03/2007 Michael Hanstein; Reinhard Gruhl markup
text typed - structural and semantic tagging completed - spell check performed - no orthographical standardization
01/2008; 04/2008; 10/2008; 01/2009; 03/2009; 07/2009; 02/2010 Reinhard Gruhl markup
some corrections inserted


image: as0000

[gap: frontispiz]

image: as0001

ADAMI FRIDERICI KIRSCHII ABVNDANTISSIMVM CORNVCOPIAE LINGVAE LATINAE ET GERMANICAE SELECTVM, QVO CONTINENTVR Vocabula Latina omnis aeui, antiqui, medii ac noui, pariter ac Graeca, Latinitate donata, nec non formulae dicendi elegantiores et Constructiones Verborum; praeterea Deorum, Dearum, Gentium, Regnorum, Regionum, Vrbium, Marium, Fluuiorum, Insularum, Montium, Animalium, Arborum, Herbarum, Florum et Mineralium Nomina; nec non Theologorum, Iure Consultorum, Medicorum, Philosophorum, Philologorum, Poetarum, ac Mythicorum, Artibus liberalibus, aliisque disciplinis, Rei quoque Militari ac Monetariae verba propria, eorumque Significationes et Explicationes, Syllabarum longitudine uel breuitate signis expressa: CVI ADIVNGVNTVR IN FINE Calendarium Romanum, compendia scribendi olim in Latio vsitatissima, siue Notae et Sigla antiquorum; deinde adiecta est Tabula alphabetica Charact. Latin. in Codicibus MStis [abbr.: Manuscriptis] pro Seculorum ratione occurrentium, tum Specimen Scripturae ueteris, APPENDIX REGIONVM, VRBIVM, MONTIVM ET FLVVIORVM; ET AD POSTREMVM Consanguinitatis pariter atque Affinitatis Tabula, Nominaque Numeralia. EDITIO NOVISSIMA, A mendis non paucis studiose repurgata, Parte vtraque aucta, in ordinem redacta, ac denique tironum purioris Latinitatis studiosorum vsui accommodata. CVM PRIVILEGIIS. LIPSIAE SVMTV ENGELHARTI BENIAMINIS SVIKERTI CIC IC CCLXXIV.



image: as0002

[gap: prolegomena]

image: as0036

Explicatio signorum, quibus in hoc Lexico verba distinguuntur.

* Asteriscus verba mere graeca indicat.

+ Signo crucis peregrina, noua et barbara sunt notata.

Obs. vel Obsol. verba obsoleta sunt insignita.



page 641, image: s0321

Concitamentum, i, n. Anreitzung. Senec. (Concito)

Concitarium + , ii, n. ein Geschenk, um die Gemüther aufzumuntern. Ioh. de Ian.

Concitate, Aduerb. heftig, hurtig. Quint. Comparat. Concitatius. Quint. Superl. Concitatissime. Lactant.

Concitatio, onis, f. [1)] Anstiftung, Bewegung Concitatio plebis, Aufruhr. Cic. 2) Animi, Gemüthsbewegung. Idem.

Concitator, oris, m. Aufwiegler, Anstifter, Erreger. Cic.

Concitatrix, icis, f. Aufwieglerinn, Anstifterinn, Bewegerinn, Urheberinn. Plin. Vis concitatrix, antreibende Gewalt.

Concitatus [1], a, um , [1)] bewegt, getrieben, angereitzt, aufgewiegelt. Cic. 2) schnell. Compar. Concitatior, schneller. Idem. Superl. Concitatissimus. Equus concitatissimus, ein geschwindes Pferd. Liu.

Concitatus [2], us, m. die Regung, Bewegung.

Concito [1], aui, atum, are . Frequent. reitzen, antreiben, bewegen, erwecken, erregen, aufwiegeln. 1) Se in hostem, den Feind anfallen. Liu. 2) Aliquem in iram, einen zum Zorne reitzen. Quint. 3) Inuidiam alicui concitare, Haß erwecken. Bellum alicui populo, wider ein Volk Krieg erregen. Iul. caes. 4) Equum contra, in aliquem, mit angesporntem Pferde auf einen zureiten. Liu. Equum calcaribus concitare, dem Pferde die Spohren geben. Idem. 5) Studio ad aliquid concitari, mit Fleisse einem Dinge nachstreben. Cic. 6) concitare feras, das Wild auftreiben. Ouid.

Concito [2], Adu. hurtig, behend.

Concitor, oris, m. idem quod Concitator, Aufwiegler, Anstifter. Tac.

Concitus [1], (Conciere) Concitus [note of the transcriber: in the print with prosodic signs: Co_nci_tus (versus Co_nci^tus)] , (Concire), a, um, bewegt, erregt, aufgebracht. Concitus ad rixam, zum Zanke gereitzt. Ira concitus, zornig. Stat.

Concitus [2], us, m. der geschwinde Trieb.

Conciuilito + , are , zum Bürger machen. Theodor.

