03/2007 Michael Hanstein; Reinhard Gruhl markup
text typed - structural and semantic tagging completed - spell check performed - no orthographical standardization
01/2008; 04/2008; 10/2008; 01/2009; 03/2009; 07/2009; 02/2010 Reinhard Gruhl markup
some corrections inserted


image: as0000

[gap: frontispiz]

image: as0001

ADAMI FRIDERICI KIRSCHII ABVNDANTISSIMVM CORNVCOPIAE LINGVAE LATINAE ET GERMANICAE SELECTVM, QVO CONTINENTVR Vocabula Latina omnis aeui, antiqui, medii ac noui, pariter ac Graeca, Latinitate donata, nec non formulae dicendi elegantiores et Constructiones Verborum; praeterea Deorum, Dearum, Gentium, Regnorum, Regionum, Vrbium, Marium, Fluuiorum, Insularum, Montium, Animalium, Arborum, Herbarum, Florum et Mineralium Nomina; nec non Theologorum, Iure Consultorum, Medicorum, Philosophorum, Philologorum, Poetarum, ac Mythicorum, Artibus liberalibus, aliisque disciplinis, Rei quoque Militari ac Monetariae verba propria, eorumque Significationes et Explicationes, Syllabarum longitudine uel breuitate signis expressa: CVI ADIVNGVNTVR IN FINE Calendarium Romanum, compendia scribendi olim in Latio vsitatissima, siue Notae et Sigla antiquorum; deinde adiecta est Tabula alphabetica Charact. Latin. in Codicibus MStis [abbr.: Manuscriptis] pro Seculorum ratione occurrentium, tum Specimen Scripturae ueteris, APPENDIX REGIONVM, VRBIVM, MONTIVM ET FLVVIORVM; ET AD POSTREMVM Consanguinitatis pariter atque Affinitatis Tabula, Nominaque Numeralia. EDITIO NOVISSIMA, A mendis non paucis studiose repurgata, Parte vtraque aucta, in ordinem redacta, ac denique tironum purioris Latinitatis studiosorum vsui accommodata. CVM PRIVILEGIIS. LIPSIAE SVMTV ENGELHARTI BENIAMINIS SVIKERTI CIC IC CCLXXIV.



image: as0002

[gap: prolegomena]

image: as0036

Explicatio signorum, quibus in hoc Lexico verba distinguuntur.

* Asteriscus verba mere graeca indicat.

+ Signo crucis peregrina, noua et barbara sunt notata.

Obs. vel Obsol. verba obsoleta sunt insignita.



page 2055, image: s1028

Patrie, Adu. [1)] väterlich. 2) Metaph. Treulich. Cic.

Patrimes, is, f. eine Nonne, welche ihren Vater oder beyde Eltern am Leben hat.

Patrimonialis, e. Adiect. zu dem väterliche Erbgute gehörig, vom Vater geerbt. ICt.

Patrimonium, ii, n. [1)] ein väterliches Erbgut. Cic. 2) Patrimonium Petri wird das päbstliche Gebiethe in Jtalien genennet, welches der heiligen Kirche von den Kaisern nach und nach geschenket worden ist. Geogr.

Patrimus, i, m. et Patrima, ae, f. Leute, deren Väter noch am Leben sind. Liu. (pater)

Patrinus + , i, m. idem quod Pater lustricus, vel Susceptor, ein Taufpathe, Taufzenge. Eccles.

Patriota + , ae, m. [1)] der seines Vaterlands getreuer Beystand ist, ein Patriot. 2) ein Landsmann. 3) ein Einheimischer, Eingebohrner. Eccles.

Patrioticus + , a, um, zum Patrioten gehörig, patriotisch.

Patripassiani, orum, m. plur. Ketzer, welche vorgaben, Gott der Vater und der heilige Geist hätten sowohl gelitten, als Gott der Sohn. Jhr Urheber hieß Praxeas, wider welchen Tertullianus disputiret hat. Hist. Eccles.

Patrite, Aduerb. id. quod patritus.

Patrisso, are. dem Vater nacharten, des Vaters Sitten annehmen. Ter.

Patritio, aui, atum, are. dem Vater nacharten. Terent. Dicitur et Patrizo, are.

Patritus, a, um, [1)] väterlich, vom Vater herkommend. Cic. 2) alt, von den Vorfahren empfangen. patrita illa et auita philosophia. Cic.

