03/2007 Michael Hanstein; Reinhard Gruhl markup
text typed - structural and semantic tagging completed - spell check performed - no orthographical standardization
01/2008; 04/2008; 10/2008; 01/2009; 03/2009; 07/2009; 02/2010 Reinhard Gruhl markup
some corrections inserted


image: as0000

[gap: frontispiz]

image: as0001

ADAMI FRIDERICI KIRSCHII ABVNDANTISSIMVM CORNVCOPIAE LINGVAE LATINAE ET GERMANICAE SELECTVM, QVO CONTINENTVR Vocabula Latina omnis aeui, antiqui, medii ac noui, pariter ac Graeca, Latinitate donata, nec non formulae dicendi elegantiores et Constructiones Verborum; praeterea Deorum, Dearum, Gentium, Regnorum, Regionum, Vrbium, Marium, Fluuiorum, Insularum, Montium, Animalium, Arborum, Herbarum, Florum et Mineralium Nomina; nec non Theologorum, Iure Consultorum, Medicorum, Philosophorum, Philologorum, Poetarum, ac Mythicorum, Artibus liberalibus, aliisque disciplinis, Rei quoque Militari ac Monetariae verba propria, eorumque Significationes et Explicationes, Syllabarum longitudine uel breuitate signis expressa: CVI ADIVNGVNTVR IN FINE Calendarium Romanum, compendia scribendi olim in Latio vsitatissima, siue Notae et Sigla antiquorum; deinde adiecta est Tabula alphabetica Charact. Latin. in Codicibus MStis [abbr.: Manuscriptis] pro Seculorum ratione occurrentium, tum Specimen Scripturae ueteris, APPENDIX REGIONVM, VRBIVM, MONTIVM ET FLVVIORVM; ET AD POSTREMVM Consanguinitatis pariter atque Affinitatis Tabula, Nominaque Numeralia. EDITIO NOVISSIMA, A mendis non paucis studiose repurgata, Parte vtraque aucta, in ordinem redacta, ac denique tironum purioris Latinitatis studiosorum vsui accommodata. CVM PRIVILEGIIS. LIPSIAE SVMTV ENGELHARTI BENIAMINIS SVIKERTI CIC IC CCLXXIV.



image: as0002

[gap: prolegomena]

image: as0036

Explicatio signorum, quibus in hoc Lexico verba distinguuntur.

* Asteriscus verba mere graeca indicat.

+ Signo crucis peregrina, noua et barbara sunt notata.

Obs. vel Obsol. verba obsoleta sunt insignita.



page 867, image: s0434

Despuo, spui, sputum, spuere, [1)] eckeln, ausspeyen, wegspeyen. Cic. 2) verachten. Aliquid. Catull. 3) idem quod Abominor, verabscheuen. Mores alicuius despuere, vor eines Aufführung einen Abscheu haben. Claud. 4) preces alicuius, eines Bitte verschmähen. Catull.

Desputamentum, i, n. der Schaum. Fulg.

Desputum, i, n. der Speichel. Cael. Aurel.

Desquamatio, onis, f. [1)] Abschuppung. 2) die Abziehung der Haut. Marc. Varro a sequenti.

Desquamo, aui, atum, are, [1)] abschuppen, die Schuppen abmachen. 2) Met. Vestes desquamare, die Kleider aufkratzen, auskehren. Plin. 3) arborem, einen Baum abschälen. (Squama)

Dessauia, ae, f. die Stadt Dessau in Ober-Sachsen. Geogr.

Destercoro, aui, atum, are, vom Miste säubern, ausfegen. Aliquid. Vlp. (Stercoro)

Desterno, ere, abdecken, absatteln. Vulg. Interpr.

Desterto, stertui, stertere, ausschlafen, aufhören zu schnarchen. Destertuit, esse Maeonides, es träumt ihm nicht mehr, als ob er Homer wäre. Pers. (Sterto)

Destico * , are, schreyen, wie eine Spitzmaus. Auct. Philom.

Destillatio, onis, f. [1)] das Triefen, die Herabtriefung. Marc. Empir. 2) idem quod Catarrhus, Hauptfluß, Schnupfen. Medic. Thoracis destillatio, Brustfluß. Plin. 3) Distillirung, Brennung, Abtropfung. Chym. (Destillo)

Destillo, aui, atum, are, [1)] hinab tropfen, tropfenweise herab fallen. Nasus destillat sanguinem, es fallen Blutstropfen aus der Nase, die Nase blutet. Medic. 2) distilliren, über den Helm brennen. Chym. (Stillo)

Destimulo, are [note of the transcriber: no inflectional type definition in the print], et Distimulo, are, proprie, [1)] mit einem Stachel anspiessen, und herab reissen. 2) Met. verringern, durchbringen, abzwacken, verthun. Plaut.

Destina, ae, f. [1)] eine Säule, Stütze. Arnob. 2) ein Band am Hause. 3) Antiquis id. quod Vinculum, ein lederner Riemen. (Stino Inusit. )

Destinate, Aduerb. ernstlich. item bestimmt, vorsetzlich. Ammian. Comparat. Destinatius.

