03/2007 Michael Hanstein; Reinhard Gruhl markup
text typed - structural and semantic tagging completed - spell check performed - no orthographical standardization
01/2008; 04/2008; 10/2008; 01/2009; 03/2009; 07/2009; 02/2010 Reinhard Gruhl markup
some corrections inserted


image: as0000

[gap: frontispiz]

image: as0001

ADAMI FRIDERICI KIRSCHII ABVNDANTISSIMVM CORNVCOPIAE LINGVAE LATINAE ET GERMANICAE SELECTVM, QVO CONTINENTVR Vocabula Latina omnis aeui, antiqui, medii ac noui, pariter ac Graeca, Latinitate donata, nec non formulae dicendi elegantiores et Constructiones Verborum; praeterea Deorum, Dearum, Gentium, Regnorum, Regionum, Vrbium, Marium, Fluuiorum, Insularum, Montium, Animalium, Arborum, Herbarum, Florum et Mineralium Nomina; nec non Theologorum, Iure Consultorum, Medicorum, Philosophorum, Philologorum, Poetarum, ac Mythicorum, Artibus liberalibus, aliisque disciplinis, Rei quoque Militari ac Monetariae verba propria, eorumque Significationes et Explicationes, Syllabarum longitudine uel breuitate signis expressa: CVI ADIVNGVNTVR IN FINE Calendarium Romanum, compendia scribendi olim in Latio vsitatissima, siue Notae et Sigla antiquorum; deinde adiecta est Tabula alphabetica Charact. Latin. in Codicibus MStis [abbr.: Manuscriptis] pro Seculorum ratione occurrentium, tum Specimen Scripturae ueteris, APPENDIX REGIONVM, VRBIVM, MONTIVM ET FLVVIORVM; ET AD POSTREMVM Consanguinitatis pariter atque Affinitatis Tabula, Nominaque Numeralia. EDITIO NOVISSIMA, A mendis non paucis studiose repurgata, Parte vtraque aucta, in ordinem redacta, ac denique tironum purioris Latinitatis studiosorum vsui accommodata. CVM PRIVILEGIIS. LIPSIAE SVMTV ENGELHARTI BENIAMINIS SVIKERTI CIC IC CCLXXIV.



image: as0002

[gap: prolegomena]

image: as0036

Explicatio signorum, quibus in hoc Lexico verba distinguuntur.

* Asteriscus verba mere graeca indicat.

+ Signo crucis peregrina, noua et barbara sunt notata.

Obs. vel Obsol. verba obsoleta sunt insignita.



page 593, image: s0297

Collocutor, oris, m. [note of the transcriber: no inflection and gender determination in the print] et Colloquutor, oris, m. ein Unterredner, der mit einem andern ein Gespräch hält. Legitur et Conlocutor, oris, m. [note of the transcriber: no inflection and gender determination in the print] Tertull.

Colloquium, ii, n. [note of the transcriber: no inflection and gender determination in the print] et Conloquium, ii, n. Gespräch, Discours. Liu. item Conferenz, Zusammenkunft und mündliche Unterredung. Iul. Caes. Colloquium absentium amicorum, Briefwechsel. Cic.

Colloquor, locutus sum, loqui. Depon. mit einander reden. Colloqui cum aliquo, alicui et aliquem, mit einander reden. Plaut. Legitur et Conloquor, locutus sum, loqui [note of the transcriber: no inflectional type definition in the print].

Colluceo, luxi, lucere. scheinen, gleissen, glänzen. Collucet sol mundo, die Sonne giebt der Welt das Licht. Cic. Mare collucet a Sole, das Meer schimmert von der Sonnen Glanz. Cic.

Collucernatio, onis, f. Schwelgerey bey Lichte. Claud. Mamert. (Lucerna)

Colluco, are . proprie, [1)] die Aeste, welche die Sonnenstrahlen aufhalten, behauen. Arborem collucare, einen Baum behauen, beschneiden. Colum. 2) Metaph. Lucum collucare, den Wald lichte machen. Cato.

Colluctatio, onis, f. [note of the transcriber: no inflection and gender determination in the print] et Conluctatio, onis, f. das Ringen. Colum. (Colluctor)

Colluctor, atus sum, ari . [note of the transcriber: no inflectional type definition in the print] et Conluctor, atus sum, ari . Depon. mit einem ringen. Cum aliquo. Plin. (Lucto)

Colludium, ii, n. [note of the transcriber: no inflection and gender determination in the print] et Conludium, ii, n. [1)] ein Spiel mit andern. 2) ein Scherzspiel. 3) geheimes Verständniß mit dem Gegentheile. Quasi de colludio, gleich als wenn es mit einander wäre abgeredet worden. Solin.

