nunc est, in Delfinatu, vicus magis, quam civitas vocari meretur. Concilio Epanonensi inter fuit Florentius Episcopus: Concilio Aurelianensi quarto Heraclius: Ad Concilium Lugdun. secundum, misit Eusebium Presbyterum Victor Episcopus Concilio Marisconensi secundo adfuit missus, seu Vicemgerens Eusebii Episcop. Concilio Cabillonensi Betto Episcop. Cum apud Usuardum legitur: Kal. Febr. in oppido Trecassino S. Pauli Episcopi, cuius et vita virtutibus claruit, et mors miraculis commendatur: pro Trecassino, legendum, Trecastino vel Tricastino: ab hoc enim Paulo urbs haec dicta oppid. S. Pauli, s. Paul de Tricastin: alias absolute, ut dictum, S. Paul: Holstenio S. Paul en Trecasteaux, etc. Vide Hadr. Vales. supra memoratum in Augusta Tricastinorum. Hinc Tricastinus. Silius, l. 3. v. 466. Iamque Tricastinis incedit finibus agmen.

TRICCA vide TRICA. Est autem, Aestiotidis hodie Ianua, Macedoniae region. urbs, ad Peneum. Ptol. Tricala Sophiano et Bellonio. Hic [orig: Hîc] natus est Aesculapius, qui ob id Triccaeus dicitur 25. mill. pass. ab urbe Ianna, in Ortum, Larissam versus, et Pharsalum 60. mill. pass. circiter.

TRICCAE quae Dolopibus vicina est et Pindo monti, templum erat Aesculapio sacrum, qui in Coo Insula et Pergami quoque cultus est; sed nullibi religiosius, quam Epidauri in Peloponneso, ubi natus est, et unde Epidaurius dicitur. Ovid. l. 15. Met. v. 723.

TRICENARIUM apud Eccl. Rom. Scriptores, officium est; o. Missarum, quod totidem diebus pro defunctis peragitur, institutore Gregorio [orig: Gregoriô] M. Item obventiones, quae Sacerdotibus propterea obtingunt. Apud eosdem tricesima dies defuncti, ut et aliae quaedam, anniversaria [orig: anniversariâ] maemoria [orig: maemoriâ] recoli solitae, occurrunt passim. Hincmarus Remens. Capitul. ad Presbyteros, c. 14. ex Concilio Namnet. Ut nullus Presbyterorum ad anniversariam diem, vel tricesimam, tertiam vel septimam alicuius defuncti -- se inebriare praesumat. Cuiusmodi anniversarios demortuorum dies, apud Melchitas, Moronitas, Coptitas et Iacobitas quoque obtinere, ex Abr. Echellensi discimus ad l. Ebed-Iesus, c. 60. ubi tricesimae originem, a numero dierum, quibus Mosis obitum luxerunt olim Israelitae, arcessit. Plura hanc in rem vide apud Car. du Fresne Glossar. et Macros Fratres Hierolex. quorum is etiam tricesimam Nuptiarum diem, ut annalem, a Christianis veterib. cultam: hi in Regulis Monast. secundam hebdomadem Quadragesimae Tricesimam appellari, sicut tertiam Vicesimam, ratione praecedentium hebdomadum, Septuagesimae, Quinquagesimae et Quadragesimae, addunt. De statis vero ac anniversariis luctus [orig: luctûs] diebus apud veteres Romanos, diximus supra, non uno [orig: unô] loco [orig: locô]. Vide et infra ad Tricesimum: uti de *triaka/si. Atheniensium, supra voce Phratrica.

TRICENNALIA quorum mentio in nummo Diocletiani, cui inscriptum, VOT. XXX. S. in gemma apud Ghaluzium MAXI.

VOT. XXX. P. in nummo aur. Constantini, VOT. XXX. seu quod idem tria Decennalia, in nummo Antonini Pii, VOTA SUSCEP. DECENN. III. quid sint, tangit Porphyrius in Panegyr. quem eidem Constantino in ipis Vicennalibus dixerat,

-------- Saeclis da, Constantine, serena
Tempora, summe pio Tricennia suscipe voto.

Plura de his vide infra, ubi de Votis et Votivis Nummis. Apud Athen. neminem in Scenam prodeundi facultatem habuisse, mh/pw tria/konta e)/th gegono/ta, nondum triginta annos natum, diximus supra voce Scenici. Eandem fuisse aetatem Senatoriam, apud Romanos, vidimus voce Senatores.

TRICERIUM Graece trikh/rion, hodiernis Graecis cereus est triangulus, seu trisulcus, cuius in Paschali festivitate, quae apud illos plurimis ceremoniis peragitur, usus est. Summo [orig: Summô] enim mane, ante Matutini recitationem, instituunt processionem, redeuntesque Templi portas inveniunt clausas. Tunc Episcopus, ex Psalmis, Attollite ait portas etc. et respondente interius aliquo [orig: aliquô], Quis est iste Rex gloriae? ipse post contentionem aliquam, percutiens pede valvas intonat, Surrexit Christus. Quo [orig: Quô] dicto [orig: dictô] statim Basilicae ianua panditur; ac is, qui sacra peragit, in altum extollit trikh/rion: idem faciente populo [orig: populô] cum lumine, quod quisque manu gerit etc. Vide Macros Fratres, voce Pascha. SS. Triadem eo [orig: eô] significari ait C. du Fresne mox laudandus.

TRICESIMAE German. urbs. Ammian. quam Pet. Divaeus putat eandem esse cum Legione Trigesima Ulpia Ptolemaei; et an ea [orig: eâ] Ultraiectum in Hollandia designetur, se nolle contendere ait. Alpen est Ferrario, apud Bercum, inter illud et Sartas sesquileuca [orig: sesquileucâ], ad Rhenum. Vide Utricesium.

TRICESIMUM oppid. seu castrum Carnorium, apud Forum-Iulii, ab Utino 7. mill. pass. Iulium Carnicum versus 30. Antonin. Adhuc Tricesimo.

ad TRICESIMUM in numerando pervenientes Christianorum nonnulli, cur pronuntiare soleant verba, in bonum, seu in nomine Domini, diximus supra voce, Kyrieles, vide quoque Tricenarium.

TRICHIA inter nomina Ephesi Steph. enalei=to de\ kai\ *samo/rna, kai\ *trixi/a, kai\ *)ortugi/a, *ptele/h. Ubi libri habent *tri/xeia, Salmas. reponi vult *trhxei=a sic enim dictus est mons, in quo colebant Ephesii, priusquam in plana descenderent, circa Dianae templum in cavo ac depresso loco situm, habitaturi. Strabo, *trhxei=a de\ enalei=to h( u(pe\r to\n *korisso\n parw/reia: quam partem oppido incluserat Androclus. Hinc itaque Trichia, vel potius Trachea, uti Plinius effert, l. 5. c. 29. ipsa urbs appellata est. Vide Salmas. ad. Solin. p. 809.

TRICHILA apud Spartian. Hadr. c. 10. Exemplo [orig: Exemplô] etiam virtutis suae coeteros adhortans -- trichilas (seu trichilia ) de castris, et porticus et cryptas et topia diruit: pergula est, quae et umbella et umbraculum, Graece okia\s2 dicta, a densitate foliorum; proprie troka/lh et troxa/lion, unde vox orta. Vocant autem troxalo\n Graeci, quidquid curvum est ac inflexum. Unde troxa/lai, porticus virides arcuatae et in camerarum modum factae, ex harundinibus inflexis et opere topiario colligatis contextae. Isidorus, Trichilia, ubi pendent variae. i. e. ex quibus dependent cucumeres et cucurbitae, quas vatias appellat, quod incurvae essent obtortaeque, ducta [orig: ductâ] ab hominibus crura obtorta habentibus metaphora [orig: metaphorâ]. Columella, l. 10. v. 378.

Tum modo dependens trichila [orig: trichilâ], modo more chelydri.
Intortus cucumis etc.

Huiusmodi itaque trichilas, et topia et virides porticus, labante disciplina [orig: disciplinâ] militari, in aestivis castris sibi exstruebant milites, umbrae ac frigoris captandi gratia [orig: gratiâ], quod sustulit Hadrianus, severioris disciplinae instaurator. Vide Salmas. ad l. ubi et Caesarem trichilarum structarum in castris Pompeii mentionem similiter facientem, de Bello Civ. l. 3. c. 96. Illustrat: adde Casaubon. ad Sueton. Nerone, c. 27.

TRICHINAS cognomen Theodori, inter Sanctos relati apud Graecos, qui ei id nominis imposuereunt [orig: imposuêreunt], quod cilicium tri/xinon, i. e. hirtum seu e pilis contextum, perpetuo ad carnem humiliandam, in corpore gestaret. Vide Macros Fratres Hierol. et supra in voce Cilicium. At de Trichomane herba, seu kallitri/xw|, vide Salmas. ad Solin. p. 1293. et 1294.

TRICHORUM apud Spartian. Pescennio Nigro, c. 12. Domus eius hodie Romae visitur, ---- in qua simulacrum eius in trichoro constituit, statim post annum, ex Thebaico marmore etc. fastigium est; nam in fastigio domorum Augustarum statuas olim collocari solitas, ut et in fastigiis tem plorum, supra vidimus, in voce Fastigium. Ex Graeco tri/xwron, quod idem ac tri/gwnon, triangulare, quae forma illorum erat: Unde Galenus huiusmodi fastigia trigwnaeidei=s2 vocat th=s2 o)rofh=s2 a)nata/seis2, Commentar. peri\ a)/rqrwn, ubi planorum tectorum fastigiorumque differentiam pluribus exponit. Fiebant autem tecta fastigata pluribus plerumque fastigiis seu trichoris. Statius, Sylv. 3. l. 1. v. 58.

Et sic quidem triangulum recte tri/xwron, dicitur, utpote tribus angulis disparatum ac tribus locis in acumen desinentibus dispartitum. *tri/xwron enim proprie Graecis, quod tribus loculis distinctum ac divisum est. Unde tri/xwros2 a)yi/s2, in Templis Christianorum, quae trissa\ e)/ndia ku/klwn habet, ut loquitur Paulus Silentiarius, vel trinos recessus, ut Paulinus, Natali 10. ubi de abside Ecclesiae seu concha, sic inter alia:

Stellato [orig: Stellatô] spatiosa tholo [orig: tholô], trinoque [orig: trinôque] recessu
Dispositis sinuata locis ------

Una scil. apsis, ribus constans sinubus vel recessibus, quos et ko/lpous2, Graeci dixere [orig: dixêre], trichorum vel trichorium, dicta est: Sed alia [orig: aliâ] ratione, quam de fastigio vocem usurpatam vidimus. Vide hanc in rem plura, apud Cael. Rhodig. l. 18. c. 11. Salmas. ad Spartian. d. l. et Solin. p. 1213. Ludovic. de la Cerda, Advers. c. 102. Frid. Lindenbrogium, Not. ad Stat. l. c. Herib. Rosweidum, Not. ad Paulin. Nolan. Epist. 12. Alios: uti de ornamentis eorum aliquid supra, voce Pinnacella. Postmodum vero Tricorium, vel Tricorum pro triclinio seu refectorio Monachorum sumi coepit, uti videre est apud Order. Viralem, l. 3. et. 6. an quia camerae istae seu u)risth/ria, ac triclinia Veter. quae tot convivantes admittebant, spatiosiora erant, et in tres partes seu concamerationes, bino [orig: binô] columnarum ordine, divisa, uti vult Car. du Fresne, in Glossar. qui pluribus hac de re agit, in Descr. Aedis Sophianae n. 50.

