CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS QVARTVS Literas R, S, T, V, X, Y, Z, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

ZABII [1] populi Indiae, qui cum Deriade contra Bacchum pugnavere [orig: pugnavêre], Stephan.

ZABII [2] populi Magici, qui Daemonem hircina [orig: hircinâ] forma [orig: formâ] apparere crediderunt, teste Maimonide, More Nevochim, l. 3. c. 46. Videatur Gregorius nostras in illud Exod. c. 23. v. 19. Non coques haedum in lacte matris suae. Nic. Lloydius.

ZABIRNA Libyae urbs, ubi Bacchus Campen ingentem feram mortalibus perniciosam peremit, Diodor. l. 3.

ZABOLCENSIS Comitatus pars Hungariae superioris versus Tibiscum; Comte de Chege, Gall. Inter Comitatum Zemblinensem ad Boream, Bihoriensem ad Ortum, et Hewesiensem ad Occasum. Eius caput est Chege, oppidum ad Tibiscuin. Sub. Turcis.

ZABOLUS apud medii aevi Scriptores frequens, pro Diabolo, ex Dorico *za/bolos2, quod a zaba/llein, pro diaba/llein. Sic Zabolenus, pro Diabolenus, unde Iabolenus, insignis ICtus, cuius meminit in Pio Capitolinus, c. 12. *zw=stra et *zou=stra, unde Gallorum jouste, pro *diw=stra, Zeta, pro Diaeta; Zacones, pro Diacones; quo nomine et Lacedaemonii hodie appellantur a Graecis, a voce Lacones detorto [orig: detortô], ut Pachymeres auctor est, l. 5. c. 25. 7c. Vide Salmas. ad Capitolin. l. cit. Car. du Fresne, Glossar. et supra, voce Niger.

ZABULON [1] vel ZEBULUN, decimus filius Jacob, ex Lea, natus A. M. 1288. Obiit A. 2411. Genes. c. 30. v. 20. Latine, habitaculum, vel habitans. Aliter Hesychius: *saboulwn, r(usis2 nokterinh\, toute/sti xu/sis2 sko/tous2. Hic tantopere semen Abrahae multiplicavit, ut de eius familia iuxta montein Sinai recensni et inventi sint viri bello apti a vicesimo anno et supra, quinnquaginta serptem milia et quadriugenti absque parvulis et mulieribus. Quorum filii bellatores viri sexaginta milia et quingenti, parentibus in deserto mortuis, terram a Deo promissam ingress sunt, ac missa [orig: missâ] cum aliis tribubus sorte, habitaverunt circa Iordanem, in fertili Galilaeae regione, quae longitudine tendit a lacu Genezareth, usque ad littus matis Magni, quod est iuxta montem Carmelum, latitudine vero a monte Tabor versus septentrionem quinque occupat milliaria. Vide Bochart. descr. terrae S. Torniel. et Salian. in Annal. Vet. Test.

ZABULON [2] validissima Galilaeae civitas, quae appellatur virorum, in tribu Zabulon, vicina Ptolemaidi, terminus Galilaeae inferioris ad Occasum. Hinc oriundus fuit Elon iudex, mortuus et sepultus in Zabulon.

ZACANTHA Iberiae oppid. ab Annibale captum, Steph. Populi Zacanthaei, teste Polybio [orig: Polybiô], Zacynthiorum coloni.

ZACATAE populi Sarmatiae Asiaticae circa fontes Tanais, in Moschorum finibus, Ptolem.

ZACATECARUM tractus los Zacatecas, provinc. novae Hispaniae inter novam Biscaiam ad Boream et novam Galaeciam ad Austrum a Zacatecis popul. Hic [orig: Hîc] 5. urbes Hispan. nempe los Zacatecas, Durango, Nomen Dei Nombre de Dios, Ellerena, et Xera de limite, Xerez de la Frontera, cum aliquot aliis coloniis in Hispan. parvi momenti; Suntque in Praefectura Guadalaiarae.

ZACCHAEI dicti nonnullis Haeretici, qui alias Barbelitae, Borboriam, Floriniani, Gnostici, Milites, Phibionitae etc. apud Epiphanium, Haer. 26. §. 3.

