03/2007 Michael Hanstein; Reinhard Gruhl markup
text typed - structural and semantic tagging completed - spell check performed - no orthographical standardization
01/2008; 04/2008; 10/2008; 01/2009; 03/2009; 07/2009; 02/2010 Reinhard Gruhl markup
some corrections inserted


image: as0000

[gap: frontispiz]

image: as0001

ADAMI FRIDERICI KIRSCHII ABVNDANTISSIMVM CORNVCOPIAE LINGVAE LATINAE ET GERMANICAE SELECTVM, QVO CONTINENTVR Vocabula Latina omnis aeui, antiqui, medii ac noui, pariter ac Graeca, Latinitate donata, nec non formulae dicendi elegantiores et Constructiones Verborum; praeterea Deorum, Dearum, Gentium, Regnorum, Regionum, Vrbium, Marium, Fluuiorum, Insularum, Montium, Animalium, Arborum, Herbarum, Florum et Mineralium Nomina; nec non Theologorum, Iure Consultorum, Medicorum, Philosophorum, Philologorum, Poetarum, ac Mythicorum, Artibus liberalibus, aliisque disciplinis, Rei quoque Militari ac Monetariae verba propria, eorumque Significationes et Explicationes, Syllabarum longitudine uel breuitate signis expressa: CVI ADIVNGVNTVR IN FINE Calendarium Romanum, compendia scribendi olim in Latio vsitatissima, siue Notae et Sigla antiquorum; deinde adiecta est Tabula alphabetica Charact. Latin. in Codicibus MStis [abbr.: Manuscriptis] pro Seculorum ratione occurrentium, tum Specimen Scripturae ueteris, APPENDIX REGIONVM, VRBIVM, MONTIVM ET FLVVIORVM; ET AD POSTREMVM Consanguinitatis pariter atque Affinitatis Tabula, Nominaque Numeralia. EDITIO NOVISSIMA, A mendis non paucis studiose repurgata, Parte vtraque aucta, in ordinem redacta, ac denique tironum purioris Latinitatis studiosorum vsui accommodata. CVM PRIVILEGIIS. LIPSIAE SVMTV ENGELHARTI BENIAMINIS SVIKERTI CIC IC CCLXXIV.



image: as0002

[gap: prolegomena]

image: as0036

Explicatio signorum, quibus in hoc Lexico verba distinguuntur.

* Asteriscus verba mere graeca indicat.

+ Signo crucis peregrina, noua et barbara sunt notata.

Obs. vel Obsol. verba obsoleta sunt insignita.



page 647, image: s0324

Concusso, are , bewegen, erschüttern. Lucret. (Quatio)

Concussura, ae, f. idem quod Concussio. Tertull.

Concussus [1], a, um , Particip. 1) erschüttert. Ovid. 2) zerschlagen, zerschmettert, zerquetscht, gerüttelt. 3) Metaph. Animus concussus, bestürztes Gemüth. Virg.

Concussus [2], us, m. Erschütterung. Plin.

Concutio, cussi, cussum, cutere, [1)] bewegen, erschüttern. Ouid. 2) Metaph. schwächen. Corn. Nep. 3) erschrecken, in Furcht und Angst setzen. Sall. 4) rempublicam, die Republik zerrütten. 5) aussuchen. Horat. Se ipsum, sich genau prüfen. (Con et Quatio)

Condalium * , ii, n. eine Gattung Fingerringe, welche bey den Römern die Leibeigenen zu tragen pflegten. Fest.

Condalus annulus, idem quod Condalium. Fest.

Condecenter, Adu. fein, geziemend. Aul. Gell. (Condecet)

Condecentia, ae, f. Wohlanständigkeit. Zierlichkeit. Quo loco alii legunt decentia. Cic.

Condecet, condecuit, cere. Impers. es ziemt sich, gebührt sich. Hoc te condecet, das gebührt dir, das steht dir wohl an. Plaut. (Decet)

Condecore, Aduerb. zierlich, künstlich, geziemender Weise. Aul. Gell. (Decore)

Condecoro, aui, atum, are , zieren, ausputzen. Ludos, die Schauspiele zieren. Terent. (Decoro)

Condefletus, a, um , mit beweint. Prudent. (Fleo)

Condeliquesco, escere, Inchoat. zugleich mitschmelzen, vergehen. Cato.

