03/2007 Michael Hanstein; Reinhard Gruhl markup
text typed - structural and semantic tagging completed - spell check performed - no orthographical standardization
01/2008; 04/2008; 10/2008; 01/2009; 03/2009; 07/2009; 02/2010 Reinhard Gruhl markup
some corrections inserted


image: as0000

[gap: frontispiz]

image: as0001

ADAMI FRIDERICI KIRSCHII ABVNDANTISSIMVM CORNVCOPIAE LINGVAE LATINAE ET GERMANICAE SELECTVM, QVO CONTINENTVR Vocabula Latina omnis aeui, antiqui, medii ac noui, pariter ac Graeca, Latinitate donata, nec non formulae dicendi elegantiores et Constructiones Verborum; praeterea Deorum, Dearum, Gentium, Regnorum, Regionum, Vrbium, Marium, Fluuiorum, Insularum, Montium, Animalium, Arborum, Herbarum, Florum et Mineralium Nomina; nec non Theologorum, Iure Consultorum, Medicorum, Philosophorum, Philologorum, Poetarum, ac Mythicorum, Artibus liberalibus, aliisque disciplinis, Rei quoque Militari ac Monetariae verba propria, eorumque Significationes et Explicationes, Syllabarum longitudine uel breuitate signis expressa: CVI ADIVNGVNTVR IN FINE Calendarium Romanum, compendia scribendi olim in Latio vsitatissima, siue Notae et Sigla antiquorum; deinde adiecta est Tabula alphabetica Charact. Latin. in Codicibus MStis [abbr.: Manuscriptis] pro Seculorum ratione occurrentium, tum Specimen Scripturae ueteris, APPENDIX REGIONVM, VRBIVM, MONTIVM ET FLVVIORVM; ET AD POSTREMVM Consanguinitatis pariter atque Affinitatis Tabula, Nominaque Numeralia. EDITIO NOVISSIMA, A mendis non paucis studiose repurgata, Parte vtraque aucta, in ordinem redacta, ac denique tironum purioris Latinitatis studiosorum vsui accommodata. CVM PRIVILEGIIS. LIPSIAE SVMTV ENGELHARTI BENIAMINIS SVIKERTI CIC IC CCLXXIV.



image: as0002

[gap: prolegomena]

image: as0036

Explicatio signorum, quibus in hoc Lexico verba distinguuntur.

* Asteriscus verba mere graeca indicat.

+ Signo crucis peregrina, noua et barbara sunt notata.

Obs. vel Obsol. verba obsoleta sunt insignita.



page 1417, image: s0709

Immanitas, atis, f. [1)] Grausamkeit, Grimmigkeit, Wildheit. Immanitas naturae, grausame Natur. Cic. Gentes immanitate efferatae, wilde und grausame Völker. Idem. 2) Grösse. Immanitas pretii, unerhört grosser Preiß. item Kostbarkeit. Plin.

Immaniter, Aduerb. [1)] wild, grausam, unmenschlich. 2) heftig. Immaniter clamare. Aul. Gell. Compar. Immanius, Aduerb. [note of the transcriber: no word class determination in the print]. Ammian. Marcell.

Immano, are, hineinfliessen. August.

Immansuetus, a, um, unbändig, wild, ungezähmt. Cic. Comparat. Immansuetior, wilder, ungeschlachter. Senec. (Mansuetus)

Immarcescibilis, e Adiect. unverwelklich, frisch. Hieron.

Immarcesco marcui, marcescere, Inchoat. einschrumpfen, verwelken. Horat. (Marceo)

Immasculus + , a, um, nicht männlich, weibisch, feig.

Immaterialis + , e Adi. aus keiner Materie bestehend. Phys.

Immateriatum, i, n. etwas, das aus keiner Materie besteht. Idem. (Materia)

Immatriculatio + , onis, f. Einschreibung, Jmmatriculation, Einverleibung, Einzeichnung. ICt.

Immatriculo + , are, einschreiben, immatriculiren, in die Zahl der Bürger aufnehmen. Idem.

Immature, Aduerb. zur Unzeit, frühzeitig, unzeitig, unreif. Compar. Immaturius. Apul.

Immaturitas, atis, f. [1)] Unreife, Unzeitigkeit. Suet. 2) Uebereilung. Quid haec festinatio, quid haec immaturitas tanta significat? Cic.

Immaturus, a, um, [1)] unzeitig, unreif. Plin. 2) Met. übereilt. Immaturum consilium, unzeitiger Rath. 3) Immatura mors, frühzeitiger Tod. Cic. 4) Immatura virgo, unmannbare Jungfrau.

Immediate + , Aduerb. unmittelbarer Weise. item alsbald. Aul. Gell.

Immediatio + , onis. f. Unmittelbarkeit.

Immediatus + , a, um, unmittelbar. Immediati Status Imperii, freye unmittelbare Reichsstände, die niemanden, als dem Kaiser und dem Reiche, unterworfen sind, und von demselben die Lehen nehmen.