ZACCHAEUS Hierichuntinus, Christum hospitio [orig: hospitiô] excipit, ab illo conversus. Item, Episcopus Hierosolymit. saecul. 2. Item, Haereticus, saecul. 4. Zachaeani etiam Gnosticorum nomen est. Epiph. haer. 26. et 80. Baronius A. C. 120. et 136.

ZACHAFUS Lacus Imperii Monomugi, in Aethiopia inferiori, e quo Zambra fluv. effluit. Gall. Lac de Zachaf.

ZACHALIAS Babylonius, in libris, quos scripsit ad Mithridatem, humana gemmis attribuens facta, haematitem non contentus oculorum et iecinorum medicina [orig: medicinâ] decorasse [orig: decorâsse], a Rege etiam aliquid petituris dedit, et litibus iudiciisque interposuit, Plin. l. 37. c. 10. Graecis *zaxari/as2 est. Salmas. ad Solin. p. 408.

ZACHAR praesidium in iugo montis Colchidis. Ferreum illi cognomen est inditum, Agathias.

Reges, et Viri Illustres.

ZACHARIAS [1] Rex Israelis, post patrem Ieroboamum II. post interregnum 11. aut 12 annorum, admodum enim iuvenis erat, regnare incepit, A. M. 3262. sexto [orig: sextô] post mense a Sallum occisus, ob scelera, quibus sese mancipaverat, 2. Regum c. 14. v. 29. Item, Princeps, filius Mosollamiae, 1. Paral. c. 5. v. 7.

ZACHARIAS [2] undecimus ex XII. Prophetis minribus, filius Barachiae, Esai. c. 8 v. 2. Prophetare incepit A. M. 3533. regni Darii II. Populum ad reaedificandum templum hortatus, iisdem praeceptorum divinorum observationem sedulo inculcavit, variisave similitudinibus usus, de IESU CHRISTO et Ecclesia vaticinatus est. Hieron. in Zach. Sixtus Sen. Bibl. S. Torniel. et Salian. in Annal. V. T. Non idem est cum Zacharia, cuius mentionem Euangelista facit, ille enim filius Ioiadae fuit. Latin. memoria, vel masculus Domini. In Prophetiam eius, exstant: Balduinus. Brocardus. Chytraeus. Danaeus. Grynaei Comment. in octav. Genev. A. C. 1581. Melanchthonis item. Oecolampadius, Basil. A. C. 1527. Osorii Comment. Pembelii Explicatio. Regius. de Reyroles Quaestiones lit. et mor. in fol. Paris. A. C. 1631. Rupertus. Stunica. Willii Comment. in 8t. 1638. Winckelmannus, etc.

ZACHARIAS [4] Graecus, post Gregorium III. Papa, A. C. 741. Consuluit Rachi, Longobardorum Regi, ut deposita [orig: depositâ] corona [orig: coronâ] Monasterium ingrederetur, paenitentiam delictorum ibi acturus. Francis sacramento [orig: sacramentô], Childerico Regi suo legitimo, dicto [orig: dictô] solutis, Pipinum Regem creavit, et Childericum, tamquam ignavum, in monachum tonderi iussit: Sicque ut Sigon. l. 3. ad A. C. 750. etc. ait, rebus pro Ecclesiae salute et Apost. sedis auctoritate, non tam pie

quam prospere gestis, obiit A. C. 752. Dialogos Gregorii Graece vertit, Epistolas aliquot scripsit, etc. Platina, Ciaccon. Duchesn. in eius vita. Successit Stephanus II.

ZACHARIAS [5] Patriarcha Hierosolymitanus, successit Sophronio, A. C. 609. Captis a Chosroe Persarum Rege Hierosolymis, in Persiam adbuctus, ibi haesit, usque ad A. C. 628. quo [orig: quô] ab Heraelio Imperatore restitutus est. Theophanes in Annal. Graec. Baron. in Annal.

ZACHARIAS [6] Episcopus Chrysopolitanus, saecul. 12. Auctor Concordantiarum Euangel. quas Monotessaron vocat, libb. 4. Has Ammonius Alexandrinus Graece olim elaboravit, prodierunt [orig: prodiêrunt] Latine in fol. Coloniae A. C. 1535. et exstant tomo [orig: tomô] 12. Bibliothec. Coloniensis; nam in Parisiensibus hactenus desiderantur, Alberic. in Chron. Trithem. et Bellarm. de script. Eccl. Item Scholsticus, Episcopus Muytilenes, auctor Dialogi, cui titul. Ammonius. Item Rhetor, scripsit historiam Ecclesiasticam, quae adhuc a)ne/kdotos2. Anton. Verderius, in suppl. Bibl. Gesn.

