03/2007 Michael Hanstein; Reinhard Gruhl markup
text typed - structural and semantic tagging completed - spell check performed - no orthographical standardization
01/2008; 04/2008; 10/2008; 01/2009; 03/2009; 07/2009; 02/2010 Reinhard Gruhl markup
some corrections inserted


image: as0000

[gap: frontispiz]

image: as0001

ADAMI FRIDERICI KIRSCHII ABVNDANTISSIMVM CORNVCOPIAE LINGVAE LATINAE ET GERMANICAE SELECTVM, QVO CONTINENTVR Vocabula Latina omnis aeui, antiqui, medii ac noui, pariter ac Graeca, Latinitate donata, nec non formulae dicendi elegantiores et Constructiones Verborum; praeterea Deorum, Dearum, Gentium, Regnorum, Regionum, Vrbium, Marium, Fluuiorum, Insularum, Montium, Animalium, Arborum, Herbarum, Florum et Mineralium Nomina; nec non Theologorum, Iure Consultorum, Medicorum, Philosophorum, Philologorum, Poetarum, ac Mythicorum, Artibus liberalibus, aliisque disciplinis, Rei quoque Militari ac Monetariae verba propria, eorumque Significationes et Explicationes, Syllabarum longitudine uel breuitate signis expressa: CVI ADIVNGVNTVR IN FINE Calendarium Romanum, compendia scribendi olim in Latio vsitatissima, siue Notae et Sigla antiquorum; deinde adiecta est Tabula alphabetica Charact. Latin. in Codicibus MStis [abbr.: Manuscriptis] pro Seculorum ratione occurrentium, tum Specimen Scripturae ueteris, APPENDIX REGIONVM, VRBIVM, MONTIVM ET FLVVIORVM; ET AD POSTREMVM Consanguinitatis pariter atque Affinitatis Tabula, Nominaque Numeralia. EDITIO NOVISSIMA, A mendis non paucis studiose repurgata, Parte vtraque aucta, in ordinem redacta, ac denique tironum purioris Latinitatis studiosorum vsui accommodata. CVM PRIVILEGIIS. LIPSIAE SVMTV ENGELHARTI BENIAMINIS SVIKERTI CIC IC CCLXXIV.



image: as0002

[gap: prolegomena]

image: as0036

Explicatio signorum, quibus in hoc Lexico verba distinguuntur.

* Asteriscus verba mere graeca indicat.

+ Signo crucis peregrina, noua et barbara sunt notata.

Obs. vel Obsol. verba obsoleta sunt insignita.



page 1893, image: s0947

Noster, a, um, Pron. [1)] unser. Noster est, er ist aus unserm Hause. Ter. Nostra onmis lis est, wir haben die Sache gewonnen. Plaut. 2) Nostri, i. e. nostra familia. Plaut. 3) ein Günstling, Favorit. 4) der einem alles zu Gefallen thut. Cic. 5) Noster, unser Landsmann. Nostri et externi. Plin.

Nostin, pro nostine? weißt du es? Ter.

Nostrapte, i. e. nostra ipsa, von unsertwegen. Nostrapte culpa, durch unsere eigene Schuld. Ter.

Nostras, atis, o. [note of the transcriber: no gender determination in the print], Pron. Adiect, idem quod E nostra gente vel patria, der Unserige, unser Landsmann. Plaut. Verba nostratia, Worte von unserer Mundart. Cic.

Nostratim, Aduerb. nach unserer Art. Sis.

Nota, ae, f. [1)] ein Zeichen, Merkmaal. 2) eine Abbreviatur. Notis scribere, die Worte abkürzen. Senec. 3) Schande, Unehre, Schandfleck. Notam inurere alicui, einen beschimpfen. Cic. Eximere aliquem notae, einem seine Ehre wiedergeben. Gell. 4) Notae musicae, Noten oder Zeichen, nach welchen der Ton oder die Zeitwährung in der Music, hoch oder niedrig, kurz oder lang, gerichtet und abgemessen werden muß. 5) Notae, Anmerkungen über ein Buch. Quint. 6) Notae corporis, die Lineamente an einem Menschen. Vellei. 7) Notae melioris, et primae notae homo, ein Mensch von gutem Zeugnisse. Prou. 8) De meliore nota aliquem commendare, einen auf das beste recommendiren. Cic. 9) Postremae notae homo, ein schlechter Mensch. Prou. 10) Homo omnium scelerum notis insignis, ein erzböser Mensch. 11) Merkmaal der Weingefässe, welches die Güte des Weins anzeigt. Se interiore nota Falerni beare, mit falernischen Weine, dessen Merkmaal anzeigt, daß er von der untersten Lage der Weinfässer, welche auch die älteste ist, genommen sey, sich beseeligen, den ältesten falernischen Wein trinken. Horat. 12) das Gepräge einer Münze. Plin. 13) Nota censoria, das was die Censores zu dem Namen desjenigen setzten, den sie aus seinem Orden stiessen. 14) Notae librariorum, Jnterpunctionszeichen. Cic. 15) ein Brandmaal, das einem entlaufnen Sclaven eingebrannt wird. Barbarus compunctus notis Threiciis. Cic. 16) ein gewisses Formular zu einer Anklage. etc. Iurisconsulti notas quasdam composuerunt. Cic. 17) Buchstaben. Ouid.