Condemnabilis, e Adi. verwerflich, was zu verurtheilen oder zu verwerfen ist. Pall. (Condemno)

Condemnatio, onis, f. 1) Verurtheilung, Verdammung. 2) Strafe. Condemnatio pecuniaria, Geldbusse, Geldstrafe. ICt.

Condemnator, oris, m. [1)] Ankläger. 2) Verurtheiler. Tacit.

Condemnatorius, a, um , zur Anklage oder Verurtheilung gehörig. ICt.

Condemnatrix, icis, f. [1)] Anklägerinn. 2) Verurtheilerinn. Tac.

Condemnatus, a, um , [1)] verdammt, verurtheilt. Condemnatus furti, des Diebstahls überwiesen. ICt. Caussa incognita condemnatus, underhörter Sachen verurtheilt. Cic. 2) Condemnatus voti, verbunden, sein Gelübde zu halten. Tac.

Condemno, aui, atum, are, 1) verurtheilen, verdammen. Varie construitur. Sibi aliquem, einen zu seinem Nutzen verurtheilen. Cic. 2) Condemnare aliquem furti, furto, vel de furto, einen des Diebsstahls überweisen. Idem. Aliquem sine religione condemnare, einen ohne Gewissen verdammen. Idem. In expensas aliquem condemnare, einem die Unkosten zu bezahlen aufladen. ICt. (Damno)

Condensans, tis, o. dicht oder fest machend. Condensantia medicamenta, Arzneyen, welche die Schweißlöcher zusammen ziehen. Medic. (Condenso)

Condensatio, onis, f. Dickmachung, Verdickung. Vet. Gloss.

Condenseo, ere, dick machen. Lucret.

Condensitas, atis, f. die Dicke. Apul.

Condenso, are , [1)] dick machen. Colum. 2) dicht an einander stellen. Curt. (Denso)

Condensum, i, n. dicht bewachsene Wildniß.

Condensus, a, um , dick, dicht an einander. Condensa arboribus vallis, dickes Thal von Bäumen. Liu. Condensa acies, eine dicht an einander gestellte Schlachtordnung. Idem.

Condepso, depsere, unter einander kneten, zusammen kneten. Cato. (Depso)

Condescendentia + , ae, f. [1)] Beyfall, Beystimmung. 2) Willfahrung, Willfährigkeit, das Nachgeben. ICt.

Condescendo + , ere, eines Meynung mit beystimmen, zufallen. Idem.

Condico, dixi, dictum, dicere, [1)] verheissen, zusagen. 2) Alicui ad coenam, sich selbst zum Abendessen laden. Suet. 3) Operam suam alicui, einem seinen Dienst zusagen. Plin. 4) das Seinige wieder holen, wieder fordern, oder suchen. ICt. (Dico)

Condicticius, a, um , siehe Condictitius.

Condictio, onis, f. [1)] Ankündigung, Ansage eines Tages zum Gerichte, oder zur Klage. 2) Versprechung, Zusage. 3) Wiederforderung, Klage auf die Person, dadurch der Kläger suchet, daß ihm etwas gegeben werde, oder geschehe. ICt. Condictio certi, ist eine Klage wider die Person, welche statt hat, wegen einer jedweden Obligation, woraus etwas Gewisses gesucht wird. Idem. Condictio incerti, Klage, darinnen nichts Gewisses benennet wird, ob es viel oder wenig sey. Condictio indebiti, liberationis, Klage, wodurch einer dasjenige wieder fordern kann, was er bezahlt, oder zu bezahlen Versicherung gegeben hat, da er es doch nicht schuldig gewesen ist. ICt. Condictio sine caussa, Klage, durch welche etwas wieder gefordert wird, das ohne Ursache und Titel bey einem andern ist. Idem.

Condictitius, a, um , klagend. Condictitia lex, s. actio, Klage wider die Person, wodurch etwas gesucht wird, aus einer bürgerlichen Verbindung, welche durch ein neues Gesetz, das keine gewisse Art der Klage in sich hält, eingeführet ist. ICt.

Condictum, i, n. Anschlag, genommene Abrede. Fest.

Condictus, a, um , zugesagt, angesetzt, Dies condictus, angesetzter Tag. Suet.

Condigne, Aduerb. würdig, nach Gebühr, wie sichs gebühret, nach Verdienst. Plaut.

Condignus, a, um , würdig, werth. Construitur cum Ablatiuo. Plaut. (Dignus)