CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS QVARTVS Literas R, S, T, V, X, Y, Z, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

VOLGASTIA vulgo Wolgast, urbs munita Pomeraniae citerioris sub Suecis, ad ostium Oderae, Pfin dictum, 5. mill. pass. ab ora maris Baltici, 14. ab Anclamo in Boream, 30. a Sundis in Ortum, cum arce lepida Ducali. Ibi portus est sub Insula Ruden, totius Pometaniae commodissimus. Capta fuit a Rege Sueciae, A. C. 1630. ipsique hinc pace Monaster. remansit. Nunc ab Electore Brandeburgico ei erepta est, A. C. 1675. Volgastensium olim Deaster Heronitus erat, qui lingua [orig: linguâ] Latina [orig: Latinâ] Mars dicitur; quo [orig: quô] praevio [orig: praeviô], in omni praelio victores sese futuros miseri confidebant. In eius templo mirae magnitudinis clypeum ei dedicaverunt, qui de pariete dependebat, aureis laminis, miro [orig: mirô] artificio [orig: artificiô] exsculptis, obtectus; nemineque mortalium illum attrectare fas erat, Auctor vitae Ottonis M. l. 3. c. 5. Coeterum, cum Pomeraniae Ducum Familia floreret, illi in Wolgastenses et Stettinenses distincti fuere [orig: fuêre], in Ottonis filiis discrimine orto [orig: ortô]. E quibus hi, cum sub Ottone et Filio eius Barnimo M. bellum gessissent A. C. 1345. cum Ludovico Rom. Marchione Brandeburg. id hac [orig: hâc] tandem lege compositum est, ut deficienti aliquando mascula [orig: masculâ] Stettinensium Principum prole, Brandeburgii succederent. Et defiit illa Familia in Ottone III. A. C. 1464. qui fato [orig: fatô] functus accrrimae liti inter Fridericum II. Brandeburgium atque Pomeranos Wolgastenses locum dedit, eum tandem in modum pacatos, ut deficiente quandocumque et horum Familia [orig: Familiâ] Brandeburgiis Pomerania cederet, interim tituli honore atque insignibus gavisuris. Rediere [orig: Rediêre] tamen subinde iurgia et turbae, donec finem genti fecit Bogislaus. A. C. 1637. defunctus, ac Brandeburgiis locum daturus, ni [orig: nî] Sueci et adversa istis fata obstitissent, qui tandem citeriore Pomerania [orig: Pomeraniâ] Suecis cedere, Pace Osnabrugensi, consultum duxere [orig: duxêre], ut ultetiorem servarent, in damni solatium Magdeburgi, Halberstadi, Mindae atque Camini Episcopatibus, qui in saeculares Principatus versi, acceptis. Vide Tob. Pfannerum, de praecipuis Germaniae Principum Gentibus, c. 4. ubi de Gente Brandeburgica.

VOLGESIA Babylonicae regionis ad fluvium Baarsarim urbs, Ptolem. Vologesocerta Plin. l. 6. c. 26. Vologessia Ammiano, l. 23. Bologesias Stephano.

VOLHINIA Polonis Vollin, provincia Poloniae, Lithuaniae pars. Extenditur ab Ortu in Occidentem per 450. mill. pass. lata est 100. mill. pass. Terminatur a Septentrione Lithuania [orig: Lithuaniâ] propria [orig: propriâ] et Polesia [orig: Polesiâ] provinc. ab Oriente Moscovia [orig: Moscoviâ], ab Occidente Russia [orig: Russiâ] nigra [orig: nigrâ], a Meridie Podolia [orig: Podoliâ]. Duplex est, vempe Volhinia superior seu Palatinatus Luceoriae, (de Lusuc ) qui ab Occidente et Inferior seu Palatinatus Kioviensis, aliter Ocrania, seu confinia, quae ad Ottum et versus Borysthenem. Pluries misere a Moschis et Colacis (quibus a Stephano Rege castrum Techtinirovv cum suo territorio infra Koviam 20. milliar. d Borysthenis ripam concessum fuit, ut ibi consiliorum et Magistratus militaris sedem, ac bellicorum apparatuum receptaculum haberent,) vastata, et etiamnum Moschi occupant Koviam et praecipua loca Volhiniae inferioris. Sunt autem urbes Volhiniae: Kiovia. Luceoaia. Bialaceria. Circassium. Volodimiria. Czernobela.

VOLIBA Ptolemaeo, Falemouth, seu Volemouth Camdeno portus Albionis in ora Australi Cornubiae, ab Exonia urbe 60. milliar. in Occasum 5.

VOLKOVISCA urbs Lithuaniae, in Palatinatu Novogrodensi, prope amnem Ross. 45. mill. pass. a Bielsca in Caeciam, 55. a Novogroda urbe in Occasum Wolkovvisca vulgo.

VOLLENHOVIA oppid. Transisalaniae, ad Sinum Australem, vix 8. mill. pass. ab ostio Isalae in Boream, uti 10. a Suvolia, Leovardiam versus 32. 3. a Bloczilia arce. Vulgo Vollenhove.

VOLLINUM vulgo Wollin, oppid. munitum Pomeraniae citerioris sub Suecis, quibus haud pridem ereptum est ab Electore Brandeburgico; ad ostia Oderae fluv. Crevit ex ruinis Iullini urbis inde 10. mill. pass. distatque ab ora Maris Baltici Stetinum versus 20. prope lacum das grosse Haff, ad Divennae sinistrum marginem. Alias emporium celebre, nunc paucis constat incolis. Vide quoque Iulinum.

