CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS QVARTVS Literas R, S, T, V, X, Y, Z, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

ULTOR Iovis epitheton, quod sceleratorum impia facta ulcisceretur. Huic Agrippa aedem, Pantheon nomine, sacram fecit, cuius descriptionem vide apud Thom. Dempster. Antiquit. Rom. l. 2. c. 5.

ULTRAJECTUM German. Utrecht, urbs ampla Germaniae interioris in Batavis, Caput unius ex septem Foederati Belgii provinciis. Condita est a Dagoberto Francorum Rege, A. C. 642. Eius Episcopus Fridericus, Frisiam ab Arii dogmate vindicavit, indigne a Iuditha Imperatrice neci traditus, A. C. 826. Huius successores cum opibus et potentia [orig: potentiâ] crevissent, varia cum vicinis bella gessere [orig: gessêre], unde A. C. 1018. a Theodorico Hollandiae Comite Ultraiectin. Episcop. binis vicibus superatum, refert Matth. Vossius, in Annal. l. 1. Philippus Burgundus post ea huius Ecclesiae Episcopus, cum a Maximiliano II. Legatus ad Iulium II. Legatus ad Iulium II. Pontificem Romanum ivisset, Roma [orig: Româ] tantum non Euangelicus rediit, ita ipsi nihil ibi, praeter caelum et solum, lapides et ligna, ac cives illos Romanos, placuit: ut testatur Gerardus Noviomagus, in vita eius Msargaretae Austriacae dedicata [orig: dedicatâ]. Ab urbis oppugnatione Hispanus miles, Lugduno [orig: Lugdunô] discedens, qui eam sibi praedae destinaverat, depulsus est, A. C. 1575. Postea foederi accessit, imo locus foederis fuit inde Traiectini dicti, quo [orig: quô] plurimis Belgii provinciis ad imperium Philippi Regis redeuntibus, Guilielmus Princeps Arausionis arctiori foedere illigavit evocatos illuc Ordines eius nationis, tum Geldriae, Hollandiae, Zelandiae, Frisiae eius, quae circa Lavicum fluv. et eius, quae inter id flumen et Amasium est: cuius summam vide apud Hug. Grotium, Annal. l. 3. Academia hic [orig: hîc] aperta est, A. C. 1636. vocatis undique ad Professiones Viris doctissimis: et gratulata est eius natali excellenticarmine Anna Maria a Schurmann, virgo supra sexum in linguis et scientiis docta. In potestatem Gallorum venit A. C. 1672. ab iisdem deserta A. C. 1674. Patria fuit Hadriani VI. Pontificis, qui Caroli V. Imperatoris fuerat praeceptor. In cuius honorem cum celebres Batavi ludos darent, tapetibus ac parietibus ascribentes, Traiectum plantavit, Lovanium rigavit, Caesar incrementum dedit: adiecit quidam, Hic [orig: Hîc] Deus nihil fecit, etc. Vide quoque in voce Traiectum.

ULTREJA apud Landulfum de S. Paulo, in Histor. Mediolan, c. 2. ubi de expeditione Hierosolymitana Conradi Italiae Regis sub A. C. 1098. nomen clamoris seu cantilenae militaris: an quasi eia ultra scil. eamus; vel potius ultra mare? ut suspicatur Ferrarius, de Veter. acclamationibus, et plausu, l. 6. c. 7.

ULTZA vulgo ULTZEN, urbs Ducatus Luneburgici ad amnem Ilmenow, 5. milliar. German. supra Luneburgum in Meridiem, quot a Danneberga in Occidentem.

ULUBRAE oppid. Latii, apud Velitras urb. ubi Augustus Caesar educatus, est excisum. Iuvenal. Sat. 10. v. 102.

ULULATUS luporum propria vox: quam in bello Romanos imitatos esse, ex Iosepho colligere est, qui Iorapatenses iussit pro\s2 to\n a)lalagmo\n tw=n tagma/twn e)pifra/cai ta\ w)=ta, w(s2 mh\ katapla/geien, ubi Interpres, ad Legionum ululatum aures obturare, ne metu percellerentur. Nisi malis hic [orig: hîc] vocem de quocumque graviore sono intellectam; cum Graecum a)lalagmo/s2 quem cumque notet barritum, ululatum, iubilationem, sive Ducum, sive militum, qui vel ante pugnam, atque in ipsa pugna exsultare, vel post victoriam adeptam solent, uti supra vidimus ubi de Clamore militari. Placuisse autem is Romanis clamor videtur, in honorem lupae, quae Romulum cum fratre lactavit, et ab illo tempore in signis illorum eximium habuit locum. Sed et Romanos, tamquam lupae uberibus altos, luporum animos habere asserit ille, apud Iustin. l. 38. c. 6. unde lupi illi convitio [orig: convitiô] dicti, a Volscis Aequisque Ducibus, apud Livium, l. 3. c. 66. a Tecasino, Samnitium Duce, apud Velleium, l. 2. c. 27. quam in rem Bochartum vide, Hieroz. parte prier. l. 3. c. 10. Hinc ululata praelia, apud Statium, Theb. l. 9. v. 724. ubi tamen Lutatius ululanda legit, et lugubria ac mox luctu excipienda in telligit: uti ululata atria, i. e. omnia aedium spatia ululatu seu eiulatu femineo [orig: femineô] completa, habes apud eundem, l. 10. v. 567. Namque et clamor quilibet confusus hac [orig: hâc] voce venit. Idem Poeta, l. 1. v. 328.

---- Ogygiis ululata furoribus antra
Deserit, et pingues Bacchaeo sanguine colles.

Ubi Bacchi festa indigitantur, magno [orig: magnô] tumultu perstrepentia, quali deaster hic furens semper inducebatur, ut mille locis videre est, in Nonni Dionysiacis; adde Catullum, Epithalamio [orig: Epithalamiô] Pelei, et Ovidium, l. 3. Met. Imo proprium Baccharum hoc verbum fecere [orig: fecêre]. Iuvenalis, Sat. 6. v. 316.

---- ---- vinoque feruntur
Attonitae, crinemque rotant, ululantque Priapi
Maenades ----

Quid autem in illis sacerrimis Orgiis inclamari et ululari solitum fuerit, vide supra voce Evoe. De Hecate tamen eadem vox occurrit, apud Virg il. l. 4. Aen. v. 609.

Commune tandem tam laetis. quam in fortunatis rebus, id verbum. Lucanus de Scaeva. l. 6. v. 261.

Non tu bellorum spoliis ornare Tonantis
Templa potes; non tu laetis ululare triumfis.

Vide Casp. Barthium, Animadversion. Papin. ad Statium, Theb. lib. 1. cit. l. et l. 5. v. 729. quo [orig: quô] posteriore loco [orig: locô] exponit verba Poetae,

Originem vocis quod spectat, ululare factum Becmanno, ex Graeco u)la=|n seu u(laktei=n, latrare, quod ex Hebr. [gap: Hebrew] , vel ex Graeco o)lolu/zein, indidem deducendo, quod proprie de clamore dicebatur, quem tollebant, mactata [orig: mactatâ] victima [orig: victimâ], qui et sacri: intererant, ut ab Herodoto est adnotatum, morem hunc e Libya in Graeciam manasse [orig: manâsse] dicente, vide eum in Origg. L. L. p. 701. et 703.

ULULETUS Vibius Seq. seu Ululens, ut alii legunt, Argento Ortelio, ex tabulis recentiorib. et Castaldo, fluvius Macedoniae, iuxta Dyrrachium decurrens.

ULYSSEA Hispaniae Baeticae locus, in quo Minervae fanum. Super Abdaram in montanis est Straboni.

ULYSSES [1] Rex Ithacae et Dulichii insularum, filius Laertae et Anticleae, quamquam non desunt, qui ex Sisypho conceptum velint, qui Anticleae, cum ad Laertae nuptias duceretur, vim dicitur obtulisse. Unde Aiax apud Ovid. l. 13. Met. v. 31. s.

---- Quid sanguine cretus
Sisyphio [orig: Sisyphiô], furtisque, et fraude simillimus illi,
Inserit Aeacidis alienae nomina gentis?

Fingitur ab Homero vir multa [orig: multâ] praeditus facundia [orig: facundiâ], nec minore experientia [orig: experientiâ], vafer consilio [orig: consiliô], egregius bello [orig: bellô], laborum patientissimus Od. 1. v. 1. s.

*mou=sa/ moi e)/nnepe a)/ndra polu/tropon, o(\s2 ma/la polla\
*pla/gxqh| e)pei\ *troi/hs2 i(ero\n ptoli/eqron i(/kane,
*pollw=n d' w)nqrw/pwn i)/den a)/stea kai\ no/on e)/gnw.

Dic mihi Musa virum captae post tempora Troiae,
Qui mores hominum multorum vidit et urbes.

Rursus quid virtus, et quid sapientia possit,
Utile proposuit nobis exemplar Ulyssem:
Qui domitor Troiae multorum providus, urbes
Et mores hominum inspexit, latumque per aequor
Dum sibi, dum sociis reditum parat, aspera multae
Pertulit, adversus rerum immersabilis undis.

Uxorem habuit Penelopen, Icarii filiam, ex qua Telemachum filium suscepit, eamque tantopere adamavit, ut reliquis Graecorum Principibus, ad bellum Troianum, proficiscentibus, ipse insaniam simulaverit, futurum sperans, ut tamquam bello inutilis domi relinqueretur. Iunctis itaque duobus diversi generis animalibus, litus proscindebat, et frugumloco [orig: frugumlocô] salem serebat. Palamedem tamen virum prudentissimum latere non potuit, qui, ut technam illius detegeret, aranti illi Telemachum filium in sulco obiecit: quod Ulysses conspicatus, ne filium laederet, aratrum sublevavit. Quo [orig: Quô] argumento [orig: argumentô] facile deprehensum est, non veram illam, sed simulatam esse in saniam. Verum de hac [orig: hâc] re Ciceronem audire operae pretium fuerit. Sic autem ille l. 3. de Offic. c. 26. Utile videbatur Ulyssi, ut quidam Poetae Tragici voluerunt: nam apud Homerum optimum auctorem, talis de Ulysse nulla suspicio est: sed infimulant eum tragoediae, simulatione insaniae, militiam subtersugere voluisse. Non honestum consilium. At utile (ut aeliquis fortasse dixerit) regnare, et Ithacae vivere otiose cum parentibus, cum uxore, cum filio. At quid auditurum putai fuisse Ulyssem, si in illa simulatione perseverasset [orig: perseverâsset]? qui cum maximas res gesserit in bello, tamen haec audivit ab Aiace:

Cuius ipse princeps iurisiurandi fuit,
Quod omnes scitis, solus neglexit fidem.
Furere assimulavit, ne coiret, institit;
Quod ni Palamedis perspicax prudentia
Istius percepit malitiosam audaciam,
Fidei sacratae ius perpetuo falleret.