Notabilis, e. Adiect. sonderbar, denkwürdig, merkenswerth, kenntlich, scheinbar. Ouid. Notabilis exitus sit. Cic. Notabilis foeditas vultus, eine merkliche Häßlichkeit im Gesichte. Plin. Comparat. Notabilior.

Notabilitas +, atis, f. Denkwürdigkeit.

Notabiliter, Adu. [correction of the transcriber; in the print Adiect. ] merklich, scheinbar, kenntlich. Comparatiu. Notabilius, Adu. [note of the transcriber: no word class determination in the print]. Tac.

Notacolum, i, n. idem quod Signum, ein Zeichen, Merkmaal. Minuc. Felix.

Notaeus, i, m. [note of the transcriber: no inflection and gender determination in the print], Rückgradmark. Iul. Pol.

Notapeliotes *, ae, m. der Südostwind.

Notaria, ae, f. [note of the transcriber: no inflection and gender determination in the print], et Notaria expolitio, wird genennet die Art und Weise, etwas mit Zeichen oder Buchstaben zu bemerken, um einen verborgenen und ganz andern Verstand, als die Worte zeigen, auszudrücken. Theol.

Notariatus +, us, m. das Notariat, oder der Notarien Amt. ICt.

Notarius +, ii, m. [1)] ein Geschwindschreiber, der mit Abbreviaturen schreibet. 2) ein Schreiber oder Notarius. Notarius publicus iuratus Caesareus, ein öffentlich geschworner kaiserlicher Notarius. (Nota)

Notatio, onis. f. [1)] Aufzeichnung. 2) Bemerkung. Notatione dignum, was wohl zu merken ist. Cic. 3) Notationes censorum, Beschimpfungen. Idem. 4) Notatio, die Etymologie. Idem. 5) Unterscheidung. Delector ista quasi notatione temporum. Idem. 6) Notatio morum, Schilderung eines Characters. Idem.

Notatus [1], a, um, [1)] gezeichnet. 2) angemerket. 3) beschrieben. 4) ausgezeichnet. Notatissimus omnium scelerum libidinumque maculis, ein sehr lasterhafter Mensch. Cic. 5) A multis notatus, von vielen gescholten. ICt. 6) Infamia notatus, der ehrenlos gemacht ist.

Notatus [2], us, m. idem quod Notatio. Notatu dignum, denkwürdig, merkwürdig.

Notesco, ere. Inchoat. bekannt oder kund werden. Malis facinoribus notescere, durch böse Thaten bekannt werden. Val. Magis ac magis notescere, je länger, je mehr bekannt werden. Catull. Alicui notescere, einem bekannt werden. Tac.

Nothia, orum, n. plur. Vermögen, das uneheliche Kindern vom Vater gegeben wird.

Nothus [1] *, a, um, [1)] unehlich, falsch. 2) Costae nothae, die kurzen Rippen. Anatom. 3) Nothi pulli, Bastarde unter den Vögeln und andern Thieren, von zweyerley Art. Colum. 4) Notha mulier, ein Kebsweib. Catull. 5) id. quod Alienus, fremd. Idem.

Nothus [2] *, i, m. ein Hurenkind, Bastard. Quint.

Notia *, ae, f. ein Edelgestein. id. quod Ombria.

Notificatio, onis, f. Kundmachung.

Notifico, aui, atum, are, kund thun, bekannt machen, zu erkennen geben, zu wissen thun. Ouid.

Notio, onis, f. [1)] das Wissen, die Wissenschaft. Habere notionem alicuius rei, von einer Sache Wissenschaft haben. Cic. 2) ein Begriff. In Metaphysicis Notiones communes dicuntur principia quaedam innata, quae adeo manifesta sunt, vt nulla demonstratione indigeant. 3) gerichtliche Erkänntniß. Notio de eo ad Senatum pertinet, die Erkänntniß dieser Sache stehet dem Rathe zu. Liu. 4) Notio censorum, idem quod nota censoria. Cic. (Nusco)