03/2007 Michael Hanstein; Reinhard Gruhl markup
text typed - structural and semantic tagging completed - spell check performed - no orthographical standardization
01/2008; 04/2008; 10/2008; 01/2009; 03/2009; 07/2009; 02/2010 Reinhard Gruhl markup
some corrections inserted


image: as0000

[gap: frontispiz]

image: as0001

ADAMI FRIDERICI KIRSCHII ABVNDANTISSIMVM CORNVCOPIAE LINGVAE LATINAE ET GERMANICAE SELECTVM, QVO CONTINENTVR Vocabula Latina omnis aeui, antiqui, medii ac noui, pariter ac Graeca, Latinitate donata, nec non formulae dicendi elegantiores et Constructiones Verborum; praeterea Deorum, Dearum, Gentium, Regnorum, Regionum, Vrbium, Marium, Fluuiorum, Insularum, Montium, Animalium, Arborum, Herbarum, Florum et Mineralium Nomina; nec non Theologorum, Iure Consultorum, Medicorum, Philosophorum, Philologorum, Poetarum, ac Mythicorum, Artibus liberalibus, aliisque disciplinis, Rei quoque Militari ac Monetariae verba propria, eorumque Significationes et Explicationes, Syllabarum longitudine uel breuitate signis expressa: CVI ADIVNGVNTVR IN FINE Calendarium Romanum, compendia scribendi olim in Latio vsitatissima, siue Notae et Sigla antiquorum; deinde adiecta est Tabula alphabetica Charact. Latin. in Codicibus MStis [abbr.: Manuscriptis] pro Seculorum ratione occurrentium, tum Specimen Scripturae ueteris, APPENDIX REGIONVM, VRBIVM, MONTIVM ET FLVVIORVM; ET AD POSTREMVM Consanguinitatis pariter atque Affinitatis Tabula, Nominaque Numeralia. EDITIO NOVISSIMA, A mendis non paucis studiose repurgata, Parte vtraque aucta, in ordinem redacta, ac denique tironum purioris Latinitatis studiosorum vsui accommodata. CVM PRIVILEGIIS. LIPSIAE SVMTV ENGELHARTI BENIAMINIS SVIKERTI CIC IC CCLXXIV.



image: as0002

[gap: prolegomena]

image: as0036

Explicatio signorum, quibus in hoc Lexico verba distinguuntur.

* Asteriscus verba mere graeca indicat.

+ Signo crucis peregrina, noua et barbara sunt notata.

Obs. vel Obsol. verba obsoleta sunt insignita.



page 363, image: s0182

Bombycinator +, oris, m. ein Seidenspinner.

Bombycinus *, a, um, von Seide. Plin. Iuv. Bombycina tela filo simplici, Zendel.

Bombycius, a, um mit Baumwolle bewachsen.

Bombylis, is, m. Schmetterling, daraus ein Seidenwurm wird. Plin.

Bombylius, ii, m. [1)] id. quod Bombylis. 2) eine Biene, die den Stachel verlohren hat, und, keinen Honig mehr machet. 3) ein Glas mit einem engen Halse. 4) nichtswürdig. Bombylius homo, ein unnützer Plauderer. Erasm. Prov.

Bombyx, ycis, m. [1)] ein Seidenwurm. Plin. 2) in gen. fem. Seide. Propert. 3) Baumwolle.

Bomolochus, i, m. [1)] der auf die bey den heydnichen Altären geopferten Gaben lauerte, und dieselben wegstahl. 2) ein Narr, der die Leute nach verrichteten Opfern bey der Opfermahlzeit mit närrischen Possen belustigte. Hist. 3) ein Mensch, der Gewinnstes halber sich für einen Narren brauchen läßt. ICt.

Bona Dea, Mater Opis, die Göttinn Cybele; eine Göttinn, die sonst auch Fatua, oder Fauna genennet wurde. Cic.

Bona fortuna, eine Göttinn bey den Sicilianern. Cic.

Bona, orum, n. plur. [1)] Güter, Grundstücke. Cic. 2) bona ingenii, Gaben des Geistes. Quinet. (Bonus)

Bonasus, i, m. id. quod. Bison, ein Auer-Ochse.

Bonatus, a, um still und friedsam. Petron.

Bone, Adu. [note of the transcriber: no word class determination in the print] idem quod Bene, Adu. Lucr.

Bonifacia, ae, f. Zapfenkraut. Bot.

Bonifacies +, Adi. schön. Gloss.

Bonifatus +, a, um, der glücklich ist. Idem.

Bonimoris +, Adi. sittsam. Idem.