TRICINARII Equi tw=n kalpaco/ntwn genus. Postquam enim Trepidantes seu Trepidarii equi, quos trotarios vulgo G alli vocant, arte delicate vehendi edocti erant, cuius inventi gloriam Parthis Vegetium vindicare supra vidimus: illi mediam quandam ambulaturam consequebantur inter asturcones et trepidantes, ac Latinis Tricenarii vel Tricinarii appellati sunt, inde Traqvenarios hodie iisdem Gallis corrupte vocantibus. Sic autem videntur dicti, quod tricino [orig: tricinô] spissoque [orig: spissôque] gradu ambularent, vel quod in ambulando gressus intricenarent, h. e. intricarent, et crura volubiliter implicarent et explicarent. Tales enim equi non longis et extensis passibus plenoque [orig: plenôque] gradu spatium carpunt, quod faciunt cantherii, sed gressibus intricatis et minutissime cribratis incedunt, genuumque crebra [orig: crebrâ] inflexione et alternis crurum voluminibus, gradu per minutias fracto [orig: fractô], incessum suum celeriter im pediunt expediuntque, hinc Latinis Acupedes etiam ac Colatorii; Graecis sakka/contes2 quoque nuncupati: quas voces, si placet, vide, et plura hanc in rem apud Salmas. ad Capitolin. c. 3. in Maximinis, ut et supra voce Tricae.

TRICIPITINI Nummi Graece trike/fala, dicti sunt nummi Imperatorum Constantinopolitanorum, ex Heracliana maxime Familia, qui tria capita praeferunt, ut docet Salmas. de modo Usur. p. 342. ex Artis notariae formularum Commentario, qui tu/pos2 te/xnhs2 tw=n *grammate/wn inscribitur, servaturque in Biblioth. Gall. Regis, in quo modo trike/fala, modo u(pe/rpura haec numismata vocantur, unde ex auro fuisse, conicere licet. Neque forte alia fuere [orig: fuêre] trike/fala, quae in die sancto Paschatis, a Patriarcha Constantinopolitano dabantur, ut habet Balsamon, de Incens. Patriarch. die Catech. Ait enim diebus Catecheseon, post Dominicam tou= *telw/nou, squmia/mata seu incensa, a)nti\ rogw=n kai\ bai/+wn; in Festo Palmarum cereos et cruce, rursus magna [orig: magnâ] feria [orig: feriâ] IV. cereos et incensa; denique in festo Paschatis a)spasmou\s2 kai\ trike/fala dari. Uti proin Tricipitinum olim Triumvirorum Collegium appellavit Varro; quod eorum capita in una eademque nummi facie exarata essent: ita Byzantini numismata tribus Imperator. capitibus insignia trike/fala, h. e. tricipitina, appellarunt [orig: appellârunt]. Car. du Fresne, Dissert. de inferioris aevi Numism. n. 72.

TRICLARIA Diana dicta est, cui sanguine humano [orig: humanô] quondam litari solitum erat, quod in ipsius delubro Menalippus et Comaetho, amore victi, turpiter coiissent. Pausan. l. 7. addit ob hanc templi profanationem secutam magnam agrorum sterilitatem, consultumque Apollinem respondisse, ut Menalippum et Comaethonem et praeterea singulis annis virginem pulcherrimam sacrificarent; tandem Eurypylum illius sacrificii crudelitatem sustulisse.

TRICLINIARCHA servus fuit olim Triclinio praefectus, ut in veteri Epigrammate nominatur. M. Ulpius Aug. Lib. Phaedimus: *)arxitri/klinos2, in Euangelio Iohannis, c. 2. v. 9. Iuvenco, Hist. Euang. l. 2. Minister summus; quod, ut inquit Athenaeus, l. 4. esset e)pista/ths2 th=s2 o(/lhs2 diakoni/as2, servorum nimirum Tricliniarium, quorum aliqui aquam in manus infundebant, Petron. aliqui fercula inferebant, Infertores ab opera appellati, Athen. l. 4. alii cibos praegustabant, Praegustatores hic appellati: nonnulli lectos sternebant, Lectisterniatores vocitati: quibus adde Mensarum detersores, eos qui lumina sub noctem inferebant, Structores, Carptores ac Scissores, panum Diribitores, auro escario praepositos, argenti potorii ministros, Ministratores, Pocillatores, calidae gelidaeque Ministros, Muscarum abactores, a matella, ad Pedes seu a Pedibus peros etc. Quorum omnium quae facies, quis cultus, quae frequentia, quis splendor; nemo melius Philone expressit de Vita Contempl. Ita enim is, Triclinia, inquit, Lectos habent eburneos aut pretiosioris materiae, gemmatos plerosque, stratos auro [orig: aurô], intertexta [orig: intertextâ] purpura [orig: purpurâ], vel aliis floridis coloribus variis, oculos allicientibus, poculorum etiam vim magnam, digestorum per suas species. Praesto sunt etiam scyphi, calices, phialae, thericlea, toreumataque clarorum artificum ministrantibus formosis mancipiis, non tam ad praesens ministerium quaesitis, quam ad exhilarandos aspectu convivis oculos. Ex his minores pueri Pincernas agunt, grandiores aquam afferunt, loti et nitidi fucatique ac cincinnatuli; alunt enim capIllitium, vel omnino intonsi, vel a fronte tantum praefectis in orbem crinibus, tenuissimas candidasque praecincti tunicas, anteriore parte ad genua demussas, posteriore ad poplites, utrinque mollibus taeniis adstricti commissur as tunicae, propendentibus ad latera finibus. Sic ornati adstant nutus observando, quid quisque postulet: Adsunt et alii adolescentes prima [orig: primâ] lanugine malas vestiti, curiose docti gravioris momenti ministeria. Eorundem operam omnem Petrus Chrysologus ita ob oculos ponit, Serm. 261. Servus namque post vigilias antelucanas, post totius dier varios ac duros labores, post trepidantes et anxios concursus et parat Domino suo cenam, et cinctus, quod paraverat, subministrat: non est elatus, quia fecit, sed cum devotione singula faciens contremescit, et apponit Domino suo cibos multiplices arte tota [orig: totâ] totius saporis conditos, ipse autem semicoctam nec salitam forsitan coenulam gustaturus; porrigens crebra pocula, variat calices, vina mutat, ad long:ssimi convivii sabulas longiores stat fixus; sta, moveri nescius; stat, cui lassescere non licet servituti et cum dominus iam partem noctis insomnem deducit, peragit inquietem; servus colligit, curat, accurat, ponit, componit, reponi et sic in rebus necessariis immoratur, ut nihil sibi aut parum noctis reservet ad escam

et soporem; post haec onmia nisi pervigilet in crastinum et dominum praevenerit dormientem, fessus indefessus mane abit ad verbera ad praesentem poenam nihil hesterno subvenit ei de labore etc. Insigne Tricliniarchae virga fuit, memorata Senec. Epist. 47. qua [orig: quâ] murmur samulorum compescebatur. Extra vero triclinium Actoribus illa seu Dispensatoribus conveniebat, docente Ammiano [orig: Ammianô] Marcellino [orig: Marcellinô], l. 14. Vide quoque Senecam, de Prev. Vitae, c. 12. et plura in hancrem, apud Laur. Pignorium, Comment. de Serv. ut et infra in voce Triclinium.

TRICLINIUM Graece tri/klinon, a lectis, in quibus vescebantur olim, dictum est. Sic autem Lipsius; Antiqq. Lection. l. 3. In conaculo collocabatur mensa rotunda, humilis: inferiorum quidem hominum tripes et ex simplici ligno: lautiorum citrea aut acerna aut lamina argentea intecta: quem pes eburneus fabrefactus, puta in modum pardi aut leonis sustinebat. Circum mensam tres et plurimum lecti sternebantur, ex quo Triclimi nomen. Vel duo etiam, quod Plautus Biclinium: posterior aetas a Vespasianorum imperio Sigma vocare coepit. Ii porro lecti tegebantur aulaeis, purpura [orig: purpurâ] aut alia [orig: aliâ] veste stragula [orig: stragulâ], pro copia et inopia convivatoris. In unoquoque autem horum lectorum tres convivae ad mensam accumbebant, unde de convivarum numero, proficisci a tribus, consistere in novem, dictum apud A. Gellium, l. 13. c. 11. non Romae solum, sed et Athenis: quamquam nonnumquam quaternos etiam in singulis lectis collocatos esse, docet Horatius Flaccus, l. 1. Sat. 4. v. 86.

Quod tamen sordidi hominis aliquo [orig: aliquô] modo [orig: modô] erat, et Cicero, in Pison. notat; cum ait: Graeci stipati quini in lectis; saepe plures, ipse solus. Alias enim, si convivarum numerus novenario [orig: novenariô] esset maior, tum tribus lectis adhuc unum pluresque adhiberi moris erat; Erat enim Triclinium tres lecti separati ac divisi, unde omnibus mensis illud convenire poterat: cum contra Sigma, quod etiam Stibadium et Accubitum dixere [orig: dixêre], unus perpetuus lectus, isque semirotundus, pro mensarum magnitudine, variaret. Quo [orig: Quô] factum, ut a numero [orig: numerô] convivarum istiusmodi stibadia modo Hexaclina, modo Octaclina, dicerentur. Martial. l. 9. Epigr. 60. v. 9. Ordo accumbentium hic erat, ut in quolibet lecto, qui dignissimus esset, supremum teneret locum; medio [orig: mediô] loco [orig: locô] excepto [orig: exceptô], in quo loco infimus; totius Triclinii honoratissimus erat, atque Consularis locus dicebatur, forte quoniam is locus proximus erat loco supremo infimi lecti, quem dominus convivii occupabat, uti videre est apud Salmas. ad Solin. laudatum hanc in rem supra, in voce Locus. Antiqui autem non solum ipsos tres lectos stratos, quibus ad mensam accumbebatur, Triclinium dixere [orig: dixêre], sed etram tri/klinon oi)=kon, locum scil. ipsum, in quo tres lecti sternerentur, ita appellavere [orig: appellavêre], ut Cicero, Vitruvius, Quintilianus, Val: Maximus, Suetonius, Alii Triclinium pro conclavi et cenatione ipsa usurparunt [orig: usurpârunt]. Sic de Simonide Phaedrus, l. 4. fab. 24. v. 28.

E quibus discimus; falli Servium, ad l. 1. Aeneid. cum errare dicit eos, qui Triclinium dicunt, ipsam Basilicam vel cenationem, etc. Eratque hoc vel aestivum, vel hiemale, M. Vitruv. Pollio, l. 7. c. 4. quorum illud irrigabatur per silvanos et fistulas, quae opulentiorbus ex argento et auro; istud favilla [orig: favillâ] et carbonibus illatis calefiebat, Casaubon. ad Sueton. Nerone, c. 27. et ipse Sueton. Tib. c. 74. Utrumque ornabatur tropaeis gentilitiis, ut Atrium imaginibus, Bibliotheca statuis. Petron. Satyrico [orig: Satyricô], Et quod praecipue miratus sum, in postibus fasces erant cum securibus fixi, quorum imam partem, quasi embolum navis aeneum, finiebat: Cum antiquis ea tempribus non privatorum domibus sed Deorum solum fanis suffigerentur. Itque empta [orig: emptâ] etiam domo [orig: domô], manebant haec ornamenta, neque novo possessori illa refigere fas erat. Vide Servium, ad l. 4. Aeneid v. 244. Ibidem et libri erant, adeo superbo [orig: superbô] apparatu, ut verius Bibliothecae videri possent, quam Triclinia seu Cenacula: qui mos inde ortus, quod in conviviis aliquid semper legere aut recitare Clientes famulique consueverant. Senec. de Tranquillit. animi, c. 9. De cuiusmodi Tricliniari recitatione, habes lepidissimum Epigramma apud Martialem, l. 3. Epigr. 50. quod vide, et Criticos, qui infinitis id locis probarunt [orig: probârunt]. Instruebatur porrotapetibus, aulaeis aliisque id genus, quae per vestimenta Triclinaria, l. 20. ff. de opt. leg. intelligit Dempsterus; quorum tamen nomine convivantium vestimenta, intelligi vult Ioh. Laurentius ICtus, Notis in Phaedrum. Aulaea certe quod attinet, memoriae prodidit Varro, quo [orig: quô] tempore usus camerae ignorabatur, vela ad excipiendum pulverem, ne super mensas spatgeretur, atque dapes simul conspurcaret et convivas, solita in Tricliniis suspendi. Quo respiciens Horatius, Serm. l. 2. Sat. 8. v. 54. ait:

Interea suspensa graves aulaea ruinas,
In patinam fecere [orig: fecêre], trahentia pulveris atri,
Quantum non Aquilo Campanis excitat agris.

