03/2007 Michael Hanstein; Reinhard Gruhl markup
text typed - structural and semantic tagging completed - spell check performed - no orthographical standardization
01/2008; 04/2008; 10/2008; 01/2009; 03/2009; 07/2009; 02/2010 Reinhard Gruhl markup
some corrections inserted


image: as0000

[gap: frontispiz]

image: as0001

ADAMI FRIDERICI KIRSCHII ABVNDANTISSIMVM CORNVCOPIAE LINGVAE LATINAE ET GERMANICAE SELECTVM, QVO CONTINENTVR Vocabula Latina omnis aeui, antiqui, medii ac noui, pariter ac Graeca, Latinitate donata, nec non formulae dicendi elegantiores et Constructiones Verborum; praeterea Deorum, Dearum, Gentium, Regnorum, Regionum, Vrbium, Marium, Fluuiorum, Insularum, Montium, Animalium, Arborum, Herbarum, Florum et Mineralium Nomina; nec non Theologorum, Iure Consultorum, Medicorum, Philosophorum, Philologorum, Poetarum, ac Mythicorum, Artibus liberalibus, aliisque disciplinis, Rei quoque Militari ac Monetariae verba propria, eorumque Significationes et Explicationes, Syllabarum longitudine uel breuitate signis expressa: CVI ADIVNGVNTVR IN FINE Calendarium Romanum, compendia scribendi olim in Latio vsitatissima, siue Notae et Sigla antiquorum; deinde adiecta est Tabula alphabetica Charact. Latin. in Codicibus MStis [abbr.: Manuscriptis] pro Seculorum ratione occurrentium, tum Specimen Scripturae ueteris, APPENDIX REGIONVM, VRBIVM, MONTIVM ET FLVVIORVM; ET AD POSTREMVM Consanguinitatis pariter atque Affinitatis Tabula, Nominaque Numeralia. EDITIO NOVISSIMA, A mendis non paucis studiose repurgata, Parte vtraque aucta, in ordinem redacta, ac denique tironum purioris Latinitatis studiosorum vsui accommodata. CVM PRIVILEGIIS. LIPSIAE SVMTV ENGELHARTI BENIAMINIS SVIKERTI CIC IC CCLXXIV.



image: as0002

[gap: prolegomena]

image: as0036

Explicatio signorum, quibus in hoc Lexico verba distinguuntur.

* Asteriscus verba mere graeca indicat.

+ Signo crucis peregrina, noua et barbara sunt notata.

Obs. vel Obsol. verba obsoleta sunt insignita.



page 1071, image: s0536

Ethanion * , ii, n. eine Gattung von ehernen Geschirren bey den Egyptiern.

Ethelontes * , um, m. plur. [1)] die da wollen, begehren. 2) idem quod Histriones, Comödianten, Possenreisser. Cael. Rhod.

Ethesius * , ii, m. Kalkstein. Plin.

Ethice * , es, f. et Ethica, ae, f. [1)] die Sitten- oder Tugendlehre. Cic. 2) idem quod Libellus, in quo praecepta Ethices continentur.

Ethicus [1] * , a, um, was zur Sittenlehre gehöret. Cic. Imagine ethicae, Bilder, die nicht nur allein das Gesicht, sondern auch die Affecten vorstellen.

Ethicus [2] * , i, m. ein Sittenlehrer, der die Ethic oder Sittenlehre lehret.

Ethnarcha * , ae, m. ein Landesfürst, der Vornehmste des Volks. Ioseph. (Ethnicus)

Ethnicalis, e Adi. heydnisch. Tertull.

Ethnice, Aduerb. heynisch. Idem.

Ethnicismus * , i, m. Heydenthum. Prud

Ethnicus [1] * , i, m. ein Heyde. Hieron.

Ethnicus [2] * , a, um, heydnisch. Idem.

Ethologia * , ae, f. [1)] Vorstellung des Characters und der Sitten eines andern in der Rede, Sittennachahmung. Quint. 2) wenn man durch den Schall der Worte des andern Gewohnheit ausdrückt.

Ethologus * , i, m. der eines andern Sitten mit Worten und Geberden nachthun kann. Cic.

Ethopoeia * , ae, f. Vorbildung, Nachahmung der Sitten eines andern. Quint.

Ethopoeus * , i, m. idem quod Ethologus, der anderer Leute Geberden und Sitten vorstellet. Cic. Mimorum ethologorum est, si nimia est ista imitatio. Cic.

Ethos * , n. Sitte, Gewohnheit. Sidon.