Patrius, a, um, [1)] väterlich. patria bona, väterliche Güter. Ter. Hoc patrium est, das stehet einem Vater zu. Idem. 2) das Vaterland angehend, zum Vaterlande gehörig. Instituta patria, vaterländische Satzungen. Cic. Vinum patrium, Landwein. Aul. Gelll. patrio more, landüblich, sittlich, nach Landesgebrauch. Cic. 3) von den Vorfahren hinterlassen, alt. Dii patrii, Götter der Vorfahren. Mos patrius Academiae. Cic.

Patro, aui, atum, are, begehen, verrichten, verüben. Caedem, einen Todtschlag begehen. Tac. Victoriam, einen Sieg erhalten. Idem. patrare promissa, sein Versprechen halten. Cic.

Patrocinatus, a, um, der Vorschub gethan, oder Beystand geleistet hat. Tert.

Patrocinium, ii, n. [1)] Schutz und Schirm, Beschirmung, Vertheidigung. 2) der rechtliche Beystand eines Advocaten. ICt. Plin. 3) Ius patronatus Ecclesiae. Concil.

Patroclides, ae, m. der von dem Patroctus herstammt.

Patroclus, i, m. [note of the transcriber: no gender determination in the print], et Patrocles, is, m. Nom. propr. eines geizigen Atheniensers. Erasm. Vnde Prou. Patroclo sordidior, ein Erzknicker, ein Erzgeitzhals.

Patrona, ae, f. eine Beschirmerinn, Vertreterinn, Fürsprecherinn. Terent. (patronus)

Patronalis, e. Adiect. einem Fürsprecher und Advocaten gehörig. Marcell.

Patronaticum + , i. n. der Gehorsam, die Folge und Ehrerbiethung, die man einem Patrone schuldig ist. Eccles.

Patronatus + , us, m. [1)] Beschirmung, Schutznehmung. Plaut. 2) Ius patronatus, das Schutz- und Schirmrecht. 3) das Pfarrlehen, oder das Recht und die Macht, einen Pfarrer einzusetzen. ICt.

Patronymicus, a, um, Patronymicum nomen, wird derjenige Name genennt, welcher von des Vaters Namen hergeleitet wird, und dessen Kinder bedeutet. z. E. Priamides, der Sohn des Priamus, d. i. Hector. Grammat.

Patronus, i, m. [1)] ein Schutzherr, Patron, Beschirmer, Fürsprecher, Vertreter. 2) Freylasser, der einen Leibeigenen frey läßt. 3) ein Advocat. Suet. Patronus Tenedius, ein Advocat, der einen Proceß kurz und gut ausführet. Prou. 4) der an einer Kirche das Recht hat, einen zum Pfarrer vorzustellen. ICt. 5) ein Gutthäter, Wohlthäter. 6) der Herr oder Principal, dem eine Sache angehört, der Oberste oder Gebiether im Hause. 7) patronus Fisci, ein Fiscal, der über das gemeine Gut bestellet ist. 8) ein Schutzheiliger, Schutzpatron. August.

Patror, ari. Depon. verrichten. Conata patrantur, sie verrichten, was sie sich vorgenommen haben. Lucret. (patro)

Patrous * , i, m. [note of the transcriber: no inflection and gender determination in the print], id. quod Apollo apud Athenienses.

Patruelis [1], is, m. Bruderskind. Cic.

Patruelis [2], e. Adiect. dem Bruderskinde gehörig. Ouid.

Patruitus, a, um, vom Vater her. Tertull.

Patruus [1], ui, m. [1)] des Vaters Bruder, der Vetter. Cic. Patruus maior, patruus magnus, des Großvaters Bruder. patruos sapere, streng seyn. Pers. 2) ein strenger Tadler. Cic.

Patruus [2], a, um, [1)] des Vaters Bruder zuständig. 2) streng. patrua verba. Hor.

Patulcius, ii, m. ein Zuname des Janus (cuius templum in bello patebat)

Patulico, are. sich aufthun. Plin. (patulus)

Patulus, a, um, [1)] offen, ausgebreitet Aequor patulum, das offene Meer. Silius. 2) Aures alicui patulas praebere, einem fleissig zuhören. Horat. 3) weit, breit. Cic.

Patura + , ae, f. id. quod pator.

Paua, ae, f. die Pfauinn, das Weibchen von einem Pfaue. Auson. (pauo)

Pauagium + , ii, n. Pflastergeld, Wegbesserungszoll. Gloss.