De vestibus convivantium diximus supra in voce Synthesis alibique; sicut de Servis Tricliniaribus passim, inprimis voce Triclimarcha: Quorum cum tanta fuerit copia, merito de am plitudine Triclinii cogites, quam inculcans Seneca, Ep. 115. capacem Populi eoenationem, vocat: quemadmodum idem alibi ministros hosce Turbam contionis appellavit: Quae cum vera sint de Tricliniis privatorum, non mirabimurde Caesarum Tricliniis, dicentem Hieronymum, ad Salv. Mensae ministrat orbis, et terrae ac maria serviunt: quae verba qui intelligere cupit, adeat Martialem, l. 9. Epigr. 7. ubi inter alia mille pocillatorum mentionem facit, et, qui tantae Ministrorum frequentiae non imparem Triclinii molem graphice describit, Statium, l. 4. Sylv. 11. Vide Dempster. in Rosin. l. 5. c. 28. plura apud Pignorium, de Serv. Aliosque, inprimis vero Petrum Ciacconium Toletanum, de Triclinio, cum Appendice Fulvii Ursini, et supra passim, ubi de Accumbendi ritu, Conviviis, voce Trichorum, aliisque huc facientibus dictum. Exhibet marmoreum Triclinium vetustissimum Patavii, quod in aedibus

Rhamnusianis, post Curiam Urbis Praefecti, in vico Patriarchae, ad D. Iacobi [orig: Iacobî] visitur. Mercurialis, de Arte Gymn. l. 1. c. 11. unde fall discimus, qui putarunt [orig: putârunt] tripodes, de quibus apud Athenaeum Eubolus Comicus, et in quibus duo vel tres edentes repraesentantur in marmoribus vetustis, fuisse Triclinia, quandoquidem ibi nec trium lectorum imago neque accubitus conspicitur; Sunt enim duntaxat sepulchralium cenarum effigies, de quibus tractant, qui sepulchrales Veter. ritus describere sunt aggressi, vide Mercurialem, loc. cit. Postquam Triclinia ab usu recesserunt [orig: receslêrunt], Stibadia seu Sigmata in eorum assumpta sunt locum, ut diximus suo [orig: suô] loco [orig: locô]. Mansit tamen et lapso [orig: lapsô], translatoque [orig: translatôque] Bayzantium Imperio [orig: Imperiô], vetus nomen, uti discimus ex Curopalate, de offic. aulae Constantinop. Vide quoque supra in voce Thomaites etc. Ex aere porro Triclinia apud Romanos esse coepere [orig: coepêre], ut et hoc addam, post Asiam devictam. Plin. l. 34. c. 3. Triclima aerata abacosque et monopodia Cn. Manlius Asia [orig: Asiâ] devicta [orig: devictâ] primus invenit triumpho suo, quem duxit urbis anno [orig: annô] CCCCCLXVII. Dein ex argento etiam auroque facta, docet Favorinus, apud A. Gellium; l. 15. c. 8. ubi in luxum eorum graviter invehitur, et Manilius, Astron. l. 5.

Haec fuerat quondam Divis concessa figura,
Nunc iam luxuriae pars est. Triclinia templis.
Concertant, tectique auro [orig: aurô] iam vescimur auro [orig: aurô].

Quorum sensus notante Scaligero [orig: Scaligerô], Aedes Deorum olim duntaxat bracteatae et deauratae erant, nunc vero et Triclinia nostra; tectique aureis lacunaribus vescimur auro [orig: aurô] cavo. De primo horum auctore, idem sic Plin. l. 33. c. 11. Lectos vero mulierum iam pridem totos operiri argento [orig: argentô], et Triclinia quaedam; quibus argentum adddidisse primus traditur Carvilius Pollio Eques Romanus, non ut operiret, aut Delica [orig: Delicâ] specie faceret, sed Punicana [orig: Punicanâ]. Idem et aureos fecit. In aureo lecto veste purpurea [orig: purpureâ] decubuisse Caesarem, Suetonius narrat, c. 49. Solido [orig: Solidô] argento [orig: argentô] factos habuisse lectos et Tricliniares et Cubiculares, de Heliogabalo, c. 19. Lampridus scribit: ubi et croco totum Triclinium sparsise, addit etc. Sed et ex testudine fiebant, Plin. l. 32. c. 4. Quo de Veter. luxu plura, vide praeter Auctores citatos apud Isac. Casaubonum, ad Athenaeum, Suetonium et Historam August. Salmas. ad eandem, ut et ad Tertullianum de Pallio passim, Iac. Oiselium, Not. ad A. Gellium, l. 15. c. 8. Alios.

Becmanno est, qui im pedit et tricas facit, in Originib. L. L. Vide supra voce Tricae.

TRICOLLORI Plin. l. 3. c. 4. pupuli Galliae Narbonens. ubi fuerint, non constat. Tallant enim, quod illorum oppid. fuisse refert Ferrarius, Caturigum alias fuit, Alarons dictum, 6. mill. pass. a Vapinco in Meridiem. Baudrand.

TRICOLUS apud Io. Sarisberiensem, Policrat. l. 1. c. 5. Hinc Tessera, Calculus, Tabula, Urio vel Dardana pugna, Tricolus, Senio, Monarchus etc. ludi est vel aleae species, forte ex Graeco tri/kwlos2, a tribus membris, Car. du Fresne, Glossar.

TRICONGIUS Novellus Mediolanensis, sic dictus, qui gestis honoribus a praetura ad Consulatum usque pervenerat. Hic enim tribus congiis epotis, spectante, miraculi gratia [orig: gratiâ], Tiberio [orig: Tiberiô] Imperatore praeclarum cognomen sibi vendicavit.

TRICORII populi Galliae Narbonensis quorum oppid. Tricorium le Craux, teste Pineto [orig: Pinetô]. Baudrando ubi fuerint, non constat. Lacrau enim tractus est, aliter Campi lapidei, inter stagnum Astromelam ad Ortum et Arelatem ad Occasum.

TRICORNESII Mysiae superioris populi Ptolem. quorum regio Topliza Castaldo.

TRICORNIUM Mysiae superioris in Servia oppidum. Ptolem. Columbacz Nigro. Apud Danubium et pontem Traiani. Lazio est Corusceve, pagus proximus Galumbacio.

TRICRENA locus Arcadiae, ubi tres fontes. Hic [orig: Hîc] Mercurius fertur natus, Pausan. in Arcadic.

TRICTRACUS o)nomatopepoihme/nws2, a sono, quem calculi in tabula moti faciunt, ludi genus vocatur, in quo calculi ad tesserarum iactum sic arte fortunam temperante varie moventur, olim hodieque in usu, ratione ludendi in quibu sdam saltem diversa [orig: diversâ]. Et quidem Trictracum Antiquorum belle describit Agathias, Epigr. ei)s2 ta/blan *zh/nwnos2, ubi situm ordinemque calculorum Zenonis, qui albos erat sortitus, nigrorumque, qui collusori eius obtigeraut, posituram, postquam anxie et accurate commemoravit, qualiter Zenon, et quibus punctis captus sit, ac victus discesserit, infelici tesserarum iactu:

*doia\ e(\c kai\ pe/nte kath/gagen au)ti/ka d' o)ktw\
*)/acugas2 e)=ixen o(/las2 pro/sqe mericouni/as2.

Nempe tribus tesseris tunc utebantur ad hunc lusum, sicut duabus hodie; quindecim calculis, hodie duodecim: interim totidem adhuc servantur calculi, quindecim nigri seil. totidemque albi. Praeter quem ludum, alius etiam cum tesseris et calculis lusitari consuevit, ingeniosus admodum, Reginula Gallis vel Regineta vulgo dictus, de quo vide supra. In eo vincit, qui omnes ad versarii sui calculos capit; quod olim in ludcro XII. Scriptroum quoque fiebat, hodieque fit in eo genere trictraci, quem magnum vulgo vocat. Varie enim luditur hic ludus et varie etiam apud Veteres ludebatur, uti docet Salmas. libello [orig: libellô] peculiari, quem de utriusque Ludi comparatione scripsit, nec non Notis ad Proculum Vopisci, ubi Ludum XII. Scriptorum, qui apud Veteres in usu fuit, cum Trictraco nostro in plurimis convenire ostendit.

TRIDACNA ostreorum genus, apud Plin, l. 32. c. 6. Inter nos nepotis cuiusdam nomenclator tridacna appellavit: tantae amplitudinis intelligi cupiens, ut ter mordenda essent: da/knw enim mordeo est, dh/gmata recentiores Graeci dixerunt panis quadras vel bucceas. Quo [orig: Quô] pacto [orig: pactô] tridacna sunt, quae tres bucceas facere possunt terque mordenda sunt. Vide Salmas. ad Vopisc. in Tacito, c. 11.

TRIDENS Neptuni insigne, quo [orig: quô] a Cyclopibus donatus fingitur, uti videre est pluribus apud Natalem Comitem, Mythol. l. 5. c. 8. adde, quae diximus in voce Neptunus. Sed et tridentem in clypeo suo gessit Dryas, apud Papinium Statium, Theb. l. 7. v. 255.

Mille sagittiferos gelidae de colle Tanagrae
Promovet ecce Dryas. hic cui nivea arma tridentem
Atque auro rude fulmen habent ---

Quod Orionis genus iactabat ait vetus Schol. quod sidus fundo solet maria excitare, non aliter quam cum tridente suo Neptunus. Certe de eo Virgil. l. 1. Aen. v. 539.

Cum subito assurgens fluctu, nimbosus Orion,
In vada caeca tulit, penitusque procacibus Austris,
Perque undas, superante salo [orig: salô], perque invia saxa
Dispulit ----------

Classem scil. Sunt tamen, qui velint Orioni tridentem ascriptum, propter tres stellas, quae, manum eius praecedentes, alibi pro gladio a Poetis habentur. Nisi malis inde id factum, quod hic ipse Orion ex Neptuno, cuius per petuum hoc signum, ortus creditus est non paucis. Vide Scholiasten Germanici, Hygin. Astronom. et Casp. Barthium, Animadv. ad Statium, d. l. Idem vero Retiariorum, apud Romanos, relum fuit, qui fuscinas tricipites in Mirmillones dirigebant. Hinc Martialis, l. 5. Epigr. 25. ubi variis praeconiis Hermetem gladiatorem in omni genere armorum principem, laudat, inter alia ait,

Qua de re vide Iuvenalem, Sat. 2. v. 143. et Lipsium, Saturnal. l. 2. c. 8. Assignavit autem Neptuno tridentem Antiquitas, propter triplicem aquarum naturam, liquidam, fecundam et potabilem: vel, ut aliis placet, propter tria aquarum genera, marinam, fluviatilem et stagnantem. Vide Fulgentium; Mytholog. l. 1. Aeschyli Scholiasten. Prooem, *desm. et Io. Meursium, ad illud Lycophronis,

