03/2007 Michael Hanstein; Reinhard Gruhl markup
text typed - structural and semantic tagging completed - spell check performed - no orthographical standardization
01/2008; 04/2008; 10/2008; 01/2009; 03/2009; 07/2009; 02/2010 Reinhard Gruhl markup
some corrections inserted


image: as0000

[gap: frontispiz]

image: as0001

ADAMI FRIDERICI KIRSCHII ABVNDANTISSIMVM CORNVCOPIAE LINGVAE LATINAE ET GERMANICAE SELECTVM, QVO CONTINENTVR Vocabula Latina omnis aeui, antiqui, medii ac noui, pariter ac Graeca, Latinitate donata, nec non formulae dicendi elegantiores et Constructiones Verborum; praeterea Deorum, Dearum, Gentium, Regnorum, Regionum, Vrbium, Marium, Fluuiorum, Insularum, Montium, Animalium, Arborum, Herbarum, Florum et Mineralium Nomina; nec non Theologorum, Iure Consultorum, Medicorum, Philosophorum, Philologorum, Poetarum, ac Mythicorum, Artibus liberalibus, aliisque disciplinis, Rei quoque Militari ac Monetariae verba propria, eorumque Significationes et Explicationes, Syllabarum longitudine uel breuitate signis expressa: CVI ADIVNGVNTVR IN FINE Calendarium Romanum, compendia scribendi olim in Latio vsitatissima, siue Notae et Sigla antiquorum; deinde adiecta est Tabula alphabetica Charact. Latin. in Codicibus MStis [abbr.: Manuscriptis] pro Seculorum ratione occurrentium, tum Specimen Scripturae ueteris, APPENDIX REGIONVM, VRBIVM, MONTIVM ET FLVVIORVM; ET AD POSTREMVM Consanguinitatis pariter atque Affinitatis Tabula, Nominaque Numeralia. EDITIO NOVISSIMA, A mendis non paucis studiose repurgata, Parte vtraque aucta, in ordinem redacta, ac denique tironum purioris Latinitatis studiosorum vsui accommodata. CVM PRIVILEGIIS. LIPSIAE SVMTV ENGELHARTI BENIAMINIS SVIKERTI CIC IC CCLXXIV.



image: as0002

[gap: prolegomena]

image: as0036

Explicatio signorum, quibus in hoc Lexico verba distinguuntur.

* Asteriscus verba mere graeca indicat.

+ Signo crucis peregrina, noua et barbara sunt notata.

Obs. vel Obsol. verba obsoleta sunt insignita.



page 223, image: s0162

Autonomia *, ae, f. Freyheit nach eigenem Gesetze zu leben.

Autonomus *, i, m. [note of the transcriber: no gender determination in the print] der für sich selbst lebt, und niemanden unterworfen ist.

Autophonia *, ae, f. idem quod Autochiria.

Autophonus *, i, m. idem quod Autochir.

Autophorus *, i, m. ein öffentlicher Dieb, der auf oder über der That ertappet wird. ICt.

Autopsia *, ae, f. da man eine Sache selber siehet, der Augenschein.

Autoptes *, ae, m. der eine Sache selbst siehet.

Autopyron *, i, n. grobes Brodt, Kleyen-Brodt. Cels.

Autopyrus *, i, m. id. quod Autopyron. Idem.

Autor, sieheAuctor.

Autoritas, atis, f. [note of the transcriber: no inflection and gender determination in the print], sieheAuctoritas.

Autoro, are. sieheAuctoro.

Autoschediasma, atis, n. ein Werk, das geschwind und obenhin gemacht ist, das noch so ist, wie es aus der Feder kam.

Autricum, i, n. Vrbs Carnutum. Ptolem.

Autumnal, alis, n. idem quod Autumnus.

Autumnalis, et Auctumnalis, e Adi. herbstlich, zur Herbstzeit. Plin. Autumnalis satio, Herbst-Saat. Colum. Autumnalia poma, Herbst-Obst. Plin.

Autumnesco, ere, sich zum Herbste anlassen. Mart. Cap.

Autumnitas +, atis, f. [1)] Herbstzeit, Herbstwetter. Cato. 2) idem quod Prouentus Autumni, Weinlese, Herbsterndte. Arnob.

Autumno, et Auctumno, are, [1)] Herbstwetter bringen, machen. Plin. Aer in Italia semper autumnat, man hat in Jtalien allezeit eine Herbstluft. Plin. 2) Herbst halten, die Herbstfrüchte einsammlen. 3) Metaph. idem quod Rapere. Dipl.

