03/2007 Michael Hanstein; Reinhard Gruhl markup
text typed - structural and semantic tagging completed - spell check performed - no orthographical standardization
01/2008; 04/2008; 10/2008; 01/2009; 03/2009; 07/2009; 02/2010 Reinhard Gruhl markup
some corrections inserted


image: as0000

[gap: frontispiz]

image: as0001

ADAMI FRIDERICI KIRSCHII ABVNDANTISSIMVM CORNVCOPIAE LINGVAE LATINAE ET GERMANICAE SELECTVM, QVO CONTINENTVR Vocabula Latina omnis aeui, antiqui, medii ac noui, pariter ac Graeca, Latinitate donata, nec non formulae dicendi elegantiores et Constructiones Verborum; praeterea Deorum, Dearum, Gentium, Regnorum, Regionum, Vrbium, Marium, Fluuiorum, Insularum, Montium, Animalium, Arborum, Herbarum, Florum et Mineralium Nomina; nec non Theologorum, Iure Consultorum, Medicorum, Philosophorum, Philologorum, Poetarum, ac Mythicorum, Artibus liberalibus, aliisque disciplinis, Rei quoque Militari ac Monetariae verba propria, eorumque Significationes et Explicationes, Syllabarum longitudine uel breuitate signis expressa: CVI ADIVNGVNTVR IN FINE Calendarium Romanum, compendia scribendi olim in Latio vsitatissima, siue Notae et Sigla antiquorum; deinde adiecta est Tabula alphabetica Charact. Latin. in Codicibus MStis [abbr.: Manuscriptis] pro Seculorum ratione occurrentium, tum Specimen Scripturae ueteris, APPENDIX REGIONVM, VRBIVM, MONTIVM ET FLVVIORVM; ET AD POSTREMVM Consanguinitatis pariter atque Affinitatis Tabula, Nominaque Numeralia. EDITIO NOVISSIMA, A mendis non paucis studiose repurgata, Parte vtraque aucta, in ordinem redacta, ac denique tironum purioris Latinitatis studiosorum vsui accommodata. CVM PRIVILEGIIS. LIPSIAE SVMTV ENGELHARTI BENIAMINIS SVIKERTI CIC IC CCLXXIV.



image: as0002

[gap: prolegomena]

image: as0036

Explicatio signorum, quibus in hoc Lexico verba distinguuntur.

* Asteriscus verba mere graeca indicat.

+ Signo crucis peregrina, noua et barbara sunt notata.

Obs. vel Obsol. verba obsoleta sunt insignita.



page 561, image: s0281

Cliens, entis, c. [1)] Schutzgenosse, der sich in eines Herrn Schutz begeben hat. 2) der einen Rechtshandel, Vorsprecher und Advocaten hat. 3) Mündling 4) Cliens fiduciarius, Lehenmann, Vasall, Lehenträger. ICt. 5) Anhänger. 6) Waffenträger. Will. Brit.

Clienta, ae, f. [1)] Schutzgenossinn, Schutzverwandtinn. 2) Unterthane, Untergebene, Aufwärterinn. Plaut.

Clientela, ae, f. [1)] Schirm, Schutz. it. Vertretung. Cic. 2) die Clienten, amplissimae clientelae a maioribus acceptae. Cic. 3) die Huldigung und Gehorsam.

Clientelaris, e Adi. Schirmfähig. Clientelaris obsequii obligatio, Huldigung. ICt. Clientelaris fundus, vel Clientelare praedium, Lehngut. ICt.

Clientula, ae, f. Dimin. a Clienta. Ascon.

Clientulus, i, m. Dimin. idem quod Cliens.

Clima, atis, n. 1) eine Gegend. 2) ein eingebildeter Streiffen am Himmel, mit einem Striche Landes, zwischen zween Circulis parallelis. Apul. 3) ein Feldmaaß 60. Fuß ins Gevierte. Colum.

Climacis * , climacidis, f. Stiege, Treppe. Vitruu.

Climacter * , eris, m. [1)] Stufe, an einer Leiter oder Treppe. Cic. 2) Hacken, daran man Kessel hängt. 3) Wechseljahr, Stufenjahr. Plin.

Climactericus, a, um . Anni climacterici, Stufenjahre, immer das siebente oder neunte Jahr nach der Geburt, welche die Astrologi für gefährlich halten. Annus climactericus magnus, das 63ste Jahr des Alters. Tempora climatterica, gefährliche Zeiten.