Bonitas, atis, f. [1)] Güte. Cic. Bonitas ingenii, ein guter Verstand. Idem. 2) A bonitate Dei pietas primordia captat, ac moritur pietas in bonitate Dei, der Fromme, der durch Gottes Gnade fromm ist, erkennt auch im Tode noch die Gnade Gottes. 3) bonitas caussae, die Gerechtigkeit der Sache. Cic.

Bonna, ae, f. die Stadt Bonn am Rheine. Geogr.

Bononia, ae, f. die Stadt Bologna in Jtalien. item Boulognein Frankreich. Mart. Vnde Bononiensis, is, m.

Bonum, i. n. [1)] das Gut. Bona animi, Seelen- und Gemüthsgaben. Corn. Nep. Naturae; natürliche Gaben. Idem. Fortunae, Glücksgüter. 2) idem quod Patrimonium, Vermögen. Bona mobilia et immobilia, bewegliche und unbewegliche Güter. ICt. Aduentitia, Güter, welche die Kinder ohne Zuthuung der Eltern erlangen. Profecitia, Güter, welche die Kinder, vermittelst der Eltern, erlangt haben. Castrensia, Soldatengut. Quasi castrensia, Studentengut. ICt. Sallust. Bona vacantia, Güter, die keinen Herrn mehr haben, Herrenlose, erledigte Güter. ICt. 3) Bonum publicum, das gemeine Beste, der Nutzen. Cui bono, wozu soll das nutzen? Cic.

Bonus, a, um [1)] fromm, gut. Tac. Bona fide, ehrlich, redlich, treulich. Cic. 2) groß. Bona pars montis, ein grosser Theil des Berges. Ouid. 3) glücklich. 4) günstig, geneigt. Ter. 5) ehrlich, redlich, unsträflich. Plaut. 6) erfahren, tüchtig, geschickt. Tac. bonus inflare calamos. Virg. 7) sanftmüthig. Ter. 8) Ironice Bonus vir, ein Hahnrey. ICt. 9) boni viri sind Patrioten, (optimates) wenn von der Republic die Rede ist. 10) in rebus priuatis ist vir bonus, der seiner Pflicht treu ist, der sein Wort hält. 11) eigentlich ist vir bonus locuples, qui habet in bonis, cuiusmodi homines solent fidem seruare. 12) bona dicta, sind scharfsinnige Scherze. bons mots. 13) bono genere natus, von vornehmer Geburt. 14) nützlich, bona terra ad aliquid. Varr. die zu etwas zu gebrauchen ist.

Bonusculum, i, n. Dimin. kleines Gut, weniges Vermögen. Sidon. Apoll.

Bonzius, ii, m. ein gewisser Priester bey den Chinesern und Japanern. Hist.

Boo, aui, atum, are, brüllen wie ein Ochse. Plaut. Legitur et apud Pac. Bount, a Boere, in tert. Coniugat.

Boona +, ae, f. idem quod Faba, Bohne.

Boopes, edis, f. Körbelkraut.

Bootes, ae, m. [note of the transcriber: no gender determination in the print] et, is, m. ein Gestirn, das man den Fuhrmann nennet. Cic. Sidus Bootae. Mart.

Bora, ae, f. Boretschekraut, Ochsenzunge. Scribitur et Borrago, inis, f. [note of the transcriber: no inflection and gender determination in the print]. Matthiol.

Borax, acis, m. [note of the transcriber: no inflection and gender determination in the print] et Borrax, acis, m. Borras, Borar, ein durch Kunst bereitetes Salz. Phil. in Vitr.

Borborygmus, i, m. das Brummen der Gedärme, das bey den Hypochondriacis von Blähungen entstehet. Med.

Borcani, orum, m. plur. Völker, vor Zeiten in Jtalien, sonst Hirpini genennet. Plin.

Borea, ae, f. Jaspenstein. Plin.

Borealis *, e Adiect. Mitternächtig, Nordisch. Ouid. Oceanus borealis, glacialis, das grosse Weltmeer gegen Mitternacht, Eißmeer.

Boreas *, ae, m. der Nordwind. Virg.

Boreostoma, atis, n. einer von den Einflüssen der Donau in das schwarze Meer. Plin.

Boreus, a, um idem quod Borealis. Ouid.

Borgella +, ae, f. ein Aufruhr.

Boria, ae, f. idem quod Borea.

Boringia, ae, f. die Jnsel Bornholm auf der Ostsee. Alias Bornholmia. Geogr.

Borith, Indeclin. Subst. [note of the transcriber: no word class determination in the print] ein Kraut in Arabien, welches unter die Seiffen und Laugen genommen wird, Seiffenkraut.

Borussia, ae, f. das Königreich Preussen.