VOLMARIA urbs Liflandiae, ad Teyderam fluv. 9. milliar. German. a Felino in Meridiem, Cokenhusiam versus 12. et 15. a Riga in Circium, Wolmer vulgo.

VOLOCHDA urbs Muscorum, ampla et permunita Episcopalis a Moscha 8. leuc. in Boream et Caeciam, Wologda vulgo P roviuc. Rom. Caput provinc. cognominis amplae, quae tota paludosa, versus fontes Duinae fluv. est, inter Cargapoliam provinc. ad Boream, Bieloseram ad Occasum, Bielscam et Susdaliam ad Meridiem et Ustiugam ad Ortum.

VOLODIMIRIA vulgo Wolodimer, urbs Muscoviae, alias Russiae Albae Metropolis, usque ad Ioann. Danielis filium, qui inde sedem Moscuam transtulit. Ad fluv. Clesinam, 90. mill. pass. a Novogardia parva, seu Nisa in Merid Moscuam versus 120. circiter. Caput Ducatus cognominis, qui est inter Susdaliam ad Occidentem, Mortuates ad Ortum, Rezaniam ad Meridiem et Ducatum Novogardiae parvae ad Boream. Ager usque adeo fertilis, ut ex una tritici mensura saepe 20. interdum 25. proveniant.

Reges Parthorum.

VOLOGESES I. vel ut Graeci, Vologaesus, Vononis Mediae Regis filius, per tempus Neronis. Vixit ad Vespasiani imperium, ut liquet ex Tacit. l. 4. Histor. c. 51. Historia eius paucis haec est. Rex Parthorum fuit, qui Tiridatem fratrem Armenia [orig: Armeniâ] pulsum videns, ubi Romam Tigranem Regem constituerant, Arsacidarum gloriam tuiturus, vindictam sumere decrevit: variis Fortunae vicibus bello [orig: bellô] Tigrani illato [orig: illatô]. Filius huius cognominis, sub Marco

Antonio Romanis bellum similiter intulit. Iulius Capitolin. in M. Antonin. c. 8. Tacit. l. 14. Annal. c. 25. et l. 15. Annal. c. 2. 5. 10. 14. 24. Vide infra. Ei num fil. Vardanes, patris aemulus, Tacit. l. 13. Annal. c. 7. an alius successerit, non liquet. Vide Artabanus III.

VOLOGESUS II. Parthorum Rex post Parthamaspatem, Capitolin. in M. Antonino Philosopho c. 8. Fuit eo [orig: eô] tempore etiam Parthicum bellum, quod Vologesius paratum sub Pio, Marci et Veri tempore indixit. Filius fuit illius Vologesi, de quo Tacit. in Annal. loc. cit. tandem a Lucia Vero Imperatoris victus, Xiphilin. l. 69. Orosius, l. 7. c. 9. Aurel. Victor. c. 15. Alin. Illum excepit Artabanus IV. seu ultimus, de quo supra. Quidam e Graecis scribunt *ou)logai=sos2, alii *bolo/gesos2, ut Aristides.

VOLONES dicti sunt servi, qui bello [orig: bellô] Punico [orig: Punicô], cum deessent, qui scriberentur, pro dominis pugnaturos se polliciti, in civitatem recepti sunt, et Volones appellati, quia hoc sponte voluerunt. Vide Festum, et Macrob. l. 1. Saturn. c. 11. Eorum exemplo [orig: exemplô] Marcus Imperator apud Capitolin. c. 21. servos ad militiam itidem paravit, et Voluntarios appellavit. Quo [orig: Quô] nomine apud Livium, l. 23. in eadem historia saepe appellantur liberi homines, qui cum vel propter aetatem, vel, quod legitima stipendia confecissent, cogi non possent, sponte militabant Evocan postea, vide supra, Dioni a)na/klhtoi dicti, Casaubon. ad Capitolin in Marco. loc. cit. Vide quoque infra, Voltinia, it. Voluntarii.

VOLOVICIUM vulgo VOLVIC, Monasterium Galliae cum Basilica, ab Avito, Praeiecti Arvernorum Episcopi nua cum Marino Abbate, per sicarios ab Avernorum Proceribus immissos, hic [orig: hîc] interfecti, successore, exstructum. Vide Hadr. Vales. Notit. Gall.

VOLSCAE seu VULCI, Ptolem. aliisque, Tusciae civitas fuit Episcopalis ad dextrum latus Florae amnis, ubi nunc il piano de Volci, in Ducatu Castrensi; et aquaeductus eius pars, il ponte della Biada vulgo, L. Holstenius, Inter oppida Montem Altum et Montem Acutum, prope Floram fluv.

VOLSCI vel VOLCI, populi Latii ultra Circeios. Subiugati a Consule T. Sicino, An. 267. Urb. Cond. et a Q. Capitolino An. 286. triumphati a Dictatore, Aur. Posthumio Tuberto, An. 323. Iterum subacti a Camillo, An. 365. Liv. l. 3. et 4. Plin. l. 3. c. 5. Virg. l. 2. Georg. v. 168.