Pertractus itaque ad Troiam, strenuam, utilissimamque eo in bello Graecis operam navavit. Nam et Achillem, inter Lycomedis Regis filias, virginali habitu latitantem, ad bellum perduxit, et sagittas Herculis a Philoctete impetratas ad Troiam pertulit. Cinerem praeterea Laomedontis, qui super Scaea [orig: Scaeâ] prota Ilii servabatur, clam sustulit, Palladiumque una cum Diomede ex Troie, Caesis custodibus, rapuit. Missus deinde explorator cum eodem Diomede, Rhesum Thraciae Regem, occidit, equosque eiu abduxit:

---- ---- Priusquam
Pabula gustassent [orig: gustâssent] Troiae, Xanthumque bibissent.

Uti loquitur Virg. l. 1. Aen. v. 476. Erant autem haec omnia in Troianorum fatis, sine quibus eorum urbs expugnari non poterat. Cum Palamede frumentationis cusagravissimas [orig: cusâgravissimas] inimicitias exercuit, quem tandem, per calumniam circumventum, lapidibus obruendum curavit. Occiso [orig: Occisô] Achille, in armorum illius iudicio, Aiaci praelatus est:

Uti loquitur Ovidius. l. 13. Met. v. 383. Capta [orig: Captâ] autem Troia [orig: Troiâ], Orsilochum Idomenei Cretensis Regis filium obstantem, ne legitima pars praedae sibi divideretur, exorta [orig: exortâ] rixa [orig: rixâ], interemit. Denique Polyxena [orig: Polyxenâ] ad Achillis tumulum iugulata [orig: iugulatâ], atque Astyanacte Herculis filio [orig: filiô] e turri praecipitato [orig: praecipitatô], cum navim conscendisset, tamquam in patriam rediturus, gravi exorta [orig: exortâ] tempestate, primum in Ciconum litus pulsus est. Atque inde rsus solvens simili tempestate eiectus in Africam, ad Lothophagorum gentem pervenit, ubi cum socii lotum gustassent [orig: gustâssent], aegre inde potuerunt avelli. De quo Homerus, Odyss. 1. v. 91.

*(oi de\ ai)=y) oi)xo/menoi mi/gen a)ndra/si *lwtofa/goisin,
*ou) d' a)/ra *lwtofa/goi mh/donq' e(ta/roisin o)/leqron
*(hmete/rois2, a)lla/ sfi do/san lwtoi=o pa/sasqai.
*tw=n d' o(/stis2 lwtoi=o fa/goi melihde/a karpo\n,
*ou)k e)/t' a)paggei=lai pa/lin h)/qelen, ou)de\ ne/esqai.

Inde rursus vela faciens in Siciliam delatus est, ubi Polyphemi antrum cum duodecim sociis intravit, ex quibus cum Cyclops sex devorasset [orig: devorâsset], oculum ei eruit praeusto [orig: praeustô] stipite, pellibusque arietum in volutus cum superstitibus antrum evasit. Hinc in Aeoliam navigans ab Aeolo ventos in utrem coactos obtinuit. Verum cum iam Ithacae proximus esset, socii, thesaurum esse credentes, utrem solverunt: quo [orig: quô] facto [orig: factô] reflantibus ventis denuo in Aeoliam repulsus est, sed ab Aeolo abactus ad Laestrygonas devenit, quos ob immanitatem fugiens, ad Circen pervenit, quae cum exploratores eius in belluas mutasset [orig: mutâsset], ipse sumpto [orig: sumptô] a Mercurio pharmaco [orig: pharmacô], accessit impavidus, et stricto [orig: strictô] gladio [orig: gladiô] eam coegit, ut socios pristinae formae restitueret: quod cum fecisset, eius postea consuetudine usus per totum annum, suscepit ex ea Telegonum filium. Hesiodus vero Agrium et Latinum ex Circe genuisse dicit, v. 1011.

*kirkh d' *)heli/ou quga/thr *(uperioni/dao,
*gei/nat' *)odussh=os2 talasi/fronos2 e)n filo/thti
*)/agrion, h)de\ *lati=non a)mu/mona/ te kratero/n te.

Aegre dein ab ea dimissus ad Oceanum pervenit, unde peractis sacris ad inferos descendit, ibique de Anticlea matre, et Elpenore Tiresia vate multis de rebus certior factus, revertitur ad Circen: et Elpenorem socium, qui nuper inebriatus de scalis deciderat, honorisica [orig: honorisicâ] prosequitur sepultura [orig: sepulturâ]. Post haec, ad insulam Sirenum delatus est, quarum cantus ne audiret, sociisaures cera [orig: cerâ] obturavit: se autem ad malum alligari fecit, eaque [orig: eâque] ratione illarum insidias tutus evasit. Horat. l. 1. Ep. 2. v. 23.

Sirenum voces et Circes pocula nosti [orig: nôsti]:
Quae si cum sociis stultus cupidusque bibisset,
Sub domina [orig: dominâ] meretrice suisset turpis et excors.
Vixisset canis immundus, vel amica luto sus.

---- Nam cum pro me Fortuna rogatur,
Affigit ceras illa de nave petitas,
Quae Siculos cantus essugit remige surdo [orig: surdô].

Illectos nautas dulci modulamine vocis
Mergebant avidae fluctibus Ioniis:
Sanguine Sisyphio [orig: Sisyphiô] generatus magnus Ulysses,
Hac [orig: Hâc] tutos sola [orig: solâ] praestitit arte suos.
Illevit cera [orig: cerâ] sociorum callidus aures,
Atque suas vinclis praebuit ipse manus.
Transiltit scopulos, et inhospita litora classis,
Illae praecipites desiluere [orig: desiluêre] freto [orig: fretô].

Inde Scyllam transiens et Charybdim, non sine maximo periculo, in Siciliam venit, ad eadem loca, ubi Phaetusa Solis filia cum duabus sororibus greges patris pascebat, a quibus vim omnem abstineri iussit. Sed ipso [orig: ipsô] dormiente, socii fame coacti, suadente etiam Eurylocho [orig: Eurylochô], plura ex gregibus animalia mactaverunt: quod scelus postea naufragio [orig: naufragiô] luerunt. Homer. Od. a. v. 7. de sociis Ulyssis:

*au)tw=n ga\r sfete/rhsin a)tasqali/hsin o)/lonto,
*nh(pioi, oi( kata\ bou=s2 *(uperi/onos2 *)heli/oio
*)hsqion, au)ta\r o( toi=sin a)fei/leto no/stimon h)=mar.

Adeo ut ex omnibus solus sit servatus Ulysses, qui, arrepto [orig: arreptô] navis malo [orig: malô], novem diebus a vento et undis huc illuc agitatus, tandem ad Ogygiam insulam appulsus, a Calypso Nympha susceptus est, septemque annis consuetudine eius usus, Nausithoum, et Nausinoum filios, ut Hesiodo placet, ex ea genuit. Post haec, misertus eius Iuppiter, Mercurio [orig: Mercuriô] in Ogygiam misso [orig: missô] imperat Deae, ut Ulyssem missum faciat. Confecta [orig: Confectâ] itaque rate Ulysses rursus mari se committit. Verum cum iam Phaeacia in conspectu esset, subito immissa a Neptuno tempessas navem fregit, actumque de eo omnino fuisset, nisi eius miserta Leucothae tabulam ei suppeditasset [orig: suppeditâsset], cui ille innitens, incolumis in Phaeacensium portum adnatavit, ibidemque quod nudus esset, inter frondes sese

occultavit. Verum non multo post a Nausicaa filia Alcinoi repertus, vestes accepit. Deinde Palladis opera [orig: operâ] ad Aretem eiusdem Alcinoi coniugem deductus dono [orig: donô] navem et socios accepit, qui eum in Ithacam reduxerunt, ubi cum dormientem cum donis deposuissent, tandem excitatus a Pallade, ipsius monitu habitum mendici accepit, eoque [orig: eôque] modo [orig: modô] ad subulcos suos pervenit, apud quos Telemachum quoque vidit. demum ab Eumaeo porcario incognitus domum ducitur, ubi post multas iniurias sibia procis illatas, tandem ab Euryclea nutrice agnitus, arma ex composito cum filio et 2. subulcis, quibus se indicarat [orig: indicârat], adversus procos sumens, eos ad unum omnes trucidavit, atque sic Penelopem recepit. Porro cum ex oraculo didicisset, se a filio interemptum iri, in locis abditis vivere decrevit. Telegonus autem fil. ex Circe susceptus patrem suum videre cupiens, Ithacam profectus est, ubi cum incognitus a domo patris prohiberetur, orta [orig: ortâ] contentione, patrem incognitum spina [orig: spinâ] venenosa [orig: venenosâ] Trygonis piscis tranfixit. Mythologiam eius habes apud Nat. Com. l. 9. c. 1. Labores eius breviter descripsit Tibullus, l. 4. ad Messalam, v. 52. s. ubi de Ulysse:

Ille per ignotas audax erraverit urbes,
Qua maris extremis tellus includitur undis.
Nam Ciconumque manus adversis repulit armis;
Non valuit Cyclops coepios avertere cursus:
Cessit et Aetnaeae Neptunius incola rupis
Victa Maronaeo foedatus lumina Baccho.
Vexit et Aeolios placidum per Nerea ventos;
Incultos adiit Laestrygonas, Antiphatenque,
Mobilis Artaciae gelidos quos irrigat unda.
Solum nec doctae verterunt pocula Circes,
Quamvis illa foret Solis genus, apta vel herbis,
Aptaque vel cantu veteres mutare figuras.
Cimmerion [orig: Cimmeriôn] etiam obscuras accessit ad arces,
Quis [orig: Queis] numquam candente dies apparuit ortis,
Sive super terras Phoebus, seu curreret infra.
Vidit ut inferno Plutoni subdita regna
Magna Deum [orig: Deûm] proles levibus discurreret Umbris.
Praeteriitque cita [orig: citâ] Sirenum litora puppi.
Illum inter geminae nantem confinia mortis
Nec Scyllae saevo conterruit impetus ore,
Cum canibus rapidas inter freta serperet undas.
Nec violenta suo [orig: suô] consumpsit more Charybdis.
Vel si sublimis fluctu consurgeret imo [orig: imô],
Vel si interrupto [orig: interruptô] nudaret gurgite pontum.
Non violata vagi sileantur pascua Solis.
Non amor, et fecunda Atlantidos arva Calypsus,
Finis et errorum misero Phaeacia tellus.

