03/2007 Michael Hanstein; Reinhard Gruhl markup
text typed - structural and semantic tagging completed - spell check performed - no orthographical standardization
01/2008; 04/2008; 10/2008; 01/2009; 03/2009; 07/2009; 02/2010 Reinhard Gruhl markup
some corrections inserted


image: as0000

[gap: frontispiz]

image: as0001

ADAMI FRIDERICI KIRSCHII ABVNDANTISSIMVM CORNVCOPIAE LINGVAE LATINAE ET GERMANICAE SELECTVM, QVO CONTINENTVR Vocabula Latina omnis aeui, antiqui, medii ac noui, pariter ac Graeca, Latinitate donata, nec non formulae dicendi elegantiores et Constructiones Verborum; praeterea Deorum, Dearum, Gentium, Regnorum, Regionum, Vrbium, Marium, Fluuiorum, Insularum, Montium, Animalium, Arborum, Herbarum, Florum et Mineralium Nomina; nec non Theologorum, Iure Consultorum, Medicorum, Philosophorum, Philologorum, Poetarum, ac Mythicorum, Artibus liberalibus, aliisque disciplinis, Rei quoque Militari ac Monetariae verba propria, eorumque Significationes et Explicationes, Syllabarum longitudine uel breuitate signis expressa: CVI ADIVNGVNTVR IN FINE Calendarium Romanum, compendia scribendi olim in Latio vsitatissima, siue Notae et Sigla antiquorum; deinde adiecta est Tabula alphabetica Charact. Latin. in Codicibus MStis [abbr.: Manuscriptis] pro Seculorum ratione occurrentium, tum Specimen Scripturae ueteris, APPENDIX REGIONVM, VRBIVM, MONTIVM ET FLVVIORVM; ET AD POSTREMVM Consanguinitatis pariter atque Affinitatis Tabula, Nominaque Numeralia. EDITIO NOVISSIMA, A mendis non paucis studiose repurgata, Parte vtraque aucta, in ordinem redacta, ac denique tironum purioris Latinitatis studiosorum vsui accommodata. CVM PRIVILEGIIS. LIPSIAE SVMTV ENGELHARTI BENIAMINIS SVIKERTI CIC IC CCLXXIV.



image: as0002

[gap: prolegomena]

image: as0036

Explicatio signorum, quibus in hoc Lexico verba distinguuntur.

* Asteriscus verba mere graeca indicat.

+ Signo crucis peregrina, noua et barbara sunt notata.

Obs. vel Obsol. verba obsoleta sunt insignita.



page 223, image: s0112

Apricus, a, um, sonnicht, an der Sonne liegend; daher die Apricosen den Namen haben. 2) Metaph. offenbar, klar am Tage liegend. Horat. 3) Wärme liebend. Senes aprici, alte Leute, die gern an der Sonne sitzen. Pers. Compar. Apricior. Colum. Superl. Apricissimus. Die apricissimo, an einem sehr heitern Tage. Colum. Dimin. Apriculus. Apul. Quicquid sub terra est, in apricum proferet aetas, kein Faden ist so klein gesvonen, er kommt doch endlich an die Sonnen. Es kommt alles mit der Zeit an den Tag. Plin.

Apries, m. des egyptischen Königs Psammis Sohn. Herodot.

Aprilis, is, m. Aprilmonat. Horat. 2) Adi. des Aprils, was zum April gehöret. (q. d. Aperilis, ab Aperiendo )

Aprina, ae, f. (sc. caro ) Wildpret von einem wilden Schweine. (Aper)

Aprinus, a, um, vom wilden Schweine. Plin.

Apriradix, Subst. [note of the transcriber: no word class determination in the print] Eberwurz. Idem.

Apronia, ae, f. Schwarz- oder Stickwurz. Idem. Mala apronia, Aepsel, wie Birnen gestaltet. Cerasa apronia, Weichseln. Idem.

Aproxis, is, f. ein gewisses Kraut, dessen Wurzel sich entzündet, obschon das Feuer weit davon ist. Idem.

Aprugna, ae, f. idem quod Aprina.

Aprugnus, a, um, von einem wilden Schweine. Plin. Caro aprugna, schweinen Wildpret. Plaut.

Aprutium, ii, n. eine Landschaft im neapolitanischen Königreiche zwischeu Apulien und Picenum. Hodie Abruzzo. Geogr.

Apsorrus, i, f. Vrbs Ponti Cappadocci. Ptolem.

Apsorus *, i, f. eine Jnsel in dem adriatischen Meere, ohnweit Liburnia. Ptolem.