Graecis auctoribus dicuntur, Scylaci *)olskoi\, Dionysio atque Diodoro *ou)olou=skoi, Straboni et aliis post eum *ou)olskoi\. Horum Regina Camilla bellicosissima, et stupendae celertatis fuit, vide Virg. l. 8. Aen. Baudrando ab Occidente separabantur a Rutulis et Latinis, a Septentrione Aequis, Hernicis et Marsis; ab Ortus Samnitibus et Campanis, a Meridie mari Tyrtheno [orig: Tyrthenô], ubi hodie pars Occidentalis Campaniae Roman versus Velitras, Palianum, Privernum, et Terracinam.

VOLSELLA apud Tertullian. de Pallio, c. 4. tum furax a mento volsella: forcipula est, qua [orig: quâ] barbam sibi vellebant Veteres. Idem, de cultu foem. Proprias quoque praestigias formae et hic sexus sibi agnoscit: barbam acrius caedere, intervellere, circumradere capillum. Hinc in Glossis Servii, volsella trixola/bion, in aliis volsella, madisth/rion. Graeci yili/zesqai to\ ge/neion dicunt. Salmas. Not. ad loc. Vide quoque supra, ubi de Alipilis alibique.

VOLSGRAE Aves ex Augurum disciplina appellatae sunt, quae se vellendo malum ostentarent auspicium, hinc inter prohibitorias recensitae. De illis Aeschylus, Persis:

*mequ/steron de\ ki/rkon ei)sorw= dro/mw|
*pteroi=s2 e)formai/nonta, kai\ xhlai=s2 ka/ra
*ti/llonta ---

--- simul ore recurvo [orig: recurvô]
Ungue secant rabidae, planctumque imitantibus alis
Exagitant Zephyros et plumea pectora caedunt.

Vide Scaligerum, Coniectaneis in Varr. Anton. Thysium, Exercitat. Miscellan. Exerc. 19. Casp. Barthium, Animadversion. Papin. ad. d. l. Alios.

VOLSINIENSIS Lacus Vulsiniensis Columellae, l. 12. Bulsinus Procopio et Agathiae, lacus Hetruriae ingens, et fere rotundus, circuitu 22. millarium circuitus, piscofus. In eo insula est parva, ubi Farnesiorum sepultura, et ubi Amalasiuntha Regina Athalarici Gothorum Regis mater impie occisa est. Vulgo Lago di Bolsena, in Ducatu Castrensi, iuxta provinc. Patrimonii, et agrum Urbevetanum. Eum circumstant oppid. Volsinium, Marta, Caput montis, Bisentia, et Mons Faliscorum, urbs in colle. Ibi duae Insul. Baudrando, una maior ad Ortum Martana, ubi Amalazonta caesa: altera ad Occasum Bisentina.

VOLSINIUM Ptolem. Volsinii Strab. et Liv. l. 7. c. 3. l. 10. c. 37. Tuscorum urbs: una ex 12. primis eorum coloniis: olim Episcopalis. Ferrar. hodie Bolsena. Nunc castrum ditionis Pontific. ad radices collis in provinc. Patrimonii, in limite agri Orvietani, 9. mill. pass. ab Oropito in Meridiem, 6. a Monte Faliscorum in Circium, Baudrand. Iuvenal. Sat. 3. v. 191.

Aut positis nemorosa inter iuga Vols niis, aut
Simplicibus Gabiis, aut proni Tiburis arce.

VOLTA locus Arverniae, ad Elaver, Monasterio [orig: Monasteriô] clarus, vulgo la Voute, in Dioecesi S. Flori. Numeratus inter Prioratus Ordinis Cluniacensis, in veter. Paschalis papae et Ludovici Regis literis. Est et Volta, ad Rhodanum, contra huius et Drunae conflvenies, inter Turnonem Vivariumque. Hadr. Vales. Notit. Gall.

VOLTINIA Tribus Romae a loco nobis hodie ignoro nomen habet, eius meminit Cicero, Orat. pro Plancio. Ex illa, Caius Antonius Rufus fil. Marci Flamen Divi Iulii et Augusti in Colonia Claudia

Aprensi, et Philippensi, Princeps item Coloniae Iuliae Parianae, Tribunus Mil. cohortis XXXII. Voluntariorum, et Legionis XIII. cognom. Geminae, Praefectus Equitum alae I. Scubulorum, memoratur in vet. Inscr. quae Trecis Campaniae visitur, teste Iac. Sponio [orig: Sponiô], Itinerar. Part. 3. p. 90.

VOLTUMNAE Fanum locus Etruriae apud Ciminum montem, ubi nunc Viterbium, teste Annio [orig: Anniô]. Alii Massam esse velint in Sinensi territorio. Huc Concilium omni Etruriae indictum habes apud Livium, l. 4. c. 61.

VOLTURNALIA festum Volturno Deo, apud Romanos sacrum: cuius sacerdos Volturnalis dictus. Vide in voce Volturnus.

VOLTURENA quasi Vol torrens, Celtice, aliis Vallis Telina, German. Veltlin, regio est Insubriae, a Maximiliano Sfortia Mediolan. Duce, Rhaetis confoederatis, ob fortem contra Gallos operam praestitam, honorarii loco [orig: locô] concessa, circa A. C. 1513. Hodie inter Praefecturas eorum Transalpinas, tertio [orig: tertiô] loco [orig: locô], sed dignitate et amplitudine reliquis praestans: Vini laudatissimi, quod longe in Helvetiam, Noricum, Germaniam avehitur, copia celebris. Incolae Vennonetes Plinio, l. 3. c. 20. dicti videntur. Dividitur in sex Praefecturas, Bormiensem, Tiranensem, Telinensem, Sondriensem, Morbeniensem et Trahonensem: de quibus infra. A plerisque tamen Bormiensis praefectura in Volturena non nunmratur, qui proin vallem in tres partes terztier, i. e. tertiarias dipescunt: Quarum prima Tiranensem et Teliensein praefecturas complectitur: Secunda Sondriensem; tertia Morbeniensem et Trahonensem comprehendit. His pro ordine foederum et communitatum in singula biennia a Rhaetis praefecti mittuntur. Vide Ios. Simlerum, descr. Helv. Sprecher. Pallad. Rhaet. etc. et supra in voce vallis Telina.