Brevius autem Propertius, l. 3. El. 11. v. 23. hoc [orig: hôc] pacto [orig: pactô],

Postumus alter erit miranda coniuge Ulysses,
Non illi longae tot nocuere [orig: nocuêre] morae.
Castra decem annorum, et Ciconum mons, Ismare, Caipe,
Exustaeque tuae mox, Polypheme, genae.
Et Circae fraudes, lotosque, herbaeque tenaces,
Scyllaque et alterna [orig: alternâ] scissa Charybdis aqua.
Lampeties Ithacis verubus mugisse iuvencos,
(Paverat hos Phoebo filia Lampetie)
Et thalamum Aeaeae flentis fugisse puellae,
Totque hiemis noctes, totque natasse [orig: natâsse] dies:
Nigrantesque domos animarum intrasse [orig: intrâsse] silentum,
Sirenum surdo remige adisse lacus,
Et veteres arcus leto renovasse [orig: renovâsse] procorum,
Errorisque sui sic statuisse modum.

Nic. Lloydius. Coeterum Delphinum clypeoin cisum habuit, cum alias aquilae antiquitus Heroum clypeis insculperentur. Scholiastes Aristoph. Ranis, *ei)w/qasi ga\r zwgrafei=n ei)s2 ta\s2 a)spi/das2 ai)etou\s2. De Ulysse autem Lycophron, Cassandr.

*(/ena fqare/ntwn a)/ggelon lipw\n fi/lon
*delfino/shmon, klw=pa foinikh=s2 qea=s2
Uno relicto nuntio sodalibus
Delphinisigne, fure Punicae Deae.

Cuius rei causam exponit ex plutarcho, G. Canterus. Eiusdem vero Ulyssis iconem, in gemma signatoria, quendam prisci aevi Principem virum circumgestasse [orig: circumgestâsse], Eustathius, in Homer. auctor est. Idem, cuius cum Aiace de nobilitate contentio apud Nasonem exstat, ut nobilis exprimeretur, pileatus pingi est solitus, quemadmodum et Dioscurorum nobilitatem pileis novimus adumbratam. Pileum enim, ut postea libertatis, ita prius nobilitatis symbolum fuisse, pluribus docet Pierius Valerianus, l. 4. c. de Pileo. An Asciburgii fuerit conditor, quaeritur. Gerte apud Tacitum. de Mor. Germ. c. 3. quosdam legimus opinatos, eum longo [orig: longô] errore in hunc Oceanum delatum adisse Germaniae terras Asciburgiumque, quod in ripa Rheni situm hodieque incolitur, ab illo constitutum nominatumque *)askipu/rgion: Aram quinetiam Ulyssi consecratam, adiecto Laertae Patris nomine, eodem [orig: eôdem] loco [orig: locô] olim repertam etc. Sed, si Homericorum navigiorum, quae aperta erant, forisque carentia, speciem ac figuram consideremus, oi longe reperiemus infirmiora ac humiliora, quam ut Oceani aestum perferre possent: quem tribusanni mensibus vix triremes egregie factae, optima [orig: optimâ] materia [orig: materiâ] atque opportune caesa [orig: caesâ] aedificatae, sustinere valent. Dein, quis credat, per Hispanicum, Gallicum, Britannicum Oceanum, eum pervagatum, in Germaniam demum penetrasse [orig: penetrâsse] atque aras illic et delubra esse nactum? Cum instructae classis non lembi a pauccis remigibus agitati, id fuisset opus. De Ulyssipone, vulgo Lisboa, Lusitaniae Metropoli, maior veri specie, quam ab Ulysse conditam et nomen arguit, et praeter

Strabonem, praecipuum huius sententiae, invito [orig: invitô] Polybio [orig: Polybiô], tibicinem, l. 3. testatur quoque Solinus Polyhistor, c. 36. Qui et c. 25. de Britannia scribens, inter alia, haec memorat: In quo recessis Ulyssem Calidoniae appulsum, manifestat ara Graecis literis inscripta. Verum, an Ulyssis ist hic exstent monumenta, in dubio est. (Nec enim prorsus extra fidem, ut multos Hercules fuisse remur, ita non unum Ulyssem putare) Homerici quidem extare nulla, Ioh. Brodaeus, Miscellan. l. 3. c. 4. pluribus docet. De Ulysse vero Britannico, quem laudatus modo Solini locusadstruit, haud displiceat Guil. Camdeni coniectura in Britann. aram illam in Ulyssis potius honorem, quam ab ipsomet positam, existimantis. Quod ipsum de ara in Germania eidem consecrata dicere, non fuerit absurdum. Coeterum plura de Ulyssis erroribus dicturo, vellit autem seneca, Epist. 88. quaeris Ulysses ubi erraverit, potius, quam efficias, ne nos semper erremus? Non vacat audive, utrum inter Italiam et Siciliam iactatus sit, ad extra notum nobis orbem: neque enim potuit in tam angusto error esse tam longus, etc. Vide Matth. Berneggerum, in Taciti Germaniam, Quaest. 10. et Voss. de Idol. l. 1. c. 36.

ULYSSES [2] Aldrovandus Bononiensis, Philosophus Medicusque insignis, Scripsit tractatus 120. plurimis voluminibus comprehensos? ubi inprimis eminent, quae de avibus, quadrupedibus, piscibus etc. scripsit. Obiit A. C. 1605. A Maphaeo Barberino Cardinal. carmine egregio [orig: egregiô] laudatus. Vide Anton. Bumaldum, in Bibl. Bonon. Vander Linden, de Script. Med. Laurentium Crassum, in Elog. et surap Aldrovandus Ulysses.

ULYSSIPPO quae Olissippo, Plin. l. 4. c. 22. Oliosippon Ptolem. vulgo Lisbon Anglis, Lisboa Hispanis, Lisbona Italis, Lisbone Gallis, urbs Hispan. perampla et splendidissima, Lusitaniae caput, seu conventus iuridicus et regia, Archiepiscopalis a Bonifacio IX. facta, et emporio [orig: emporiô] clarissima, omniumque rubium Hispanicarum maxima, 7. collibus imposita, ad Tagum fluv. haud procul ab ora occidua, distans a Toleto 83. ab Hispali 63. leuc. in Occasum. Ab Ulysse condita nomen habet, teste Solino [orig: Solinô], c. 36. Arcem habet permunitam in colle, et portum, crescitque in dies. Baudrando 2. leuc. ab ostio Tagi, et ab ora Oceani Atlantic. in Ortum, uti 6. a Lunae promontor. 33. a Sacro promontor. in Boream Portum versus 46. circiter, 56. ab Hispali in Circium, 32. a Pace Augusta in Occasum. A. C. 1147. victis Mauris, una cum Ebora, Helvis et Pace Iulia recuperata est, ab Alphonso Rege. In portu urbis huius classem Hispanicam, 36. navium diripuit ac incendit, Fr. Dracus Anglus, a. C. 1585. postea ex eodem solvit stupenda illa classis, quae Angliae exitium minata est, A. C. 1588. etc. Vide Olissippo.

ULYSSIS Portus Odyssea Ptol. portus olim Siciliae in ora ad Ortum apud Engyum, nunclapidibus ab Aetna monte oppletus. S. Giovanni di Decatria Fazello. Aliis est locus, in ora Orientali ubi hodie Porto di Lognina, locus parvus, cum turri, in valle Demonae, 7. mill. pass. a Carana in Ortum prope Acim amnem, Taurominium versus. Ei adiacent scopuli Cyclopum.

UMA oppid. Bothniae, ad ostia fluv. Umae, cum portu capaci, prope oram Sinus Bothnici. Hinc tractus adiacens Lapponiae, Uma Lapmarck.

UMBELLA dicta ab umbra, quam facit, Graecis skia/dion, caput velut caelum quoddam, tegit; feminis hodieque nobilioribus in usu, inprimis in Italia. Eius meminit Martialis, l. 14. Epigr. 28. cuilemma, Umbella:

Accipe quae nimios vincant umbracula Soles,
Sit licet et ventus, te tua vela tegent.

I. e. quae, sicubi publica defecerint in Theatris vela, ventis revoluta, ut seq. Epigr. privata arceant nimios Solis ardores, ipsiusque vim Venti. Portabant illas ancillae, hinc Umbelliferae dictae. Ovid. de Arte Amandi, l. 2. v. 209.

Ipse tene distenta suis umbracula Virgis;
Ipse face in turba, qua venit illa locum.