Destinatio, onis, f. [1)] Bestimmung, Vorsatz, Vorhaben. Tacit. 2) Abzeichnung. Destinatio fossae. Veget.

Destinato, Adu. idem quod Destinate. Suet.

Destinatum, i, n. Vorsatz, Vorhaben. Curt. Ex destinato, vorsetzlich, mit Vorsatze. Suet.

Destinatus, a, um, proprie, [1)] angebunden, angehalten. Loro destinatus, mit einem Riemen angebunden. Apul. 2) Met. bestimmt, gewidmet, verordnet. Cic. Supplicio destinatus, zum Tode verdammt. Idem. 3) fest beschlossen. Certis destinatisque sententiis addicti. Cic.

Destino, aui, atum, are, proprie, [1)] zusammen binden. Vitruu. (Destina) 2) bestimmen. Alicui aliquid animo, in animo aliquid destinare. Liu. 3) sich vornehmen, vorsetzen, beschliessen. 4) schätzen. Plaut. 5) idem quod Noto, angeben. Aliquem in participes sceleris destinare, einen als einen Bundsgenossen eines bösen Raths angeben. Curt. 6) idem quod Mitto. Suet. 7) im Testamente vermachen. ICt. 8) kauffen. puellam sibi triginta minis destinare. Plaut. 9) befestigen. Destinare alicuius fortunas, eines Vermögen in Sicherheit setzen. Cic. 10) zeichnen, bemerken. muros. Curt.

Destipulor + , ari, das Versprochene nicht halten wollen. Gloss.

Destituo, stitui, stitutum, stitutere, [1)] verlassen, im Stiche lassen, stecken lassen. Aliquem. Cic. Spe destitui, keine Hoffnung haben. Ouid. 2) aufgeben, nachlassen, nicht forttreiben. 3) betrügen. Spem alicuius, Liu. 4) überlassen. Alicui aliquid destituere, einem etwas überlassen, vertrauen. Cic. 5) absetzen, entsetzen. ICt. 6) hinein stecken, hinein stellen. Varr. 7) Poma destituunt famem Tantali, die Aepfel stillen des Tantali Hunger nicht, weil er sie nicht erhaschen kann. 8) Rem inchoatam destituere, eine angefangene Sache liegen lassen. Liu. 9) id. quod constituere; destitui alios in conuiuio. Cic. (Statuo)

Destitutio, onis, f. [1)] Verlassung, Beraubung. Cic. 2) Aufgebung, Nachlassung. 3) Betrug, Falschheit. 4) Absetzung, Entsetzung. ICt.

Destitutor, oris, m. der etwas verläßt. Tibull.

Destitutus, a, um, [1)] verlassen. Bonis destitutus, arm. Cic. Ab aliquo. Id. 2) Homo destitutus, ein Mensch der verzweiffelt. Suet. 3) Destitutus promissis, einer, dem man das gethane Versprechen nicht gehalten hat. Cic.

Destricte, Aduerb. eigentlich, genau. Tert

Destrictiuus, a, um, zerreibend. Cael. Aur.

Destrictus, a, um, gestreckt, ausgespannt, Senec.

Destrigmentum, i, n. Abschabung, Abstreiffung. Plin. (Destringo)

Destringo, strixi, strictum, stringere, [1)] mit der Hand etwas abstreiffen, abbrechen. 2) abhauen, abkürzen. 3) oben abschaben. Col. 4) Metaph. Aliquid bonis alicuius destringere, einem von seinem Gute etwas abzwacken. Plaut. 5) Destringere gladium, das Schwerdt entblössen. Cic. (Stringo)

Destructibilis, e Adiect. zerbrechlich. Lactant.

Destructilis, e Adiect. zerstörlich, das zerstöret werden kann. Prudent. (Destruo)

Destructio, onis, f. [1)] Verwüstung, Zerstörung, Demolirung, Niederreissung.


page 869, image: s0435

Suet. 2) Destructio sententiarum, die Widerlegung. Quint.

Destructiuus + , a, um, zerbrechend, verwüstend, einreissend. Cael. Aur.

Destructor, oris, m. ein Verwüster, Zerstörer, Einreisser. Ter.

Destructus, a, um, verwüstet, demolirt, niedergerissen. Amm. Marc.

Destruo, struxi, structum, struere, [1)] zerbrechen, zerstören, demoliren, verderben, verwüsten. Aliquid. Quint. 2) Met. Testes destruere, die Zeugen widerlegen. Quint. 3) Destruere aliquem, einen unglücklich machen. Tac. (Struo)

Destrusus, a, um, idem quod Detrusus.

Destuprator, oris, m. ein Hurenjäger. (Stuprum)

Destupratrix, icis, f. eine unzüchtige Weibsperson. Mart.

Destupro, are, eine zu Falle bringen, Hurerey treiben. Amm. Marc.

