CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS QVARTVS Literas R, S, T, V, X, Y, Z, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

VOCATOR et Invitator, servi erant apud Romanos, appellationem ex munere sortiti. Et quidem huius meminit Athenaeus, Martialis, l. 7. Epigr. 85. extr. et antiqua Romae Inscr. Agathopus. Augg. Lib. Invitator. Illius Plinius, l. 35. c. 10. Indignantique Ptolemaeo, et Vocatores suos ostendenti, ut diceret, a quo eorum invitatus esset. Officium describit Appuleius, Metam. l. 3. Et ecce quidam intro currens famulus, rogat te, ait, tua parens Byrrhena, et convivii, cui te sero desponderas, iam appropinquantis, admonet. A qua forte opera servum Calatorem Plautus in Rudente, Actu. 2. sc. 3. v. 5. appellat, ubi tamen Lambinus a Festo non discedit, Graec. *deipnoklh/twr Artemidoro. Vide quo [orig: quô] pacto [orig: pactô] eos expresserit Christus Dominus, apud Matthaeum, c. 22. v. 3. 4. s. et Lucae, c. 14. v. 17. 21. Descripsit autem Seneca, Ep. 47. Alius, cui convivarum censura permissa esl, perstat infelix et exspectat, quos adulatio et intemperantia aut gulae aut linguae revocet in crastinum. Neque vero hi vocabant solum convivas, sed et accipiebant ac discumbentibus loca, pro dignitate cuiusque, statuebant. Seneca, de ira, l. 1. c. 37. Minus honorato [orig: honoratô] loco positus irasci coepisti convivatori: Vocatori ipsi, qui tibi praeferebatur. Hinc apud Sueton. Calig. c. 39. Provincinlem locupletem ducenta sestertia numerasse [orig: numerâsse] Vocatoribus legimus, ut per fallaciam convivio interponerctur. Et Catullus, Epigr. 48. extr.

Eorum vero usus, in ministerio Augg. et illustrium Virorum, inprimis in conviviis publicis ac nuptialibus. Vide Laurentium Pignorium, Comment de Servis et Tit. Popmam, de operis servorum. Apud Scriptores Ecclesiae Romanae, Vocatio in Litaniis dicitur, cum Sancti alicuius nomen decantatur. Et Vocatoria Epistola, qua [orig: quâ], qui absens in Episcopum alicuius Ecclesiae electus est, ad functionem suam capessendam vocatur, directa [orig: directâ] a Metropolita, ad Episcopum et Presbyteros, ex quorum dioecesi et paraecia est electus, apud Car. du Fresne, Glossar. Formulam habes in Ordine Roman.

VOCCIO Germaniae Rex, cuius sororem, ab ipso in Galliam missam, Ariovistus uxorem duxit. In mariti fuga periit. sub VOCE praeconis, apud Auctorem Passionis Agnetis, Serm. 90. Iussit ad lupanar duci, sub voce Praeconis: Agnetem sacrilegam virginem dins balsphemiam inferentem, scortum lupanaribus datum: quid sit, vide supra voce Superdictio.

VOCETUS vel VOCETIUS, mons in Helvetiis, Tacitus, l. 1. Hist. c. 68. Botsberg Szudo; Aliis est Wichen in Helvetia apud Arburgum. Ioh. Bapt. Plantino est Iurae portio, haud procul arce Habspurgensi. prope Brugas oppid. agri Bernensis: Botzberg dicta, a pago Boetzen, qui cum aliis multis situs est ad montis pedem. Hunc malum montem alii dictum volunt, ob difficilem admodum, pluvio [orig: pluviô] inprimis tempore, ascensum, Helv. Antiq. et Nov. Iurae principium, illum vocat Simlerus, descr. Helv. Vide Cl. Ottonem, ICtum ad Rhenanum, l. 3. p. 481.