Colludo, lusi, lusum, ludere. [1)] mit einem kurzweilen, scherzen, spielen. Virg. 2) sich vereinbaren, oder heimlich verstehen, unter einer Decke mit einander liegen, den dritten Mann zu betrügen. ICt. Colludere cum hoste, mit dem Feinde ein heimliches Verständniß haben. Cic. (Ludo)

Collugeo, ere. [note of the transcriber: no inflectional type definition in the print] et Conlugeo, ere. zugleich trauren, mit betrauren. Ambros. (Lugeo)

Collum, i, n. [1)] der Hals. Colla secare, köpfen. Cic. Admouere aliquem collo suo, einen küssen. Plaut. 2) Collum vteri, Mutterhals. Med. 3) Gipfel eines Berges. Ouid. 4) Metaph. subdere colla iugo alicuius, sich einem sclavisch ergeben. Tibull.

Collumino, are . erleuchten, beleuchten. Colluminari flamma, von dem Feuer erleuchtet werden. Apul. Legitur et Conlumino, are [note of the transcriber: no inflectional type definition in the print]. (Lumen)

Collumbar, aris, n. Halseisen, Halsbret, Geige, Fiedel, die man einem an den Hals hängt, eine gewisse Straffe. Plaut. Legitur et Columbar.

Colluo, lui, lutum, luere. auswaschen, ausspühlen, ausschwenken. Plin. (Luo)

Collura, ae, f. idem quod Collyra.

Collurcinatio, onis, f. Schlemmerey. Apul. (Lurco)

Collus, i, m. [1)] idem quod Collum. Plaut. 2) eine Art von Folter, welche von Riemen gemacht war, Knutpeitsche. Fest.

Collusim, Adu. [note of the transcriber: no word class determination in the print] et Conlusim. Adu. abgeredter maassen. ICt.

Collusio, onis, f. id. quod Colludium. Scribitur et Conlusio, onis, f. [note of the transcriber: no inflection and gender determination in the print]

Collusor, oris, m. Mitspieler. item Compagnon. Cic. (Ludo)

Collusorie. Adu. idem quod Collusimverrätherischer Weise, da man mit dern andern ein Verständniß hat. ICt.

Collustratus, a, um . erleuchtet. Cic. Scribitur et Conlustratus, a, um [note of the transcriber: no inflection and gender determination in the print].

Collustro, are . [note of the transcriber: no inflectional type definition in the print] et Conlustro, are . [1)] besichtigen, hin und her besehen. Cic. 2) Collustrare lumine, licht machen, erleuchten. Cic. Lustrum)

Collustrum, i, n. idem quod Colustrum.

Collutio, onis, f. [1)] Auswaschung, Ausspühlung. Collutio oris, Ausspühlung, Auswaschung des Mundes. 2) Gurgelwasser, Mundwasser. (Colluo)

Collutulo, are . [1)] besudeln, beschmitzen. 2) Metaph. verläumden. Aliquem, einen verläumden. Plaut. (Lutum)

Collutus, a, um . ausgewaschen. Plin. (Luo)

Colluuiaris, e Adiect. [1)] unfläthig. Porcus colluuiaris, ein Schwein, das allerley Koth frißt. 2) ein Mastschwein. Fest.

Colluuiarium, ii, n. 1) ein Misthauffen. 2) ein Cloac, dadurch der Unflath weggeführet wird. Vitruu.

Colluuies, ei, f. [1)] zusammen geflossenes Spühlwasser, Unflath, Koth. Plin. 2) Met. ein säuisches und schändliches Leben. Cic. ein Hauffen Bösewichter. Cic. (Luo)

Colluuio, onis, f. [1)] idem. 2) Colluuio rerum, Verwirrung aller Dinge. Liu. 3) Metaph. ein Hauffe liederliches Gesindel. Cic.

Collybista, ae, m. Vertauscher, Wechsler, Banquier. Alciat.

Collybistes + , ae, m. idem . Bud.

Collybisticus + , a, um . zum Wechsel gehörig.

Collybus + , i, m. 1) eine Münze, worauf ein Rind geprägt war. 2) ein Wechselbrief. Iuu. Collybo pecuniam curare, mittere, Geld durch einen Wechselbrief schicken. Bud. 3) der Geldhandel. 4) das Aufgeld, oder dasjenige Geld, welches man in Verwechslung der Münzen zugeben muß, Agio, Wechselgebübr. ICt.

Collyra, ae, f. Art eines gewissen Brodts, das in der Asche gebacken wurde. Plaut. Vnde.

Collyricus, a, um . von solchem Brodte,vide Collyra, gemacht. Collyricum ius, eine Mehrte. Plaut.

Collyridiani, orum, m. eine Art von Ketzern. Epiph.

Collyriolum, i, n. Clystierzäpfchen. Med.