Bormium, in suprema valle, ad Braulium montem, prae reliquis privilegia et immunitates habet. Tiranum. Telium oppid. in edito loco, totius provinc. arx habetur, cui forte nomen dedit. Sondrium, oppid. totius vallis celeberrimum: sedes quartae Praefecturae, quae dignitate et potestate ceteras antecellit. Hanc qui tenet, Capitaneus dicitur. Morbenium. Trahona.

VOLTURNUS Amnis et Volturnum Mare, in ea parte Italiae, ubi oppid. Volturmum seu Vulturnum, Plin. l. 36. c. 26. unde advenientem seque afflantem Eurum Romani appellavere [orig: appellavêre] Volturnum. *melambore/as2 dicitur in Glossis, forte quod Volturnum, quasi Vulturinum, i. e. nigrum, dictum, hunc ventum putavit Auctor. Sed haec expositio convenit Aquiloni, qui est me/las2 *bore/as2, seu aquilus ventus, casco [orig: cascô] vocabulo [orig: vocabulô], i. e. niger. Salmas. ad Solin. p. 1258. Vide et Vulturnus.

VOLUBILE Plin. l. 5. c. 1. Antonin. Volobilis Ptolem. Volubilis aliis, urbs Mauritaniae Tingitanae. Nunc Fezza, urbs maxima, caput regni Fezzani, ad fluv. Fezzam, 100. mill. pass. ab Oceano Atlantico in Ortum, totidem a mari Mediterraneo in Meridien, uti 160. a Tingi. Vide Fezza.

VOLUCER et e, quicquid pinnatum est, etiam quadrupes, Salmas. ad Solin. p. 177. Hinc quidquid celeritate praestat. Unde inter Circensium equorum nomina, memoratur eidem ibid. p. 895. inter quos celebris prae primis fuit equus Veri Imperatoris, de quo sic Capitolin. c. 6. Volucri equo prasino aureum simulacrum fecerat, quod secum portabat. Cui quidem passas uvas et nucleos, in vicem hordei in praesepe ponebat, quem sagis fuco [orig: fucô] tinctus coopertum, in Tiberianam ad se adduci iubebat, cui mortuo sepulchrum in Vaticano fecit. In huius equi gratiam primum [orig: primûm] coeperunt equis aurei vel bravia postulari. In tanto autem equus ille honore fuit, ut ei a populo prasinianorum saepe modius aureorum postularetur, ad quem loc. Vide Casauboni et Salmasii Notas. Ex eiusdem nomine, habuit idem Imperator inter alium luxuriae apparatum, calicem crystallinum, nomine itidem Volucrem, humanae potionis modum supergressum, apud eundem Capitolin. in seqq. Sed et Volucres denarii, vulgo Ulieghers, occurrunt in LL. Opstalbomicis Frisiae c. 21. nummi videl. 4. stuferorum, aquilae sive Angeli volantis effigie insignes, apud Kilianum etc. De more Veter. cadavera hostium Volucribus obiciendi, retro dictum.

VOLVENTUM vulgo Vouvant, locus Galliae in agro Pictonico, Pertinaculo, Partenay, proximus.

VOLUMEN [1] pro libro. Veteres enim (ut Turcae etiamnum) circum ligneum teretem surculum vel osseum librorum materiam, sive corticem, sive papyrum, sive carbasum, sive ovilla tergora, sive linteum sive aliud quid convolvebant; librumque sic complicatum Volumen, surculum ipsum Umbilicum, eiusque capitula utrinque eminentia, Cornua dicebant, qua de re aliquid dictum passim, imprimis in voce Umbiilicus. Unde Licetus de Gemmis Annular. Schem. 3. c. 30. Veteres, ait, suorum scriptorum monumenta, non pagellis explicatis (ut nunc fit) habebant extenta, sed in semetipsa revoluta, sub tali specre; unde Volumina dicebantur, ad nostram aetatem etiam eodem [orig: eôdem] nomine traducto [orig: traductô], cui non correspondeat res nominata in paginis nostrorum librorum extensis, non involutis. Mentio istiusmodi voluminis exstat Zachariae c. 5. v. 2. Quumque diceret mihi, quid tu vides? dixi. Video Volumen volans, longitudine viginti cubitorum et latitudine decem cubitorum. Vocaruntque [orig: Vocâruntque] id Hebraei Megilla, a convolvendo, sicut Latinis eadem notatio placuit. Psalmo [orig: Psalmô] quoque 40. v. 8. legimus, in Volumine libri scriptum est de me: quod cum clauderet Christus, ptu/cai dicitur, Lucae, c. 4. v. 20. sicut v. prior. 17 cum aperiret illud, a)naptu/cas2 vocabulum reperitur: quorum illud complicare hoc explicare significat. Vide Buxtorfium, Institut. Epist. p. 14. In