Ubi Amatorem hortatur, ut, ad captandam puellae gratiam, servilia etiam ministeria non detrectet. Vide Laur. Pignorium, Comm. de Servis. Sed et, cum apud Athenienses maxima [orig: maximâ] pompa [orig: pompâ] peplus inserebatur Panathenaeis, prosequebantur Athenienses omnis ordinis, omnis aetatis; neque Athenienses tantum, sed etiam Inquilini, et quidem mares cum ligonibus, feminae cumhydriis ac Umbellis, ex Lege: *tou\s2 metoi/kous2 e)n tai=s2 pompai=s2, au)tou\s2 me\n ska/fas2 fe/rein. ta\s2 de\ qugate/ras2 au)tw=n u(drei=a kai\ skia/dia, apud Harpocrationem. Qua de re vide Sam. Petitum, Comm. in LL. Atticas, l. 1. tit. 1. Fuit quoque Umbella, capitis tegmen, quo [orig: quô] in Aula Constantinopolitana, olim Despota utebatur. Ita enim Codinus, de offic. Eccles. et aulae Constantinop. 3. Tegumentum capitis, quo [orig: quô] Despota utitur, quod Umbella, seu Umbraculum appellatur, totum ex margaritis constat. Umboseu ambitus praefert nomina eius qui gestat illud, auroclavatum fimbriatum. *ta\ sei=a, qualia sunt Imperatorii pilei, exceptis nodo [orig: nodô] et palmulis. Quae illius pilei sei=a, apicem, exposuit Iunius. Quid sint, ambigit Gretserus, l. 2. Comm. c. 4. Notat vero paulo post Codinus, de eo ipso Despotae pileo: Cum Despota adhuc puer est, nullum tegumentum fert in capite, dum in palatio versatur, sed manet aperto [orig: apertô] capite. At, quando equitat, tum fert eum, quem descripsimus, pileum etc. Et paulo post, Cum ad ephebi aetatem processit, tunc fert eum, quem ante descripsimus, pileum idque etiam in Palatio. Vide quoque Solerium, de Pileo, Sect. 9. Neque vero Despota solum, sed et alii Proceres, sua quisque Umbracula et skia/dia habuere [orig: habuêre], quibus videl illis utendi iusab Imperatore erat concessum. *purami/das2 vocat Acropolita, c. 11. kalu/ptras2 puramoeidei=s2 Nicetas in Andronico, l. 1. Ipse Imperator sciadium quoque gerebat, cuius apex grandiori gemma [orig: gemmâ] insigniebatur, pi=lon vocat Cantacuzenus, l. 3. c. 27. et l. 4. c. 14. At Procerum, ab Hypersebasto usque ad

Stratopedarchem, erant xrusoko/kkina: a Magno Primicerio, usque ad Curopalatem surmathra\ a Protovestiario usque adinfimos klapwta\, skarani/kia, ko/kkina, ut habet Codex MS. Bibl. Reg. apud Car. du Fresne, Glossar. Inter insigia Veneto Duci ab Alexandro III. Pontif. concessa, Umbellam auream quoque memorat Sabellicus, l. 5. Ennead. 9. etc. At Umbella seu Umbraculum, quod, ex pellibus compactum, expandi aut contrahi solet, ad faciem contra Solem tuendam, iam Aristophani in Avibus memoratur: et in Lexico Gr. MS. eiusdem Biblotheca der)r(i/dion dicitur, atque skia/dion derma/tinon exponitur, apud eundem Glossarii Auctorem. Vide quoque supra, voce Galerus; item Baldachonum, Mappa, Pallium, Petasus, Pileus.

canis venaticus, e sagacibus est, quales Umbria provinc. Italiae gignit praestantes. Car. du Frene ubi supra.

UMBILICUS quae iliorum umbo, Isidor. ad libros a Romanis translatus est. Libris enim materiam coretx olim, papyrus, carbasus, ovilla tergora, lintei, plumbum, et alia suppeditarunt [orig: suppeditârunt], ut cuilibet animadvertere promptum est. Vide supra. Iidem quod circum ligneum teretem surculum vel oseum convolverentur, Volumina sunt appellati. Surculum vero ipsum seu surculi capitula, quae et cornua, Umbilicum vocabant: qua de re, ut et de universa scribendi ratione, contexuit insignem Commentarium Vinc. Contarenus, citatus Laur. Pignorio, Comm. de Servis. Meminit istiusmodi Umbilicorum Martialis, l. 1. Epigr. 67. v. 9.

Mutare dominum non potest liber notus;
Sed pumicata fronte si quis est nondum,
Nec Umbilicis cultus atque membrana [orig: membranâ] etc.

In quae Scholiastes, Libri, inquit, pllibus, ut nunc fit, olim obtegebantur, eaeque pumice poliri ac laevigari solebant. Si quis vero liber novus sit, cuius frontes (h. e. extremitates membranae in orbem complicatae, in medio quorum apparebant cornua) pumice iam pridem politae sunt; et cuius Umbilicus (is bacillus cedrinus, buxeus, cupressinus etc. extremae paginae, absoluto [orig: absolutô] iam opere, adsutus) vel. Umbilici extremitates (quae complicatis in volumen membranis, utrinque apparentes Cornua appellabantur) ebore sunt vel argento [orig: argentô] aut auro [orig: aurô] exornatae, et quem novissime obducit pellis, hunc emi iubet Poeta. Et paulo post: Umbilici bullae sunt in utraque libri extima facie mediae, in fine libri ex ligno aut esse apponi solitae. Pierius, l. 34. Per Umbilicum, inquit, intelligendus est voluminis terminus, qui, cum volumen explicatur, in fine est: cum vero diem obvolvitur in spiram collectam, medium tenet locum. Idem, l. 5. Epigr. 6. v. 14.

Quae cedro [orig: cedrô] decorata purpurave [orig: purpurâve]
Nigris pagina crevit Umbilicis.

Unde patet, non semper obtinuisse, quod ait dempsterus, librorum tegmen nigrum, literarum maiuscularum apices minoo [orig: minoô] notatos, aut cedrino [orig: cedrinô] succo [orig: succô], Umbilicum vero diversi alterius coloris fuisse: ex Ovidio, l. 1. Tristium, Eleg. 1. v. 7.

Nec titulus minio [orig: miniô], nec cedro [orig: cedrô] charta notetur,
Candida nec nigra [orig: nigrâ] cornua fronte geras.

Vide eum, Paralipom. ad Rosin. l. 1. c. 13. Colerus vero calculos nitidiores hac [orig: hâc] voce intelligit, quibus olim libros decoratos ait, Not. ad Val. Maximum, l. 8. c. 8. num. 1. ubi Scipio et Laelius Caietae et Laurenti vagas littoribus conchulas et umbilicos lectitasse [orig: lectitâsse] leguntur. Teretes scil. lapillos littorales, qui alias ocelli etiam seu ocellati, nec non Nympharum ocelli, appellatisunt: quod scil. umbilici figuram referrent, ac velut oculi pupula lucerent. Sed nec in his lapidibus figura multum diversa est, ab oculi et umbilici: uterque enim protuberat in rotundo. Vide quae de his lapillis supra diximus, voce Ocelli. Atque hoc [orig: hôc] forte sensu vox occurrit, apud Curtium, l. 4. c. 7. ubi de forma Iovis Hammonis, Id, inquit, quod pro Deo colitur, non eandem effigiem habet, quam vulgo D iis artifices adcommodaverunt: unbilico maxime similis est habitus, smaragdo et gemmis coagmentatus. Ad quae verba Vir eruditus, Umbilicum hic [orig: hîc] interpretor rem aliquam eminentem, metae instar, veluti conum, aut quadratum, aut rotundum, quemadmodum voluminibus iam fere absolutis ornamento et suvi apponi solent, atque etiamnum hodie extrinsecus globi dimidiati forma [orig: formâ] apponuntur. Additque priscae gentilitatis homines hac [orig: hâc] informi forma [orig: formâ] non raro Deos suos indicasse [orig: indicâsse] potius, quam effigiasse [orig: effigiâsse]: sic, apud Cypri Paphum, Veneris Deae signum continuum fuisse orbem, latiore initio [orig: initiô], tenuem in ambitum, metae modo [orig: modô], exsurgentem, teste Tacito [orig: Tacitô]; vel albae pyramidis instar, ut habet Maximus Tyr. Orat. 38. Apud Arabes, tetragono [orig: tetragonô] lapide, Martem figuratum etc. Notis ad Curtium, d. l. ubi plura hanc in rem de Dea Pessinuntia, ex Livio, l. 29. c. 11. de Sole seu Heliogabalo, ex Herodiano, l. 5. c. 5. aliaque. Herwartius vero, Umbilicum hunc Curtii de charta marina et pyxide nautica seu magnetica, interpretatur, et, cum Iuppiter Hammon, ut responsum det, navigio fuerit gestan. dus. Quis, inquit, dubitabit, ad rem nauticam pertinere. Vide ibid. etc. Ob eandem rationem umbilicus vel umbunculus gemmis quibusdam tribuitur. Solinus, c. 37. Zmilanthis in ipso Euphratae alveo legitur, gemma ad imaginem marmoris Proconnensis, nisi quod in medio umbilico lapidis istius glaucum, ut oculi pupula,

internitet. Ubi umbunculum nonnulli legunt, quod idem. Sic autem in gemma vocatur, quod in medio eius orbiculo protuberat. Verum in parvis tantum gemmis umbunculos eminere, notat Salmasius, quem vide Exercit. ad h. l. ubi umbilicum et in clypeis, o)mfalo\n quoque Graecis, aliter to\n ko/gxon, et in placentis seu popanis, id videl. quod in medio eorum extumescens fiebat; et in montibus, supercilium in orbiculatum cacumen surgens; et in quacumque alia re, ubi aliquid rotundi uspiam extuberat eminetque, reperiri docet. Sic porro Umbilicus Romae, dicebatur meditullium Urbis, quod in octava regione ponunt Onuphrius, et P. Victor; nemo autem hactenus, quid loci id fuerit, descirpsit. Terrae Umbilicus, Templum olim Apollinis Delphici creditum est, Suid. in gh=s2 o)mfalo\s2. Hinc Stabo, l. 9. th=s2 *(ella/dos2 e)n me/sw| pw=s2 e)sti th=s2 sumpa/shs2 th=s2 te ento\s2 isqmou=, kai th=s2 e)kto\s2, enomi/sqh de\ kai\ th=s2 oi)koume/nhs2 kai\ e)ka/lesan th=s2 gh=s2 o)mfalo/n. Petr. vero Apollon. Collatius, non malus, ut illa ferebant tempora, Poeta, de Excidio Hierosolym. l. 3. Hierosolymis id tribuens, ait,

---- ---- Medium telluris apertae
Credita habere locum, titulo [orig: titulô] quoque Delphica quo [orig: quô] se
Insula iactavit magnis Auctoribus olim.