ZACHARIAS [7] Benedictus Vincentinus Carthusianus: vitam Brunonis carmine expressit, etc. A. C. 1508.

ZACHARIAS [8] Ursinus Silesius, Theologus insignis. Natus Vratislaviae, A. C. 1534. Scriptis inclitus, diu in Schola Neapolitana Nemetum et Heidelbergae Professor, in Palatinatu et Archiepiscopatu Coloniensi Reformator. Opera eius 3. Volumin. in fol. prodieerunt [orig: prodieêrunt] Heidelbergae, A. C. 1612. et alibi. Theologiae studiosus, quam Doctor, dici maluit: Temporis quam parcus fuerit, docet inscriptio Musaei eius talis:

Amice, quisquis huc venis,
Aut agito paucis, aut abi,
Aut me laborantem adiuva.

Obiit A. C. 1583. Neapoli Nemetum, cum a saevissimis colicae doloribus attrito, nemo impetrare potuisset, ut scriptiones et ineditationes suas intermitteret. Vide Gesner. in Biblioth. et M. Adami in vita eius.

ZACHARIAS [9] Zacchius Volaterranus; Statuarius insignis et elegantiarum studiosus, tractatum de his insignem edidit. Leand. Alb. descr. Italiae.

ZACORUS e Ducibus auxiliaribus Persae, occisus ab Argo, Phyrxi fil. apud Val. Flacc. l. 6. v. 554.

ZACYNTHUS olim Thyrrea, vulgo Il Zante, insul. (cum urbe cognomine a Zacyntho Dardano condita, unde nomen, teste Steph. ) maris Ionii, uvarum passarum proventu celebris, Peloponneso ad Occidentem adiacens contra Cheloniten promontor. inter Cephalleniam ad Arctos, et Strophades ad Austrum 30. mill. pass. Hic [orig: Hîc] Diblobatazius Imperator Graec. 71. per annos 33. imperavit, A. C. 1221. initio [orig: initiô] facto [orig: factô]. Baudrando longa est 25. mill. pass. lata 20. ambitus [orig: ambitûs] 60. A Cephallenia 12. mill. pass. in Merid. 15. a Chelonate promontor. in Coccasum. Cum urbe cognomine ampla [orig: amplâ] et permunita [orig: permunitâ], Episcopalis sub Archiepiscopo Corcyrensi, arceque in colle. Pagi hic [orig: hîc] frequentes. Sub Venetis. Virg. l. 3. Aen. v. 270.

Dulichii, Samiique, et, quos tulit alta Zacynthos,
In me turba ruunt luxuriosa, proci.

Vide sis ibi Palmerium. Nic. Lloydius. Coeterum, omnibus humanae vitae delitiis abundat, nisi quod lignis ibi hodie penuria, unde nemorosae sylvosaeque epitheta, quae apud veteres Poetas occurrunt, illi iam citra insignem catachresin, tribui nequeant. Incolarum Urbis ad 25. milia, qui Italice non minus ac Graece loquuntur, Latinos tamen ritus pauci servant; Habent interim utrique Episcopum, et quidem Graeco Episcopo etiam Cephallenia insul. subest, ubi quoque communiter degit. sepulchrum Ciceronis et Tertiae Autoniae coniugis eius, in aede S. Heliae repertum esse sunt qui scribant, sed praeter fundum porphyreticae urnae nihil ibi conspicitur, quod rei faciat fidem, uti docet Cl. Sponius, Itinerar. Parte 1. p. 143. et seqq. ubi Insulae huius, qualis hodieque est, viearum inprimis, quarum proventu tam celebrios est, ac fontis piciferi, qui in eadem optimam picem iuncturis navigiorum stipandis fundit, exactam descriptionem habes, una cum 50. circiter vicorum, quibus reliquum Insulae habitatur, catalogo. In nummo Caracallae Imperatoris a Zacynthiis cuso Bacchus conspicitur, dextra [orig: dextrâ] manu uvam, sinistra [orig: sinistrâ] thyrsum hedera [orig: hederâ] pampinoque [orig: pampinôque] circumpliatum tenens, cum Inscr. *z*a*k*u*n*q*i*w*n, apud eundem, Itiner. eiusd. Part. 3. p. 172.