TRIDENTUM Italis Trento, Gallis Trient, Anglis Trente, urbs Comitatus Tirolensis, satis culta, ad Athesim fluvium sita, vetus est, et eam in decima regione Italiae, inter meditertaneas collocant, Plinius, l. 3. c. 19. et Strabo, vulgo Trent. Conditam volunt a Gallis; et ita Trogus prodidit, l. 20. c. 5. nomen habere creditur, vel a tribus torrentibus, qui e montibus hic [orig: hîc] in Athesin defluunt: vel a tribus altissimis montium cacuminibus, quae propinqua sunt, vel a Neptuni tridente: Tridentinos enim constat coluisse Neptuunum, cuius effigies cum fuscina adhuc exstat, in lapide pervetusto in templo B. Vigilii. Urbem muro cinxit Theodoricus, Ostrogothorum Rex, usus ad structuram lapide quadrato [orig: quadratô]. Sermo civibus partim Germanicus, partim Italicus, et ut inter se lingua [orig: linguâ], sic moribus etiam diversi sunt. In hac urbe celebratum est Concilium illud famosum, An. c XLVI. sub Paulo III. Mercat. Baudrando fuit caput Tridentinorum, in Rhaetia propria, in valle, inter altissimos montes; sub Episcopo proprio, sub clientela tamen Imperatoris uti Comitis Tirolis, 18. milliar. Germanic. ab Oeniponte in Meridiem: uti 6. a Bolsano, 4. a proxima ora lacus Benaci in Caeciam, 8. a Verona in Boream. Hic [orig: Hîc] instante ad petitionem Protestantium, Carolo [orig: Carolô] V. Imperatore, (Namque et Lutherus A. C. 1518. provocavit a Pontifice ad Concilium, quod illo [orig: illô] superius esse iam Concilio [orig: Conciliô] olim Constantiensi et Basiliensi definitum, et Spirensi Conventu A. C. 1526. habito [orig: habitô] decretum fuit, ad constituendam religionis formam legitimo [orig: legitimô] opus esse Concilio [orig: Conciliô], quod dum habeatur, ita sese gerere debere omnes, quo [orig: quô] sui facti rationem Deo Caesarique reddere queant.) tandem famosum illud Concilium, a loco Tridentinum dictum, a Paulo III. A. C. 1545. convocatum est; sed ita, ut Andr. Dudithius I pisc. Quinqueccl. epist. ad Macim. II. scripserit, Episcopos larvas, non homines, sed simulacra, quae nervis moverentur alienis, et Daedali statuas fuisse. Initium die 7. Ianuar. factum, primaque [orig: primâque] sessione monens Episcopus Bitontinus, confluerent ad Concilium tamquam equum Troianum, offendit Patres. Postquam septem habitae sessione, et in illis doctrina Ecclesiae Romanae confirmata, Bononiam, sub praetextu aeris minus salbubris, Caesare frustra retinente, Concilium translatum est: nihilominus Episcopi, qui Caesareae ditionis erant, Tridenti substiterunt. Anno [orig: Annô] postmodum 1551. postquam interea liber Interim Germaniae obtrusus fuit, Iulius III. Concilium Tridenti instauravit: cui Protestantes, nisi cautionem, qua [orig: quâ] olim Bohemis Basileae cautum fuerat, haberent, interesse recusarunt [orig: recusârunt]. Et Rex Galliae Henricus II. Conventum, non Concilium vocait. Hic [orig: Hîc] tres rursus sessiones habitae, in quibus Transubstantiatio asserta, et Sacramentorum numero Paenitentia, cum extrema Unctione accessit. Adventante dein Mauritio [orig: Mauritiô] Saxone, diffugere [orig: diffugêre] omnes, A. C. 1552. quo [orig: quô] cum a Carolo Paslavii pax Religionis concesla esset Germaniae, quod postea comitiis Augustanis a Ferdinando I. confirmatum, Paulus IV. utrique vehementer succensuit. Pius dein IV. idem Tridenti A. C. 1561. denuo redorsus est, missis ad Germaniae Principes literis cum inscriptione, Dilecto filio, Nobili viro, Duci vel Comiti; quas non resignatas remisere [orig: remisêre], cum nec iurisdictionem ullam Pontificis se agnoscere, nec penes illum esse Concilium

convocare, dicerent. Daniae quoque Rex irritatus, mandata Pontificia cognoscendi cupidum se maguopere non esse, respondit. Elizabeta autem Angliae Regina Legatum e Belgio in Angliam traicere prohibuit. Inchoato [orig: Inchoatô] Concilo [orig: Concilô] Guido Faber Legatus Caroli IX. Galliae Regis Reformationem Ecclesiae obnixe ursit, sed ab Italis Praesulibus, cum scommate, Gallus cantat, irrisus est. Idem Rex cum calicis usum in S. Cena peteret, venenum Gallis non esse propinandum, Cardinalis S. Angeli respondit. Quod cum et Ferdinandus Imperator et Albertus Bavariae Dux, poposcissent, frustra fuere [orig: fuêre]. Vide in voce Calix. Cum iidem Sacerdotibus coniugium concedi vellent, responsi loco [orig: locô] acceperunt: Matrimonium Presbyteris concedere, non aliud esse, quam Hierarchiam Ecclesiasticam destruere, et Pontificem redigere ad Romae solius Episcopatum. Tandem dissoluto [orig: dissolutô] Concilio [orig: Conciliô] A. C. 1564. Pius IV. Patribus redeuntibus, summas egit gratias, quod tantum auctoritatis Pontificiae rationem habuissent. Interim Synodus haec a Germanis spreta, a Gallis non admissa est: et Claudius Sanctius, celeberrimus Theologus Lotharingo Cardinali a consiliis, in Concilio Tridentino plus nobis, quam Spiritui S. tributum esse, dicere solitus est. Claudius quoque Espensaeus, in Com. ad Timoih. merito, inquit, in Concilio Basil. Ludovicus Arelatensis Cardin. questus est, in Conciliis id demum fieri, quod nationi placeat Italicae, et haec illa Helena est, quae nuper Tridenti obtinuit. Vide Thuani incastrati Histor. P. Suavem, Polanum, in Hist. Concil. Trid. Heideggerum in Examine eius, Laetum, Comp. Histor. Univ. Hinc ditio Tridentina: provinc. Italiae antea, nunc pars Australis Comitatus Tirolensis, a quo ad Boream terminatur, sicut ditione Veneta [orig: Venetâ], ab Ortu, Occasu et Meridie. German. Siffit von Trient, Italis Vescovato di Trento, Gallis Evesche de Trente. Sub imperatore ut Comite Tirolis. Episcopus tamen Tridentinus possidet in eo tractu plurima loca, ipsumque Tridentum; Hinc Princeps Tridentinus dicitur, sed sub clientela Comitatus Tirolensis.

TRIDINUM et TRIDINIUM, oppid. munitum Montisferrati, vulgo Trin, tantisper a Pado, sub Duce Sabaudiae pace Clarascensi. Pluries haud pridem captum receptumque.

TRIDUANA apud Hieron. Ep. 19. ad Fur. tridui ieiunium est, vide supra Biduana.

TRIENS tertia pars Assis, sicut Sextans sexta: quae ambo volunt quidam esse Siculorum tri/anta et e(/canta, in quo tamen difficultatem inveniunt, quum significatio sit prorsus alia. Nam e(/cas2, semis, tri/as2, quadrans. Gronovio proin, quemadmodum Quadrans ex participio transiit in nomen, quod assem quadraret: sic quasi verbum esset, triere, in tria redigere, finxisse videntur Trientem; quasi sextare, in sex secare, Sextantem, de Pecun. Vet. l. 4. c. 17. Etiam nomen fuit monetae Romanae. Cum enim primitus rudi aere uterentur Romani, Servius Rex illud primus signavit: quemadmodum argentum primum signatum est an. Urb. Cond. 490. Q. Ogulnio [orig: Ogulniô], C. Fabio [orig: Fabiô] Consulib. quinque annis, ante primum bellum Punicum. Fuit autem nota aeris ex altera parte Ianus geminus, ex altera rostrum navis; in Triente et Quadrante rates: Argenti vero bigae quadrigaeque Rosin. Antiqq. Rom. l. 8. c. 20. ex Plin. l. 33. c. 3. Et quidem trientem, pro naulo Charonti solvendo, defunctorum ori imponi olim consuevisse, docet Natalis Comes, Mythol. l. 3. c. 4. quam in rem plura vide supra, voce Naulum. Servilii vero etiam sacrum trientem habuere [orig: habuêre]. Plin. l. 34. c. 13. extr. Unum etiamnum aeris miraculum non omittemus. Servilia familia illustris in Fastis, trientem aereum pascit argento [orig: argentô] et auro [orig: aurô], consumentem utrumque. Origo atque natura eius incomperta est mihi. Verba ipsa de ea re Messalae senis ponam. Serviliorum familia habet trientem sacrum, cui summa cum cura magnificentiave sacra quotannis faciunt: ferunt alias crevisse, alias decrevisse, et ex eo aut honorem aut diminutionem familiae significari. Posteriori aevo [orig: aevô] aurci quoque trientes occurrunt, de quibus vide supra, voce Tremissis. Sed et non aeris tantum, verum cuiuscumque rei tertia pars ex duodecim Trientis nomine venit: Hinc tertia pars Sextarii (qui, cum duodecim capiat cyathos, partes esadem cum libra et asse obtinuit) Triens apud Auctores dicta reperitur, quam potus mensuram veterib. Romanis in quottidiano usu fuisse, statuit Hieron. Mercurialis, Var. Lect. l. 1. c. 22. Cum sextante temperati ac valetudinarii, deunce intem perantes ac vinosi biberent. Meminere [orig: Meminêre] Trientum plurimis in locis Poetae, Martialis inprimis: inter alia, l. 1. Epigr. 107. v. 8.

Sed nec post p9rimum leget haec, summumve Trientem,
Sed sua cum medius praelia Bacchus amat.

Et alibi passim. Unde facile cum Mercuriali colligas, calices quottidianos et a cunctis in potu adhibitos apud Romanos, Trientes fuisse quae erat tertia, uti diximus, quarta Sextarii pars, quator continens cyathos. Idem Rosinus supra laudatus, Antiqq. Rom. l. c. 29. Apud Hebraeos quoque eosdem in usu fuisse, colligas ex Psalmo 80. v. 6. Potasti nos lacrimis in triente: ubi simul ad annos captivitatis Babylonicae respici, volunt quidam ex Iudaeis. Cum enim Aegyptia captivitas praecise duraverit annos ducentos, et decem; Babylonica solum duravit annos LXX. id est, trientem annorum CCX. Vide Sam. Bochartum, Hieroz, in Parte prior. l. 3. c. 29. etc. Hinc Trientale foenus, quod ab Imperatorib. Antonino Pio et Alexandro Severo non sine magna moderationis laude exercitum habes infra ubi de Usura.