Apsychia *, ae, f. Ohnmacht. Med.

Apsyctos *, i, m. ein schwarzer Edelgestein, mit rothen Adern. Plin.

Apta, ae, f. die französische Stadt Apt, in Provence. Geogr.

Aptatio, onis, f. Zusammenfügung. Cyrill. Gloss. (Aptus)

Aptator +, oris, m. Zusammenfüger.

Aptatus [1], a, um, gefügt, bequem. Construitur cum Dat. et Praepositione Ad. Ad delectationem aptatus, zum Vergnügen dienlich. Quint.

Aptatus [2], us, m. id. quod Aptatio.

Apte, Adu. füglich, geschickt, bequem. Cic. 2) festverbunden. coelum ita apte cohaeret, vt dissolui nullo modo queat. Cic. Compar. Aptius. Mart. Superlat. Aptissime. Cic.

Aptifico +, are, bequem machen. Marculph.

Apto +, aui, atum, are, zusammenfüfen, ordnen. Cum Datiuo et Praepositione Ad. Cic. 2) rüsten. Aptare se pugnae, sich zum Streite rüsten. Virg. 3) Conuiuium aptare, ein Gastmahl zurichten. Pompon. 4) Infanti Herculis aptare cothurnos, ungeschickten Leuten grosse Dinge zumuthen; einem Dinge beylegen, die ihm gar nicht zukommen. Prov. [abbr.: Proverbium]

Aptoton *, i, n. das nicht decliniret werden kann, das keinen Casum hat.

Aptus [1], a, um. Particip. der erlangt hat. (Apiscor)

Aptus [2], a, um, bequem. Cum Datiuo item cum Praepositione Ad et In. Cic. 2) zusammengefügt. Qua ex coniunctione coelum ita aptum est. Cic. Apta oratio i. e. numerosa, in qua ita apta sunt omnia inter se, vt numerose cadat. 3) was von etwas abhängt, oder damit verbunden ist. Caussae aliae ex aliis aptae et nexae; fides apta pinnis, die da Flügel hat. Cic. coelum stellis aptum. Virg. Liu. Aptior. Comparat. Cic. Aptissimus, Superl. Idem.

Aptystos *, i, m. Krankheit, in welcher man nicht ausspeyet. Lat. Sputo carens.

Apua *, ae, f. 1 Apua cobitis, Meergründel, ein kleines Meerfischchen, Heuerling. Phalerica, Weißfischchen. Plin. 2) eine Stadt in Jtalien. Geogr.

Apuani, orum, m. plur. die Einwohner der Stadt ApuaLiu.

Apud, Praepositio, regens Accusatiuum, [1)] bey, neben. Cic. 2) Jn, auf. Apud forum esse, auf dem Markte seyn. Ter. 3) vor. Apud Senatum verba facere, vor dem Rathe reden. Corn. Nep. 4) unter. Mos fuit apud Romanos, es war unter den Römern der Gebrauch. Corn. Nep. 5) zu. Tempori inseruiendo vsurpatur. vt: apud maiores nostros, zu unserer Voreltern Zeit. Cic. 6) Apud se esse, bey Verstande, bey Sinnen, daheim, oder zu Hause seyn. 7) in eines Gedanken. apud te sum primus, du hältst mich vor den ersten deiner Freunde. Postponitur interdum. Ripam apud Euphratis. Tac. Misenum apud et Rauenam. Id.

Apuleia Lex, a Latore sic vocata, ein Gesetz bey den Römern vom Feld- und Geträidewesen. item de maiestate, wider diejenigen, welche die Ehre der Republic verkleinern. Cic.

Apuleius, i, m. Nom. propr. eines platonischen Philosophen. 2) Nom. propr. aliorum Virorum. Hist.

Apulia, ae. f. eine Landschaft im Königreiche Neapolis. Mart.

Apulum, i, n. eine Stadt in Dacien, sonst Alba Iulia, oder siebenbürgisch Weissenburg. Geogr.

Apulus, i. m. der aus Apulien ist, ein Apulier. Legitur et Appulus. Lucan.

Apus *, odis, c. [1)] Fußlos. 2) Spier- oder Mauerschwalbe. 3) ein gewisses himmlisches Gestirn. 4) Paradiesvogel. Plin. sieheApodes.

Apyreni, orum, m. [correction of the transcriber; in the print n. ] kleine Rosinen, Weinbeerchen. Alias Vuae Corinthiacae.

Apyrexia, ae, f. das Nachlassen des Fiebers. Medic.