VOCIFERATIO Graec. *)anafw/nhsis2, inter exercitationes Antyllo, apud Oribasium, memorata, tum morborum diversorum curationi tum vocis ipsius cultui, multum idonea visa est: quemadmodum Aetius Amidenus, l. 1. Ser. 1. c. 5. et Avicenna Arabs l. 1. fen. 3. doc. 2. c. 2. etiam testantur. Interim neque Athleticae neque Militari disciplinae studiosis, necessaria Mercuriali videtur: Licet et Athletas in certaminibus et Milites in pugnis conserendis, ea [orig: eâ] non sine utilitate usos legamus. Quemadmodum Caesar, de bello Civ. l. 3. c. 92. haud frustra antiquitus fuisse institutum scribit, ut in bello committendo signa undique concinerent, clamoremque umversi tollerent, quibus rebus et hostes terreri et suos incitari existimaverint. Duo itaque solum hominum genera Vocis exercitationi inprimis operam dedisse reperimus, Histrionicae professores et Medicorum Gymnasticos. Priores enim, sub quibus Praecones, Choristae, Tragoediarum aliarumque fabularum recitatores, nec non Vocibus certantes comprehenduntur, Vociferationibus exerceri consuevisse, testis est Plato, in Ione et Aristoteles, Problem. 11. et 19. partic. ubi legimus Phrynichi, nec non antiquioribus temporibus, Tragoedias, Comoedias, Dithyrambos atque Leges ipsas, cantu recitari consuevisse; eo quod Vocis exercitatio tantae existimationis fuit, ut publicae Vociferationis certamina, a Cael. Aureliano, l. 5. Chro. c. ult. sub Agonisticae modulationis nomine intellecta, propositis Victori praemiis, instituerentur. Quem morem, usque ad Galeni tempora perdurasse [orig: perdurâsse], ex eo coniciunt eruditi, quod, l. 7. de Med. compos. sec. loc. multa is medicamenta recenset, quibus antiquiores Medici in iis, qui voce contendere debebant, tum ante tum post certamen, fuerint usi. Sicut idem, sua [orig: suâ] tempore, Phonascos omnes, Citharoedos scil. Praecones, nec non Comoediam ac Tragoediam personatos repraesentantes; qui magna [orig: magnâ] vocis contentione utebantur, si quando vocem oblaesissent, balneis multis et cibis levibus atque laxantibus uti solitos docet. E quibus verbis intelligere est, non modo Histrionicae Professores, voce et cantu, quod dixit Plato in Ione, simpliciter in recitandis dramatibus, rhapsodiis alisque, verum etiam alta [orig: altâ] voce usos: atque ea [orig: eâ] interdum uniformi, interdum varia [orig: variâ] ac mutata [orig: mutatâ], velut in Tragoedia ad maeroris calamitatisque magnitudinem augendam factum fuisse olim, testatur Aristoteles, 19. partic. Probl. 6. Quare nemini mirum esse debet, quod Corn. Celsus, l. 7. c. 25. memoriae prodidit, apud nonullos morem fuisse, vocis gratia [orig: gratiâ] Adolescentulos infibulare; ut a Venere, qua [orig: quâ] summopere illa labefactatur, abstinerent: quo de ritu diximus supra suo [orig: suô] loco [orig: locô]. Dicta autem ars haec Phonascia Theophrasto est, eiusque Magistri Phonasci, de qua voce vide quoque supra. Locum quod attinet, Graecos aeque ac Romanos imagine theatri locum quendam constructum habuisse, Odeum dictum, in quem deferrentur Poemata, priusquam in Theatro agerentur, et ex quo certamina spectarentur Musica, scribit Pausanias in Atticis. Atque in hoc