Conciuis + , is, c. [1)] Mitbürger. 2) ein Landsmann. Voss. A Cicerone non nisi Ciuis adpellatur. (Ciuis)

Conciuium + , ii, n. die Bürgerschaft. Auso.

Conciuncula, ae, f. Dimin. [1)] kleine Versammlung. Cic. 2) eine kleine Rede. Cic. 3) eine kleine Predigt. (Concio)

Conclamatio, onis, f. [1)] das Zusammenschreyen, Zurufen vieler zugleich, allgemeines Geschrey. Tacit. 2) der Zuruf, durch den man die Soldaten zum Marsche, oder zum Kampfe ermuntert. 3) das Klaggeschrey, lamenta, conclamationes. Tac. (Conclamo)

Conclamatus, a, um , [1)] beweint mit grossem Geschrey. Conclamata corpora, Leichen, die man noch dreymal bey ihrem Namen genannt, und weil sie nicht geantwortet, für todt erkennt. Lucan. 2) Conclamatum est, es ist geschehen, es ist vollbracht. item es ist alles verloren. Tacit. 3) Conclamatum frigus, grosse Kälte. Mart. Superl. Conclamatissimus. Sidon. Apoll.

Conclamito, are , Frequent. sehr rufen, zusammen schreyen. Plaut.

Conclamo, aui, atum, are , [1)] mit einander schreyen, zusammen rufen. Ouid. 2) Ad arma, Lermen schreyen, Lermen machen. Iul. Caes. 3) Conclamare vasa, den Aufbruch ankündigen. 4) einen Todten dreymal bey seinem Namen rufen, um zu erfahren, ob er todt sey. (Clamo)

Conclauatus, a, um , verschlossen, was mit einerley Schlüssel geschlossen wird. Fest. (Clauis)

Conclaudo, clausi, clausum, claudere, idem quod Concludo, zusammen einschliessen. Colum.

Conclaue, is, n. [1)] Gemach Wohnzimmer. 2) KammerTerent. 3) Conclaue iudiciale, Verhörzimmer, Audienzstube, Saal. 4) Ort, wo die Cardinäle zusammen kommen, den Pabst zu erwählen. ICt. (Clauis)

Conclauis, is, f. et Conclauium, ii, n. Idem. Vitruu.

Conclauo, are , zusammen nabeln.

Conclausus, a, um , idem quod Conclusus, eingeschlossen, eingesperrt. Colum. (Claudo)

Concludo, usi, usum, dere, [1)] Se in aliquem locum, aliquo loco, sich in einem Orte einschliessen, versperren. Cic. 2) beschliessen, endigen, epistolam. Cic. 3) schliessen, einen Ausspruch thun, Urtheil fallen. Ter. Aliquid ex exemplis, etwas aus den Beyspielen schliessen. Cic. 4) In vnum concludere diem res multas, auf einen, Tag zusammen treffen lassen. 5) umschliessen, umgeben, concluditur portus vrbe. Cic. 6) enthalten seyn in etwas, verbis interdicti non concludi. Idem. (Claudo)

Concluse, Adu. nett und kurz gefaßt. Cic.

Conclusio, onis, f. [1)] Beschluß, Ende. Cic. 2) Einschliessung, Einschränkung. Vitruu. Pestilentia conflictari ex diutina conclusione et mutatione victus, wegen langwieriger Bloquade und Belagerung, auch Veränderung der Speisen mit Pestilenz überfallen werden. 3) der Schluß aus beyden Prämissen. Logic. 4) Conclusio verborum, eine Periode. Cic.

Conclusiuncula, ae, f. Dimin. a Conclusio, kleiner Schluß. Cic.

Conclusium, ii, n. [1)] der Schluß, Entschluß eines Dinges. ICt. 2) Auspruch, Schlußschrift. Idem.

Conclusum, i, n. Schluß, (welches Wort die Juristen unter den Schlußsatz und Urtheil setzen.)Idem.

Conclusura, ae, f. 1) Schlußstein. Vitruu. 2) Einschliessung. Idem.

Conclusus [1], us, m. Einschliessung, Zusammenfassung. Cael. Aurel.

Conclusus [2], a, um [1)] eingeschlossen, eingesperrt.


page 643, image: s0322

Cum Ablatiuo. Lueret. 2) beschlossen, festgestellt. Conclusum in Senatu, im Rathe beschlossen. ICt. 3) eine harmonisch sich, schliessende Rede. Cic. 4) Conclusa artibus, sind Dinge, die in die Forme einer Kunst gebracht worden sind.

Concoctio + , onis, f. Verdauung. Plin. (Concoquo)

Concoctus, a, um , [1)] wohlgeschmackt. 2) verdaut. Lucret.

Concoena, ae, c. Mitesser, Tischgenosse bey der Abendmahlzeit. Lucil. (Coena)

Concoenatio, onis, f. Abendmahlzeit, Gasterey. Cic.

Concolor, oris, c. von gleicher Farbe, gleichfärbig. Plin. (Color)

Concoloro, are , zusammen färben, gleichfarbig machen.

Concolorus, a, um , idem quod Concolor.