---- ---- *)anapoli/zomen
*)omfalo\n e)ribro/mou xqono/s2.
Versamus
Umbilicum horrisonae terrae.

---- *)io/nti gai/as2
*)omfalo\n tar' a)oi/dimon.
Eunti terrae
Umbilicum ad decantatissimum. etc.

Quo e fonte fabula defluxit, cum Iuppiter medium Mundi locum cognoscere vellet, ex Ortu atque Occasu duas aquilas emisisse, quae lassae volatu in vertice Parnassi consederint, uti legimus apud Luctatium Placidium, ad Theb. Statian. l. 1. v. 117. Vide quoque Claudian. praefat. ad Consul. Manlii Theodori. Alii de corvis id scribunt: cycnos fuisse, Scholiastes Pindari et Plutarchus habent, sed de Aquilis sententia communior est. Vide et Pausaniam, l. 10. qui hoc [orig: hôc] fine Umbilicum fasciis velatum, ex candido marmore in Templo Delphico, asservatum fuisse, narrat. Sic Italiae Umbilicus, in agro Rheatino, Solin. c. 8. Siciliae, in Enna civitate, Cicer. 6. Verr. Graeciae, in Aetolis, collocatus olim, Liv. Dec. 4. 1. 5. etc. Vide praefatum dempsterum, loco [orig: locô] cit. Recentioribus Graecis o)mfalo\s2, i. e. umbilicus, medium templi dicitur, ut videre st, apud Marcum, de Dubiis Typici, c. 16. *xara/ttei stauro\n e)/mprosqen tw=n *basilikw=n pulw=n, w(sau/tws2 kai\ ei)s2 to\n o)mfalo\n, h)/goun e)n me/sw| tou= naou=. Facit crucem ante portas Basilicas, similiter in Umbilico, i. e. medio templi. Quod vocabulo [orig: vocabulô] magis proprio [orig: propriô] meso/naon appellat Balsamon, ad can. 47. Trull. p. 451. ubi quosdam lectulos seu strata, vel ad maiores delicias, vel alioqui, ad suam quietem, e)n tw=| mesona/w|, in medio templi, fecisse ait, apud Io. Casp. Suicerum, Thesauro [orig: Thesaurô] Eccl. voce *)omfalo\s2. Dominico et Car. Macris Umbilicus quoque lapis dicitur, qui continet compagem et coagmentationem fornicis sese forficum modo [orig: modô] intersecantem, quemad. modum et in forfice umbilicus nominari solet, ex Budaeo in Aristotelem de Mundo, et Henr. Stephano, Thes. Graec. Sic Anastasius Bibliothecar. in Benedicto III. In Ecclesia, inquit, B. Petri, ad cooperiendum Umbilicum confessionis, fecit cooperculum ex auro etc. In S. Scriptura tandem vox pro libidine et concupiscentia carnis occurrit. Libido enim in umbilico dominatur mulieribus, sicut Lex divina dicit: Non est praecisus umbilicus tuus, quasi diceret, non est amputatum peccatum tuum. Nam et matrix illic catenata constringitur, unde et epinephridia eodem [orig: eôdem] loco [orig: locô] firmandis fetibus opponuntur, Fulgentius, Mytholog. l. 2. ubi de Hercule et Omphale. Vide quoque hic [orig: hîc] infra, voce Umbo.

UMBER [2] lacus Umbriae, in Hetruriae confinio, apud Tiberim. Propert. l. 4. El. 1. v. 124. idem forte cum Vadimone. Item fluv. Albionis maximus, Bedae. Vide Habus. Ptol.

UMBILICUS Maris nominatur Paulo Diacono quaedam Oceani vorago, quam describit circa littus occidentale Scandiae. Huius meminit Silvester Cambrensis, et nostro [orig: nostrô] tempore Olaus Magnus, sub nomine Charybdis. Lucas Aurigarius eum appellat Maelstroom sed proprio [orig: propriô] nomine Moustestroome, eumque a peritis naucleris etiam havel der Zee idem cum umbilico maris sonans vocari addit. Haud procul est a Norvegiae continente, et ab effectu nomen sortitur. Est enim maris Germanici locus, ubi, teste Ortelio [orig: Orteliô], singulis senis horis crescente Oceano [orig: Oceanô] aqua deorsum in barathra demergitur, atque devolvitur rotarione adeo violenta [orig: violentâ]. undarumque strepitutam incredibili, ut plene quis admirari vix possit, nedum describere; et contra eadem totidem horis Oceano [orig: Oceanô] decrescente rursum ex imo resurgit, sursumque emergit, atque attollitur tanto [orig: tantô] impetu, ut nulla sit tam ingentis ponderis moles, neque ullum, quantumvis vastissimum, piscium genus, quod ad fundum subsidere queat; omniaque tunc antea rapta absortaque, inter quae interdum naves hominibus et mercibus onustas eructat et evomit. Patet haec vorage in ambiru ad 13. milliaria Germanica, sive 40. mill. pass. cuius punctus est scopus Mouske dictus.

UMBO ex Graeco a)/mbwn, Aeol. o)/mbwn, idem cum Umbilico, quae vox indidem orat. Hinc, quos in cylindris, qui non nullis ex beryllis fiebant, umbilicos Plinius, l. 37. c. 5. Solinus umbones, appellat, duo nempe utrinque capita, quae tales auro [orig: aurô] comprehendere

solebant, uti diximus supra. Et quos umbilicos in clypeis Tertul lianus de Cultu Foem. Vos vero adicitis ad pondus colluras quasdam vel scuti umbilicos cervicibus adstruendos, alii umbones itidem vocitant. Quod et in gemmis usu venire, retro diximus. Inde a)/mbic, olla, Graecis et a)/mbwn, ampullarum venter, ab umbilicato tumore: atque hinc lapideus suggestus, rotundus instar turris, unde legebantur S. Scripturae ad Populum et sermo praedicabatur, cuius descriptionem habes luculentam, apud Paulum Silentiar. Poemate, cui tit. *)/ekfrasis2 tou= *)/ambwnos2. Vide supra quoque, voce Ambo. Addo hic [orig: hîc] saltem, non in eo solum sacras has actiones obitas, sed et post eum, propter eos qui in extrema parte stabant, finita [orig: finitâ] liturgia [orig: liturgiâ], orationem recitari consuevisse, quae eu)xh) o)pisqa/mbwnos2 hinc dicta erat, quasi sfragi/s2 pa/ntwn tw=n ai)th ma/twn kai\ a)nakefalai/wsis2 taktikh\, pre/pousa toi=s2 prw/tois2 kai\ timiwte/rois2 e)pilo/gois2, sigillum omnium petitionum, et summa ordine repetita, conveniens primis et pretiosioribus epilogis, ut ait Germanus Constantinopolitanus, Histor. Eccl. p. 179. apud Io. Casparum Suicerum, Thes. Eccl. in voce *)opisqa/mbwnos2. Apud Martialem, l. 3. Epigr. 46. v. 5.

vox de cubito quibusdam intelligitur, quo [orig: quô] turba obiva, haud secus ac umbone hostes, repellitur: Et favet Luciani Crito, pollou\s2 paragkwnisa/menos2 kai\ to\ e(wqino\n xai=re ei)pw/n, ac Iuvenal. Sat. 3. Hic cubito ferit. Vide quoque Turnebum, Adversar. l. 13. c. 15. et l. 22. c. 7. et 9. Comici w)lekrani/zein dixere [orig: dixêre], ab w)le/nh cubitus, et kra/non aut kra/nos2, cubiti aut brachii extremum, ut videre est apud Pollucem, l. 2. c. 4. Sed Musambertius de Umbone Togae intelligit: qui quid proprie fucrit, acriter inter se disceptant Ioh. Frid. Gronovius, et Octav. Ferrarius, ut videre est in Epistolis illorum a)moibai/ais2, quas hic Operi suo inseruit de Re Vestiaria Part. 1. l. 1. c. ult. Et quidem Ferrarius, concedens Togae Umbonem idem fuisse Macrobio et Tertulliano, quod Baltheum Quintilianus vocat, in Togis communibus Umbonem intelligit sinum rugis ac plicis fortuitis protuberantem, neque illum a sinu in vulgari Toga distinctum fuisse contendit: imo nec aliud quid fuisse, quam regas et plicas utriusque sinus, tam illas, quae de faucibus ad sinistrum brachium cadebant, quam quae de inferiori Toga eodem brachiis subducta cogebantur. Quod probat ex Persio, qui candidum Umbonem appellat, Sat. 5. v. 33. Togae purae, deposita [orig: depositâ] Praetexta [orig: Praetextâ]: In praetexta, inquiens, candidus esse non poterat, sed purpureus, sive purpura [orig: purpurâ] distinctus: ergo extrema Togae ora, quae sola purpura [orig: purpurâ] praetexebatur, pars Umbonis erat, ea scil. quae brachio [orig: brachiô] sinistro [orig: sinistrô] ad pectus subducebatur; Nulla in sinu superiore purpura, aut alibi, quam in ima ora. Quare, si praetextatus quis sinistro brachio togam demisisset, purpureas Umbo non fuisset: quae clare evincunt, Umbonem etiam ex rugis inferioris sinus fuisse confectum. In universum ergo brachio [orig: brachiô] intra Togam cohibito [orig: cohibitô], null sinus fuere [orig: fuêre], nullae rugae, quales erant antiquissimorum Togae: brachio dein dextero atque humero exserto Togae pars superior, quae dextram humerum, dextramque poctoris partem velasset [orig: velâsset], si brachium non exsereretur, a faucibus deiecta cadebat in pectus, nec cadere poterat, nisi complicata in rugas, hic Sinus superior fuit: Ad has rugas aliae accedebant, quas nempe Togae ima ora brachio subducta reddebat, qui Sinus inferior. Utrarumque rugarum aggestio ac conglobatio protisberans clypei Umboni similis erat, unde Umbo Persio. Tertullianum vero, Umbonem a sinu distinctum facientem, centrum videl. et nodum artificem coeuntium plicarum, ibidem, refellit. Vide quoque eiusd. libri c. 6. et Salmas. ad Tertull. nec non supra aliquid voce Sinus.