Desuasor, oris, m. ein Abmahner. Idem. (Suadeo)

Desub. Praepositio, idem quod Sub, unter. Desub Alpibus, unter dem Alpengebirge. Flor. (Sub)

Desubito [1], Adu. eilend, geschwind, unversehens, alsbald. Plaut. (Subitus)

Desubito [2], are, [1)] plötzlich überdecken, geschwind zuscharren, zudecken. Iul. Firm. 2) plötzlich, jähling anfallen. Leg. Antiq.

Desubulo, are, durchstechen, durchbohren. Varr. (Subula)

Desuctus, a, um, abgesauget, ausgesauget. Pallad. (Desugo)

Desudascitur, Impers. man schwitzet sehr. Plaut. a sequenti.

Desudasco, dascere, sehr schwitzen. Plaut.

Desudatio, onis, f. das Schwitzen. Scribon. Larg.

Desudatorium, ii, n. die Schwitzstube. Cels.

Desudatus, a, um, herausgeschwitzt. Prud.

Desudo, aui, atum, are, emsig arbeiten, von Arbeiten schwitzen, sehr schwitzen. In aliqua re. Cic. Sudorem desudare, stark schwitzen. Apul. (Sudor)

Desuefacio, feci, factum, facere, entwöhnen. Cic.

Desuefactus, a, um, entwöhnet. Idem. (Suesco)

Desuefio, factus sum, fieri, entwöhnet werden. Varr.

Desueo, sueui, suetum, suere, Obsol. idem quod Desuefacio, entwöhnen, aus der Gewohnheit bringen.

Desuescendus, a, um, was abzugewöhnen ist. In desuescendis moratur, er hält sich in demjenigen auf, das er sich abgewöhnen sollte. Quint.

Desuesco, sueui, suetum, suescere, aus der Gewohnheit kommen. item sich abgewöhnen. Liu.

Desuetudo, inis, f. Entwöhnung, Ungewohnheit. Idem.

Desuetus, a, um, entwöhnt, abgewöhnt. Res desueta, ein Ding, das nicht mehr gebräuchlich ist. Idem.

Desugo, suxi, suctum, sugere, in sich saugen, einsaugen. Pallad. (Sugo)

Desulco, are, ackern, pflügen. Auien.

Desulto, are, Frequent. hinnuter springen.

Desultor, oris, m. [1)] der hinab springt, ein Reuter, der zwey Pferde hat, und von einem auf das andre springt. Liu. 2) ein Dragoner. (Desilio)

Desultorius, a, um, [1)] springend, zum Abwechseln geschickt. Desultorii equi, Pferde, welche die Reuter gebrauchen, die von einem auf das andere springen. 2) Milites desultorii, Dragoner. 3) unbeständig. Natura desultoria, wankelmüthig. Prov.

Desultrix, icis, f. eine unbeständige. Tertull.

Desultura, ae, f. das Herabspringen. Plaut.

Desum, defui, deesse, [1)] fehlen, mangeln, nicht vorhanden seyn. cum Datiuo. Cic. Nunquam mihi defuit voluntas, am Willen hat mirs niemals gefehlet. Idem. 2) Alicui deesse, einen verlassen. Nulla re tibi deero, ich will dich in keiner Sache verlassen. Idem. 3) Sibi desse, sich selbst im Lichte stehen. Idem. 4) Deest, Impersonaliter, es mangelt, fehlt. Idem. Auaro tam deest, quod habet, quam quod non habet, ein Geitzhals hat nichts, wenn er noch so reich ist. Prou. Non desunt, qui, etc. Plin. es giebt Leute, welche etc. 5) Suo officio deesse, seine Pflicht nicht erfüllen. Cic. (Sum)

Desumo, sumsi, sumtum, sumere, [1)] hinweg nehmen. 2) Sibi aliquem hostem, einen zum Feinde erwehlen. Cic. (Sumo)

Desuper, Praepositio [note of the transcriber: no word class determination in the print] et Desuperne, Praepositio [note of the transcriber: no word class determination in the print] von oben herab. Virg. (Super)

Desurgo, surrexi, surrectum, ere, [1)] aufstehen. Hor. 2) aufstehen und zu Stuhle gehenScribon.

Desurrectio, onis, f. Stuhlgang. Marcell.

Detectio, onis, f. Entdeckung. Vlp. (Detego)

Detector, oris, m. ein Entdecker, Offenbarer. Tertull.

Detectus, a, um, [1)] entdeckt, aufgedeckt, entblößt. Caput detectus puer, ein Knabe, der nichts auf dem Haupte hat. Virg. 2) idem quod Patefactus, eröffnet. Liu. Compar. Detectior. Solin.

Detego, detexi, detectum, detegere, [1)] aufdecken, entdecken, entblössen. 2) offenbaren, eröffnen. Alicui aliquid. Liv. (Tego)

Detendo, detendi, tensum, tendere, ablassen, abspannen. Iul. Caes. (Tendo)

Detensus, a, um, abgespannt. Caes.

Detentatio, onis, f. [1)] die Aufhaltung, Zurückhaltung. 2) würkliche Besitzung. ICt.