03/2007 Michael Hanstein; Reinhard Gruhl markup
text typed - structural and semantic tagging completed - spell check performed - no orthographical standardization
01/2008; 04/2008; 10/2008; 01/2009; 03/2009; 07/2009; 02/2010 Reinhard Gruhl markup
some corrections inserted


image: as0000

[gap: frontispiz]

image: as0001

ADAMI FRIDERICI KIRSCHII ABVNDANTISSIMVM CORNVCOPIAE LINGVAE LATINAE ET GERMANICAE SELECTVM, QVO CONTINENTVR Vocabula Latina omnis aeui, antiqui, medii ac noui, pariter ac Graeca, Latinitate donata, nec non formulae dicendi elegantiores et Constructiones Verborum; praeterea Deorum, Dearum, Gentium, Regnorum, Regionum, Vrbium, Marium, Fluuiorum, Insularum, Montium, Animalium, Arborum, Herbarum, Florum et Mineralium Nomina; nec non Theologorum, Iure Consultorum, Medicorum, Philosophorum, Philologorum, Poetarum, ac Mythicorum, Artibus liberalibus, aliisque disciplinis, Rei quoque Militari ac Monetariae verba propria, eorumque Significationes et Explicationes, Syllabarum longitudine uel breuitate signis expressa: CVI ADIVNGVNTVR IN FINE Calendarium Romanum, compendia scribendi olim in Latio vsitatissima, siue Notae et Sigla antiquorum; deinde adiecta est Tabula alphabetica Charact. Latin. in Codicibus MStis [abbr.: Manuscriptis] pro Seculorum ratione occurrentium, tum Specimen Scripturae ueteris, APPENDIX REGIONVM, VRBIVM, MONTIVM ET FLVVIORVM; ET AD POSTREMVM Consanguinitatis pariter atque Affinitatis Tabula, Nominaque Numeralia. EDITIO NOVISSIMA, A mendis non paucis studiose repurgata, Parte vtraque aucta, in ordinem redacta, ac denique tironum purioris Latinitatis studiosorum vsui accommodata. CVM PRIVILEGIIS. LIPSIAE SVMTV ENGELHARTI BENIAMINIS SVIKERTI CIC IC CCLXXIV.



image: as0002

[gap: prolegomena]

image: as0036

Explicatio signorum, quibus in hoc Lexico verba distinguuntur.

* Asteriscus verba mere graeca indicat.

+ Signo crucis peregrina, noua et barbara sunt notata.

Obs. vel Obsol. verba obsoleta sunt insignita.



page 879, image: s0440

Deuoratio, onis, f. Verschlingung. Tertull.

Deuorator, oris, m. ein Säuffer, Verschwender. Gloss.

Deuoratorius, a, um, verzehrend, wegfressend. Tertull.

Deuoratus, a, um, verzehrt, verfressen. Pecunia deuorata, verzehrtes Geld. Cic.

Deuoro, are, [1)] fressen, verschlucken, verschlingen. Aliquid. Cato. 2) Metaph. verthun, verzehren. Cic. 3) vergessen. Nomen alicuius deuorare, eines Namen vergessen. Plaut. 4) Orationem alicuius deuorare, eines Rede begierig anhören. Cic. 5) geduldig leiden, in sich fressen, vertragen, einfressen. Idem. 6) Libros deuorare, Bücher emsig studiren. Idem. Es wird von allem gesagt, was man mit Vergnügen und sehr begierig thut, oder sagt. Verbum ipsum voluptatis omnibus modis animi et corporis deuorabat. Cic. 7) Deuorare aliquid spe et auaritia, etwas, das man sehr hofft und begehrt, in Gedanken schon besitzen. 8) Deuorare alicuius orationem heisset auch die Rede eines Redners hören, ohne davon gerührt zu werden. Eius oratio, nimia religione attenuata, doctis et attente audientibus erat illustris; a multitudine autem et foro, cui nata est eloquentia, deuorabatur. Cic.

Deuotamentum, i, n. der Fluch, der Bann. Tertull.

Deuotatus, a, um. behext, bezaubert. Apul.

Deuote + , Aduerb. ergeben, andächtig. Superlat. Deuotissime. Lactant. (Denotus)

Deuotio, onis, f. [1)] Verbannung, Verfluchung. Cic. 2) Bezauberung. 3) + Andacht. Lact. 4) Unterthänigkeit, Respect. ICt. (Deuoueo)

Deuoto, are, Frequent. [1)] geloben, den Göttern ergeben. Aliquid. August. 2) verwünschen, verfluchen. Eccles. 3) bezaubern. Idem.