his autem Voluminibus, non continua [orig: continuâ] orationis serie, scribebatur, sed in varia spatia columnas ac areas scriptura distinguebatut, quae scribendo impletae paginarum vice erant. Sicque intelligendus omnino Ieremiae locus est, c. 36. v. 23. Fuit igitur quum legissei Iehudi tria folia aut quatuor, (ut) laceraret illud scalpro [orig: scalprô] librario [orig: librariô], et proiceret in ignem, qui in foco, donet consumeretur totum Volumen igne illo [orig: illô]: Ubi de libro Ieremiae sermo est. Quomodo hodieque videmus in Synagogis Iudaeorum Volumina Legis asservari, ut videre est apud Thom. Godwyn. de Ritibus Hebr. l. 6. c. 7. Vide quoque supra, ubi de Scribendi ratione, alibique. Quamvis vero et in scapum charta convolvi ac complicari similiter apud Veteres solebat, volumen tamen, quem admodum et tomus, ut de libro, seu charta scripta, diceretur, usus obtinuit. Imo non de libro tantum, sed et omni sectione maiore, quas meri/das2 et tmh/mata Diodorus vocat. Plin. l. 3. Epist. 5. Studiosi tres, in sex voluimma, propter amplitudinem, divisi. Quam in rem vide Casaubon. ad Iulium Suetonii, c. 56. et Salmas. Not. ad Firmum Vopisci, c. 3. ubi de Re Chartaria Veterum. Graeci ei)lh/mata istius modi volumina vocant, ab ei)le/w, volvo, unde et ei)lh/mata camerae, quae volumina quoque Isidorus, et volubila monumenta Auctor Itinerar. Burdigal. vocat, ut infra videbimus, voce Voluta. Sed et ei)lhto\n, in Liturgia Chrysostomi, p. 87. et 88. sindon est, cui panis Eucharisticus involvebatur; Corporale vocant Scriptores Eccles. Roman. de quo vide Lud. de la Cerda, Advers. c. 97. num. 5. uti de aliis vocis Volumen notionibus, Casp. Barthium, Animadv. Papinian ad l. 1. Theb. v. 352.

VOLUMEN [2] in nummis Faustinae et Antoni Philos. in quibus lemma VOTA PUBLICA, et binae figurae muliebres, cum viri altera, stolata [orig: stolatâ] et palliata [orig: palliatâ], quae Consulis videtur, tenentis dextra [orig: dextrâ] aliquid Volumini chartaceo simile; in nummo item Aurelii Veri, in quo duae figurae dextras iungunt, quae Consulum itidem esse videntur, sinistra [orig: sinistrâ] Volumen perinde tenentium, cum Inscr. CONCORDIAE. AUGUSTOR. TRIB. P. COS. II. alio porro Commodi, et eiusdem Aurelii Veri; imo in vestutissimis palliatorum vel etiam togatorum (atque adeo mulierum) imaginibus, aud Velserum et Boislardum: in Petri porro et Pauli SS. Apostolorum picturis nonullis; crebrius vero in Imperatorum Byzantinorum nummis, maxime in Consulari Iuliani Caesaris, in nummo aureo Theodosii Iunioris et fere semper in Tiberii II. Mauricii, Phocae et Leonis Isauri nmmis: nonnullis mappa est ludorum edendorum symbolum, aliis Codicilli Consulares, seu Magistratuum aliorum, qui res publicas tractabant, insigne; quibusdam sudaria complicata; Car du Fresne, in Graecis inprimis Imperatorib. idem cum acacia, de qua voce vide supra, plura vero hanc in rem apud Cl. hunc Virum, Diss. de infer. aevi Numism. n. 12. et. 13.

P. VOLUMNIUS [2] Philosophus, ex partibus Bruti et Cassii, pugnae ad Philippos illis fatalis historiam scripsit. Vide de hoc, et aliis huius nominis, Voss. de Hist. Lat. l. 1. c. 17. It. supra voce Lucius.

VOLUMNUS Deus et Volumna Dea, a Volendo dicti, quod bona vellent: Dei nuptiales, ut bene coniungerentur, maritus et uxor.

VOLUNTARII apud Capitolin. in Marco, c. 21. qui *qelhma/tarioi, apud Georg. Pachymerem, l. 2. c. 14. quinam milites olim dicti, vide supra ubi de Volombus, nec non in voce Voltinid. Addo saltem, Caesarem quoque Aug in Germania et Illyrico, cohorribus Libertinorum compluribus lectis. Voluntarias eas appellasse [orig: appellâsse], ex Macrobio, l. 1. Saturn. c. 11. Vide Casaubon. ad Sueton. Aug. c. 25.

VOLUNTII Hiberniae popul. Ptol. quorum oppid. Voluntium Arglas, in ora Lageniae, ab Armacha 22. milliar. in Ortum.

VOLUPIA Dea apud veteres a voluptate dicta, quod voluptatem hominibus afferret, Augustin. de Civit. Dei, l. 4. c. 8. Ei sacellum erat, prope portam Romanulam, in via nova: fuitque in ara eius etiam Angeroniae simulacrum. Pinxerunt Volupiam, ut Lilius Giraldus ait, in throno, instar Reginae, sed pallidiore aspectu, et quae Virtutes subtus habere videretur. Vide Cicer. de Nat. Deor. l. 2.