videntur Vocis hae exercitationes peractae; quandoquidem Suetonius Neronem, c. 12. Musicum certamen instituisse, Domitianumque Odeum, ubi praeter Citharoedos, Chorocitharistae atque Psallocitharistae certarent, excitavisse scribit. Interim et alibi quoque, inprimis in Gymnasiorum exedris, ubi Philosophi ac Rhetores disputare soliti, Veter. Vociferationibus certasse [orig: certâsse] videntur, cum ad formandam excolendamque vocem, alios in locis concavis, alios prope maris littora, ut de Demosthene fertur, vociferari, legere cantareque consuevisse legamus, quem Demosthevem, cum lingua ob spiritus imbecillitatem haesitaret, Neoptolemo Histriont decem milia drachmarum numerasse [orig: numerâsse], ut eum uno [orig: unô] spiritu versuum periodos proferre saceret, auctor est Plut. de X. Orat. Finis fuit multiplex: Exercebantur enim Vociferationes, vel ut in Choris, in Sophistarum ac aliorum ad hoc institutis certaminibus, in Dithyrambis, tous2 a)ntistrofous2 sive adversarios superarent; vel ut in Scena et Theatro quisque munere suo [orig: suô] cum laude fungeretur. Modus talis a Caelio Aureliano, c. de Futore proditur: Principia leni voce promebantur, Narratio vero et demonstrationes exstenta [orig: exstentâ] atque maiore, ium Epilogus demissa [orig: demissâ] et indulgenti. Anthyllus ita prolixius, Cum alvus defecerat, inquit, primo leniter fricabantur, ac praecipue inferiores partes faciesque spongia [orig: spongiâ] aut madefiebat aut abluebatur; deinde prius sensim ac per inter valla mediocria loqui incipiebant, nonnumquam prius deambulabant, post vero ad vociferationem accedebant, in qua doctrinae expertes ea dicebant, quorum meminerant, quaeve clara et multas habere lenitatis atque asperitatis mutationes videbantur. Sin autem versus sciebant, Iambicos dicebant, et tertius locus Elegiae dabatur: quartus modulis et numeris, atque in his omnibus praestantius iudicabatur memoria [orig: memoriâ] recitare quam legere, Et, ut admonuit Plutarchus, l. de valetud. tuenda, mediocribus potius, quam nimis commotis Vociferationibus et iurgiosis clamoribus uti. Inprimis vociferabantur, vocem, quam gravissimts fieri sonis poterat, producendo, tum ad acutissimos eam redigendo, deinde, cum non multum in acuto sono permansum foret, retro vicissim reflectebant, paulatim vocem diminuendo, donec ad gravissimam, a qua ductum initium, revertebantur. Quae omnia agebant tam accumbentes, quam sedentes ac stantes, ut proin loca ampla huiusmodi exercitationi minime necessaria iudicaverit Socrates. Eodem pertinet, quod de Nerone Principe narrat Plinius, l. 34. c. 18. eum lamina [orig: laminâ] pectori imposita [orig: impositâ] sub ea, Cantica exlamantem alendis vocibus demonstrasse [orig: demonstrâsse] rationem. Plura de hac Vociferatlone seu Anaphonesi, vide apud Mercurialem, de Arte Gymn. l. 3. c. 7. ubi de Gemitu quoque varia addit: et exactius de 6. distinctis Vocis Exercitationibus, Vociferatione, Cantu, Lectione, Sermone, Risu atque Fletu, partim ibid. partim. l. 6. c. 5. et 6. Addantur pauca de Tragoedis, quos, quod huic uni rei vel maxime studerent ut vasta [orig: vastâ] voce vociferarentur potius, quam loquerentur, a)pele/kuton fwnh\n e)/xein kai\ floiou=mesth\n, dicebat Crantor, teste Laertio: o)cu\ kai\ dia/toron boa=n, Dion Chrysostomus, Serm. 4. de Regno, Demosthenesque propterea fwnaski/as2 e)pi/deicin obicit Aeschini, quem histrionem fuisse, et troitagwnisth\n docet idem peri\ stefa/nou, et peri\ parapresb. Vide Desid. Heraldum, ad Arnob. l. 7. Quaedam item, ex Lipsio, Cent. 3. Epist. 