TRIERARCHUS in Rep. Atheniensi dicebatur, qui navem bellicam armamentaque navalia et eius generis alia, praebebat. Ulpianus, *trih/rarxo/s2 e)stin o( nau=n parexo/menos2 polemikh\n kai\ okeu/h th=| nhi/+ kai\ o(/sa toiau=ta. Cui muneri obeundo ditissimi quique assignabantur, ut e Demosthene Grammatici docent. Atque olim *naukari/ai dicebantur, erantque uniuscuiusque Tribus *naukari/ai 12. quarum singulae navem unam instruebant, Pollux, l. 8. factumque

aliquando, ut uniuscuiviusque Classis essent viri sedeni, donec aucto [orig: auctô] numero [orig: numerô] Tribus quaelibet 120. viros praebuit: Sic ut 10. Tribus, quot omnino tunc erant, praeberent 1200. viros. Hi centum viginti viri cuiusque Tribus in duas distribuebantur summori/as2, quarum singulae erant virorum 60. censusque classium est harum a Nausinico Archonte an. 3. Olymp. 100. in quas distribuebantur inter adscitos cives, qui opibus pollebant plurimum. Postea, auctore Demosthene, quinque cligebantur Classes quibus 300, ditissimorum numerus constaret, qui quotannis munera obirent, Ulpianus ad Olynthiacam 2. Ratio autem Trier archiarum subinde mutavit, ut constat ex eodem in Midian. ubi narrat, aliquando duos fuisse, qui navem instruerent, aliquando tres, aliquaudo sedecim; fuisse quoque, Demosthene rogante, triremium duarum unum Trierarchum. Et quidem de Trierarchis sedenis, unam instruentibus navem, Lexextat: *tou\s2 *trihra/rxous2 kalei=sqai e)pi th\n trih/rh sunekkai/deka e)n tw=n e)n toi=s2 lo/xois2 sunteleiw=n u)po\ ei)/kosi kai\ pe/nte e)tw=n ei)s2 tessara/konta e)pi\ i)=son th=| xorhgi/a| xrwme/nwn, Trierarchi sedeni, ad instruendam unam triremen seponuntur e manipulorum contributionibus, munusque obeunto ab anno aetatis vicesimo quinto ad quadragesimum usque, sumptusque ex aequo faciunto. Demosth. de Cor. Cum ante hanc legem, ubi primum in viros transcripti fuerant, munia publica obirent: atque etiam pupilli ipsi, in ta\s2 summori/as2 de suo collaturi conscriberentur, Demosthenes, contra Aphob. a. ubi etiam docet, eos, qui in reditibus haberent annuis 25. minas, contulisse ei)s2 th\n summori/an illarum partem quintam, nempe quingentas drachmas; atque ira pro hoc modulo maius vel minus. Tempus Trierarchiae legitimum Annus fuit, itaque cum bini erant Trierarchi, singuli sex menses in munere versabantur: Atque ita, cum sedeni essent, munus illud suum obibant annuum unusquisque kata\ th\n a)nalogi/an e)pi i)/son th=| xorhgi/a| xrw/menos2; quamquam accidebat saepe, ut Trierarchiam locarent, atque ita accepto [orig: acceptô] e. g. talento [orig: talentô], quanti locaverant, ipsum annuum munus obibant: et quia ipsi proete/loun, a coeteris, qui eiusdem essent summori/as2, postea, quod impenderant, exigebant, ut dixit Demosthenes in Leptinea. Non longe vero post hic legem scripsit, qua [orig: quâ] cavetur, ut unusquisque pro facultatum censu conferret: Trierarchi ad triremem instruendam deliguntor e facultatum censu: si maior sit decem talentis, pro census modo vel tres naves cum scapha instruunto: Eadem [orig: Eâdem] proportione observata [orig: observatâ], tot eorum quorum census minor est alentis decem, una conserunto, quot simul dabunt censum decem talentorum. Qua [orig: Quâ] lege factum, ut plures pauperes tantum conferrent, quantum unus ditissimus multorum re familiari quasi in unum acervum collata [orig: collatâ]. Vide Demosthenem, Orat. de Cor. Ad Trierarchiam vero obeundam vocare, et censum delectumque habere, Strategorum erat: unde quibus male vellent factum, vocatis et designatis, navem

praebebant. Vide Aristophanem, Equit. ubi habetur, anno [orig: annô] 4. Olymp. 88. Praetore Athenis Stratocle, Trierarchos naves a Rep. accepisse, quas tw=| plhrw/mati instruerent. Sed istud mutavit: Nam eo [orig: eô] tempore, quo [orig: quô] bini erant trihrarxou=ntes2, illi naves comparabant, armamentis et remigibus instruebant, atque militibus sive e)piba/tais2 stipendia numerabant, Demosth. in Midian. quare tunc accipiebant de publico in singulas triremes ei)s2 e)pi/ploun 30. minas. Idem, de Cor. Postea vero, quando sedeni unam navem instruebant, Trierarchi sola [orig: solâ] militabant nave, Res publica armamenta, nautas et omnia plhrw/mata praebebat: quae illi, vel postquam rediissent, restituebant Reip. vel iis, qui sibi in obeundo hoc munere ex eadem succedebant classe, tradebant. Quod si Trierarchus armamenta haec non restitueret, repetebat ab eo Trierarchus ex eadem Classe et Classis eiusdem Curator, ex Lege Periandri, cuius meminit Demosth. contra Euerg. et Mnesibol. Si vero is, qui armamenta debebat, denegaret aut moras necteret, in ius ad Exercitus navalis Praefectos et navalium Curatores, qui Iudices sortiebantur in his causis, vocabatur. Quod si omnino reddere nollet, Lege licebat post iudicium ab eo iam damnato pignora capere, *to\n o)fei/lonta ta\ okeu\h th=| po/lei, h)\ u)podido/nai ta\ okeuh ei) de\ mh\, enexura lh/yesqai. Demosth. ubi supra. Cum finitum erat Trierarchiae tempus designati Trierarchi, qui aliis succedebant, postquam fuerant designati, ad naves abire tenebantur, ex lege, *tou\s2 diado/xous2 a)pie/nai e)pi\ ta\s2 nau=s2 o(/tan katastaqw=si multa [orig: multâ] iis, qui id praefinito [orig: praefinitô] tempore non fecissent, irrogata [orig: irrogatâ]. Itaque Strategi eos, ut navem susciperent, cogere solebant. Tandem Trierarchi, obiti a se muneris, sicut et reliqui Magistratus, rationes reddebant, ex Lege: tou\s2 *trihra/rxous2 u(peuqu/nous2 ei)=nai. Cum vero grave admodum esset onus to\ leitourgei=n, neque omnes ferendo pares essent, succurrit Solon lata [orig: latâ] peri\ tw=n a)ntido/sewn Lege, cuius capita Latine sic habent: Qqotannis ad facultatum permutationem provocanto. Sepositus ad obeunda munera, classe sua [orig: suâ] excedito, si quem se loc upletiorem vacantem ostenderit. Si is, qui designatus est, locupletiorem se esse fassus sit, in trecentos alterius loco [orig: locô] refertor: Si neget, facultates inter se permutanto. Eius qui ad facultatum permutationem provocatus est, aedes obsignantor. Qui facultates inter se permutant, se indicaturos facultates suas iuranto his conceptis verbis: Indicabo facultates meas recte et iuste, exceptis tis, quae in argenti fodinis sunt, quas Leges immunes faciunt. Et Intra tres, ex quo iurarunt, dies facultates suas indicanto. Fiebat itaque a)nti/dosis2 hoc [orig: hôc] modo [orig: modô]: Si quis e trecentis, qui sepositi erant ad obeundas Trierarchias, sumptus tolerare non posset, Lege licebat ea [orig: eâ] classe excedere, si quem se locupletiorem vacantem ostendisser. Qui si ditiorem se fateretur, in trecentos alterius loco [orig: locô] referebatur; si negaret, per mutabant inter se facultates, isque qui citaverat alterum eius aedes obsignabat, ne qua inde alio exportarentur, quem morem ita graphice exponit pro\s2 *fai/nippon Demosthenes, ut in rem praesentem deducere videatur. His peractis, is, qui provocabat ad facultatum permutationem, ad sacra vocabat eum, quem suo [orig: suô] loco [orig: locô] obire munera volebat: inter quae sacra ab utroque conceptis verbis iurabatur. Indicium autem facultatum suarum, intra tres, ex quo iuraverant, dies dabant, idque scripto [orig: scriptô], ut docet Harpocration. Dabatur vero indicium Strategis, qui litigantibus sortiebantur Iudices, Demosthenes,

loco laud. quemadmodum e)n tai=s2 xorhgi/ais2, quia maiores quibusdam Festis, quam aliis, sumptus fiebant, disceptebant Choragi, et c. Nec omittendum, cum maximum appud Atheinienses esset rei nauticae studium, ab antiquissimis temporibus, inprimis vero, a quo rerum summae Themistocles praeesset, prius quidem Phalero [orig: Phalerô] portu, postea Piraeeo [orig: Piraeeô] fuisse usos, in quo nausta/qmw| trecentarum navium habuere [orig: habuêre] classem. Thucyd. l. 2. senatumque Quingentorum quotannis novas naves aedificare fuisse ex Lege astrictum. Vide Sam. Peritum. Commentar. in LL. Atticas l. 3. tit. 1. et 2.

TRIERES urbs Syriae. Item gens quaedam dicta a Triero Ombriarai et Thraces filio, Steph.

TRIERORUM seu TRIERON, singulatis numeri promontor. Africae, Ptol. Capo Sudeyta Marmolio; Capo della Giudeca aliis, inter ostia Cinyphi ad Occasum apud Leprim magnam, et Macomacam villam ad Ortum.

TRIETERICA Bacchi sacra, quae tertio [orig: tertiô] quoque [orig: quôque] anno [orig: annô] celebrabantur. Virg. l. 4. Aen. v. 302.

Nic. Lloyd. Nempe duobus annis retroactis, tertio [orig: tertiô] currente, haec sacra vigebant, hoc enim designat triethri\s2, trieteris, seu, exacto triennio [orig: trienniô], ut ait ad Papinium, Theb. l. 2. v. 661. Lutatius; sic, ut annum eum pro primo computes, quo [orig: quô] iam peracta sunt. Censorinus, de Die Natali, c. 18. Itaque annos civiles sic statuerunt, ut interkalando facerent alternos XII. mensium, alternos XIII. utrumque annum separatim vertentem, iunctos ambos annum magnum vocantes. Idque tempus triethri/da appellabant, quod tertio [orig: tertiô] quoque anno intercalabatur, quamvis biennii circuitus et revera diethri\s2 esset. Ad quem locum vide Barthium, Animadvers. suis Papinian. Tota [orig: Totâ] autem nocte debacchabantur, in his orgiis, unde notanter Trieterica nox, dicit Statius, ubi supra, Suidas, continuis perpotationibus ac sunousi/ais2 a)f' h(me/ras2 ei)s2 h(me/ran, in diem ac noctem, bacchatos esse, ait et c. Sed et Trieteris completum quandoque triennium notat, uti discimus ex Paullino, E. 16. apud Ausonium, qui cum quereretur quartum iam annum esse, quod nullas a Paullino literas accepisset, respondet hic:

Defore me patriis tota triteride terris,
Atque alium legisse vagis erroribus orbem,
Inerepitas, sanctis mota [orig: motâ] pietate querelis et c.

TRIFERNUM Liv. Bisano Blondo, mons et oppid. Pelignorum, in Aprutio, non longe a Boiano, sed hic locus in Samnitum et frentanorum confinio est, Ferrar.

TRIFOLINUS mons Campaniae Neapoli imminens, sed a trifalii copia dictus: vulgo Monte di S. Martino. Unde Vintom Trifolinum, apud Martial. l. 13. Epigr. 114.

TRIFOLIUM in coronis Veter. adhibitum, memoratur Plinio, l. 21. c. 9. Folio coronat et trifolium. Tria eius genera. Minyanthes vocant Graeci, alii asphaltion, maiori folio [orig: foliô], quo [orig: quô] non utuntur coronarii. Alterum acuto [orig: acutô], oxytriphyllon. Tertium ex Omnibus minutissimum -- Utuntur et ferulis et ederae corymbis et flore. Al. et corymbis, et ederae flore purpureo [orig: purpureô]. Vide Dalechampium, Annotat. ad l. ac plura de hac herba, apud eundem Plinium, l. 18. c. 25. l. 20. c. 23. alibique et Salmas. ad Solin. p. 243. ubi inter alia Plinium, ex tribus epithetis trifolii, male tria eius genera confinxisse, docet.

TRIFORIUM apud Gervalium Dorobern. in Descr. Eccl. Cantuar. porticus est, seu potius porticuli, in modum claustri, species, quae totum aedis sacrae aedificium ambit, eo [orig: eô] fine ducta, ut transitum praebeat locum circuire vel lustrare volentibus, in ipso aedis muro, supra inferiorum columnarum et arcuum ordinem, ex cuius superiori parte emergunt maiores aedis fenestrae, in ipsum fornicem elatae. Nomen inde, quod huiusmodi strictioris ambulationis aperturae, intra ipsam aedem, duabus columnis distinctae, trinas fores quodam modo praeferant; uti videre est in Cathedrali Ambianensi, in gallia, Lincolniensi, in Anglia, uc alias omittam. Ad cuiusmodi trisorii postmodum formam limbi, vel ornamenta, ad oram alicuius rei attexta, triforta quoque dici coeperunt, uti ex Monastico Angl. docet Car. du Fresne, Glossar.