ZADOCUS nomen Pontificis Hebraeorum Summi, qui suffectus in locum Abiatharis. a Salomone Rege honorem in Eleazari, Aharonis primogeniti, stirpem, velut postliminio, reduxit, postquam turbara [orig: turbarâ] successione Heli Pontifex, qui Ithamarides fuisse creditur, Pontificali dignitate potitus fuerat. Cum enim duo Aharoni filii essent, Eleasar et Ithamar, binas illi quidem constituerunt familias Sacerdorales, sed prior solum Pontificalis erat, Numeror. c. 20. v. 28. Tum itaque interruptam ab Heli seriem Zadocus restituit, Franc. Burmannus, Synops. Theol. Tom. I. l. 4. c. 8. §. 18. et 19. Filius eius Achimahatzus, cladem Absalomi illatam annuntiavit Davidi, 2. Sam. c. 18. v. 28. alius vero, Hazaria, inter Salomonis Regis Principes primo [orig: primô] loco [orig: locô] numeratus 1. Regum, c. 4. v. 2. Praeses fuit. Item nomen discipuli Antigoni Sochaei, qui Simeoni Iusto successerat. Cuius Praeceptor Antigonus, cum Auditores suos hortaretur, ut ve essent, sicut servi, qui Domino,

intuitu solum mercedis, servirent: Zadocus sanam eius doctrinam perverse interpretatus, post hanc vitam, neque praemia bonis, neque poenas malis instare, sed animam cum corpore interire, statuit, sicque orsus est sectam Sadducaerum, ab ipso sic dictorum, atque ad Templum montis Garizim defecit. Vide Scaligerum, Trihaeresii El. c. 15. et Drusium de Sectis l. 3.

ZADRACARTA Hyrcaniae urbs, apud Arrian. l. 3. Infra *ceodraka/rta idem legit, regiamque et maximam urbem vocat.

ZADRAME regio Cinaedocospidarum, qui Felicis Arabiae populi sunt. Stephan.

ZADRIS urbs Colchidis mediteranea apud Albaniae fines, a Surio in Ortum recedens, Ptol. Caltichea Moletio.

ZAFLANUS Lacus Lac de Zaflan, peramplus, in Aethiopia superiore a Borea in Austrum extensus, cum urbe cognomine alias sub Abyssiniae Imper. nunc sub Galis, Hier. Lupus.

ZAGABRIA urbs Pannoniae superioris ad Saum fluv. et ad Segesticam insul. Episcopal. sub Archiepiscopo Colocensi, Croatiae caput; Sisciae, cui successit, proxima. Hic [orig: Hîc] D. Marci Euangelium, manu eiusdem scriptum. asservari dicitur. Vide Sisopa.

ZAGATAIA pars ampla Tartariae, vulgo Zagatay seu Usbeck; Aliter Mauralnahar, nempe versus Austrum dicitur. Ibi alias Sacae, Iaxarthae populi et Bactriana. Terminatur ab Occasus mari Caspio [orig: Caspiô], a Septentrione Tartaria [orig: Tartariâ] vera [orig: verâ], ab Ortu regno [orig: regnô] Thibeto [orig: Thibetô], et a Meridie Persia [orig: Persiâ]. Sed de ea pauca dici possunt.

ZAGILLOVITIS regio Asiae minoris apud Strabon. Gazelotus eiudem forte: sed Gazarlvitis mavult Casaubonus.

ZAGORIA regio circa Develtum in Thracia. Cedren. Laon. et Zonar. Vide Develtus.

ZAGRABIA urbs permunita Hungariae, Zagrab incolis, Agram German. in Slavia; in limite ditionis Turcicae et Croatiae, 15. mill. pass. a Petrina in Ortum, uti 40. a Carolostadio, 45. a Vihitza in Boream. Caput Comitatus Zagrabiensis, qui inter Turcicam ditio nem ad Ortum est, Comitatum Risiensem ad Boream, Sagoriensein ad Occasum et Croatiam, a quo Savo separatur, ad Merid. Sub Austriacis.