VOLUPTAS non Volupiae tantum alisque nomimbus sed et proprio [orig: propriô], apud Romanos olim culta est. Cicer. de Nat. Deor. l. 2. c. 23. Cupidinis et Voluptatis et Lubentinae Veneris vocabula consecrata sunt, vitiosarum (ut idem ipse addit) rerum. Sed tamen (causa Deita tis) ea ipsa vitia vehementius naturam saepe pulsant. Inde non mitum, quod tanta luxus portenta occurrunt, apud Senecam, Plimium, alios, facunde in eam saeculi labem passim declamantes: quodque Voluptatum inveniendarum officium inftituisse legitur Tiberius, praeposito [orig: praepositô] Equite Romano [orig: Romanô] et Censorio [orig: Censoriô], apud Sueton. in Vita eius, c. 42. extr. Sed iam olim Sardanaplao Voluptatis simulcharum positum, statuam videl. lapideam, secum ipsa tripudiantem, ritu barbarico [orig: barbaricô], digitisque supra caput concrepantem, cum Inscr. Ede, bibe, Veneri indulge, coetera nihil sunt, discimus ex Plutarch. de Fortuna Alex. orat. 2. Quanto [orig: Quantô] laudatiores primi Spartani, quibus voluptatum fastidium Leges Lycurgi attulisse, graviter ait Agesilaus, apud eundem Apophthegm. Verum Romanorum aliarumque gentium a)swti/an, longe superavit Muhammedes scleratissimus, qui omniae superstitionis, quam sectatoribus suis instillavit, dogmata ad corporis voluptatem referens, eam ieiumo [orig: ieiumô] etiam miscere. et ipsam futurae vitae felicitatem in luxuria ac libidine constituere non erubuit, in hoc peior Simone M. et hunc secutis Valentino [orig: Valentinô], Carpocrate, Florino [orig: Florinô], aliisque Haereticis voluptuariis, quales filhdo/nous2 Apostolus vocat, quod hi ad omnem quidem in hac vita spurcitiem proiecti ambularent o)pi/sw sarko\s2 e)n e)piqumi/a miasmou=, carnalem tamen libidinem ab altera vitam excluderent, de quibus vide hic [orig: hîc] passim, plura vero apud Io. Forbesium, Instruction. Historico- Theol. l. 1. c. 37. l. 4. c. 11. alibique. Quia vero non minima Voluptatum Romanarum pars

spectacula fuere [orig: fuêre], hinc nomen id illis perculiariter inditum. Iulius Capitolin. in Marco, c. 23. Absens populi Romani voluptates curari vehementer praecepit, per ditissimos editores. Apud Virgilium, l. 8. Aen. v. 581. ubi de monitis Evandri ad filium in bellum proficiscentem,

vox carissimum notat, sicuti aliis quoque veterum Auctorum locis docet Casp. Barthius, Animadv. Papinian. ad Theb. l. 7. v. 775. quem vide, uti de Graecae vocis h(donh\ significatibus, apud Scriptores Ecclesiastic. Clat. Suicerum Thes. Eccl. in ea. Vide quoque supra Cyrenaici.

VOLUSENUS praenomine Caius, tribunus militaris in excercitu Caesaris, vir et consilii magni et virtutis. Caesar, l. 3. Comment c. 5. Totum nomen est Caius Volusenus Quadratus. Hirt. l. 8. c. 23.

VOLUSIANUS [1] Consul cum Gallieno, memoratur Pollioni in Gallienis, c. 1. Gallieno [orig: Gallienô] igitur et Volusiano [orig: Volusianô] Consulib. Macrianus et Ballista in unum coeunt --- et cum Romanum in Oriente nutaret Imperium, quem facerent Imperatorem, requirunt, Gallieno [orig: Gallienô] tam negligenter se agente etc.

VOLUSIANUS [3] Vibius 30. Roman. Imperator regnavit ann. 2. A. C. 253. Vide Gallus.

VOLUSIUS [1] veteri familia [orig: familiâ] neque tamen Praeturam egressa [orig: egressâ] genitus: Ipse Consulatum intulit, censoria [orig: censoriâ] etiam potestate legendis Equitum decuriis functus opumque, quibus [orig: queis] domus illa immensum viguit, primus accumulator. Obiit sub Tiberio M. Valerio et M. Aurelio Consulib. fine anni. Vide Volusius Saturninus.

VOLUSIUS [2] Poeta ineptus, patria [orig: patriâ] Patavinus, qui Ennium secutus rerum gestarum populi Romani Anuales carmine scripsit. An idem cum Tanusio Gemino? Senec. ep. 93. extr. Catullus, Epigr. 96. v. 7.

At Volusi Annales Paduam morientur ad ipsam,
Et laxas scombris saepe dabunt tunicas.

VOLUSIUS [3] praenomine Caius, tertiae legionis miles, primus irrupit in Cremonam. Tacit. l. 3. Hist. c. 29.

VOLUSIUS [4] praenomine Lucius, cognomento [orig: cognomentô] Saturninus, praefectus urbis, tempore Neronis explevit 93. annos vitae. Vide et Lucius.

VOLUSIUS [5] Metianus, ICtus sub Antonino Pio, huic pergratus. Iul. Capitolinus, c. 12.

VOLUSIUS [6] Proculus, in classe Misenensi Chiliarchus, occidendae matris Neronis inter ministros. Ab Epichari, conscientia [orig: conscientiâ] coniurationis, illigatus, audita ad Neronem detulit. Tacit. l. 15. Annal. c. 51.