UMBRA an ab imbre, quod omnes Umbrae humidae; an quod imbres obscurant lucem Solis; Perot. et Isidor. an a terra, cuius etiam color dicta Veteribus, humi chroa, xro/a enim Graecis color, post Humbra et Umbra, i. e. Terrae color? Becmann. aer est carens Sole. Earum rationem in Graecia primus observasse [orig: observâsse] dicitur Anaximenes Milesius Anaximandri auditor, qui Gnomonices initia primus dedit Graecis et horologium, quod Sciothericum vocatur, Lacedaemone ostendit primus, teste Plinio [orig: Pliniô], l. 2. c. 76. c. Laertio [orig: Laertiô], in vita Anaximandri. Quod factum Olympiade 58. tempore Cyri ac Servii Tullii, circa annum Urb. Cond. 200. Multo vero ante ea res cognita fuit in Populo Dei. Unde 2. Reg. c. 20. v. 11. memoratur, ut Ezechiae, Regi in Horologio sciotherico Regis Achazi (is Ezechiae seu Hiskiae Pater fuit) regressu Umbrae sanitatis signum datum fuerit, ab Iesaia Propheta. Achazus autem fuit ante Anaximenem annis circiter 200. utpote Romuli su/gxronos2, cuiusque obitus incidit in Olymp. 12. Locus autem Regum praefeatus sic habet: Quapropter, cum inclamasset [orig: inclamâsset] Ieschahia Propheta Iehovam; reduxit Umbram illam iisdem gradibus, quibus descenderat in solario Achazi decem gradibus. Cuius miraculi Fama cum Babylonem usque perlata esset, Misit Berodac Baladan, filius Baladanis, Rex Babyloniae literas cum munere ad Chizkiiam, versu seq. Apud Romanos, Sciotherica diu post Graecos habuere [orig: habuêre], idque demum tempore belli Tarentini, ac cum Pyrrho Rege, an. Urb. Cond. 478. quem annum designat Plinius, l. 7. c. ult. atque addit, id factum esse a M. Valerio Messalla Consule, Catana [orig: Catanâ] capta [orig: captâ] in Sicilia. Ac mox. Nec congruebant ad horas eius lineae, paruerunt tamen eis annis undecentum, donec Q. Marcius Philippus, qui cum L. Paulo fuit Censor, diligentius ordinatum iuxta posuit. Etiam tum tamen nubilo [orig: nubilô] incertae fuere [orig: fuêre] horae, usque ad proximum lustrum. Tum Scipio Nasica, collega Laenatis, primus aqua [orig: aquâ] divisit horas, aeque noctium ac dierum: Idque horologium sub tecto dicavit, an. Urb. Cond. 595. Tamdiis Populi Rom. indiscreta lux fuit. In Gallias primus Sciotherica invexisse, putatur Elias Vinetus: Est autem Sciothericum vel diurnum sive Solare; vel nocturnum, quod vel Lunare, vel Siderale: in quibus Solaria praestant, a Pastoribus primitus, ex Umbris

arborum, inventa. Vide Cerh. Ioh. Voss. de Scientiis Mathem. c. 28. §. 12. et seqq. Sed haud adeo antiquus Horologiorum huiusmodi usus Salmasio videtur, ut ad Anaximandrum aut eius discipulum Anaximenem referri queat. Nec horas certe Sciothera illa indicasse [orig: indicâsse], sed aequinoctia tantum ac solstitia designasse [orig: designâsse], Laertius testis est. Unde plus quam ducentis annis ab Anaximandri morte, nec horarum nomen, pro minutis illis diei particulis, in Graecia auditum, nec usus horologii sciotheriei ullus cognitus est. Ut constat ex Menandri hisce, quae Athenaeus citat, l. 6. ex eius Comoedia Orge, ubide Chaerephonte,

------ o(/s2 klhqei/s2 pote
*ei)s2 e(sti/asin dwdeka/podos2, o)/rqrios2
*pro\s2 th\n selh/nhn e)/trexe th\n ski\an idwn,
*)ws2 u(steri/zwn kai\ parh=n a(/m' h(me/ra|.

Nempe tum adhuc veteri more, horarum vice, Umbram pedibus metiebantur, et ad certam eius mensuram decempedalem ut puta, (quae proin gratissima parasitis, Erasm. in Adag. ) vel plurium pauciorumque pedum, cenaetempus indicebant. Unde partes diei, quae shmei=a apud Veteres dicebantur, e(ca/pous2 skia\, umbra sex pedum, e(pta/tous2, o)kta/pous2, et sic deinceps, ab umbrae mensura pedibus comprehensa. Imo, non ut horas cognoscerent, umbras metiebantur: sed ex umbrarum magnitudine pedibus admensa colligebant, quantum diei a mane ad meridiem superesset, quantumque a meridie ad vesperam iitineris restaret Soli faciendum, sicque eadem [orig: eâdem] fere ratione umbrarum modulis diem partiebantur, ut postea [orig: posteâ] horis sunt dispertiti. Ut vero e(pta/pous2 et deka/pous2 skia\, dicebatur, ita et e(pta/poun et deka/poun stoixei=on, pro eodem, occurrit apud Aristophanem, in *)ekklhsiaz. Vide praefatum Salmas. ad Solin. p. 632. et seqq. ut et supra. ubi de Horis, Horologiis, Sciatheris, Solariis etc. De Umbrarum in Gymnasticis exercitationibus usu, diximus in voce Sociamachia. Graphice quoque, ab Optica capit haec duo, Umbram et lucem; quorum prior facit recessum, sive ut aliqua longius distare videantur, lumen vero praestat, ut quid emineat, sive ut propius abesse videatur. Ad Umbram conducit ater color; ad lucem, candidus, de quoinvento ita Plinius, l. 35. c. 3. De Picturae initiis incerta, nec instituti operis quaestio est. Aegyptii sex milibus annorum apud ipsos inventam, priusquam in Graeciam transiret, adfirmant, vana [orig: vanâ] praedicatione; ut palam est. Graeci autem Sicyone, alii apud Corinthios repertam, omnes Umbra [orig: Umbrâ] hominis lineis circumducta [orig: circumductâ]. Itaque talem primam fuisse: secundam singulis coloribus et monochromaton dictam, postquam operosior inventa erat, duratque talis etiam nunc. Inventam linearem dicunt a Philocle Aegyptio vel Cleanthe Corinthio. Primi exercuere [orig: exercuêre] Ardices Corinthius et Telephanes Sicyonius, sine ullo etiamnum colore, iam tamen spargentes lineas intus. Ideo et quos pingerent, adscribere institutum. Primus invenit eas colorare testa [orig: testâ], ut ferunt, trita [orig: tritâ], Cleophantus Corinthius etc. Ubi, originem Picturae, ex lineis Umbrae hominis circumductis videmus Graecos arcessere. De progressu Artis dein, c. 5. sic scribit: Tandem se Ars ipsa distinxit, et invenit lumen atque Umbras, differentia colorum alterna [orig: alternâ] vice sese excitante. Deinde adiectus est splendor: alius hic, quam [orig: quâm] lumen: quem quia inter hoc et Umbram esset, appellaverunt tonon: commissuras vero colorum et transitus, harmogen. Quae abunde elucent ex Amulii Minerva, de qua Plinius, l. 35. c. 10. extr. Apellis Hercule averso, Plin. l. 36. c. 5. ex Bupalo et Anthermo, in Chio, Lucian. in Dea Syr. Vide et Tzetzen, Chil. 11. Histor. 381. ac praecipue, l. 8. c. 191. ubi eadem illustrat Phidiae et Alcamenis exemplo [orig: exemplô]. Primus vero Apollodorus Pictor, a)nqrw/pwn e)ceu=re fqora\n kai\ a)po/xrwsin skia=s2, Inter homines, reperit colorum misturas et umbrae usum: fuitque Atheniensis. Vide Plutarchum, Bellone [orig: Bellône], an pace illustriores fuerint Athenienses? Dein Zeuxis, luminum Umbrarumque rationem exactiorem invenit teste Quintiliano [orig: Quintilianô], l. 12. c. 2. Non exiguae enim Artis est, Umbram luci immittere, aut lucem umbra obscurare, unde satis liquet, picturae etiam mediocri cognitione, iudicium acui in luminibus, coloribus et umbris dignoscendis; quae res multum confert et in Naturae scientia et in Vita civili.. Voss. tr. de 4. Artibus Pepular. c. 5. de Graphice §. 12. et seqq. etc. Nec omittendum, quod Umbram quoque vectigalem fecit avaritia prisci aevi, uti discimus ex Plinio, l. 12. c. 1. quodque Isidorum Presbyterum Alexandrinum, tantae etiam Gentilibus admirationi fuisse, ut umbram quoque eius reveriti sint, legimus apud Palladium etc. Alias significationes vocis vide hic [orig: hîc] infra.

Sic veterem ingrati Pompeii quaerimus Umbram;
Sic laudant Catuli vilia templa senes.

Aurea pellebant rapidos Umbracula Soles,
Quae tamen Herculeae sustinuere [orig: sustinuêre] manus.