ZAGRI Pylae angustiae montis Zagri, per quas ex Assyria in Mediam traicitur, hodie Semirami, teste Nigro [orig: Nigrô]; quod mons a Semiramide 15. milliar. pervius factus sit; sicuti et Strongylus in Carmania inter illam et Gedrosiam, similiter Semir amidis mons Ptolemaeo dicitur.

ZAGRUS mons excelsus, mediam a Babylone dividens. Strabo, l. 11. Adilbegian Castaldo, Niphati fivitimus, a quo in Ortum recedit, Ferrar.

ZAGYLIS vicus olim Marmaricae marit. Ptol. nunc oppidum, Cazales Mercatori: inter Catabathmum ad Occasum et Paraetonium ad Ortum, inde 50. hinc 78. mill. pass.

ZAHARA oppid. alias munitum Vandalitiae, in colle, unde ortum ultimum bellum Granatense. 12. leuc. Hispan. ab Asta Regia in Ortum 13. ab Hispali in Eurum in limite regni Granatensis. Vulgo quoque Zahara.

ZAHEL sive Zael, vel Zeel Bebiz, Arabs, celebrem nominis sui memoriam fecit Opere de temporum significationibus in Iudiciis: item altero [orig: alterô] de Electionibus, quo [orig: quô] posteriori exsequitur, qua [orig: quâ] caeli constitutione agere conveniat, quod in animo habemus. Eum Nicolaus Prucnerus. una cum Firmico et aliis, edendum Basileae apud Hervagium procuravit, A. C. 1533. Dispiciendum autem, idemne ac Zahel, sit Arzahel Messallah, cuius varii tractatus editi sunt Venetiis A. C. 1493. et quidem floruit hic circa A. C. 1080. in Hispania ediditque quae de obliquitate Zodiaci observarat [orig: observârat]. In iis fuit, maximam Solis declinationem, suo [orig: suô] tempore, esse graduum 23. 34. Sed, quod ad aetatem, alii centenis antea annis, videl. centum annis post Albategnium viguisse dicunt. Vossius vero, his missis, assentire mavult, Henrico Brucaeo Catalog. Astrolog. quem de Motu libb. 3. intexuit, et Ioh. Blancano in Chronolog. Mathematicorum, quos vide.

ZAHUCHA Arabibus crocodili flagrantia peculiari nomine dicitur: ut quam odorem musco [orig: muscô] vel castoreo [orig: castoreô] suaviorem diffundere, refert Petrus Martyr, l. 13. c. 4. Vide quoque Sam. Purchas Descr. Floridae, Vinc. le Blanc Navig. Part. 1. c. 2. et 27. Ioh. de let, Americae suae p. 126. Alios. Abdomen praecipue, quod Arabicos quoque odores superare, ait idem Martyr. Quam rem de crocodilo tam insignem, omisisse Veteres miratur Bochartus, eo locum Iobi, ubi leviathan dicitur mare reddere, ut mortarium unguenti c. 41. v. 22. referens Hierozoici Parte poster. l. 5. c. 17.

ZAJA urbs Boeotiae vetustissima, Steph. cui ab Herodiano quoque Zea dicitur.

ZAIRUS [1] fluv. amplus Aethiopiae inferioris. Oritur ex lacu cognomine. Dein in Occasum tendens, regnum Congi a regno Cacongi separat, ibique lato [orig: latô] aestuario [orig: aestuariô] in Oceanum Aethiopicum se exonerat.

ZAIRUS [2] Lacus in Aethiopia superiore peramplus, in cuius medio insul. amplissima est, quae eum dividit: ab urbe Zaire ei adiacente, ad occasum dictus. Eius pars Australis dicitur Zamberus lacus. Ex eo autem effluit Zairus fluv. in Occasum, ut et Nilus, plurimis. Sed aliter sentit Hier. Lupus, in dissert. de sontibus Nili et Aethiopia super. in qua per 12. ann. moratus est.

milliar. German a Canisia in Ortum, uti 6. a Muta fluv. versus Volceam paludem. Sala etiam antiqq. Caput Comitatus Zaladiensis; qui inter Balatonium lacum, seu Volceam paludem ad Ortum, Stiriam ad Occasum, Dravum fluv. ad Meridiem et Comitatum Castri ferrei et Vespriniensem ad Septentrionem est. Ibi et Canisia. Sub Turcis.

ZALACUS mons Mauritaniae Caesareensis in Occasum vergens, Quanser incolis.