TRIGA Heroum in bello vehiculum, post bigas fuit: qui duobus subiugis equis adnectebant vinculo [orig: vinculô] seu loro [orig: lorô] tertium extra currum, quem parh/|oron dicebant: Hesychius, parh/|oros2 i(/ppos2 o( ento\s2 a(\rmatos2 tre/xwn? item seirai=on, Dionysius Halicarn. l. 7. sub fin. ubi Romae etiam in Circensibus Ludis, ab Heroicis usque temporibus, servatum tradit, ut trigae committerentur, quum apud Graecos iam diu id desitum esset. Meminit trigarum, in exsequiis Archemori, Statius, l. 6. Theb. v. 461. ubi de currn Admeti,

ad quem locum vide Salmas. Exercit. Plin. ad Solin. p. 900. et Casp. barthium, Animadversion. Papinian. Earundem mentio, in veter. Inscr. qua [orig: quâ] Dioclis Agitatoris palmae enumerantur, apud eundem Salmas. In nummo item veter. Heraclii Imperatoris, cuius

effigiem habes, apud Lipsium, de Cruce, l. 3. c. 16. Neque equorum solum trigae, sed et mulatum occurrunt. Sic enim de Pharaonis, Israelitas persequentis, curribus, in Ionathane Exodi c. 14. v. 7. legimus, Et mulam tertiam ad trahendum et insequendum cum celeritate addidit singulis curribus: apud Sam. Bochartum, Hieroz. Parte prior. l. 2. c. 19. et c. Iis quadrigae successere [orig: successêre], de quibus vide supra, ut et in hanc rem plura passim. Apud Recentiores, triga pro trica, mora seu impedimento est. Unde iocus Stephani Tornac. ex vocis ambiguitate ortus, Epist. 228. bigam autem seu birotum mittere nolumus ---- Nam quod de triga tibi ioc ando diximus, scias quod, sicut trigam abominamur in vehiculo, ita etiam abhorremus in opere et verbo. Vide etiam supra, voce Striga.

TRIGABOLI populi Galliae cisalpinae, ut Leander scribit inter 2. Padi fluv. ostia habitantes, quos postea Tesalios ait vocatos.

TRIGAMI in Ecclesia Christiana olim per quinquennium, a Sacra communione abesse iussi sunt. teste Balsamone, ad can. 4. Basilii ad Amphiloch. qui videl. ex prioribus matrimoniis liberos suscepissent. At qui quadragesimum ingressi annum, ex duabus primis uxoribus prole carerent, iis trigami/a concessa, uti habet Niceph. Chartophylax, Resp. ad Theodos. Mon. et Balsamon, ibid. vide Cl. Suicerum, Thes. Eccl. vocibus *polugami/a et *trigami/a, ut et supra, ubi de Nuptiis.

TRIGEMINA porta Romae dicebatur, per quam Trigemini fratres Horatii exierunt; eam Marcellinus Ostiensem vocat, teste Marliano [orig: Marlianô], qui eam hodie Porta S. Pauli vocari scribit.

TRIGESANUM oppidul. Austriae inferioris ad Draisain amnem, qui paulo infra in Danubium cadit, in ditione Archiepiscopatus Salisburgensis 7. milliar. Germanica, supra Viennam in Occidentem, Cluver. Vulgo Trasmaur.

TRIGLYPTON Indiae extra gangem urbs, Ptolem. Hic [orig: Hîc] corvi albi, et Troezene in Asia, et galli barbati. Pegu Castaldo. Aliis Canarane, ad Besingam fluv. 220. mill. pass. supra Pegu in Boream.

TRIGON seu TRIGONALIS pila unum ex quatuor pilarum apud Romanos generibus, parva erat, ita nuncupata vel a loco, ubi ea exercebatur, triangulari, in quo Vespasianum membra defricare solitum, valetudinis causa [orig: causâ], notat Sueton. c. 20. vel potius a ludentium numero, figura et situ. Simplici Pilae nomine venit, apud Martialem, l. 7. Epigr. 31. ad Attic. v. 7.

Non pila, non follis, non te paganica thermis
Praeparat aut nudi stipitis ictus hebes.
Vara nec iniecto ceromate brachia tendis,
Non harpasta vagus pulverulenta rapis.

Apud Celsum item, cum ait, Ab alvo citata vexatis pilam, et reliqua superiores partes exercentia convenire. In huiuscemodi enim ludo partes inferiores fere semper firmae manebant, superioribus perpetuo [orig: perpetuô] motu agitatis. Quomodo vero haec exercitatio perageretur, ex eiusdem Poetae verbis facile est conicere; in quibus demonstrat, lusores ita triangulari figura [orig: figurâ] collocatos ludere consnevisse, ut manibus utrisque, modo sinistra [orig: sinistrâ], modo dextra [orig: dextrâ] pilam vicissim expellere excipereque valerent, ne unquam caderet: in quo summam ludentium laudem fuisse verisimile fit; sicut l. eod [orig: eôd]. Epigr. 71. Polybum quendam laudat, ob agilitatem sinistrae manus in iacienda excipiendaque pila, v. 9.

Sic palmam tibi de Trigone nudo
Unctae det favor arbiter coronae,
Nec laudet Polybi magis sinistras.

Ubi nudum Trigona vocat unctaeque meminit coronae, quod ludum nudi unctique exercebant: Ante cenam enim lavabant prisci, ante lavationem corpus exercebant. Et l. 12. Epigr. 84. v. 3.

Ubi tepidum ait, quod ludentes eo [orig: eô] in calorem solveret: an quod hoc ludebant in Sphaeristerio calido, ut vitrea [orig: vitreâ] illa in thermis? quod verisi mile admodum, cum post pilae ludum statim balnea calida ingredi Veteres consueverint. E quibus patet, solitos fuisse Trigone ludentes a se invicem modo mittere, modo excipere pilam, modo sinistris, modo dextris, eo [orig: eô] prope modo [orig: modô], quo [orig: quô] nostrates pila [orig: pilâ] parva [orig: parvâ] supra funiculum ludunt, et quo [orig: quô] Antyllus tertium parvae pilae lusum descripsit. Exemplum Trigonalis pilae videtur, in nummis M. Aurelii Antonini apud Byzantios excusis, apud Mercurialem. Similiter, quem ludum in sacrificiis Apollinis Pythii Actiaci adhiberi solitum, memoriae proditum est; de hac pila esse intelligendum, putant nonnulli. Eundem prope, aut similem paganicae pilae lusum, describi a Petronio, Satyr. sunt qui dicant; Ita autem is, ubi de cena Trimalcionis: Videmus senem calvum tunica vestitum russea [orig: russeâ], inter pueros capillatos ludentem pila [orig: pilâ]. Nec tam pueri nos, quamquam erat operae pretium, ad spectaculum duxerant, quam ipse Pater familias [orig: familiâs], qui soleatus pila [orig: pilâ] sparsiva [orig: sparsivâ] exercebatur, nec eam amplius repetebat, quae terram contigerat, sed follem plenum habebat servus, sufficiebatque ludentibus. Notavimus etiam res novas: Nam duo spadones in diversa parte Circuli stabant, quorum altermatellam tenebat argenteam, alter numerabat pilas, non quidem eas, quae inter manus lusu expellente vibrabantur, sed eas, quae interram decidebant. Vide Hieron. Mercurialem, de Arte Gymn. l. 2. c. 5. et Fabrum, Agonistic. l. 1. c. 6. uti de colore huius pilae, infra voce Vitrum.

TRIGONON triangularis citharae species ab Ibyco excogitata, qua iambea caneret, memoratur Zuingero, Theatro Hum. Vitae p. 1147. Idem herbae nomen, inter eas quae folio veniebant in veter. coronamenta, apud Plin. l. 21. c. 9. utrique a forma nomen; qua [orig: quâ] et

fastigia olim tectorum, in Aedibus sacris, atque Imperatoriis, fuisse, trigwnaeidei=s2 e)panasta/seis2 hinc Graecis appellatas diximus supra, non uno loco, inprimis voce Trichorum. Sed et Trigorum, unum erat ex X. Atheniensium Dicasteriis, de quibus supra. Hinc Trigonometrum, instrumentum agrimensorum, sicut et Graphometrum, Veterum gromae aliquatenus simile, eundem saltem usum praestans, de quo vide Salmas. ad Solin. p. 684. et c. etiam supra aliquid, voce Triangulum.

TRIGORIA regiuncula Germaniae superioris in Trevirorum finibus, apud Rhenum et Vesaliam superiorem inter illam et Bodobrigam ad Boream, ubi S. Goaris vulgo S. Gewer oppid. olim oppidum Germanorum dictum, monasterio [orig: monasteriô] ac tumulo [orig: tumulô] eius illustre, villa Belthomus, aliaque loca, 2. leuc. a Bodobriga in Meridiem Ficeliam Versus. 1.

TRILEUCI 3. scopuli Oceani Cantabrici in ora Hispan. Boreali. Pennas de Guzman Ortelio; ubi promontor. Trileucum, quod Capo d'Ortegal Hispan. in mare valde protensum, 12. leuc. Hispanic. distat a Corunia in Boream, et 28. a Scythicao promontor. in Occasum.

textum textui intextum dicens, ut ait Barthius, qui et catenas interpretatur spiras spiris fabre implicatas, ab h. l. Cuiusmodi loricas etiam Recentioribus fuisse in usu, docet Dudo, de Mor. et act. Norman. l. 2. Alii serroaur [orig: serrôaur] ôque arilices loricas, thoraces scilicet faciunt. Et Guil. Brito, Philippid. l. 3.

Unde vocem Gallicam treillis, pro transenna seu fenestra cancellata, originem trahere, docet Car. du Fresne, Glossar. Vide quoque Hadr. Turnebum, Adversar. l. 29. c. 35.

TRILORIS Tunica in Vita Aureliani Vopisco descripta, c. 46. extr. Paragaudas vestes ipse primus militibus dedit et quidem alits monolores, altis -- trilores, et usque ad pentelores: sic dicta est, quae triplici loro [orig: lorô], h. e. instira, limbo [orig: limbô], seu fascia [orig: fasciâ] erat praetenta ac ornata. Non quae triplici filio esset intexta, ut placuit Auctori modo laudato, qui tunicas bilores et trilores, volebat esse bilices et trilices: qua de re multis agit Salmas. ad Vopisc. Vide quoque supra in voce Lorum, item Paragauda.

TRIMA urbs Lageniae, in Hibernia, in Comitatu Mediae Orientalis, ad Bovindam fluv. 20. mill. pass. a Dublinio in Occidentem, Molingariam versus totidem. Vulgo Tryme.

TRIMILIDUM vulgo Tremblay, vicus agri Parisini, non procul a Luperis et Villa Picta: alias Grand Tremblay, Hadr. Vales. Notit. Gall.

TRIMISIUM apud citimae aetatis Scriptores, monetae species, quae Trimisis prioribus dicta. Vide in hac voce.

TRIMMA apud Anstasium Bibliothecar. in Silvestro, Fecit autem et cameram basilicae, ex trimma auri refulgentem: rasura est vel ramentum auri, ex Graeco tri/mma. Cuiusmodi auri ramenta capiti respersisse Verum Imperatorem ait Iul. Capitolin. in vero, c. 10. Vide quoque supra, voce Auri Scobs, alibique, ubi de varia kruseiw/sei capillorum, Veteribus usitata [orig: usitatâ].

TRIMMANIUM seu Trimammion, Antonin. oppid. Mysiae inferioris ad Istrum fluv. Drimago Ortelio.