Ubi Neapolitanus docet, e pellibus aliaque qualibet materia divite, fieri consuevisse. Vide supra in voce Umbella, Graeci Umbracula, pro casis ac locis Actorum excitata, Scenas vocavere [orig: vocavêre]. Ita enim Iul. Caes. Scaliger, Poetic. l. 1. c. 21. ubi de Theatro: Pro locis Actorum et Thymelicorum excitata sunt per initia, Umbracula pro casis, Scenas Graeci vocant. Mansit nihilosecius nomen postea marmoreis quoque. Vide supra in voce Scena, item Topia. Sed et sub Umbraculis merces vendebantur, uti diximus ubi de Opificibus etc.

amicum tamen invitatum, ad convivium, comitabantur. Origo a Socrate, ut videtur, qui Aristodemum induxit non vocatum, ut iret secum ad Agathonem: ubi iocularium quid accidit. Imprudens enim ille in via Socratem post se reliquit, ac ingressus prior est, plane umbra antecedens corpus, quod a tergo lumen habet. Post tamen in praebendo hospitibus convivio, maxime Principibus viris, necessarium fuit, ut cum ignorarent eo mites. qui in honore apud eos erant, hospiti permitterent invitandi arbitrium, sed definirent numerum, ne accideret iis idem, quod accipienti epulo [orig: epulô] ruri Philippum Regem, qui cum multos secum traxisset, ad cenam paucis instructam, conspicatus hospitem perculsum, significavit per internuntium amicis, ut placentae locum relinquerent. Quam dum exspectantes parcius attingebant coetera, affatim cena omnibus fuit, Plut. Symposiac. l. 7. Quaest. 6. Vide et Muscae supra. Sed et Umbrae dicebantur olim Animae mortuorum, quas velut Umbras esse fingebant, de quarum circa sepulchra apparitione, vide variis in locis Fortun. Licetum, de Lucernis Antiqq. Seu potius Spectra infernalia, quae Animas se esse mentirentur. Istiusmodi Umbras, aeris tinnitu, in sacris Lemuralibus, ab Anu expelli consuevisse, scribit Ovidius, in Fast. Unde et Alexander Aphrodisaeus in suis Problem. aeris sono [orig: sonô], ait, malos Spiritus depelli, eamque ob rem, in Lunae defectu, aera moveri fuisse in more positum. Vide Hieron. Magium, de Tintinnabulis, c. 14. Ita autem Ovidius habet, l. 5. Fast. v. 441.

Rursus aquam tangit, Temesa eaque concrepat aera,
Et rogat, ut tectis exeat Umbra suis.

Ubi crepitus fiebat ad finem sacrificii, ut volens Umbra discederet: unde sunt abacta silentia. Imo et lacte sparsae, retrocedebant. Papinius Statius, l. 4. Theb. v. 545.

------ alias avertere gressus
Lacte quater sparsas, maestoque [orig: maestôque] excedere luco [orig: lucô],
Nata iube ------

Ubi quater nonnullis exponitur saepius: Barthius autem rituale esse verbum numerumque Papinium posuisse constitutum, non dubitat ad h. l. qui etiam de Umbrarum circumvolatione circa cadavera, donec illa consumerentur; curvis unguibus; evocatione; iracundia [orig: iracundiâ] et vindictae cupiditate; vesponsis (quae qui petebant, Umbrarii dicuntur in Edict. Theodorici Regis. c. 108.) aliisque huc pertinentibus, varia erudite collegit, ex Veterum monumentis, in Animadversionibus suis Papinian. passim: De Umbris, Neptunalium Festo, a Romanis excitari solitis, vide Ovid. l. 3. Fastor. plura vero hanc in rem supra, vocibus Ahori, Anima, Biothanati, Manes, Necyomantia etc, Addam hoc unum, quod Umbras accusatrices, post hanc vitam, quarum meminit Lucianus in Necyomant. non male referre maleficos Spiritus, qui homines reos in ultimo Iudicio delaturi sunt, ut ex Scriptura sacra addiscimus, observat Tob. Pfannerus, System. Theol. Gentil. pur. c. 20. §. 10.

UMBRANICI populi fuere [orig: fuêre] Galliae Narbonensis, inter Cemenum montem ad Occidentem Vardonem fluv. ad Merid. Rhodanum, ad Ortum et Ardescam, quo [orig: quô] ab Helviis separantur. Ibi pars est Occitaniae inferioris, vulgo U ticensis tractus l'Uzege, cuius caput Ucetia, 25. leuc. a Vabris in Ortum, Baudrand. Valesio, a Volcis Tectosagibus seu Tolosanis non proculabfuerunt: certe pagus, inquit, vulgo dictus Auraguez Tolosa [orig: Tolosâ] non longe remotus, ab nomine Umbraniciae parum recedit; sed nihil affirmat, Notit. Gall.

UMBRARII qui ab umbris, i. e. a Spiritibus responsa expetunt: vide Edictum Theodorici Regis, c. 108. Augustin. Confess. l. 10. c. 25. Ubi Non curo, ait, nosse [orig: nôsse] transitus siderum, nec anima mea quaerit unquam responsa Umbrarum, omnia sacrilega sacramenta detestor: Eundem, l. 7. de civ. Dei, c. ult. etc.

UMBRATICUS Ordo apud Dominic. Macrum, Hierolex. idem cum Nigrorum Ordine. Vide supra, ubi de Nigris Monachis.

UMBRIA etiam vulgo l'Ombria, an ab umbra Apennini? regione Italiae ampla, Apennino [orig: Apenninô] monte divisa, inter Etruriam ad Occidentem, Tiberi discreta, et Sabiniam ac Picenum ad Ortum, Nare fluv. ad Meridiem terminata, mari Adriatico [orig: Adriaticô] ad Boream. Ombria olim dicta, teste Plin. l. 3. c. 14. quasi ab imbribus, vel ab Umbrone fluv. teste eodem [orig: eôdem] Plin. Urbes Narnia, Interamna, Fulginium, Nuceria, Assisium, Eugubium, Tifernum, Tudertum, Ameria, et Spoletium, a quo nunc ea regio Ducatus Spoletinus dicitur, et haesunt Cisapenninae. Transapenninae vero Urbinum, Fanum, Pisaurum, Senogallia, Forum Sempronii et Callium, Baudrand. l'Ombrie Gallis; alias divisa fuit in Vilumbriam, seu Umbriam trans Apenninum, et Olumbriam seu cis. Ibi hodie pars Romandiolae, Ducatus Urbini, et minuta pars Piceni. Hic [orig: Hîc] territorium Perusinum, ager Civit. Castellanae, et Ducatus Spoletanus. Umbria autem recens complectitur tantum Ducatum Spoletanum, Gallis le Duchede Spolete, vulgo Umbria. Terminatur a Septentrione Marchia [orig: Marchiâ] Anconitana [orig: Anconitanâ], ab Ortu Aprutio [orig: Aprutiô] ulteriore, ab Occasu territoriis Perusino [orig: Perusinô] et Oriventano [orig: Oriventanô], a quibus separatur Tiberi, a Meridie provincia [orig: provinciâ] Patrimonii et Sabina [orig: Sabinâ]. Tota sub Pontifice. Eius urbes praecipuae Spoletum, caput Provinc. Fulginium, Tudertum, Interamna, et Reate. Ut hoc addam. Sub Imperatorib. unum cum Tuscia annonaria Rectorem habuit, quem modo Consularem, modo Correctorem legas appellatum: vide Salmas. ad Treb. Pollionem in Tetrico Sen. et hic [orig: hîc] ubi de regionibus Annonariis ac Urbicariis. Populi eius XV. Amerini. Asisinates. Foroflaminienses. Fulginates. Hispellenses. Iguvini. Interamnates. Mevenates. Narnienses. Nucerini. Ocriculani. Spoletini. Trebiates. Tudertini. Et Vettonienses, memorantur in vetere Inscr. quae Fulginii hodieque exstat, facta honoris ergo C. Betus. Tro. Ciloni. Minuciano. XV. Populorum Umbriae.

Patrono. Municipi apud Iac. Sponium, Itinerar. Parte 3. p. 42. et 43. de quibus omnibus vide suo [orig: suô] loco [orig: locô].

Ameria, Amelia, Episcopalis, libera, i. e. a iurisdictione Archiepiscopi exempta. Assisium, veteribus Aesisium, Assisi, Episcopalis, libera. Burgum S. Sepulchri, sub Archiepiscopo Florentino, et Magno Duce, Borgodi S. Sepolcro. Callium, Cagli, Episcopalis sub Archiepiscopo Urbinate, in Ducatu Urbini. Camerinum, Camerino, in confinio Piceni, in Marchia An conitana. Eugubium, Gubio, Episcopalis sub Archiepiscopo Urbinate, in Ducatu Urbini. Fanum Fortunae, Fano, Episcopalis, libera, intra fines Ducatus Urbini. Forum Sempronii, Fossumbrone, Episcopalis sub Archiepiscopo Urbinate, in Ducatu Urbini. Fulcinium, Foligno, Episcopalis, libera. Hispellum, Spello, olim Episcopalis, sedes Spoletinae iuncta, oppidulum. Interamna, Terni, Episcopalis, libera. Leopolis, S. Leo, Episcopalis sub Archiepiscopo Urbinate, in Ducatu Urbini. Manliana, Magliano, sedes Episcopi Sabinensis, in Sabina. Mevania, Bevagna, olim Episcopalis, sedes Spoletium deducta, nunc castrum. Narnia, Narni, prius Nequinum, Episcopalis, libera. Nuceria, Nocera, Episcopalis, libera. Nursia, Norcia, olim Episcopalis. Ocriculum, Otricoli, olim Episcopalis. Pisaurum, Pesaro, Episcopalis sub Archiepiscopo Urbinate, in Ducatu Urbini. Reate, Rieti, Episcopalis Sabinorum, libera. Senogallia, Sinigaglia, Episcopalis sub Archiepiscopo Urbinate, in Ducatu Urbini. Spoletium, Spoleto, Episcopalis, libera, Umbriae caput. Tifernum geminum: Tiberinum, Citta di Castello, Episcopalis, libera; alterum Metaurense, S. Angelo in Vado, sedes Urbaneae iuncta. Trebia, Trevi, olim Episcopalis, sede Spoletium translata [orig: translatâ], nunc castrum. Tudertum, Todi, Episcopalis, libera. Vettiona, Bittona, olim Episcopalis, nunc castrum. Urbanea, Urbanea, Episcopalis sedes Tiferno Metauro iuncta: Urbinum, Urbino, Archiepiscopalis et Ducatus Urbinatis caput. Interiere [orig: Interiêre] Forum Flaminii, Carsula, Interocrea, et Martula seu Martana urbs. Populi Umbri, ut et Graecis scriptoribus *)ombrikoi\ dicuntur. Patria fuit Propertii Poetae. Sic enim ipse. l. 1. El. 22. v. ult

Proxima supposito contingens Umbria campo,
Me genuit terris fertilis uberibus.