--- -- Et tamen unus
Armenisu Zalates cunctis narratur ephebis
Mollior ardenti sese indulsisse tribuno.

ZALEUCUS Locrensis Legislator, vinum aegris prohibuit iniussu Medici, poena [orig: poenâ] capitis indita [orig: inditâ]. Aelian. l. 2. c. 37. Val. Max. l. 6. c. 5. ex. ext. 3. de eo narrat, quod cum eius fil. adulterii crimine damnatus, secundum ius ab ipso constitutum utroque [orig: utrôque] oculo [orig: oculô] carere deberet, ac tota civitas virtuti et meritis patris crimen condonaret, ipse sibi non pepercerit: sed suo [orig: suô] prius, deinde filii oculo [orig: oculô] eruto [orig: erutô], usum utrique videndi reliquerit.

ZALISCUS seu ZALICUS, Galatiae fluv. Ptol. in cuius confinio oritur; dein per Paphlagoniam fluens, ibi in Pontum Euxinum cadit, 30. mill. pass. a Sinope in Ortum. Super eo urbs cognominis est, Episcopalis sub Archiepiscopo Amaseno, in mediterraneis, Bolli; regionis primaria, quam denominat, A. Thevetus, vulgo Bolli.

ZALISSA Iberiae urbs regia, Ptol. Scander, Theveto, quasi Alexandria. Ad Cyrum fluv. in confinio Armeniae maioris a Georgianis habitata.

ZAMA [1] fil. Semei. 1. Paral. c. 6. v. 42. Latine cogitatio, scelus, vel turpitudo.

ZAMA [2] seu ZAMA Regia, colonia et urbs Africae, apud quam Annibal magno [orig: magnô] praelio [orig: praeliô] a Scipione victus fuit. Episcopalis, olimque Iubae regia. 120. mill. pass. a Carthagine in Merid. 100. ab Hadrumeto in Occasum. Cuius vetus Inscr. Colonia Aelia Hadriana Augusta Zama Regia fuit. Zamora Marmolio. Sil. l. 3. v. 261.

ZAMAE fons Africae, canoras voces reddens iis, qui aquas illius potant. Plin. l. 31. c. 2.

ZAMBDAS Episcopus Hierosolymitanus, saecul. 3. post Hymneum, convertit legionem Thebaidem, quae in Palaestina hibernaverat. Obiit A. C. 298. Baron. in Annal.

ZAMBERUS [1] fluv. Monomotapae, vulgo Zambre. Oritur ex lacu Zachaf, dein auctus aliis fluviis et in Ortum tendens, versus oram Cafrorum, inibi in Oceanum Aethiopicum cadit, in regno Zofalae.

ZAMBERUS [2] Lacus, vulgo Zambre, pars est Australis lacus Zaire, versus Galas popul. et regnum Monaemugi. Ei adiacet urbs Zambre, ad Austrum in Aethiopia superiore.

ZAMBRI fil. Sale. Numer. c. 25. v. 14. Filius Ela. 1. Reg. c. 16. v. 9. Rex Israelis, Elia [orig: Eliâ] occiso [orig: occisô], thronum conscendit, A. M. 3106. Octavo [orig: Octavô] post die ab Amri Thirsae obsessus, se cum tota familia exussit. Vide Amri, et Ela. Item fil. Ioada. 1. Paral. c. 8. v. 26.

ZAMEIS Ninias, V. Assyriorum Rex, A. M. 2091. usque ad 2128. Nini et Semiramidis fil. regnavit ann. 38. post matrem Semiramidem, quam occiderat. In S. literis vocatur Amraphel. Hic belli studiis depositis in dehciis vitam transegit. Diodor. l. 3. Iustin. l. 1. c. 1. Euseb. Chron. Ornavit tamen templa Deorum, et Chaldaeos ampliavit. Beros. l. 5.

ZAMETES mons Arabiae Felicis. Ptol. Zimat in tabul. recent. apud oram Australem, unde Betius fluv. qui in Sinum Arabicum defluit.

ZAMMALE nunc Samael Ortel. et Molle, vicus Brabantiae, 2. leuc. a Ghela oppid. in Ortum, ut ab Arschotio in Caeciam. In vita S. Dympnae Virgin.

