03/2007 Michael Hanstein; Reinhard Gruhl markup
text typed - structural and semantic tagging completed - spell check performed - no orthographical standardization
01/2008; 04/2008; 10/2008; 01/2009; 03/2009; 07/2009; 02/2010 Reinhard Gruhl markup
some corrections inserted


image: as0000

[gap: frontispiz]

image: as0001

ADAMI FRIDERICI KIRSCHII ABVNDANTISSIMVM CORNVCOPIAE LINGVAE LATINAE ET GERMANICAE SELECTVM, QVO CONTINENTVR Vocabula Latina omnis aeui, antiqui, medii ac noui, pariter ac Graeca, Latinitate donata, nec non formulae dicendi elegantiores et Constructiones Verborum; praeterea Deorum, Dearum, Gentium, Regnorum, Regionum, Vrbium, Marium, Fluuiorum, Insularum, Montium, Animalium, Arborum, Herbarum, Florum et Mineralium Nomina; nec non Theologorum, Iure Consultorum, Medicorum, Philosophorum, Philologorum, Poetarum, ac Mythicorum, Artibus liberalibus, aliisque disciplinis, Rei quoque Militari ac Monetariae verba propria, eorumque Significationes et Explicationes, Syllabarum longitudine uel breuitate signis expressa: CVI ADIVNGVNTVR IN FINE Calendarium Romanum, compendia scribendi olim in Latio vsitatissima, siue Notae et Sigla antiquorum; deinde adiecta est Tabula alphabetica Charact. Latin. in Codicibus MStis [abbr.: Manuscriptis] pro Seculorum ratione occurrentium, tum Specimen Scripturae ueteris, APPENDIX REGIONVM, VRBIVM, MONTIVM ET FLVVIORVM; ET AD POSTREMVM Consanguinitatis pariter atque Affinitatis Tabula, Nominaque Numeralia. EDITIO NOVISSIMA, A mendis non paucis studiose repurgata, Parte vtraque aucta, in ordinem redacta, ac denique tironum purioris Latinitatis studiosorum vsui accommodata. CVM PRIVILEGIIS. LIPSIAE SVMTV ENGELHARTI BENIAMINIS SVIKERTI CIC IC CCLXXIV.



image: as0002

[gap: prolegomena]

image: as0036

Explicatio signorum, quibus in hoc Lexico verba distinguuntur.

* Asteriscus verba mere graeca indicat.

+ Signo crucis peregrina, noua et barbara sunt notata.

Obs. vel Obsol. verba obsoleta sunt insignita.



page 1855, image: s0928

Natrix, icis, f. eine Wasserschlange. Cic.

Natta, ae, m. [1)] der mit unflätiger Arbeit umgehet. Pers. 2) die Speckgeschwulst. Medic.

Natu, Ablat. an Alter, Geburt. Natu maximus, der Aelteste. Ter. Grandis natu, alt. Cic. Minor natu, jünger. Minimus natu, der Jüngste. Cic. (Nascor)

Natura, ae, f. [1)] die Natur, innerliche Eigenschaft eines Dinges. Praeter naturam, unnatürlicher Weise. Ter. 2) Natura rerum, die ganze Welt. Plin. 3) Natura et mores alicuius, eines Naturell und Sitten. Cic. 4) Naturae debitum soluere, sterben. Sallust. Cic. 5) die Schaam. Naturam alicui demere. Apul. 6) ein Mensch von einer gewissen Beschaffenheit. Non potest ea natura, quae tantum facinus commisit, hoc vno scelere contenta esse. Cic. 7) es dient dieses Wort auch zur periphrasi. Natura alui, pro aluus. Cic. (a Nascor)

Naturabilis, e, Adi. idem quod Naturalis. Apul.

Naturale, is, n. das Geburtsglied an Menschen und Vieh. Colum.

Naturalis, e, Adi. natürlich. Naturalis filius, ein unehelich erzeugter Sohn. ICt.

Naturalitas +, atis, f. die Natürlichkeit.

Naturaliter, Aduerb. natürlich, von Natur, angebohren. Cic.

Naturalitus, Aduerb. von Natur. Sidon.

Naturificatus +, a, um, naturalisiret. Tert.

Natus [1], a, um, Particip. [1)] gebohren, entsprossen. Laudi, ad laudem natus, zu Lobe und Ehre gebohren. Cic. In miseriam natus, zum Elende gebohren. Idem. 2) Natus annos viginti, zwanzig Jahre alt. Idem. Natus ad quinquaginta annos, ohngefehr funfzig Jahre alt. Idem. 3) Ita natus est, so ist es seine Art und Natur. 4) Vnde hoc natum est? woher kommt dieses? 5) Natus illustri loco, summo genere, von einem vornehmen Geschlechte entsprossen.