VOLUSIUS [8] Saturninus de quo sic Tacit. l. 13. Annal. c. 30. L. Volusius egregia [orig: egregiâ] fama [orig: famâ] concessit, cui tres et nonaginta anni spatium vivendi, praecipuaeque opes etc. De divitiis eius idem, l. 14. Annal. c. 56. Et quantum Volusio longa parsimonia quaesivit, etc. Sed et tota Volusiorum domus dives. Tacit. l. 3. Annal. c. 30. Volusio vetus familia, neque tamen Praeturam egressa, ipse Consulatum intulit, opumque, quibus domus illa immensum viguit, primus accumulator fuit. Silius, l. 5. v. 262.

Occumbis, generose Volux, nec clausa repostis
Pondera thesauris, patrio [orig: patriô] nec regia quondam
Praefulgens ebore, et possessa mapalia soli
Praefuerint. --- ---

VOLUTABRUM in Glossis koli/stra zw/wn, proprie de apris et suibus, hinc de equis: de quibus capiendus Glossarum hic locus. Nam zw=a Graeci, absolute plerumque equos appellant, ut et a)/loga. Hos in arena prope amnem aut lacum volutare Veteres consuefaciebant, eaque loca kuli/stras2 et a)li/stras2 vocabant. Pollux, l. 1. c. 11. to\ de\ kuli/sai kai\ a)li/sai e)rei=s2 kai\ e)cali/sai, kai\ to\ xwri/on, a)li/stra kai\ e)cili/stra kai\ kuli/stra. Ubi i(/ppon e)cali/sai, est facere ut equus volutetur, idem scil. quod kuli/sai unde a)li/stra et kuli/stra idem sed et a)lindh/qra dicebatur. Cuiusmodi volutationes, in exercendis curandisque equis, quae tum loco [orig: locô] ad id destinato [orig: destinatô] fiebant, hodiernis equisonibus ignotae sunt. Meminit moris etiam Aristophanes in Nebulis.

Vide Salmas. ad Solin. p. 475. De volutationibus vero lugentium supplicumque ad pedes eorum, quibus supplicabatur, diximus suo [orig: suô] loco [orig: locô], vide insuper Ioann. Passeratium ad Propertium, l. 3. Eleg. 8.

VOLUTATORIA Lucta statariae opposita, aliter Pancratium, species luctae in Veter. Gymnasiis erat; qua [orig: quâ] in lucta certantes sese non deicere studebant, recti manentes, ut in Stataria, sed humi prosternebantur, atque ibi invicem seque mutuo convolventes, alter alterum sibi supponere nitebatur, quemadmodum clarissime monstrant depicti nummi cuiusdam Salustii Auctoris, qui sub Valentiniano et Placidiae Aug. principatu, Africae regno [orig: regnô] vi occupato [orig: occupatô], ludos similes atque alios ob victoriam edidit. Exhibet eos Mercurialis, Arte Gymn. l. 2. c. 8. Et de hac exercitatione Aristot. loqui videtur, l. de comm. anim. ingr. ubi nullum erectum et stantem continenter et tuto incedere posse demonstrat, quia perinde se moveret, ut Palaestritae, qui per pulverem in genua subsidentes procurrunt. Luctam super pavimento vocat Antyllus, apud Oribasium, 6. Collect. c. 27. quae tamen valde diversa fuit, ab ea volutatione, Hippocrati, l. de Diaeta, *)alindh/sios2 nomine appellata [orig: appellatâ], qua [orig: quâ] hommes in palaestra humi prostrati vel soli vel cum aliis convolvebantur. et de qua Cael. Aurelianus verba facit, de

Diaet. l. 2. ubi volutationem in Palaestra, pro diminuenda carne laudavit. Si quidem in ea nec certabant, neque complicabantur, sed solum [orig: solûm] celeriter supra pavimentum nitidum aut pulvere conspersum, sese rotabant. Unde Galenus, de tuenda valitudine eam, inter celeres motus, non sine ratione posuit etc. Vide Mercurialem, loc. cit. et l. 5. c. 5. Et quidem, qui in hac arte valebant, kulistikoi\ hinc vocabantur, ab illis nexibus, quos tou\s2 xamai\ tro/pous2 vocat vetus Scholiastes Pindari, Isthmionic. Od. 4. in terra complicandis, indidemque pancratium Plutarchus, peri\ ta\s2 kuli/seis2, circa volutationes ut plurimum versari tradit, Sympos. l. 2. c. 4. In eiusdem certaminis genere, usque ad a)pago/reusin certabatur, sicut et in pugilatu, quique prius animum desponderat, digiti sublatione victum se fatebatur, quod Graeci da/ktulon a)natei/nasqai dixere [orig: dixêre], cum in lucta ter deiectus pro victo haberetur. Qua de re vide plura supra passim, inprimis ubi de Pancratio: uti de Veter. more super candente harena, vel in nive, exercendo corpori, sese volutandi, supra itidem, ubi de Harenarum remedio, Nive etc.