Autumnum, i, n. Herbst. Varr. Scribitur etiam Auctumnum, i, n. [note of the transcriber: no inflection and gender determination in the print].

Autumnus [1], et Auctumnus, i, m. [1)] idem quod Autumnum. Adultus autumnus, mitten im Herbste. Tacit. 2) idem quod Fructus Autumni. Mart.

Autumnus [2], a, um. idem quod Autumnalis. Plin.

Autumo, aui, atum, are. [1)] schätzen, achten, meynen, wähnen, dafür halten. Plaut. 2) hoffen. Non. 3) sagen. Dî me ex perdita seruatam volunt, si vera autumas. Id.

Auturgus *, i, m. ein Handwerksmann, der alles selbst macht.

Auulsio, onis, f. Ausreissung, Abreissung. Plin. (Auello)

Auulsor, oris, m. Ausreisser, Abreisser. Id.

Auulsus, a, um. Partic. hinweg gerissen. Id.

Auunculus, i, m. der Mutter Bruder. Cic. Auunculus magnus, Großmutter Bruder. Id. Auunculus maior, Urgroßmutter Bruder. Plaut. item der Großmutter Bruder. idem quod Proauunculus. ICt. Auunculus maximus, Ururgroßmutter Bruder. Idem.

Auus, i, m. der Großvater. Maternus auus, der Großvater von der Mutter her. Paternus auus, der Großvater vom Vater her. Horat.

Auxamenta, orum, n. plur. gewisse Vers-Gedichte, welche von den Priestern, Saliis genannt, gemacht wurden. Fest.

Auxesis *, is, f. Vermehrung, Erweiterung. Fig. Rhet. (Augeo)

Auxiliabundus +, a, um. helfend, der helfen will. Apul. (Auxilior)

Auxiliaris +, e. [note of the transcriber: in the print: c. ] Adi. behülflich. Copiae auxiliares Hülfsvolk. Ouid. Caes.

Auxiliarius, a, um. der da hilft. Milites auxiliarii, Hülfstrouppen, Kriegshülfe. Cic.

Auxiliatio, onis, f. Hülfe.

Auxiliator, oris, m. ein Helfer, Beystand, Arzt. Quint.

Auxiliatorius, a, um. idem quod Auxiliarius.

Auxiliatrix, icis, f. Helferinn. Cassiodor.

Auxiliatum, i, n. Hülfe.

Auxiliatus, us, m. idem Lucret.

Auxilio, are. antiqu. et Auxilior, atus sum, ari. [1)] helfen, zu Hülfe kommen. Alicui. Cic. Contra aliquid. Plin. 2) Morbis auxiliari, Artzeney einnehmen wider eine Krankheit, ihr abhelfen. Id.

Auxilium, ii, n. [1)] Hülfe, Zuflucht, Schutz, Trost, Beystand. Cic. 2) Auxilia, orum, n. [note of the transcriber: no gender determination in the print] Caes. Kriegshülfe von Alliirten und Bundsgenossen. 3) bewährte Arzeney. Auxilium aduersae valetudinis. Cels.

Auxilla, ae, f. kleiner Topf. Fest.

Auxillum, i, n. kleines Ey. Fest.

Auximum, i, n. eine alte Stadt in Jtalien, Picenum. Legitur etiam Osinum, i, n. [note of the transcriber: no inflection and gender determination in the print] Vellei.

Auxo, us, f. [note of the transcriber: no inflection and gender determination in the print], Nomen propr. vnius a tribus Gratiis.

Auxones, m. plur. die Holzsatzer in Dännemark.

Axamenta, et Assamenta, orum, n. plur. Gedichte, welche von den Saliis bey dem Opfer des Hercules abgesungen worden sind. (Axo)

Axantos, i, f. Jnsel im balthischen Meere. Plin.

Axedo, inis, f, der Nagel vor der Achse. Vet. Lex.

Axenum mare, et Axenus pontus, das Euxinische oder schwarze Meer, wegen seiner unbewohnten Gegend also benannt. Ouid.

Axiaces, ae, m. Fluß in Sarmatien. Dicitur et Hypanis. Vitruu.

Axicia, ae, f. Scheere, Haarscheere. Plaut.

Axiculus, i, m. Dimin. [1)] Aechselchen. 2) Windennagel, Zäpfchen, daran etwas herum läuft. Vitruu. (Axis) 3) idem quod Assiculus. Colum.