Immedicabilis, e Adiect. [1)] unheilsam, unheilbar. Ouid. 2) Metaph. Immedicabilis ira, unversöhnlicher Zorn. Sil. (Medicus)

Immedicatus, a, um, ungeheilt. Apul.

Immeditate, Adu. ohne Bedacht, unbedachtsamer WeiseAdu. Gell

Immeditatus, a, um, unbedacht, unbedachtsam. Apul. (Meditor)

Immeio, are, hinein harnen, hinein pissen. Pers. (Meio)

Immemor, oris, o. Adi. uneingedenk, vergeßlich. cum Genit. Cic. (Memor)

Immemorabilis + , e Adi. [1)] was man nicht gedenken kann. Plaut. 2) Actiue, der etwas nicht erwähnen will. Idem.

Immemoratus, a, um, was nie erzehlt, oder gehört worden ist. Horat.

Immense, Adu. unermeßlich.

Immensitas, atis, f. [1)] Unermeßlichkeit, Unendlichkeit. Cic. ) eine unermeßliche Grösse, oder Weite. Immensitas camporum. Cic. (Metior)

Immensum, Adu. unermeßlich. Immensum attoli, sehr erhöhet werden. Tnc.

Immensurabilis, e Adi. unermeßlich, was nicht ermessen werden kann. Salu. (Mensuro)

Immensuratim, Aduerb. ohne Maaß. Idem.

Immensus, a, um, unermeßlich. Plin. Sugert. Immensissimus. Spart. (Metior)

Immeo, are, hinein gehen, fahren, fliessen, oder schwimmen. Plin.

Immerens, entis, o. unverdient. Suet. (Mereo)

Immerenter, Aduerb. unverdienter Weise, unwürdig, unschuldig. Immerenter damnatus, unschuldig verdammt. Val. Max.

Immergo, mersi, mersum, mergere, [1)] eintunken. Immergere aliquem in aquam, einen in das Wasser tunken. Cic. Immergere ponto, ins Meer tunken. Virg. 2) Immergere gladium altissime, den Degen tief hinein stossen. Apul. 3) Immergere se in voluptates. Lin. sich in die Wollüste ganz versenken. 4) Met. Se in alicuius consuetudinem immergere, eine gute Kundschaft mit einem machen, sich insinuiren, einschmeicheln. Idem. Immergere se aliquo, sich heimlich an einem Orte einschmeicheln. Plaut.

Immeritissimo, Aduerb. aufs unbilligste. Ter.

Immerito, Aduerb. unverdient, unbillig.

Immeritum, i, n. (Unverdienst,) Unschuld. Neque id haud immerito tuo, nach deinem Verdienste. Plaut.

Immeritus, a, um, [1)] unverdient, unverschuldet. Immeritae laudes, unverdientes Lob. Liu. 2) unschuldig. Premere immeritos, die Unschuldigen drücken. Ouid.

Immersibilis, Adi. was man nicht eintunken kann. Hor. (Mergo)

Immetatus, a, um, nicht ausgezielet, unabgemessen. Idem.

Immigro, are, [1)] einziehen zu wohnen, in ein Haus ziehen. Cic. 2) Met. Luxuria in ciuitatem immigrauit, die Ueppigkeit ist in die Stadt eingeschlichen. Liu. 3) Immigrare in ingenium suum, noch seinem Sinne und Gefallen leben. Plaut. (Migro)

Imminens, entis, o. Particip. bevorstehend.

Imminentia, ae, f. die nahe Gegenwart eines Dinges, Bevorstehung. Aul. Gell.

Immineo, ui, are, [1)] über etwas herab hangen, nahe seyn. Construitur cum Dat. et


page 1419, image: s0710

Accus. vi Praepositionis. 2) Bellum nobis ab illo imminet, wir haben von ihm einen Krieg zu befürchten. Liu. 3) Imminere alicui rei, nach einem Dinge trachten. Cic. In fortunas alicuius imminere, nach eines Haab und Gute trachten. Cic. Imminere ad caedem, auf einen Mord lauren. Idem. 4) es wird auch von den heftigen Gestibus der Redner und Acteurs gesagt. Gestu omni imminenti sc. ei, contra quem dicebat. Cic. (Minae)

Imminuo, ui, utum, uere, mindern, schwächen, verkleinern, verringern. Laudem alicuius imminuere, eines Lob schmählern. Cic. Imminuere aliquid de voluptate, den Wollüsten abbrechen. Id. Dolor se imminuit, der Schmerz verringert sich. Ouid. Imminuere auctoritatem suam, seine Ehre und Ansehen schwächen. Imminuere alteri caput, einem den Kopf abschlagen. Imminuere pudicitiam virginis. Plaut. ein Mädchen um ihre Ehre bringen. Dicitur etiam imminuere virginem. Flor. (Minuo)

Imminutio, onis, f. Verminderung, Verringerung, Schmählerung. Cic.

Imminurus, a, um, verringert, gemindert; verkleinert. Mente paullulum imminutum esse, etwas einfältig, blöd am Verstande seyn. Sallust. Compar. Imminutior. Solin.