VOLUTIO apud Auctorem Vitae Desiderii Episcopi Cadurcens. c. 11. Sepulturam quoque sibi in eodem Monasterio sub dextri lateris volutione praepari iussit, aliosque medii aevi Scriptores; Voluta, in Chron. Abbatiae S. Trudonis, l. 6. et Volta, apud Durandum, Rat. l. 1. c. 1. n. 19. unde Gall. voute; Item Volumen Isidoro, et Transvolutum tectum, apud Gregor. Turonens. fornix est, camera, seu curva porticus, ut vocat Spartianus in Pescennio Nigro, c. 6. Graec. ei)/lhma. Unde *ei)lhmatikai\ kama/rai, quae ex structura factae essent et concavos recessus haberent, ad discrimen tw=n dromikw=n, quae semicylindri formam haberent, essentque oblongae. *ei)lhmatiko\s2 nao\s2, seu ei)lhto\s2, templum huiusmodi cameris volutilibus constans, qualia templa Volutilia et Volubilia Latine dicere liceat, uti et Anastasio alicubi appellantur. Sic Volubilia Monumenta apud Auctorem Itiner. Burdigal. sepulchra dicuntur concamerata, qualibus Iudaei et Graeci utebantur, cryptae, hypogaea et speluncae, aliter appellatis. Et volutiles columnae, et volutiles phari, apud Anastasium eundem, in Vitis Pontific. etc. *(eli/ssein de cameris huiusmodi usurpat Paulus Silentiarius, in Ecphrasi Templi S. Soph.

--- *dixqadi/as2 de\
*)hmitelei=s2 a)yi=das2 o)li/zonas2 i)/xnesi ko/gxhs2
*)/andres2 u(peili/canto dah/mones2 ---

Idem e(/lika a)/ntuga vocat apsidem, et concham, tri/elikton a)yi=da. Et sane e(/lic idem etiam, quod yali\s2, infimae Latinitati voluta, ut vidimus. Ornabantur istiusmodi camerae, bracteis aureis, teste Vopisco [orig: Vopiscô], in Aureliano; vel etiam musivo [orig: musivô] pingebantur, uti legimus apud Spartian. d. l. Sic apsides et camerae templorum, porticuum, Basilicarum, oratoriorum et tricliniorum, decoratae, occurrunt passim apud Anastasium, ubi supra. Vide plura hanc in rem, apud Salmas. Not. ad Hist. Aug. Scriptores praefatos: et Exercit. Plin. ad Solin. p. 1219. et hic [orig: hîc] passim. Apud veterem Interpretem Palladii, Lausiacorum c. 22. Trium sibi voluminum cellulas secit: vode tholum significari, adnotat Carolus du Fresne in Glossario.

VOLUTRINA Dea apud Romanos involuctis segetis praefecta. Voss. de orig. et progr. Idol. l. 2. c. 61.

VOMANUS vulgo VOMANO, Piceni fluv. Plinius, l. 3. c. 13. cuius meminit Silius, l. 8. v. 438.

In Aprutio. Ex Apennino in Hadriam decurrit, medius inter Truentum et Aternum flum.

VOMER quod terram vomit et eruit, Varroni, Graecis u(/nnis2, ab u(=s2 sus, quia primum rostro [orig: rostrô] humum sulcans sus, arandi artem docuisse videtur, Plut. Sympos. l. 4. Probl. 5. Certe horum opera [orig: operâ] ad agrorum cultum usos Aegyptios, illosque, aratro [orig: aratrô] non adhibito [orig: adhibitô], cum irrigatis eorum atvis effluxit Nilus, porcos continuo post immittere consuevisse, qui terram partim pedibus conculcando, partim rostro [orig: rostrô] suffodiendo, statim a fundo invertant, atque ita semen abscondant legimus apud Plut. Symposiac. loco [orig: locô] cit. Vide quoque Eudoxum, apud Aelian. l. 10. c. 16. Est autem proprie Vomer to\ a)rou=n sidh/rion, culter mediae Latinitati, unde et Galli vocem mutuati sunt. Plinii vero aevo [orig: aevô] vomer et culter diversa, sic enim is, l. 18. c. 18. Vomerum plura genera, culter vocatur praedensam, prius quam proscindatur, terram secans, futurisque sulcis vestigia praescribens incisuris, quas resupinus in arando mordeat vomer. Nempe resupinus vomer tertam mordebat, at culter rectus incisuris eam notabat. Et quidem in aratro buris seu urvum pars ima et curva temonis dicebatur, in pedes octo a stirpe protensi, cui dentale aptatum, uti dentali praefixus vomer, vide Salmas. ad Solin. p. 820. ubi de Agticultura Veter. pluribus agitur et supra Culter. Samogitae vero terram non ferro [orig: ferrô], sed ligno [orig: lignô] proscindunt, quamvis terra eorum tenax adinodum minimeque arenosa sit: araturique ligna complura, quibus vomeris loco [orig: locô] utuntur, secum portare solent, ut uno [orig: unô] fracto [orig: fractô] aliud atque aliud habeant in promptu. Cui molestiae, cum quidam Provinciae Praefectus consulturus, ferreos vomeres complures fieri curasset [orig: curâsset], segetes vero ab illo tempore aliquot per annos exspectationi minus responderent, vulgo agrorum sterilitatem ferreis vomeribus adscribente, ad ligneos reditum teste Guaguino [orig: Guaguinô] in descr. Lithuan. Sed et in urbibus condendis Vomerum usus olim fuit. Festus, Sulcus fit in urbe condenda urvo [orig: urvô] aratri, quae sit forma simillima uncini, curvatione buris et dentis, cut praefigitur vomer. Vide quoque supra voce Oppidum, item ubi de Urbe. At Vomeres igniti, purgationis per ferrum candens species, occurrit apud medii aevi Scriptores passim: quos, qui innocentiam suam iubebantur astruere, calcare tenebantur nudis pedibus, unde et pedale examen dictum, de quo vide Car. du Fresne, Glossar. et supra ubi de Ferro candenti, nec non voce Parricida.