03/2007 Michael Hanstein; Reinhard Gruhl markup
text typed - structural and semantic tagging completed - spell check performed - no orthographical standardization
01/2008; 04/2008; 10/2008; 01/2009; 03/2009; 07/2009; 02/2010 Reinhard Gruhl markup
some corrections inserted


image: as0000

[gap: frontispiz]

image: as0001

ADAMI FRIDERICI KIRSCHII ABVNDANTISSIMVM CORNVCOPIAE LINGVAE LATINAE ET GERMANICAE SELECTVM, QVO CONTINENTVR Vocabula Latina omnis aeui, antiqui, medii ac noui, pariter ac Graeca, Latinitate donata, nec non formulae dicendi elegantiores et Constructiones Verborum; praeterea Deorum, Dearum, Gentium, Regnorum, Regionum, Vrbium, Marium, Fluuiorum, Insularum, Montium, Animalium, Arborum, Herbarum, Florum et Mineralium Nomina; nec non Theologorum, Iure Consultorum, Medicorum, Philosophorum, Philologorum, Poetarum, ac Mythicorum, Artibus liberalibus, aliisque disciplinis, Rei quoque Militari ac Monetariae verba propria, eorumque Significationes et Explicationes, Syllabarum longitudine uel breuitate signis expressa: CVI ADIVNGVNTVR IN FINE Calendarium Romanum, compendia scribendi olim in Latio vsitatissima, siue Notae et Sigla antiquorum; deinde adiecta est Tabula alphabetica Charact. Latin. in Codicibus MStis [abbr.: Manuscriptis] pro Seculorum ratione occurrentium, tum Specimen Scripturae ueteris, APPENDIX REGIONVM, VRBIVM, MONTIVM ET FLVVIORVM; ET AD POSTREMVM Consanguinitatis pariter atque Affinitatis Tabula, Nominaque Numeralia. EDITIO NOVISSIMA, A mendis non paucis studiose repurgata, Parte vtraque aucta, in ordinem redacta, ac denique tironum purioris Latinitatis studiosorum vsui accommodata. CVM PRIVILEGIIS. LIPSIAE SVMTV ENGELHARTI BENIAMINIS SVIKERTI CIC IC CCLXXIV.



image: as0002

[gap: prolegomena]

image: as0036

Explicatio signorum, quibus in hoc Lexico verba distinguuntur.

* Asteriscus verba mere graeca indicat.

+ Signo crucis peregrina, noua et barbara sunt notata.

Obs. vel Obsol. verba obsoleta sunt insignita.



page 1723, image: s0862

Maniacus, a, um, rasend, unsinnig. Ammian.

Maniae, arum, f. plur. Schreckbilder. Fest. (a Sing. Mania)

Manibula, ae, f. das Holz an der Pflugsterze. Varr. Alias Manicula.

Manica, ae, f. [1)] ein Handschuh, Blechhandschuh. Iuu. 2) Ermel. 3) Manicae ferreae, Daumenstöcke, Handschrauben. 4) Fesseln. Plaut. 5) ein Schiffhacken. Lucan.

Manicatus, a, um [note of the transcriber: no inflectional type definition in the print], et Manicleatus, a, um, was Ermel hat. Tunica manicata, ein Rock mit Ermeln. Cic. Significat etiam tunicam ad manus fimbriatam.

Manichaei, orum, m. plur. Ketzer, welche den Namen vom Manes führen.

Maniclauium, ii, n. eine Handkeule, Faustkolbe.

Manico +, are, [1)] Obsol. id. quod Festino. 2) früh verrichten. 3) reisen. Eccles.

Manicon, i, n. ein gewisses Kraut. Plin.

Manicula, ae, f. Dimin. [1)] ein Händchen. Plaut. 2) idem quod Manibula.

Manicularis, e, idem quod Manuleatus.

Manicus, a, um, [1)] vortrefflich, herrlich. Manica facta, vortreffliche Thaten. 2) rasend, unsinnig. Cael.

Manifestarius, a, um, offenbar. Manifestarius fur, ein öffentlicher Dieb. Plaut.

Manifestatio, onis, f. die Offenbarung, Entdeckung. ICt.

Manifestator, oris, m. ein Offenbarer, Kundmacher. Non.

Manifestatus, a, um. geoffenbart, kund gemacht.

Manifeste, Aduerb. offenbar, klärlich. Cic. Comparat. Manifestius. Superlat. Manifestissime.