59. de Cursoribus: ubi de Regibus Ingis, in vasto Novi Orbis tractu Peruano, memorat, loco [orig: locô] Cursorum habere illos homines, quibus casulae dispositae, per publicas Regni vias, dimidiati milliaris quam que intervallo [orig: intervallô], in quibus duo Cursores, cum sua quisque Uxore agant. Re vero aliqua [orig: aliquâ] nuntianda [orig: nuntiandâ], ad primum illum voce deferri, quidquid hoc sit: quem cursu intento [orig: intentô] a sua casula ad proximam pergentem, iamque viciniotem, alta [orig: altâ] voce vociferari hocque ipsum inclamare; quod accipiens alter similiter pergat ad proximam, ac sic per manus d fines Regni, tanta [orig: tantâ] celeritate, ut omnium equorum cursum ab iis superatum Hispani Scriptores fateantur. Nec absimilem rationem Galli, usurpabant olim, de quibus sic Caesar, l. 7. c. 3. Ubi maior atque illustrior res incidit, clamore per agros regionesque significant: hunc alii deinceps excipiunt, et proximis tradunt, ut tunc accidit. Nam quae Genabi Oriente Sole erant gesta ante primam confectam vigiliam, in finibus Arvernorum sunt audita: quod spatium est millium passuum circiter 160. De Persis quoque Diodorus Siculus in rebus Eumenis, l. 19. Persis, inquit, pleraque montana est, et vallibus interrupta in montibus, opportunis locis speculae sunt, in quibus consistunt homines maxime vocales. Speculae autem ita divisae, quantum vox ab una ad alteram venire et excipi potest. Re igitur nuntianda unus inclamat proximo, ille alteri, et sic deinceps per omnes Satrapias Regni, ad extrema eius. Et hoc [orig: hôc] modo [orig: modô], cum Eumenes milites et arma expediret. quosdam Persarum, qui 30. dierum spatio [orig: spatiô] aberant, eodem [orig: eôdem] illo [orig: illô] die hoc cognovisse, addit. Quem Vociferationis usum adiungere liceat iis, quos ex Hieron. Mercuriali supra adduximus. Nec omittenda Veterum superstitio, qui Lunam, quoties deficiebat, laborare rati, dissono [orig: dissonô] aeris crepitu, de quo vide supra voce Tinnitus; et immanibus vociferationibus, eam iuvare conabantur: rationem moris reddente Alexandro [orig: Alexandrô] Aphrod. Probl. 45. at improbante Auctore de Rectitud. Catholicae conversat. apud Augustin. Tom. IX. f. 789. Nullus quando Luna obscuratur, vociferare praesumat, quia certis temporibus, Deo iubente, obscuratur. Verum cum apud Christianos quoque altius radicem fixisset, Burchardus Wormaciens. Episcop. furiosas huiusmodi exclamationes exercentibus duorum annorum paenitentiam im posuit, ut videre est Decret. l. 10. c. 33. et de Paenitentia, l. 19. p. 269.

VOCONIA [1] oppid. Insubriae, in valle, apud Athisonem fluv. inter Mediolanum 60. et Oscellam oppid. 7. mill. pass. ab Arona, ultra Verbanum lacum, 20. milliar. Vogogna vulgo.

VOCONIA Lex a Q. Voconio Saxa Tribuno Pleb. Au. Urb. Cond. 524. lata, mulierum hereditates definivit, vide Thom. Dempster. Ant. Rom. l. 8. c. 18.

VOCONIUS [2] Episcopus Mauritaniae, floruit saeculo [orig: saeculô] 5. Scripsit contra Iudaos et Arianos, qui tum terum in Africa potiebantur: Item de Sacramentis. Gennad. in Catal. Viror. Illustr.