Immisceo, ui, mistum, et mixtum, miscere, einmischen, vermischen, einmengen, untermischen. Immiscere se alicui rei, sich in ein Ding einmischen. Liu. Immiscere se cum aliquo, sich mit einem einlassen. Hor. (Misceo)

Immiserabilis, e Adi. mit dem man kein Erbarmen hat. Idem.

Immisericordia, ae, f. Unbarmherzigkeit.

Immisericorditer, Adu. unbarmherzig.

Immisericors, cordis, o. Adi. unbarmherzig. Cic.

Immissarium, ii, n. Cistern, Wasserhalter. Vitruu. (Immitto)

Immissarius, ii, m. der hinein gelassen wird.

Immissio, onis, f. [1)] Einweihung, Einsetzung. 2) Einsenkung, Einlegung. Cic.

Immissus, a, um, [1)] hinein gelassen. Cic. 2) angehetzt. Canes immissi ceruis, unter die Hirsche gehetzte Hunde. Virg. 3) lang. Barba immissa, ein langer Bart. Idem.

Immistus, a, um, eingemischt, eingemengt. Immistus turmae, in einen Haufen eingemischt. Liu. (Misteo)

Immitigabilis, e Adi. was nicht zu lindern ist. Aur. (Mitigo)

Immitis, e Adi. [1)] unbarmherzig, wild, rauh. Ouid. Immite et turbidum coelum, rauhe und trübe Luft. Plin. 2) unreif, unzeitig. Immitis vua, unreife Traube. Hor. Immiti morte consumtus, durch einen frühzeitigen Tod weggerafft. Tibull. 3) Vulnera immitia, grosse und gefährliche Wunden. Ouid. 4) stürmisch. Immite pelagus. Apul. Compar. Immitior. Tac. Superl. Immitissimus. Plin. (Mitis)

Immitto, misi, missum, immittere, [1)] hinein schicken. 2) einsetzen, in ein Haus, Erbschaft oder Güter einweisen, einen in den Besitz gewisser Güter setzen. Immittis eum in mea bona. Cic. 3) Immittere se in medios hostes, sich mitten unter die Feinde stürzen. Cic. 4) Immittere iniuriam in aliquem, einem ein Unrecht zufügen. Cic. 5) Immittere aliquid in aures suas, etwas anhören, Plaut. 6) abfertigen, heimlich abschicken. Sallust. 7) einschlagen, einfalzen, einfügen. ICt. 8) lang machen, lang wachsen lassen. Lucil. 9) Immittere equum ad eam legionem, mit dem Pferde auf jene Legion zureuten. 10) Immittere habenas, den Zügel schiessen lassen. Plin. 11) Immittere se in voluptates, sich den Wollüsten ergeben. Liu. (Mitto)

Immixtim, Aduerb. eingemischt. Plaut. (Misceo)

Immixtio, onis, f. Einmischung, Einmengung.

Immixtus, a, um, eingemischt. Auson.

Immo, Adu. [note of the transcriber: no word class determination in the print], et Imo, Adu. [1)] ja vielmehr. Imo aliud, ja wohl, ist ganz was anders. Ter. 2) Ja, im Gegentheile. (au contraire) Immo calumniam stultitiamque obtriuit. Cic. Interdum admittit socias particulas, cette, enim, etiam, vero. Aliquando significat, was noch mehr ist. Cic.

Immobilis, e Adi. unbeweglich, fest. Plin. Immobilibus oculis contueri solem, steif in die Sonne sehen. Plin. Miles clypeis hastisque immobilis, ein standhafter und tapferer Soldat, der Stand hält. Curt. Bona immobilia, unbewegliche, liegende Güter. ICt. (Mobilis)

Immobilitas, atis, f. Unbeweglichkeit.

Immobiliter, Aduerb. unbeweglich. Cic.

Immoderantia, ae, f. idem quod Immoderatio.

Immoderate, Aduerb. unmässig. Cic. Immoderatissime laetari, sich ganz ausgelassen freuen. Spart. Comparat. Immoderatius. August.

Immoderatio, onis, f. Unmässigkeit. Cic.

Immoderatus, a, um, [1)] unmässigCic. 2) unzüchtig. Cic. 3) Immoderata tempestas, grosses schweres Ungewitter. Cic. Compar. Immoderatior. Aul. Gell. Superl. Immoderatissimus. Suet.

Immodestia, ae, f. Unbescheidenheit, Unzucht, Unmässigkeit, Unhöflichkeit. Plaut.

Immodeste, Aduerb. unbescheiden, unhöflich, ohne alle Zucht. Plaut. (Modestus)

Immodice, Adu. über die Maasse, zu sehr, unmässig. Colum. (Modicus)

Immodicus, a, um, [1)] der kein Maaß hält, unmässig, ausgelassen. cum Genit. Laetitiae immodicus, überaus freudig. Tac. 2) gar zu groß. Ouid.