Climacula, ae, f. eine Art Pfeile. Aul. Gell.

Climatias, ae, m. Erdbeben, da die einfallenden Berge alles bedecken. Ammian.

Climax * , acis, f. [1)] eine Leiter. 2) Figura Rhetorica, in qua postremum quodque verbum in priore membro, aut parte aliqua elocutionis positum, in inferiore rursus assumtum iniicitur atque ita velut gradibus quibusdam conuertitur oratio: vt in hoc demosthenico: Et non haec dixi quidem, non autem scripsi, nec scripti quidem, non autem profectus sum ad legationem, nec, profectus quidem, non persuasi autem Thebanis. Aquil. Rom.

Climia, ae, f. Kobalt, Erzstein.

Clinamen, inis, n. idem quod Inclinatio, Neigung. Lucret.

Clinatus, a, um . gebogen, geneigt. Cic. (Clino)

Cline * , es, f. Bette. item Sänfte.

Clingenouium, ii, n. das Städtchen Klingenau in der Schweitz. Geogr.

Clingo, ere. id. quod Cingo. Fest.

Clinias, ae, m. Nom. propr. Musici et Philosophi sectae Pythagoreae. Aelian.

Clinice * , es, f. Arzneykunst, in wiefern sie sich mit Heilung der Kranken beschäftigt. Plin. (Cline)

Clinicus [1], i, m. [1)] Kranker, Bettlägeriger. 2) Arzt der Bettlägerigen. 3) derjenige Heyde oder Jude, der erst auf seinem Kranken- oder Todtenbette getauft wird. 4) ein Todtengräber. Mart.

Clinicus [2], a, um . zu den Kranken gehörig. Libri clinici, Bücher, welche von Krankheiten handeln. Medic. Clinicus Deus, idem quod Aesculapius. Prud.

Clinidium, ii, n. Bettchen. (Cline)

Clino, are . neigen, biegen. Lucret.

Clinopale * , es, f. Kampf im Bette, Bettstreit. i. q. concubitus. Suet.

Clinopegus * , i, m. Spanbettmacher. item Schreiner, Tischler.

Clinopodium * , ii, n. [1)] Wirbeldosten. 2) eine Gattung Poley. Plin.

Clio * , us, f. eine von den neun Musen. Historiae inuentrix. Ouid.

Cliothedrum, i, n. [1)] ein Stuhl, den man zusammen legen kann, Feldsessel. Geogr. 2) ein Polsterstuhl mit einem Federküssen.

Clipea, ae, f. Stadt in Africa. Dicitur et Clupea. Ptolem.

Clipeus, i, m. [note of the transcriber: no inflection and gender determination in the print] siehe Clypeus.

Clisophus, i, m. [1)] Nom. pr. eines Cavaliers des Königs Philipps in Macedonien, welcher, des Königs Gunst zu erhalten, ihm alles nachthat. 2) Appellat. Clisophus, ein Schmeichler. Hist.

Clisuria, ae, f. idem quod Clausura. ICt.

Clister, eris, m. [note of the transcriber: no inflection and gender determination in the print], siehe Clyster.

Clitarchus, i, m. Nom. propr. Historici. Quint.

Clitellae, arum, f. plur. [1)] ein Saumsattel. Plaut. 2) Gattung von einer Folter. Fest. 3) abhängige Oerter, sonderlich zu Rom. Scal.

Clitellarius, a, um . [1)] mit einem Saumsattel beladen. Colum. Clitellarius mulus, Maul- oder Saumesel. Plaut. Equus clitellarius, Saumroß. 2) Metaph. Homo clitellarius, ein Mensch, der tragen kann, wie ein Esel, Pack- oder Ballenträger. Plaut.

Clitellatus, a, um . wie ein Saumthier beladen.

Cliternia, ae, f. italienische Stadt an dem Berge Garganus. Pomp. Mela. Dicitur et Cliternum, i, n. [note of the transcriber: no inflection and gender determination in the print]. Ptolem.

Clitores + , um, m. also wurden die königlichen Prinzen bey den Angelsachsen genennet. Adelfr.

Clitoris, idis, f. die weibliche Ruthe, Schaamzüngelchen. Ouid.

Clitus, i, m. [1)] Nom. propr. eines berühmten Generals des Alexanders, welcher aber gleich beym Ausgange des Tafelzimmers, wegen einer unbesonnenen Rede, von diesem Könige erstochen wurde. 2) Nom. propr. aliorum.