03/2007 Michael Hanstein; Reinhard Gruhl markup
text typed - structural and semantic tagging completed - spell check performed - no orthographical standardization
01/2008; 04/2008; 10/2008; 01/2009; 03/2009; 07/2009; 02/2010 Reinhard Gruhl markup
some corrections inserted


image: as0000

[gap: frontispiz]

image: as0001

ADAMI FRIDERICI KIRSCHII ABVNDANTISSIMVM CORNVCOPIAE LINGVAE LATINAE ET GERMANICAE SELECTVM, QVO CONTINENTVR Vocabula Latina omnis aeui, antiqui, medii ac noui, pariter ac Graeca, Latinitate donata, nec non formulae dicendi elegantiores et Constructiones Verborum; praeterea Deorum, Dearum, Gentium, Regnorum, Regionum, Vrbium, Marium, Fluuiorum, Insularum, Montium, Animalium, Arborum, Herbarum, Florum et Mineralium Nomina; nec non Theologorum, Iure Consultorum, Medicorum, Philosophorum, Philologorum, Poetarum, ac Mythicorum, Artibus liberalibus, aliisque disciplinis, Rei quoque Militari ac Monetariae verba propria, eorumque Significationes et Explicationes, Syllabarum longitudine uel breuitate signis expressa: CVI ADIVNGVNTVR IN FINE Calendarium Romanum, compendia scribendi olim in Latio vsitatissima, siue Notae et Sigla antiquorum; deinde adiecta est Tabula alphabetica Charact. Latin. in Codicibus MStis [abbr.: Manuscriptis] pro Seculorum ratione occurrentium, tum Specimen Scripturae ueteris, APPENDIX REGIONVM, VRBIVM, MONTIVM ET FLVVIORVM; ET AD POSTREMVM Consanguinitatis pariter atque Affinitatis Tabula, Nominaque Numeralia. EDITIO NOVISSIMA, A mendis non paucis studiose repurgata, Parte vtraque aucta, in ordinem redacta, ac denique tironum purioris Latinitatis studiosorum vsui accommodata. CVM PRIVILEGIIS. LIPSIAE SVMTV ENGELHARTI BENIAMINIS SVIKERTI CIC IC CCLXXIV.



image: as0002

[gap: prolegomena]

image: as0036

Explicatio signorum, quibus in hoc Lexico verba distinguuntur.

* Asteriscus verba mere graeca indicat.

+ Signo crucis peregrina, noua et barbara sunt notata.

Obs. vel Obsol. verba obsoleta sunt insignita.



page 1611, image: s0806

Laena, ae, f. [1)] ein Oberkleid, Oberrock, gedoppelter Regenmantal. Fest. 2) ein Oberkleid der Flaminum, oder Priester, welches von Purpur war.

Laertes, is, m. Nom. pr. des Ulysses Vaters. Hist.

Laertiades, ae, f. Nom. Patronym. id. quod Vlysses. Poet.

Laertius, ii, m. [1)] idem. 2) Nom. propr. eines Geschichtschreibers.

Laesio, onis, f. Verletzung. Cic. Propter laesionem vltra dimidium rescindi potest emtio et venditio, wenn man über die Hälfte betrogen wird, oder Schaden leidet, kann der Kaufcontract umgestossen werden. Legitur et Laesura, ae, f. Tertull. Grut. (Laesus)

Laestrygones, um, m. plur. ein wildes Volk, vor Zeiten in Campanien, das sich vom Menschenfleische ernährte. Inde Laestrygonius, a, um, Adi.

Laesus, a, um, [1)] verletzt, verwundet. Cor vulnere laesum, ein verwundetes Herz. Ouid. 2) beleidigt. Iniuria laesus. Cic. 3) Crimine turpi laesus, der einen schädlichen Namen bekommen hat. Idem. Laesa fides, gebrochene Treue. Horat. Laesa pudicitia, verlohrne Keuschheit. Ouid. Laesa seges grandine, durch Schlossen und Hagel niedergeschlagene Saat. Idem. (Laedo)

Laetabilis, e, Adiect. erfreulich. Cic. (Laetor)

Laetabundus, a, um, sich sehr freuend, erfreut. Aul. Gell.

Laetamen, inis, f. [1)] Freude. Caes. 2) Düngung, Mist, den man auf die Aecker legt. Plin. Laetamen efferre, Mist führen. Pallad.

Laetandus, a, um, darüber man sich zu erfreuen hat, erfreulich. Cic. (Laetor)

Laetans, antis, o, fröhlich. Cic.

Laetanter, Aduerb. fröhlich. Lamprid.

Laete, Aduerb. fröhlich. Quint. Comparat. Laetius. Vell. Pat. Superlat. Laetissime gaudere, sich ungemein freuen. Aul. Gell.

Laetatio, onis, f. Freunde, Ergötzung. Iul. Caes.

Laetatus, a, um, erfreuet. Virg.

Laetificatio, onis, f. Bewegung zur Freude, Erfreuung. Arnob.

Laetificator, oris, m. Freudenmacher, Beweger zur Fröhlichkeit, der einen andern lustig und fröhlich machet. Tertull.