ZAMOLXIS vir inter Getas natus, Pythagorae discipulus ac servus, ad Aegyptios una cum eo penetravit, quorum ritus secum in patriam deduxit, a suisque, ut et Thracibus, putantibus illum Saturnum esse, post mortem habitus est Deus: Cui victimis humanis fecerunt, quod Legationem ad Deum suum vocârunt. Herodot. l. 4. Vide Hesychium in *za/molcis2. Nic. Lloydius. Meminit eius Plato in Charmide, *za/molcis2 le/gei o( h(me/teros2 basileu\s2, qeo\s2 w)\n, Zamolxis ait, noster Rex, qui Deus est. Laertius item in Pythagora, ea respiciens, quae apud Herodotum legere est loco [orig: locô] cit. Sed Herodotus refert, putare se Zamolxin, multo fuisse Pythagora [orig: Pythagorâ] antiquiorem. De cultu sic quoque Iamblichus in vita Pythagorae, c. 30. *kai\ tau=ta paideu/sas2 tou\s2 *ge/tas2, kai\ gra/yas2 au)toi=s2 tou\s2 no/mous2, me/gistos2 tw=n qew=n e)sti par' au)toi=s2, Cumque haec Getas docuisset, eisque leges praescripsisset, Deorum apud eos habitus est maximus. Vide de eodem Strabonem, l. 7. et 16. Lucianum in Deorum Concilio, Malchum sive Porphyrium in vita Pythag. Origenem contra Celsum, l. 2. et 3. Iornandem in geticis et Etymologici Magni Auctorem in *za/molcis2, ubi variae de eo Veterum sententiae

afferuntur. Thracem eum fuisse, Laertius docet in praef. sed Philosophiam a Pythagora, atque adeo Thracas a Graecis, hausisse vult, testem huius rei Herodotum laudans: sed de Herodoto praeterit illud, quod postea ut diximus, is addit, putare se zamolxin multis ante Pythagoram annis exstitisse. Quod idcirco omisit Laertius, quia mallet Philosophiae inventae gloriam suis adscribere Graecis, quam Barbaris. Vulgarem vero opinionem, qua [orig: quâ] duo Zamolxes confunduntur, (si modo Pythagorae ullus eo [orig: eô] nomine servus fuit) etiam sequuntur Malchus sive Porphyrius et Iamblichus, uterque in Pythagorae vita: de quibus quid mirum, cum id ad Pythagorae laudem pertineat? Interim a Thracibus multa hausisse pythagoram Hermippus observavit: fierique potest, ut Pythagorae servus, qui Thrax erat, Patriae Philosophiae non fuerit inscius, multaque ab eo Pythagoras didicerit; imo et potuit servi indicio [orig: indiciô] in aliorum Thracum notitiam pervenire, qui plenius meliusque ea intelligerent. Vossius, de Sectis Philos. c. 3. §. 1. etc.

ZAMORA olim Sentica, seu Sarabris, urbs Hispaniae Tarraconensis ad Durium, in confinio Portugalliae in regno Legion. Episcopalis sub Archiepiscopo Compostellano, 12. leuc. a Salmantica, 13. a Vallisoleto in Occasum, Mirandam versus,

ZAMORI Calecutum condidit, unde Zamorini ab eo Calecutensium Reges hodieque appellantur. Vide supra Kalecutum, it. Malabaria.

ZAMOSCIUM vulgo Zamosky, urbec. Russiae nigrae munita, in Palat. Belsiensi, iuxta stagnum, cum titulo Principatus 14. leuc. Polon. a Sandomiria in Ortum, 15. a Leopoli in Boream, Lublinum versus 9. Magnis impensis excitata a Ioh. Zamoscio, M. Poloniae Cancellario, rebus praeclarissime, sub Stephano et Sigismundo Regibus, gestis inclito, in planitie amoena, non procul a fluv. Vepro, frustra a Cosaccis tentata A. C. 1651.

