03/2007 Michael Hanstein; Reinhard Gruhl markup
text typed - structural and semantic tagging completed - spell check performed - no orthographical standardization
01/2008; 04/2008; 10/2008; 01/2009; 03/2009; 07/2009; 02/2010 Reinhard Gruhl markup
some corrections inserted


image: as0000

[gap: frontispiz]

image: as0001

ADAMI FRIDERICI KIRSCHII ABVNDANTISSIMVM CORNVCOPIAE LINGVAE LATINAE ET GERMANICAE SELECTVM, QVO CONTINENTVR Vocabula Latina omnis aeui, antiqui, medii ac noui, pariter ac Graeca, Latinitate donata, nec non formulae dicendi elegantiores et Constructiones Verborum; praeterea Deorum, Dearum, Gentium, Regnorum, Regionum, Vrbium, Marium, Fluuiorum, Insularum, Montium, Animalium, Arborum, Herbarum, Florum et Mineralium Nomina; nec non Theologorum, Iure Consultorum, Medicorum, Philosophorum, Philologorum, Poetarum, ac Mythicorum, Artibus liberalibus, aliisque disciplinis, Rei quoque Militari ac Monetariae verba propria, eorumque Significationes et Explicationes, Syllabarum longitudine uel breuitate signis expressa: CVI ADIVNGVNTVR IN FINE Calendarium Romanum, compendia scribendi olim in Latio vsitatissima, siue Notae et Sigla antiquorum; deinde adiecta est Tabula alphabetica Charact. Latin. in Codicibus MStis [abbr.: Manuscriptis] pro Seculorum ratione occurrentium, tum Specimen Scripturae ueteris, APPENDIX REGIONVM, VRBIVM, MONTIVM ET FLVVIORVM; ET AD POSTREMVM Consanguinitatis pariter atque Affinitatis Tabula, Nominaque Numeralia. EDITIO NOVISSIMA, A mendis non paucis studiose repurgata, Parte vtraque aucta, in ordinem redacta, ac denique tironum purioris Latinitatis studiosorum vsui accommodata. CVM PRIVILEGIIS. LIPSIAE SVMTV ENGELHARTI BENIAMINIS SVIKERTI CIC IC CCLXXIV.



image: as0002

[gap: prolegomena]

image: as0036

Explicatio signorum, quibus in hoc Lexico verba distinguuntur.

* Asteriscus verba mere graeca indicat.

+ Signo crucis peregrina, noua et barbara sunt notata.

Obs. vel Obsol. verba obsoleta sunt insignita.



page 1411, image: s0706

Illuceo, luxi, lucere, [1)] licht oder hell werden, hinein oder hinan scheinen, Tag werden. Vbi illuxit, als der Tag angebrochen war. Liu. 2) erkannt, gesehen werden. Illucet comitas in eo, die Freundlichkeit läßt sich an ihm sehen. Cic. (Luceo)

Illucesco, ere, [1)] Idem. Sol, dies illucescit, die Sonne geht auf, der Tag bricht an. Cic. 2) Illucescet aliquando dies, es wird endlich, der Tag einmal kommen. Cic. 3) bescheinen, beleuchten, hell machen. Plaut.

Illuctor, ari, Depon. [1)] ringen, sehr arbeiten in etwas, sich sehr bemühen. 2) Verba illuctantia labris, Wörter, die schwer auszusprechen sind. Stat. (Lucta)

Illudium, ii, n. [note of the transcriber: no inflection and gender determination in the print], et Inludium, ii, n. Verspottung. Tertull.

Illudo, lusi, lusum, ludere, [1)] aushöhnen, verspotten, Gespötte treiben. 2) betrügen. Illudere alicui, aliquem, einem eine Nase drehen. Cic. Ter. 3) Illudere existimationi alicuius, eines Ansehen beschimpfen. Cic. 4) Illudere pecuniae, das Geld liederlich verthun. Tac. 5) Illudere corpori mulieris, eine zu Falle bringen. 6) Illusae auro vestes, mit Golde gestickte, durchwirkte Kleider, auf denen allerhand Figuren ausgedrückt sind. 7) verachten. Quod merito illudi possit. Cic. 8) Illudere chartis, gleichsam etwas spielend und zum Zeitvertreibe aufschreiben. Hor.

Illuminabilis, e Adi. was zu erleuchten ist. Claud. Mamert.

Illuminate, Adu. klärlich, hell, deutlich. Cic. (Lumen)

Illuminatio, onis, f. Erleuchtung. Macrob.

Illuminator, oris. m. [1)] Erleuchter. Lactant. 2) ein Mahler.

Illuminatus, a, um, [1)] erleuchtet, hell gemacht. Cic. 2) geziert. Corona aurea, magnis fulgentibus gemmis illuminata, eine güldene mit glänzenden Edelgesteinen gezierte Krone. Idem.