UMBRIATICUM vulgo UMBRIATICO, urbecula Calabriae citerioris Brustacia aliis. Episcopalis sub Archiepiscopo Siberinensi, ad radices montium. 12. mill. pass. a mari Ionio in Occasum 10. a Siberina in Boream, vulgo Umbriatico.

UMBRICA seu UM. oppid. Faliscorum, prope Fescennium Urbem apud Treliam fluv.

UMBRICIUS haruspex qui 18. Kal. Febr. sacrificanti pro aede Apollinis Galbae tristia exta et instantes insidias ac domesticum hostem praedixit. Tacit. l. 1. Hist. c. 27.

UMBRO fluv. Hetruriae, inter Senam et Aretium oriens, in Austrumque fluens, apud Rosetum urb. quam alluit, mari Tyrrheno [orig: Tyrrhenô] exceptus. l'Ombrone. Baudrand. Oritur in agro Senensi, in confinio tractus Florentini, 10. milliar. a Senis in Ortum. Dein in Merid. tendens, auctus Arbia [orig: Arbiâ] infra Bonum conventum, Mersa [orig: Mersâ] et Orcia [orig: Orciâ] fluv. versus Rosetium labitur, et 5. milliar. infra in mare Tyrrhenum cadit, 7. milliar. a Telamone in Circium. Rutilius, l. 1. v. 337.

Item oppid. Hetruriae in monte S. Quiritio Annio. in Senensi territorio, a Senis 20. mill. pass. in via, quae Romanm ducit, occurrens, inter Montem Alcinoum 3. et Picentiam 2. Ferrar.

UMIDIUS Quadratus inter eos, quos Hadrianus Caesar graviter insequuntus est, memoratur Spartiano in Vita eius, c. 15. Nomen familiae ab humore et humido, pro quibus Veteres umorem et umidum scripsere [orig: scripsêre]. Umidios certe, sed et Ummidios, lapides quoque exhibient. Salmas. ad loc.

UNA Mauritaniae Tingitanae fluv. Ptolem. in Oceanum Atlanticum fluens, inter Usadium promontor. ad Boream et Atlantem maiorem apud Surigam Urbem. Sus, teste Marmolio [orig: Marmoliô].

------ abscissis infringens cantibus uncas
Exsuperat iuga dira manus, scopuloque potitus:

Manus sunt in uncos compositae, quibus comprehendens scopulos se elevabat, ut se in cautes attolleret, uti locum exponit vetus Scholiastes. Alluditur ad morem per abrupta enitendi,

Curtio indigitatum, l. 7. c. 11. ubi de Petra Arabiae ab Alexandro ad deditionem coacta: Ut in praerupta perventum est, alii manibus eminentia saxa complexi levare semet, alii adiectis funium laqueis evasere [orig: evasêre], quum cuneos inter saxa defigerent, quibus [orig: queis] gradus subinde insisterent etc. Quo [orig: Quô] genere scandendi exercitatissimum Eurybatum furem, iussum sollertiae suae specimen edere, circumpositis spongiis et stimulis, vel uncis ferreis, in parietes ascendisse, et tandem coram custodibus ipsismet, artes has admirantibus, tecto [orig: tectô] superato [orig: superatô], evasisse e carcere, tradit Suidas. Est autem uncus ferrum incurvum acuminatumque, an ab unguis, an a Graeco o)/gkos2 tumor, quod, ubi incurvatur, videtur intumescere? Cuiusmodi uncos in telo Parthenopaei tres numerat Statius iterum, l. 9. Theb. v. 750.

Adeo ut sine maxima pernicie evelli non posset. Quemadmodum, de Alexandro M. legimus, in Oxydracarum urbe sagitta [orig: sagittâ], cui si miles hami inerant, vulnerato, apud eundem Curtium, l. 9. c. 5. de uncis quadruplicibus. Vide notata Iusto Lipsio, Poliorcet. l. 4. c. 6. uti de uncinis ianuarum apud Veteres quos ko/rakas2 dixere [orig: dixêre] Graeci, item de Uncino seu digitulo ferreo, ad subaperiendas fores, apud eosdem usitato, supra, ubi de Foribus, item voce Lusciniolus, alibique passim. Sed et Unci, Veteribus in usu, ad Reos excarnificandos vel pertrahendos ad poenae locum, h. e. ad scalas Gemonias, etiam ad eosdem in sublimi appendendos et demum, ad infames, multisque flagitiis ac sceleribus ad strictos, qui ex hac vita discessissent, in sentinas, sordium receptacula, Tiberim raptandos. Sueton. Tib. c. 54. Uncos et laqueos carnifex ostentabat. Vide quoque Arnob. adv. Gent. l. 2. Hinc Prudentius peri\ stef. in Vincentio Mart. v. 173.

Ubi tamen, uti in Martyrologiis passim, non Veter. uncos, sed ungulas, de quibus infra, intelligendos monet Desid. Heraldus, ad Arnob. Ad Veter, vero morem pertinet, quod de B. Sebastiano legimus, fuisse corpus eius post obitum ipsius, in cloacam Maximam unco [orig: uncô] pertractum: quidquid enim in maxime flagitiosos statui a Gentilibus solebat, idem Christiani ab iisdem patiebantur. Describi autem Uncus talis sic optime potest, quod fuerit baculus oblongus, sive hastula obionga, ab altero latere ferra mentum habens incurvum, ac in se retortum, euminusum inventum, quem diximus. Vide Gallonium, de Martyrum cruciat. Meminit de Uncis, Cicero, Philipp. 1. c. 2. Uncus impactus est fugitivo illi. Amm. Marcellin. l. 7. Intendebantur Equulei Uncosque parabat carnifex. Seneca, de Ira, l. 3. c. 3. Cadavera quoque trahens Uncus. Sidonius Apollin. l. 1. Epist. 7. in fin. Uncum et Gemonias et laqueum per horas turbulenti carnificis perhorrescent etc. Hodieque, in Hungaria inprimis, nihil inter Hungaros Turcasque frequentius Unci supplicio [orig: suppliciô], quo [orig: quô] Proditores in primis affici solent: sed palus is est erectus, cum ingenti, in medio, Unco e ferro, cui miseri impacti pendent aliquando satis diu, donecpenitus exanimentur. Unde memorabile, quod de Demetrio Duce Wisnovecio Polono, uno ex Maioribus Michaelis Wisnovecii nuperi Regis, circa A. C. 1500. Walachorum insidiis ad Turcica vincula deducto, et Selimi iussu, qui fortitudinem eius et fidem limis aspexerat oculis, ex Unco istiusmodi ferreo, quo lentius periret, suspenso, scribit Stanissaus Sternbergius, Chronol. Palmitis Corybutei. Cum is vitam in truci hoc supplicio aliquandiu tolerasset [orig: tolerâsset], gratiam sibi fieri petiit, ut militari more data [orig: datâ] pharetra [orig: pharetrâ] sua [orig: suâ] cum manipulo sagittarum liceret perire. Quam cum impet rasset [orig: râsset], intorsit sagittisque emissis praecipuos Turcas exanimavit, una [orig: unâ] sagitta [orig: sagittâ] ad cervicem reposita [orig: repositâ]. Quo [orig: Quô] ad Selimum perlato [orig: perlatô], cum is celeriter advolans miraretur tantum vigoris adhuc Demetrio superesse; iste sepositam sagittam pharetrae mox applicans, eam in Tyrannum direxit. Verum, cum viribusiam vacillantibus frustra esset, ira [orig: irâ] percitus Selimus, ilico Sagittarios telis ipsum conficere iussit. Vide Auctorem Anonymum, Histor. Orbis Terr. Geogr. et Civ. c. 8. ubi de Poloniae Regno, §. 2. et plura, voce Tractio. Sed et in feras, leones inprimis, uncos inicimos. Ezech. c. 19. v. 4. Et duxerunt eum uncis (vel uncinis ) interram Aegypti: ubi de Iudaeorum Rege sermo est, quem leoni in fovea capto assimilat Propheta. E fovea enim in caveam uncis leonis tracti, per varias regiones circumferri olim hodieque consuevere [orig: consuevêre]. Balaenas Crocodilosque similiter uncis impactis in potestatem redigi notum. Quo respiciens Deus Iob. c. 40. v. 21. de Leviathane, Ponesne, ait, uncum (ferreum) in naribus eius, aut maxillas eius hamo [orig: hamô] perforabis. Et Ezech. c. 29. v. 4. ubi sub ceti aut crocodili figura Pharao describitur, Indam, inquit, hamos genis tuis; quomodo hodieque Itali bubalos, annulo [orig: annulô] naribus inferto [orig: infertô], quovis ducunt. Sed et uncinos ferarum naribus aut malis affigebant, quo invitae traherentur. Ad quem morem iterum Deus alludit, Rabsaci dicens 2. Reg. c. 19. v. 28. Ponam uncinum meum in naribus tuis. Et principi Gog. Ezech. c. 39. v. 2. Indam uncinos maxillis tuis. Atque huiusmodi unci magis intelligi videntur, apud eundem Prophetam d. l. ubi deleonibus. Plura hanc in rem apud Bochart. Hieroz. Parte prior. l. 3. c. 4. ubi vocem Hebr. [gap: Hebrew] explicat. De uncorum in vulpibus lupisque capiendis usu, vide aliquid infra voce Vulpes.

UNCARE Graece o)gka=sqai, ursorum vox, apud Auctorem poematii de Philomela, potius asinorum, vide infra Ursus.

UNCHAE Assyriae aut Mesopotamiae Urbs, apud Curt. l. 4. initio [orig: initiô]. Onchae habent alii codd. Sochos Arrian. l. 2.