ZAMUR apud Thangidaeum Scriptorem Arabem, piscis parvi corporis, mille vocum, quarum auditu fit familiaris hominibus; unde est, quod naves comitatur, vectores recreans. Sequitur, si cetus accedat, to\n Zamur in eius autem statim insilire et perpetuo [orig: perpetuô] cantu illi obtundere, donec ad vada et rupes eum impellat, ad quas, tam importunum cantorem excussurus, toties caput allidat, et tanto [orig: tantô] impetu, ut tandem ipse sibi mortem consciscat. Inde pisciculum illum carum esse vectoribus, qui nihil non agunt, ut apud se diu detineant, tamquam malorum averruncum. Et si in retia forte inciderit, beneficiorum memores dimittunt, ut sacrum piscem, quemque attingere sit nefas. Sic Scriptor ille, aliique eius gentis et farinae. At cum cetis Graeci agunt multo clementius, cum pisciculum illis adiungunt, qui sit viae dux et imminentia vada praemonstret, ne in illa impingat temere. Sam. Bochart. Hieroz. Parte poster. l. 6. c. 15. quod est de Arabum Animalibus aquaticis fabulosis.

ZANCHA apud Pollionem in Claudio, ubi munera, a Gallieno, huic adhuc Tribuno, missa recensentur, Zanchas de nostris Parthicas pariatria: sunt calcei Imperatorii, ex Parthica pelle facti; cuiusmodi pellium, et, qui illas curabant, Parthicariorum, multa apud Veteres mentio, uti vidimus supra. Unde Corippus de Laud. Iustini Iun. l. 2. ubi calceos Imperatorios describit, inquit,

Purpureo [orig: Purpureô] surae resonant fulgente cothurno [orig: cothurnô],
Cruraque puniceis inducit regia vinclis,
Parthica Campano dederant quae tergora fuco etc.

Erant nempe pelles illae rubricatae. Et quidem, ante Aurelianum Imperatorem libera [orig: liberâ] inprimis stante Republ. Patricii et Senators calceos nigros gestabant: ex Patriciis autem qui Magistratum Curulem cepissent, mulleos, h. e. rubros, qui Tyrrhenorum erant inventum, hincque Tyrrhenici quoque sunt appellati, et solum altum habebant; ac aureis corrigiis vinciebantur. At postquam Imperatores sibi solis puniceos illos sive mulleos calceos voluere [orig: voluêre] quasi proprios relinqui, Consulibus aurati attributi sunt, ut constat ex Cassiodoro. Cuius rei auctorem facit Aurelianum Vopiscus, c. 49. cum ait, Calceos mulleos et cereos ---- viris omnibus tulit, mulieribus reliquit. A quo tempore solis Imperatorib. praesertim qui Constantinopoli sedebant, calcei rubri et ex rubricatis pellibus, consecrati sunt. Accessere [orig: Accessêre] et alia ornamenta processu temporis, uti diximus voce Tzancae. Sunt autem hi calcei *za/gxai, dicti Graecis illius aevi vel *tza/gxai, a Graeco verbo a)/gxw, i. e. constringo, unde a)/gxh, constrictio; et dia/gxh, a dia/gxw, e quo za/gxh factum, sicut ex dia/bolos2, za/bolos2, ut vidimus, et additione barbarica [orig: barbaricâ] tou= t. *tza/gxh. Salmas. Not ad Claudium Treb. Pollionis, et Vopisci Aurelian. loc. cit.

ZANCHIUS [1] Hieronymus Italus, patria [orig: patriâ] Alzanensis, in valle Seriana, genere claro [orig: clarô]. Ex Italia cum Petro Martyre profectus, sacrarum literarum Professor Argentinae primum fuit, e qua urbe Stanissaum Ostrorogium Polonum hortatus est, ne nimis iis in locis a Luthero dependerent. Dein Heidelbergae, porro Neapoli Nemetum, iterum tandem Heidelbergae docuit, ubi exstinctus est, A. C. 1590. aetat. 75. Multis in re Theologica scriptis libris, optime de Eccl. Christiana meritus, Buchholc. Ind. Chron. quae prodierunt 5. Vol. fol. Genevae 1613. 1619. etc. Vir in Patrum et Philosophorum scriptis versatissimus; modestiae singularis: pacis Ecclesiarum amantissimus, Melch. Adami in vitis Theolog. Verheiden Effig. Labbeus Iesuita qui illum omnium suae communionis maxime iudicat subtilem, de Script. Eccles. Tom. I. p. 803. Anton. Teissier, qui scripta eius enarrat, Elog. Part. 2. Vide et Hieronymus.

ZANCHIUS [2] Hieronymus Bergomensis, ICtus eximius, varia in hac Scientia publici iuris fecit. Teissier, d. l.