Natus [2], i, m. ein Sohn. Vrig.

Naua, ae, f. die Nabe, ein Fluß in Franken, welcher aus dem Fichtelberge entspringt, durch die obere Pfalz läuft, und über Regenspurg in die Donau fällt.

Nauale, is, n. [1)] ein Meerhaven, eine Schifflande, ein Port, eine Rhede. 2) ein Schiffarsenal. 3) Entennest. Varr.

Naualia [1], ae, f. Campen, eine Stadt in Holland. Geogr.

Naualia [2], ium, n. plur. Nähefels, eine Stadt in der Schweitz. Geogr.

Naualis, e. Adi. [1)] zu den Schiffen gehörig. 2) Praelium nauale, eine Seeschlacht, ein Treffen zur See. Pugna naualis, idem. Cic. Bellum nauale, Krieg zu Wasser. Idem. Subst. Schiffsrüstung. (Nauis)

Nauarra, ae, f. ein Königreich zwischen Spanien und Frankreich. Hinc Nauartaeus, i, m. einer aus Navarra.

Nauarchis, idis, f. ein Admiralschiff.

Nauarchus, i, m. ein Schiffpatron, Schiffmeister, Schiffherr. Cic.

Nauci, Genit. [1)] das innere Häutchen von den Nüssen. Fest. 2) nichts werth. Nauci homo, ein nichtswürdiger Mensch. Plaut. (Naux vel Nux)

Naucifacio, feci, factum, facere, für nichts halten.

Naucleriacus, a, um [note of the transcriber: no inflectional type definition in the print], Nauclerius, a, um [note of the transcriber: no inflectional type definition in the print], et Nauclericus, a, um, dem Schiffherrn gehörig. Plaut.

Nauclerus *, i, m. der Schiffpatron, dem das Schiff gehört. Plaut.

Nauculor, ari, Depon. im Schiffe fahren. Mart. pro Nauiculor.

Naucus, i, m. et Naucum, i, n. [1)] was man von den Nüssen, oder sonst abschält, und wegwirft. Naeu. 2) der Kern von einer Olive. Fest. 3) etwas Nichtswürdiges.

Naue, Adu. hurtig, emsig. Plaut.

Nauellum +, i, n. ein Grab, Sarg. Eccles.

Naufragalis, e, Adi. [1)] schiffbrüchig, wo man Schiffbruch leidet, gefährlich wegen Schiffbruchs. Mart. Capell. 2) arm, wenn man durch Schiffbruch um das Seinige gekommen ist.

Naufragiosus, a, um, id. quod antecedens. Mamert

Naufragium, ii, n. [1)] der Schiffbruch, Schade, Verlust. Naufragium facere, Schiffbruch leiden. Cic. 2) Metaph. Rei familiaris naufragium, der Schaden am Vermögen. Cic. 3) das, was im Schiffbruche noch übrig geblieben ist, naufragium reipublicae colligere. Idem.

Naufrago +, are, Schiffbruch leiden. Petron.

Naufragus, a, um, Passiue, [1)] der Schiffbruch erlitten hat. Naufragus interiit, er ist durch einen Schiffbruch umgekommen. Ouid. 2) Met. Naufragus patrimonio, der um alles gekommen ist. Cic. 3) Actiue, was Schiffbruch verursachet. Naufragum mare. Horat.

Nauia, ae, f. eine Schippe, Schauffel. Fest.

Nauicella +, ae, f. Zierrath, wie ein Schiffchen gemacht. Gloss.

Nauicula, ae, f. [note of the transcriber: no inflection and gender determination in the print], (Naucula, ae, f. [note of the transcriber: no inflection and gender determination in the print], et Naucella. ICt. ), ae, f. Dimin. ein Schiffchen. Cic.

Nauicularia, ae, f. die Schifferkunft. Nauiculariam facere, sein Brodt durch die Schifffahrt suchen. Cic.

Nauicularis *, e, Adiect. et Nauicularius, a, um, zur Schifffahrt gehörig. ICt.

Nauicularius, ii, m. ein Schiffherr, Schiffer. Cic.

Nauiculator, oris, m. idem quod Nauicularius.

Nauiculor, atus sum, ari Depon. schiffen, in einem Schiffe fahren. Mart.