Etiam, Coniunct. [1)] auch. Cic. über das, auch noch. Tertull. 2) Aduerb. ja. Plin. iun. Etiam atque etiam, idem quod Summopere, sehr fleissig. Cic. 4) Vidistine eum? etiam. Hast du ihn gesehen? Ja. 5) noch. Maior etiam, noch grösser. 6) Etiam, pro contra. Idem. 7) Etiam, pro Vt. Horat. 8) Etiam nunc, pro vsque ad hoc tempus. Ter.

Etiam dum, annoch. Neque etiam dum, noch nicht. Ter.

Etiam insuper, noch mehr.

Etiamne, noch, ists noch nicht genug? Etiamne amplius? Resp. nihil. Jst etwas weiters? Nichts.

Etiamnum, noch, annoch. Plin.

Etiamnunc, auch noch, auch jetzt.

Etiamsi, Coniunct. cum Ind. et Coniunctiuo, ob schon, ob gleich, wenn gleich; et postponitur tamen, certe, nihilominus, sed.

Etiam tum, et Etiam tunc, auch damals. Idem.

Etruria, ae, f. [note of the transcriber: no inflection and gender determination in the print] siehe Hetruria. Manut.

Etruscus, a, um, [1)] Etrurisch. 2) idem quod Vaticinans, wahrsagerisch. Artes Etruscae, s. Etruscorum, Wahrsagerkünste, Wahrsagerey, Hinc Libri Etrusci dicuntur augurales, et Disciplina Etrusca pariter auguralis, weil die Etruscer sonderlich die Wahrsagereykunst erlernet, von welchen endlich die Römer ihre Disciplinam auguralem überkommen haben. Cic. Seru. ad Virg. Ouidius schreibet: Indigenae dixere Tagen, qui primus Etruscam edocuit gentem casus aperire futuros. in Metam. Aurum Etruscum, war bey den alten Römern die güldene Capsel, oder das Büchschen, das die jungen Rathsherren- und Patriciensöhne am Halse trugen; siehe Hetruscus.

Etsi, Coniunct. wiewohl, obgleich, obschon. Cic. et postponitur At, attamen, tamen, sed tamen, veruntamen.

Etussio, iui, itum, ire, mit Husten auswerfen. Cael. Aurel. (Tussis)

Etymologia * , ae, f. idem quod Ratio et Origo nominis, Ursprung eines Worts, Wortforschung. Cic.

Etymologice, Aduerb. nach der Abstammung eines Wortes, nach dem Wortverstande. Varr.

Etymologicus * , a, um, zur Wortforschung gehörig, Etymologisch. Aul. Gell.

Etymologus * , i, m. i. e. Rationem verborum indagans, einer, der der Wörter Ursprung untersucht.

Etymon * , i, n. Ursprung eines Worts.

Eu, Exclamatio [note of the transcriber: no word class determination in the print] Particula approbandi, [1)] wohl! Plaut. 2) In Notis Veterum pro Eius, vide. 3) idem quod Heu. Ter.

Eua, ae, f. die erste Frau in der Welt, und die Mutter des ganzen menschlichen Geschlechts.

Euacuans, antis, o. Partcip. ausführend, räumend, ausleerend. (Euacuo)

Euacuatio, onis, f. die Ausleerung, die Ausführung. Tertull.

Euacuatus, a, um, ausgeleert.

Euacuefactus, a, um, ausgeleert. Hieron.

Euacuo, aui, atum, are, ausleeren, leeren, ausräumen, ausführen. Plin. (Vacuus)

Euadne * , es, f. Nom. pr. unterschiedlicher Frauenspersonen.

Euado, euasi, euasum, euadere, [1)] entgehen, entrinnen, entkommen. 2) etwas mit grosser Arbeit überstehen, überwinden. E morbo, eine Krankheit überstehen. Cic. Discrimen, vel in tutum euadere, eine Gefahr überstehen. 3) überfahren. Euadere amnem, über einen Fluß fahren. Tacit. 4) hinauf steigen. In montem euadere, auf den Berg steigen. Curt. In muros, die Mauern ersteigen. Liu. 5) idem quod Fieri, werden. Euasit vir doctus, in virum doctum, er ist ein gelehrter Mann geworden. Perfectus Epicureus euasit, er ist ein rechter Epicurer geworden. Cic. Spes vana euasit, die Hoffnung ist zunichte geworden. Cic. 6) einen Ausgang bekommen. Vide, hoc quorsum euadat, siehe zu, wo die Sache hinaus will. Cic. 7) geschehen, erfüllt werden. Euadit aliquando quod quis somniauit. Cic. 8) ausschlagen. Pestilentia euasit in morbos longos, die Pest ist in langwierige Krankheiten ausgeschlagen. Cic. (Vado)