Concomitans + , antis, o. [1)] begleitend, mitfolgend. 2) anhängend, verknüpft.

Concomitatus, a, um , Particip. begleitet. Plaut.

Concomitor, atus sum, ari , Depon. begleiten. Plaut.

Concopulo, are , [1)] zusammen binden, item zusammen kuppeln. 2) vermischen. Auro argentum concopulare, Silber mit Golde vermischen. Lucret. (Copula)

Concoquo, coxi, coctum, coquere, [1)] verdauen. Cibum, Speise verdauen. Cic. 2) Metaph. dulden, leiden, vertragen. Aliquem senatorem. Liu. 3) Odium, des Hasses vergessen. Idem. 4) bey sich erwägen. Tibi vero diu deliberandum et concoquendum est. al. coquendum. Idem. (Coquo)

Concordabilis + , e Adiect. [1)] einstimmig. 2) verträglich. Censor. (Con et Cor)

Concordalis, is, f. idem quod Argemone, Bruckwurz, gewisses Kraut. Botan.

Concordantia + , ae, f. Concordanz, ein Register, wo die Schriftstellen, die sich auf einander beziehen, zusammen getragen sind.

Concordatus, a, um , vereiniget. ICt.

Concordia, ae, f. [1)] Einhelligkeit, Einigkeit, Einträchtigkeit. 2) Bruckwurz, Mennig, Agrimonien. Medic. 3) neruorum, die Zusammenstimmung der Säiten.

Concordis, e Adi. id. quod Concors, einig. Caecil.

Concorditas, atis, f. id. quod Concordia.

Concorditer, Adu. einhellig. Cic.

Concordium, ii, n. Eintracht. ICt.

Concordo, are , [1)] übereinstimmend. Cic. 2) einträchtig leben, cum aliquo, mit einem. Terent. 3) einig machen. Voss. (Concors)

Concorporalis, e Adiect. [1)] eines Leibes. Ammian. 2) ein Camerade.

Concorporatio, onis, f. Vereinigung. Tert.

Concorporatus, a, um , einverleibt. Ammian.

Concorporificatus, a, um , zusammen gebracht in einen Leib. Tertull.

Concorporo, aui, atum, are , [1)] vereinbaren. Plin. 2) vermischen, mulsum cum melle. Plin. (Corpus)

Concors, cordis, o. Adi. einträchtig, einmüthig. Cic. Compar. Concordior, ius [note of the transcriber: no inflectional type definition in the print]. Plaut. Superl. Concordissimus, a, um [note of the transcriber: no inflectional type definition in the print]. Cic.

Concrasso, are , dick machen. Cael. Aur. (Crassus)

Concratitius, a, um , von Hürden gemacht. Concratitius paries, Hürde, oder von Flechten geflochtene Wand. Pap. (Crates)

Concrebresco, scere, Inchoat. mit einander stark werden. Virg. (Creber)

Concredo, edidi, editum, edere, [1)] zu verwahren vertrauen. Alicui aliquid, einem etwas anvertrauen. Cic. Aliquem in custodiam alterius, einen einem andern zu verwahren übergeben. Plaut. 2) überlassen, quid fortunae. Cic. (Credo)

Concreduo, ere, idem quod Credo. Plaut.

Concrematus, a, um , eingeäschert. Senec. (Cremo)

Concrementum, i, n Zusammenwachsung.

Concremo, aui, atum, are , verbrennen. Concremare igne. Liu. (Cremo)

Concrepatio, onis, f. Geklapper. Arnob.

Concrepito, are , Frequent. zusammen prasseln. Prudent.

Concrepo, crepui, crepitum, crepare, [1)] rauschen, krachen. 2) Digitis, mit den Fingern schnellen. Plaut. 3) Concrepuit ostium, die Thüre hat geknarret. Terent. (Crepo)

Concrescentia, ae, f. Zusammenwachsung. Vitruu.

Concresco, creui, cretum, scere, [1)] zusammen wachsen. 2) überschiessen, wie ein Wasser, wenn es gefrieret. Concrescere frigore, gefrieren. Lucret. 3) gerinnen von der Milch (Cresco)

Concretio, onis, f. Zusammenwachsung, Zusammensetzung, Vermischung. Mens libera ab omni concretione mortali, i.e. libera a partium mistione. Cic.

Concretum, i, n. [1)] etwas Zusammengewachsnes. Idem. 2) In logicis est, quod compositum significandi modum habet, abstracto oppositum.

Concretus [1], a, um , [1)] zusammen gewachsen. Aqua, frigore concreta, gefrorenes Wasser. Mart. 2) Metaph. Ex omnibus flagitiis concretus, der allen Lastern ergeben ist. Cic. 3) lac concretum. Virgil. geronnene Milch. 4) Crines concreti zusammen gebackene Haare.

Concretus [2], us, m. 1) das Zusammenwachsen. 2) das Gerinnen. Plin.

Concriminor, ari , Depon. schelten. Aduersus aliquem, einen lästern. Plaut. (Crimen)

Concrispatus, a, um , kräuslicht. Vitruu.