Manifesto [1], Aduerb. id. quod antecedens. Cic.

Manifesto [2], are, offenbaren. Ouid.

Manifestus, a, um, offenbar, hell, klar, handgreifflich, augenscheinlich, was öffentlich am Tage ist. Cic. Manifestus mendacii, der auf einer Lüge öffentlich ergriffen wird. Plaut. Compar. Manifestior. Ouid. Superl. Manifestissimus. Quint.

Manifex +, icis, o. Adiect. der mit der Hand etwas macht. Isidor.

Manificus, a, um, id. quod Manufactus. Cael.

Manifolium, ii, n. eine Klette. Apul.

Manile +, is, n. ein Gefäß zum Handwasser. Eccles.

Maniopoeus, a, um, der rasend macht. Apul.

Maniosus, a, um, unsinnig, rasend, tobend. Ammian. (Mania)

Manipularis, e, Adiect. [1)] zur Rotte gehörig. Manipulares iudices, zur Rotte gehörige Richter. Cic. 2) ein gemeiner Soldat. Cic. (Manipulus)

Manipularius, a, um, id. quod Manipularis. Suet.

Manipulatim, Adu. rottenweise. Manipulatim instructa acies, rottenweise gestellte Schlachtordnung. Liu.

Manipulus, i, m. [1)] eine Handvoll. Virg. Manipulos legere, so viel eine Hand fassen kann, zusammen sammeln. Plin. 2) eine Rotte, Schaar, Corporalschaft Kriegsleute. Bey den alten Römern war Manipulus soviel, als heute zu Tage eine Compagnie, das ist, der dritte Theil einer Cohorte, und betrug von ohngefähr 150 bis 200 Mann, diese wurde wieder in 2 Centurias eingetheilet. 3) ein Panzerhandschuh. Manum manipulo inuolutam in os leonis immersit, er hat die mit einem Panzerhandschuh verwahrte Hand dem Löwen in den Rachen gestossen. Iustin.

Manius, ii, m. ein römischer Vorname, der so viel heißt, als am Morgen gebohren. Plin. (Mane)

Manlius, ii, m. [1)] Nom. propr. eines Römers, aus dem Geschlechte der Patricier, qui Gallos Capitosio depulit. 2) Manlius Torquatus, Consul Romanus; qui filium contra mandata extra ordinem cum hoste pugnantem, securi percuti iussit. Hinc Prou. Manlianum imperium, ein scharfes Regiment. Liu.

Manna +, ae, f. [1)] Himmelbrodt, Mehlthau, süsser Thau, der sich auf die Bäume und Kräuter setzet, und hart wird; in den Apotheken heißt es Himmelhonig. Plin. Alii neutro genere pronunciant ab Hebr. Mann. 2) der liebliche Geruch, welcher von den Leichnamen der Heiligen, oder aus den Gräbern derselben kömmt, oder auch der wohlriechende Staub von denselben. Gregor. Tur.

Mannio +, ire, vor Gericht fordern. Hincm. Hinc. Mannita, ae, et Mannitio, onis, f. die Gerichtsforderung. Capitul.

Mannulus, i, m. Dimin. ein kleines Pferd. Plin.

Mannus, i, m. [1)] idem quod antecedens. Horat. 2) Mannus, des Teutons Sohn, der andere König der Deutschen, von dem die Alemanner, Alemanni, ihren Ursprung zu haben scheinen. Hist,

Mano, aui, atum, are, [1)] triefen, rinnen, fliessen. 2) von sich ergiessen. Actiue, Haec arbor manat pice, aus diesem Baume fliesset Pech. Plin. 3) Metaph. sich ausbreiten. Malum manauit per Italiam. Cic. 4) auskommen, unter die Leute kommen. 5) entstehn. Peccata manant ex vitiis. Cic.

Manon *, i, n. ein dünner Schwamm. Plin.

Manorbarbulus, i, m. [1)] eine Gattung Pfeile. 2) eine Bleykugel der Soldaten, von deren Gebrauche sie Manorbali oder Manorbarbuli genennet wurden.

Manoscopium *, ii, n. ein Jnstrument, welches die Dicke der Luft anzeiget. Mathem.

Manoticus *, a, um, was dünne machet, laxirend.

Manser +, is, o. [note of the transcriber: no inflection and gender determination in the print] unehelich gebohren.