Deuotorius, a, um, verfluchend, damit man etwas verbannet. Carmina deuotoria, Bannformeln, Verfluchungen, Teufelsbannungen. Idem.

Deuotus, a, um, [1)] bestimmet, geweyhet, zugeeignet, verlobt, gewidmet. Horat. 2) andächtig, devot. Firmic. 3) ganz ergeben, unterthänig. Horat. Caes. Cic. cum Datiuo. 4) verwünscht, verflucht verbannet. Deuota domus, ein verfluchtes Haus. Ouid. 5) Deuotae virgines, Nonnen. Eccles.

Deuoueo, voui, votum, vouere, [1)] verheissen, verloben, angeloben, Gelübde thun, zueignen, ergeben, widmen. Alicui aliquid. Cic. Amicitiae alicuius se deuouere. Iul. Caes. sich einem zum Freunde versprechen. Deuouere se pro aliquo, sich für einen in den Tod geben. Idem. 3) Capita omnium deuouere, alle zum Tobe verurtheilen. Curt. 4) einem zum Besten etwas aufopfern, cum me fortunasque meas pro vestra incolumitate, otio, concordia deuoui. 5) verflnchen. Aliquem. Ouid. (Voveo)

Deuro, ussi, ustum, urere, [1)] abbrennen, versengen. Aliquid. Liu. 2) Metaph. Deurere morsu aliquem, einen vergiften und dadurch ein Brennen verursachen. Senec. 3) überhaupt beschädigen. Hiems arbores deussit. Liu. der Winter hat gemacht, daß alle Bäume erfrieren. (Vro)

Deus, i, m. [1)] Gott. Cic. Deus ter optimus, maximus, der allmächtige Gott. Per compendium scribitur Deus T. O. M. Benignitate Dei, durch Gottes Gnade. Idem. 2) Met. jeder, der in etwas vortrefflich ist. Z. E. ein grosser Wohlthäter. Terent. 3) höchstglückseelig. Deorum vitam adepti sumus, wir sind die glückseeligsten Leute von der Welt. Idem. 4) id. quod Genius, ein Schutzengel. Idem. 5) Dii ollares, Götzen, schlechte Herren. Prou. 6) Dii maiorum gentium, die grossen Götter; sie sind nach den Versen des Ennius, luno, Vesta, Minerua, Ceres, Diana, Venus, Mars, Mercurius, loui, Neptunus, Vulcanus, Apollo. 7) Deus, idem ac Dea. Venerem Deum orare. Virg. luno Deus. Idem. 8) Deus clinicus, Aesculapius. Deus Deorum, seu Diuum, Janus. Tertull.

Deustus, a, um, verbrannt. Colum. (Deuro)

Deuteria, ae, f. [1)] idem quod Lora, vel Vinum secundarium. Laur, ein gewisser Trank von Wasser und Weintrestern. Plin. 2) Kofent. 3) die Nachgeburt. Med.

Deuterogamus + , i, m. der sich zum andernmale verheyrathet. Gloss.

Deuterologi * , orum, m. plur. idem quod Caussidici, Subscriptores, vel Procuratores. ICt.

Deuteronomion * , ii, n. idem quod Repetitio Legis, das fünfte Buch Mosis, worinnen das göttliche Gesetz wiederholet wird.

Deuteropathia * , ae. f. eine Krankheit, die von einer andern herühret, e. g. wenn einer Hauptweh hat, das etwa von der Schwachheit des Magens entstehet.

Deuterotoeus * , i, m. der andere in der Geburtsordnung. Gloss.

Deuterurga, ae, f. eine gewisse Art von Kleidern dey den Griechen. Alex. ab Alex.

Deuterurgum * , i, n. eine Art von Wolle, daraus zarte Tücher gewebet werden. Cael. Rhod.

Deuterurgus, i, m. der mit dergleichen Wolle umgehet, und solche verarbeitet. Idem.

Deutor, uti, mißbrauchen, übel mit etwas umgehen. Nep.

Dexiobulus + , i, m. der mit der rechten Hand schießt.

Dextans, antis, m. id. quod Decunx, zehen Theile von zwölfen, zehen Unzen am Gewichte, oder zehen Zoll lang. Colum.

Dextella, ae, f. Dimin. das rechte Händchen. Cic. Met. ein treuer Freund, Q. filius est Antonii dextella.