Laetifico, are, [1)] erfreuen, fröhlich machen. Cassiod. 2) Laetificare terram, das Land mit Miste düngen. Plin. Cic.

Laetificor, ari, Depon. sich lustig machen. Plin.

Laetificus, a, um, erfreuend. Cic. (Laetus)

Laetisco, iscere, Inchoat. erfreut, fröhlich werden. Non.

Laetitia, ae, f. (Laetitudo, inis, f. Accius ) Freude, Ergötzlichkeit, Freudigkeit. Cic. Laetitia effusa, ausgelassene, übermässige Freude. Curt.

Laeto, are, Obsol. pro Laetor.

Laetor, atus sum, ari, Depon. [1)] sich freuen, froh seyn. Laetari aliqua re, et de re, vel aliquid, sich über etwas freuen. Cic. Virg. Laetari malorum, sich über Unglück freuen. Virg. In omnium gemitu laetari, fröhlich seyn, wenn jedermann trauret. 2) fröhlich machen. 3) Metaph. mit Miste düngen. Pallad.

Laetus, a, um, [1)] fröhlich, lustig, froh, erfreulich. Laetus de re, über etwas fröhlich. Ter. Laetus omnibus laetitiis, sehr fröhlich. Cic. 2) frohmachend, erfreulich, glücklich. Laetum prodigium, ein glückliches Wunder. Plin. 3) schön, grün, fruchtbar. Arua laeta, fruchtbare FelderVirg. Armenta laeta, schöne fette Heerden. Compar. Laetior. Curt. Superl. Laetissimus. Virg.

Laeua, ae, f. die linke Hand. Cic. (Laeuus)

Laeuatus, a, um, glatt gemacht. Aul. Gell. Compar. Laeuatior. Idem. (Laeuis)

Laeue, Adu. [1)] links. 2) unglücklich. 3) dumm, plump, tölpisch. Hor.

Laeuigabilis, e, Adi. was sich glätten läßt.

Laeuigatio, onis, f. Reibung zu Pulver. item Glättung, Glattmachung. Vitruu.

Laeuigator [correction of the transcriber; in the print Lreuigator], oris, m. der etwas glättet.

Laeuigatorius +, a, um, zur Glätten dienlich. Lapis laeuigatorius, Reibstein, Glättstein.

Laeuigatus, a, um, geglättet, glatt gemacht. Lactant. Comparat. Laeuigatior. Macrob.

Laeuigo, aui, atum, are, [1)] glatt machen, glätten. Varr. 2) poliren.

Laeuis, e, Adi. [1)] glatt, schlüpferig. Virg. 2) ohne Haare. Ora laeuia. Tibull. Compar. Laeuior. Ouid.

Laeuitas, atis, f. [1)] Glätte. 2) Schlüpfrigkeit. Plin. 3) Laeuitas intestinorum, Durchlauf. Cels.

Laeuitudo, inis, f. idem quod Laeuitas.

Laeuo, are, glatt machen, glätten, (mangen.)Suet.

Laeuor, oris, m. idem quod Laeuitas, die Glätte, die Ebene. Lucret.

Laeuorsum, Adu. [note of the transcriber: no word class determination in the print] et Laeuorsus, Adu. links, auf die linke Seite. Laeuorsum abire. Apul. Laeuorsus iter flectere, sich auf die linke Seite schlagen, auf die linke Seite zu gehen. Ammian. a sequenti

Laeuus, a, um, [1)] id. quod Sinister, link, zur linken Hand. Oculus laeuus, das linke Augen. Lucret. 2) dumm, unverständig. Mens laeua, bethörter Sinn. Si mens non laeua fuisset, wenn ich Verstand gehabt hätte. Virg. O! ego laeuus, o! ich alberner Kerl. Hor. 3) schädlich. Numen laeuum. Virg. Laeua numina, nennten die Heiden die Gottheiten, die nicht helfen, aber wohl schaden konnten. Idem. 4) glücklich. Laeuum


page 1613, image: s0807

signum, ein gutes Zeichen. Firm. 5) ungelegen. Tempore laeuo interpellare aliquem. Hor.

Laganum, i, n. eine Gattung Kuchen, Eyerkuchen, Pfannkuchen. Hor.

Lagaria, ae, f. Stadt in Griechenland.

Lagena, ae, f. eine Flasche. Lagena noua, quae est patentissimi oris, eine neue Flasche mit einem weiten Mundstücke.

Lagenium, ii, n. Arzney, die den Wassersüchtigen sehr dienlich ist. Seru. ad Virg.

Lageos, ei, f. eine Gattung Weinreben, welche die Hasen sehr lieben.

Lageus, a, um, idem quod Aegypticus, Egyptisch. Lageus amnis, der egyptische Fluß Nilus. Sil. (Lagus, Rex Aegypti)

Lagochilus, i, m. der eine Hasenscharte hat.

Lagoena, ae, f. [note of the transcriber: no inflection and gender determination in the print], Rectius Lagena.

Lagois *, idis, f. ein köstlicher Meerfisch, dessen Fleisch wie Hasenfleisch schmecket. Hor.