Illumino, aui, atum, are, [1)] erleuchten, hell machen. 2) mit Farbe auszieren, ausmahlen. Fresn. 3) Metaph. Orationem illu mimare, die Rede zieren. Cic. 4) tauffen. Apud Script. Eccles. Hinc Illuminatus, ein Getaufter.

Illuminus, a, um, idem quod sine lumine, ohne Schein, dunkel, finster. Noctis illumino tempore, bey dunkler Nachtzeit. Apul.

Illunc, pro Illum, denselben. Plin.

Illunis, e Adi. ohne Mondenschein, finster. Plin.

Illunus, a, um, idem. Illunum tempus, finstere Zeit. Apul.

Illuo, are, idem quod Alluo, vel Adluo.

Illurii, orum, m. plur. pro Illyrii, orum, m. [note of the transcriber: no inflection and gender determination in the print].

Illusio, onis, f. Verlachung, Verspottung. Cic. (Ludo)

Illusor, oris, m. Verspotter, Spötter, Aushöhner, Verlacher. August.

Illusorius, a, um, spottisch.

Illustramentum, i, n. [1)] Erleuchtung. 2) Auszierung. Quint. (Lustrum)

Illustratio, onis, f. Erläuterung, Erklärung. Quint.

Illustrator, oris, m. [1)] ein Erleuchter. Illustrator rerum deus. Fact. 2) einer, der etwas empor bringt. Illustrator prosapiae. Inscr. vet. 3) Erklärer. Hieron.

Illustratus [1], a, um, Würde eines Viri illustris. Cod. Th.

Illustratus [2], a, um, erleuchtet, an den Tag gebracht, erkläret. Cic. (Illustro)

Illustre, Aduerb. vortrefflich, herrlich. Comparat. Illustrius. Superlat. Illustrissime. Idem.

Illustris, e [note of the transcriber: no inflectional type definition in the print], et Inlustris, e. Adi. [1)] scheinend heiter. Noctes illustres, heitere Nächte. Plin. 2) Illustre domicilium, ein helles Haus. Cic. Die iam illustri procedere, bey hellem Tage fortziehen. Curt. 3) Illustris visus, ein scharfes Gesicht. Item. 4) berühmt. Illustris vrbs, eine berühmte Stadt. Cic. Factum maxime illustre, eine herrliche That. Corn. Nep. Graues atque illustres homines, ansehnliche und berühmte Leute. Cic. Nonnunquam etiam Nobili opponitur e. g. Illustri magis, quam nobili ortum esse familia, mehr aus einem berühmten und tapfern, als adelichem Geschlechte seyn. Suet. 5) wichtig. Caussae illustres, wichtige Processe. Cic. 6) Ehrentitel der Generale und Statthalter, itzt der Bürgerlichen in adelichen Bedienungen, Wohlgebohrner Herr. Compar. Illustrior. Senec. Superl. Illustrissimus, Hochgebohren, eines Grafen Titel.

Illustro, aui, atum, are [note of the transcriber: no inflectional type definition in the print], et Inlustro, aui, atum, are, [1)] heiter oder hell machen. Varr. 2) Metaph. berühmt machen, heraus streichen. Illustrare alicuius honores, eines Ehre groß machen, oder heraus streichen. Cic. 3) idem quod Patefacio, ans Tageslicht bringen, offenbaren. Illustrare aliquid re aliqua, etwas bekannt machen. Cic. 4) Illustrari heißt auch illustratus dignitate donari, den Titel, Hochgebohrner, bekommen. Salu. 5) aufklären. Dubia, Zweifel aufklären. Cic. 6) Orationem illustrare, eine Rede ausschmücken. Cic.

Illusus, a, um, Particip. verspottet, betrogen, ausgelacht, verhöhnet. Cic. (Illudo)

Illutibarbus, a, um, der einen kothigen Barth hat, ein Schmutzbarth. Apul. (Lutum et Barba)

Illutibilis, e Adi. was man nicht rein waschen kann. Plaut.

Illutus, a, um, unbenetzt. Arnob.

Illuuies, ei, f. [1)] Wust, Unflath, Koth, Morast; Unreinigkeit. Ter. 2) Morastloch Kothpfütze. Curt.

Illyricus, a, um [note of the transcriber: no inflectional type definition in the print], et Illyricanus, a, um, [1)] Jllyrisch, zu den Sclavoniern gehörig. Radix Illyrica, blaue Lilie. 2) Subst. ein Jllyrier, oder Sclavonier.

Illyris, idis, f. [note of the transcriber: no gender determination in the print] Illyria, ae, f. et Illyrium, ii, n. die Landschaft Sclavonien, windische Mark, vor Zeiten Jllyrien. Geogr.

Illyrius, ii, m. ein Sclavonier. Idem.