TRIMONTIUM oppid. Albionis in Selgoviis, apud oram occiduam, inter Angliam et Scotiam, Atterith nunc, teste Camdeno [orig: Camdenô]. Item urbs Thraciae eadem quae Philippopoli.

TRIMULIA oppid. Pictavii, cum titulo Ducatus in limite Marchiae Lemovicensis, 12. leuc. a Pictavio Urbe in Ortum ad amnem Benaise, cum castro splendido, Vulgo la Tremoville.

TRIMYXUS Lychnus apud Anastasium Bibliothecar [orig: Bibliothecâr]. Lychnus est tribus myxis constans, vide supra Bimyxus.

TRINACIA Diodor. Tyracinae Stephano, Randazzo Aretio, urbs olim praecipua Siciliae, nunc iacet, a Syracusanis excisa. Eius vestigia apud Catalbanum castrum a Palica 3. mill. pass. a Menis. Populi Tiracenses Plin. l. 3. c. 8.

TRINACRIA Sicilia a triangulari figura sic dicta, quae et Triquetra. Hinc Trinacrius. Virg. l. 3. Aen. v. 429.

Item Trinacris, ut Hybla Trinacris apud Ovid. l. 5. Trist. El. 13. v. 22. Idem l. 4. Fastor. v. 419.

Terra tribus scopulis vastum procurrit in aequor.
Trinacris, a positu nomen adepta loci.

TRINASSUS Ptolem. oppidum seu portus Peloponnesi, in ora Laconicae, iuxta quod tres Insulae parvae, unde ei nomen, inter Gythium ostiaque Eurotae.

TRINITAS [1] TRINITATIS SS. Mysterium sunt qui ex communi ratione Boni, ex Intellectu Dei, ex Eiusdem Potentia, probare satagant: quae tamen argumenta, si ad suadendum

nonnullam, ad persuadendum tamen vim nullam habent. Alii desumunt similitudines ab Anima humana, Sole, Iride, Triangulo, Sphaera, Fonte; praesertim autem a Luce, cui Deus in sacris saepe assimilatur: cumque tria in hoc Universo corpora eadem [orig: eâdem] luce condecorentur, Sol, qui lucem emittir, ut fons eius; Caelum quod eam transmittit, Solemque nobis ostendit; et Terra, quae a caelo soleque pariter collustrata lumen remittit: non absurdam SS. Trinitatis imaginem extare volunt; sed haec eiusdem generis sunt. Vide quoque infra, voce Verbum. Uti pariter incerta, quae ex Gentilium scriptis, Platonis et Platonicorum inprimis (ut de Pseudo Trismegisto, et fabulosis Sibyllarum foliis nihil dicam) huc adferuntur. Quae, si quid certi habeant, ex Iudaeis, eorumque sacris libris hausta sunt: ut non naturae, sed traditioni ex revelatione adscribenda veniant, qua de re pluribus agit Tob. Pfannerus, System. Theol. Gentilis pur. c. 3. quod est de Deo Trino. Unica itaque, eaque certa sanctissimi huius dogmatis probatio, restat ex Revelatione; a qua eam a primis suis incunabulis Ecclesia hausit. Vide Franc. Burmannum, Synopsi Theol. part. prior. l. 1. c. 33. ubi agit de SS. Trinitatis demonstrattone. Unde modo laudatus Pfannerus praeclare, Hoc, inquit, est illud Sanctum Sanctorum, sive sacra Adyta, quibus prohibita humana ratio Gentilium atrio [orig: atriô] subsistere iussa est, malum profanae curtositatis praemium relatura, si non rite expiata impuris oculis manibusve tantae venerationis Sacramentum usurpet; quod, si ipsa sacra volumina consula, difficile atque arduum, si rationem, absur dum videtur, Ibid. Quam ob causam Catechumenis olim Trinitas sancta adoranda publice per 40. dies tradita, sicque illi per totidem dies, in hoc praecipue mystetio, instructi leguntur, apud Hieronymum, Ep. 61. ad Pammach. c. 1. Cyrillum Hierosolym. Alios. Vide quoque Car. du Fresne, Glossar. et Macros Fratres, Hierolex. quorum hi Festum SS. Trinitatis in Ecclesia Roman. a nonnullis in octavis Pentecostes, ab aliis, Dominica [orig: Dominicâ] prima [orig: primâ] aute adventum Domini tempore Alexandri III. celebrari, solitum, memorant, nec non supra voce Tres, it. Triadica, ac infra Trisagius hymnus. De Mysterii huius SS. hostibus vide supra, voce Antitrinitarii, et Cl. Suicerum, Thes. Eccl. voce *tria\s2.

TRINITAS [2] vulgo la Trinitad, oppid. Guatimalae, versus oram littoraiem maris Pacifici et oppid. S. Salvatoris, ab Hispanis exrructum, 100. fere mill. pass. ab urbe S. Iacobi de Guatimala in Eurum.

TRINITATIS [1] Insula la Trinitad, oppid. Americae meridionalis, in mari Boreali prope ostia fluvii Orenoci, seu Pariae, in sinu Pariae, ubi magna unionum piscatio. Ab Ortu ad Occasum 110. mill. pass. exteusa. Vix 35. milliar. ab ora novae Vandalitiae in Ortum, sub Hispanis, qui ibi aliquot habent colonias.

TRINIUM fluv. Frentanorum in Aprutio (cum oppido cognomine) ex Apennino monte, ibi is Maiella vocatur, profluens, et in mare Hadriaticum labens.

TRINOBANTES qui TRINOVANTES Tacito, l. 14. Annal. c. 31. populi Albionis, quorum regio Middlesex hodie dicitur.

TRINOCTIUS Herculis epitheton, apud Lycophronem, qui tristsperon le/onta eum vocat, uti ternoctem Statius, l. 12. Theb. v. 301. quod eius generationi trinoctium integrum impendisset Iuppiter. Unde posteris eius tergemina [orig: tergeminâ] luna [orig: lunâ] crinis circumdatus, insigne nobilitatis, apud eundem Statium, l. 6. v. 289. Seneca tamen, Agamenm. Actu 4. v. 815. Mart Capella, l. 2. Hieronymus contra Vigilant. et Propert. l. 2. El. 22. v. 25. duas noctes: at Clemens *protrept. et Arnobius, l. 4. etiam novem habent. An e trinoctio Aegyptiaco fabulae origo? Certe, quod idem Lycophron eundem in ceti ventre fuisse ait, ex Ionae historia suffuratum, censet Theophylactus, Comm. in Ionam. Vide Meutsium, ad Lycophronem: uti de trinoctii absentia, qua [orig: quâ] usus annuus interrumpebatur, in veter. Romanorum matrimoniis supra voce Connuhia: de biduo trinoctioque Ludorum Saecularium ubi de illis, it. Scmele.

TRINOMIUS Petro Blesensi appellatur S. Petrus, quasi tribus nominibus a Domino insignitus, Sinion Bar-Iona, Serm. 26. Aliis Salomon quoque Israelis Rex, quod Ecclesiastes, Lamuel et Salomon dictus sit. Vide Dominic. Macrum, ubi supra, nec non hic [orig: hîc] passim, inprimis in voce Nomen.

TRINQUIMALA vulgo TRINQUIMALE, urbs Ceylani Insulae, caput regni cognominis in ora, versus sinum Gangeticum 45. mill. pass. a Candea in Caeciam, 90. ab Insul. manaria in Ortum. Cum urbe munita.

TRINUNDINUM ab Hottomanno ab Legg. XII. Tabb. aliisque eum secutis, dicitur spatium viginti septem dierum, ex eo, quod Nundinae nono [orig: nonô] quoque die Romae celebrari solitae. Sed Iac. Oiselio IC. Notis in A. Gellium, l. 20. c. 1. Trinundinum sive tres nundinae, quarum crebra apud Veteres mentio, fiebant intra decem et septem dies; Cum ab unis nundinis ad alteras dies septem intermedii essent. Primus enim dies et nonus nundinas habebat; sicque nundinae nono [orig: nonô] quoque [orig: quôque] die celebrari dicebantur. Dionys. Halicarn. l. 7. Nundinae autem Romae nono [orig: nonô] quoque [orig: quôque] die celebrabantur, ut nunc etiam. IIs plebs agrestis in Urbem confluebat, venaliaque permutabat et iure inter se agebat, et suffragia ferebat de negotiis publicis, de quibus vel leges ei permitterent arbitrium vel Senatus ad eam referret. Septem autem intermediis diebus ruri degebat, quod magna pars ob paupertatem suis operarentur manibus. Unde et Varro, de R. R. 1. 2. princip. Diu magni nostri Maiores annum ita diviserunt, ut nonis modo diebus urbanas res usurparent, reliquis septem, ut rura colerent. Cum itaque nono [orig: nonô] quoque [orig: quôque] die Nundinae recurrerent, interque eas septem dies medii, quibus rustici agros colebant, interessent, sequitur inter tres nundinas fuisse quatuordecim dies intermedios, quibus si addas ipsos tres nundinarum dies, fiunt septem et decem dies, intra quos Trinundinum celebrabatur. Quo [orig: Quô] fine nundinae hae institutae sint, docet Rutilius apud Macrobium, l. 1. Saturnal. c. 16. ubi inter alia ait: Ut nono die, intermisso rure ad mercatum, Legesque accipiendas Romam rustici venirent, et ad scita ac consulta frequentiore Populo referrentur: quae Trinundino [orig: Trinundinô] die proposita a singulis atque universis

facile noscebantur. Unde etiam mos tractus, ut Leges Trinundino [orig: Trinundinô] die premulgarentur; Ubi quod de Legibus ait, sic habet: Legem laturus Magistratus, scribebat eam domi, scriptam referebat ad Senatum, quo [orig: quô] facto [orig: factô] promulgabatur illa, i. e. in publico ponebatur, ut inspiceret qui veller, inspectamque consideraret: idque per trinas Nundinas seu Trinundinum vel dies 17. quibus elapsis (nam ipso [orig: ipsô] Nundinarum die ferre Legem non licebat) Magistratus Populum convocabat et c. Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. l. 8. c. 2. Similiter, debitores qui solvendo non erant, postquam Creditoribus essent addicti, nervoque [orig: nervôque] aut compedibus vincti, nisi pacti forent, habebantur in vinculis dies 60. inter quos trinis Nundims continuis (quod de postremis intelligendum ante 60. dies elapsos) ad Praetorem in Comitium producebantur, quantaeque pecuniae iudicati essent, praedicabatur: tertiis autem nundinis capite poenas dabant et c. Vide A. Gellium, loco [orig: locô] cit. Imo in Comitiis Centuriatis fere sem per Trinundinum interiectum fuisse, docet praefatus Rosin. l. 6. c. 3.

TRINYTHIUM oppid. Aegypti, Lib. Notit. Oasis maior videtur, teste Ortelio [orig: Orteliô] .

TRIOBOLUS apud Athenienses, pecunia erat, quae dabatur toi=s2 ekklhsia/cousin, id est, civibus, qui Comitiis seu contioni intererant, unde et to\ ekklhsiastiko\n audit apud Scriptores. Quatuor enim singulis annis statae erant contiones, kuri/ai *)ekklhsi/ai appellatae; et praeter has, si necesse foret, aliae quoque extra ordinem, in quas Populus cogebatur: neque vero ii tantum, qui in urbe erant, convocabantur, sed etiam, si qua incidisset res magni momenti, ii qui in agris erant, quae contiones kataklhsi/ai vocabantur. Quo itaque promptius confluerent, triobolus dabatur unicuique; cuius gratia [orig: gratiâ] in contiones maxime conveniebant oi( *qh=tes2 seu Atheniensium proletarii et capite censi. Unde iocus Comici, Pluto,

Ubi Scholia, diaba/llei de\to\ e)pi\ filoneiki/a| tw=n *)aqhnai/wn triw/bolon. Et hac [orig: hâc] ratione fiebat, ut th=s2 politei/as2 koinwnoi=en a(/pantes2, Rei publ. participes fierent omines, quod monet Aristoteles, Politic. l. 4. c. 13. nam divites, ne multarentur; pauperes, ut Triobolum acciperent, in contionem veniebant. Si videl. in tempore adessent, accipiebant: Sero enim venientibus non dabatur, ut colligere est ex Aristoph. *)ekklhsiaz.