Lagonoponus *, i, m. Darmgicht, Colica, Bauchgrimmen. Plin.

Lagophthalmia, ae, f. Hasengesicht, eine Krankheit.

Lagophthalmus, i, m. der Hasenaugen mit offenen, oder auch wohl überwälzten Augenliedern hat. item eine Scharte im Auge im obern Augenliede.

Lagopodium, ii, n. Hasenklee.

Lagopus *, opodis, f. [1)] ein Schneehuhn, ein weisses Rebhuhn, Steinhuhn, Berghuhn. Mart. 2) Katzenklee, Hasenpfötchen, gewisses Kraut. Prou. 3) Emmerling, Goldammer, ein Vogel, der fast den Sperlingen gleich kommt, ausser daß er eine goldgelbe Brust hat.

Lagotrophium *, ii, n. Ort, wo Hasen gehalten werden, Hasengehäge. Dicitur et Lagotrophia, ae, f.

Laguncula, ae, f. Dimin. a Lagena, kleines Fläschchen, Bouteille. Colum.

Laguncularis, e, Adi. zur Flasche gehörig. Marcell.

Lagus [1], i, m. Nom. pr. eines egyptischen Königs. Hinc Lageus. Hist.

Lagus [2], i, m. Nom. pr. Viri, Virg.

Laicalis +, e, Adiect. zum Layen gehörig.

Laicalitas +, atis, f. Layenschaft.

Laicus +, a, um, [1)] layisch, ungeweyht, gemein. 2) Subst. ein Laye, eine Person, die nicht zum geistlichen Stande geweyhet ist. 3) der Pöbel. Salu.

Lais, idis, f. Nom. propr. einer reichen und berühmten Buhlerinn zu Corintho, welche so kostbar war, daß ein Vornehmer aus Griechenland antwortete: Tanti poenitere non emo. Ouid. Hinc Prou. Non cuius homini contingit adire Conrinthum. Caute igitur hoc adagio vtendum est.

Laletana, ae, f. eine Landschaft in Spanien. Laletanus, a, um, Laletanisch. Vinum laletanum, schlechter Wein. Plin.

Lalisio, onis, f. ein junger Waldesel. Mart.

Lallo, are, [1)] lassen, nicht recht reden können. 2) saugen, Milch saugen. Pers. 3) schlafen. Idem.

Lallus, i, m. ein Gott der lallenden Kinder. 2) das Gelalle.

Lama ae, f. id. quod Aquae collectio, eine Lache, oder Pfütze. Fest. 2) Spina indica, ex qua effluit mastiche. Plin.

Lambdoides, is, f. [note of the transcriber: no inflection and gender determination in the print] et Labdoides, is, f. Sutura cranii posterior, a similitudine Litterae Graecae A. die dreyeckigte Naht an de Hirnschaale. Anatom.

Lambero, are, zerreissen, zernagen. Lucret. Plaut.

Lambito, are, Frequent. lecken. Solin.

Lambitus, us, m. das Ablecken. Lambitu detergere, ablecken, mit Lecken abwischen. Aur. Vict.

Lambo, bi, bitum, bere, [1)] lecken. Lambere cibos, Speisen belecken. Colum. 2) Metaph. Fluuius lambit ripam, der Fluß fließt am Gestade hin. Hor. 3) liebkosen, wie die Hunde.

Lamella, ae, f. [note of the transcriber: no inflection and gender determination in the print] Lamellula, ae, f. [note of the transcriber: no inflection and gender determination in the print] et Lamula, ae, f. Dimin. ein Plättchen, ein kleines Blech. Vitruu. (Lamina)

Lamenta, ae, f. idem quod Lamentatio. Non.

Lamentabilis, e, Adi. kläglich. Cic. (Lamentor)

Lamentarius, a, um, was zum Weinen bewegt. Plaut. Aedes lamentariae, Trauerhaus.

Lamentatio, onis, f. das Wehklagen, klägliches Heulen und Schreyen, Klagelied. Cic.

Lamentator, oris, m. ein Wehklager. Gloss.

Lamentatus [1], a, um, Passiue, beweint. Fata diu lamentata. Sil.

Lamentatus [2], a, um, m. das WeinenApul.

Lamentor, atus sum, ari, Depon. [1)] beweinen, beklagen. Mortuam matrem lamentari, die verstorbene Mutter beweinen. Terent. 2) jammern, wehklagen, kläglich heulen.

Lamentum, i, n. ein klägliches Geschrey, Wehklagen. Cic.

Lamia, ae, f. [1)] eine Zauberinn, Hexe. Plin. 2) eine Gattung eines grossen Fisches, oder Seehundes.

Lamina, ae, f. eine Platte, ein Blech. Liu. Ardentes laminae, eine Art von Tortur. Cic.

Laminarius, ii, m. Blechschläger.

Lamino, are, Blech schlagen.

Laminula, ae, f. Dimin. kleines Blech. Tertull.

Lamium, ii, n. weisse oder taube Nessel, ein Kraut. Plin.

Lamius, ii, m. ein Berg in Jonien. Ouid.

Lamna, ae, f. id. quod Lamina, Blech. Horat.