*ble. *triw/bolon dh=t' e)/labes2; *xr. ei) ga\r w)\felon.
*)all' u(\steros2 nu=n h)=lqon w(/st' ai)xu/nomai,
*ma\ to\n *di)/ ou)de\n a)/llon, h)\ to\n qu/lakon/.

Ad quae veteres Magistri adnotant, Sero enim venientes non accipiebant Triobolum. Veniebant autem sero, si iam tertium kalasser [orig: kalâsser] Praeco: Praeconis enim voce kalabatur Populus, idque trina [orig: trinâ], qua [orig: quâ] audita [orig: auditâ] in contionem eundi tempus erat, ut videre est apud eundem, Comicum Ibid. Primus vero to\ *)ekklhsiastiko\n dedisse commemoratur Agyrrhius, cuius meminit Graecus Aristophanis interpres; nisi e Vaticana Proverb. Appendice Centur. 3. Prov. 35. ad Callistratum Parnyten id referas: quas sententias tamen sic conciliabis, ut dicas Callistratum hunc primum instituisse, ut obolus toi=s2 ekklhsia/cousi daretur; Agyrrhium dein to\ ekklhsiastiko\n fecisse auctius, et ut Triobolus daretur, iussisse. Floruit hic circa Olymp. 97. ut auctor est Diodor. Siculus, l. 14. Ut autem de numero quoque tw=n e)kklhsiazo/ntwn aliquid addatur, videtur debuisse contionem ad minimum esse sex mille Atheniensium, qui suffragia ferrent, ut rata forent decreta: qui numerus facile iniri poterat, initu illo [orig: illô] calculorum, quos in urnas miserant, vel e)n xeirotoni/ais2, omnes numerando manus, quod Chiroscopi officium erat. Vide Sam. Petitum, Com. in LL. Atticas, l. 3. tit. 1. Porro, cum im eadem Republ. bene meriti sith/sei donarentur a Populo, isque, ad feminas quoque, et defunctorum liberos nonnumquam transiret honos, hinc Demetrio [orig: Demetriô] Phalereo [orig: Phalereô] populi scitum faciente, dedisse Populum Aristidis neptibus Triobolum legimus, in singulos dies, apud Plutarchum, in Aristide: Vide iterum Petitum, l. 3. tit. 6. eiusd. Operis. Sed et cum naulum Charontis primitus obolus esset, dein duo oboli ei solverentur, ab Atheniensium tandem Imperatoribus stipendium hocce ad triobolum auctum est, Nat. Comes, Mytholog. l. 3. c. 4. De more vero Sycophantarum, apud statuam, Lyci, velut Dei quaestus sui Praesidis, in Foro eiusdem urbis, in dies singulos tribolum secandi, vide Zenodotum, Hesychium, Suidam.

TRIOBRIS fluv. Galliae, e Gabalorum monte Margarida Mariaride, vel Margeride, scaturiens, vulgo Trieure, effluit in Olitim, Malsiocum, Malzieu, Oratorium Oradour, Pontem et Interaquas Entraques, praeterlapsus: Si Savaroni fides; alluit et vicum Treboul, in confinio Arvernorum, Gabalorum et rutenorum, qui a situ forte Triviolus Latine dictus, Hadr. Vales. Notit. Gall.

TRIOCALA seu TRIOCLA, Ptolem. Tricala, et Tricalum, Stephan. urbs Siciliae, olim Episcopalis apud oram Australem a Romanis post bellum servile excisa. Hodie in ruinis. Eius locus nunc S. Mariae di Monte Vergine dicitur, mill. pass. a Calata Bellota, versus oram Maris Africi, Brietio. Populi Triocalini. Eius meminit Sil. l. 14. v. 271.

TRIOCULUS Iuppiter sic ideo appellatus, quod caelestis, terrestris, et marinus sit. Huiusmodi Iovis ex ligno statuam habuisse Priamum, scribit Pausan. l. 5. quae tres oculos haberet, quorum unus esset in fronte, reliqui vero ea [orig: eâ] parte, qua [orig: quâ] ceteri.

TRIODIUM Graece *triw/|dion, liber Graecorum Ecclesiastic. in quo Officium in Ecclesiis eorum recitari solitum, a Septuagesima, quam ipsi vocant Dominicam Publicani et Pharisaei, ad Sabbatum sanctum, continetur. Sic dictus, quod, cum canones et hymni in sollennitates Domini Nostri Iesu Christi, Beatae Virginis, et aliorum Sanctorum

novem habeant strophas, odas nuncupatas, canones libo [orig: libô] hoc [orig: hôc] comprehensi ternas odas ut plurimum non excedant, Niceph. Callistus in Synaxar. Vide Meursium, Glossar. Leon. Allatium, de libris Eccl. Dissert. 1. et Suicerum, thesaur. Eccl. in hac voce. Auctore Andrea [orig: Andreâ] Cretensi Archiepiscopo [orig: Archiepiscopô], qui, quod Athletam Christianum ad superandos spirituales conflictus hoc [orig: hôc] velut sacro [orig: sacrô] celeusmate hortari sollicite voluit, Aliptae cognomine honoratus est, ut ait Dominic. Macer voce Alipta. Vide et supra in eadem.

TRIONES Romanis a terendo boves appellati. Varro de L. L. l. 6. Triones enim et boves appellantur a bubulis etiam nunc, maxime cum arant terram. E quibus ut dicti valentes glebarii, qui facile proscindunt glebas: sic omnes, qui terram arabant, a terra teriones, unde triones, ut dicerentur a detritu. at Scaliger triones, pro striones, a stria, vocitatos vult, quam proscindendo sulcos faciunt. Sic enim Varro idem, l. 1. R R. c. 29. iubet in striam sulcos imprimi: et Plinius, l. 18. c. 19. vetat in arando saepius striare, i. e. saepius itetare striam. Hinc Triones, stellae bovem et currum figurantes, Varr. iterum; de quibus A. Gellius, l. 2. c. 21. Possunt triones dici septem, quod ita sitae stellae, lit terna trigona saciant, ad quem loc. vide Anton. Thys. ICtum, ut et ubi de Septentrione egimus.

TRIOPAEA praedium Herodis Attici, de quo vide supra, et plura apud Car. Sponium, Itiner. part. 2. p. 216. *trio/pion appellatum Salmas. ait, qui sic de illo: In trivits et quadriviis sacrae aedes erant positae, in tres partes, si trivium esset; in quatuor, si quadrivium, apertae, ad quas conveniebant pagani ex locis vicinis sacra facturi -- Hinc trio/pion Herodis in via Appia, sic appellatum, quod, in trivio constitutum, in tres partes pateret et tot o)pa\s2 haberet -- quia vero trio/pia in Graecia loca erant a Triopa denominata, Herodes, in carmine, quo [orig: quô] consecrationem loci sui peregit, trio/pion illud e)pw/numon finxit antiqui Triopae, quem Ceres, ob excisum nemus sibi sacrum, fame affecit -- at trio/pion revera dictum, quod in tres partes esset pervium et in trivio constitutum, ad Solin. p. 212. TRIOPALA fluvius, qui et Assorus dictus.

TRIOPAS Thessalorum Rex, pater Meropis, Steph. Item Erisichthonis pater, qui idcirco Triopeius dicitur. Ovid. l. 8. Metam. Fab. 11. v. 751.

Sic et Triopeis pro Erisichthonis filia, quae Triopae neptis. Idem Ovid. ibid. v. 872.

Alius inter Argivorum Reges septimo [orig: septimô], nonnullis sexto [orig: sextô] loco [orig: locô] ponitur a veteribus, Phorbantis filius: regnavit annos 46. circa tempora Aaronis et Mosis: eum excepit Iasus fil. Vide Ioh. Marshamum, Canone Chron. ad Sec. VI. item XIII. ubi hunc Triopam, in Cariam expeditione facta [orig: factâ], promontorium occupavisse, quod ab illo Triopium dictum, addit. Sed et Rhodum inhabitasse [orig: inhabitâsse] Graecos a Triope deductos, qui ob Herculis patris gloriam regnum illi detulerint, habet Diodorus, l. 4. Alius Abantis filius, veteri Theocriti Scholiastae ex Iasone rerum Cnidiarum scriptore celebratur. Meminit et Eustath. cuiusdam Triopae Perrhaeborum Regis, quem fil. Carnabas violenter in imperio se gerentum occidit. Alius denique fuit, quem Deoum vocat Herodes Atticus, quem Iphimediae patrem nominat Apollodorus, l. 1. Biblioth. Salmas. Nic. Lloyd.

TRIOPION vel TRIOPIA, urbs et promontor. Cariae, Steph. apud Gnidum urbem. Nunc Dapo Chio. Plinio, l. 5. c. 28. et 31. est ipsa Gnidus. Vide ibi. Item concilium Doriense ex VI. (sicut Panionium ex XII.) urbibus, institutum a Colonis Graecis: ad impitationem *)amfiktuoni/as2 Thessalicae, e gentibus itidem XII. Delphicae e totidem, et Calauricae e VII. constantium in Graecia, Sec. XIV. iuxta Chronologiam Ioh. Marshami, Can. Chron. Dorienses enim, post mortem Codri Atheniens. Regis ultimi, Megara condiderunt, partimque ibi manserunt, partim cum Althaemane Argivo in Cretam migrarunt [orig: migrârunt], partim in Rhodi urbes, Lindum, Ialyssum, Camirum: porro in Halicarnassum, Cnidum et Coum dispersi sunt: quae dicta est Doriensium *)eca/polis2. Strabo, l. 14. Diodorus, l. 4. Herodotus et c. Hi finitimos Dorienses ad templum Triopium non admittebant. In certamine vero Apollinis Triopii tripodes aerei constituebantur, quos non e templo efferre, sed Deo sacrare oportebat. Quam legem cum Agasicles Halicarnasseus victor violasset [orig: violâsset], tripodemque domum ferens ad clavum suspendisset: eam ob causam a Sacrorum participatione Halicarnassum reliquae quinque urbes removerunt, sicque penta/polis2; facta est, quae prius *(eca/polis2 erat. Neque multo post tri/polis2 forsan, cum Rhodiorum urbes essent in unam (Rhodum videl.) contractae, Strabo, d. l. quae exstructa est tempore belli Peloponnesiaci, i. e. aetate Herodoti, quem vide, l. 1. c. 44. ut et aliquid hic [orig: hîc] infra.

TRIOPIUS Apollo sic dictus, vel a tripodibus aereis, quos ferebant victores in certamine Apollinis triopri: quos tamen e sacro victores auferre non poterant, sed ipsi Deo relinquere cogebantur; vel quasi *tri/ofsqalmos2 ab insigni prudentia; vel a Triopa Solis filio, Rege Thessalorum.

TRIORENA locus Arcadiae, ubi tres fontes, et Mercurius natus, Pausan. in Arcad. An Trierena? Vide ibi.

TRIPARADISUS oppid. Syriae superior. ubi Eurydica degebat. Diodor. Vide Paradisus.

TRIPASSALUM pertica tricuspis, inter Martyrii instrumenta, quibus Syri utebantur. Auctor Vitae S. Ephremi, Postridte autem Iudice pro tribunali sedente, constituerunt coram illo tripassalum, et quaecumque alia tormentorum genera, apud Gerh. Ioh. Vossium. Ex Graeco tripa/ssalon, est autem pa/ssalos2, clavus, ut notum.