03/2007 Michael Hanstein; Reinhard Gruhl markup
text typed - structural and semantic tagging completed - spell check performed - no orthographical standardization
01/2008; 04/2008; 10/2008; 01/2009; 03/2009; 07/2009; 02/2010 Reinhard Gruhl markup
some corrections inserted


image: as0000

[gap: frontispiz]

image: as0001

ADAMI FRIDERICI KIRSCHII ABVNDANTISSIMVM CORNVCOPIAE LINGVAE LATINAE ET GERMANICAE SELECTVM, QVO CONTINENTVR Vocabula Latina omnis aeui, antiqui, medii ac noui, pariter ac Graeca, Latinitate donata, nec non formulae dicendi elegantiores et Constructiones Verborum; praeterea Deorum, Dearum, Gentium, Regnorum, Regionum, Vrbium, Marium, Fluuiorum, Insularum, Montium, Animalium, Arborum, Herbarum, Florum et Mineralium Nomina; nec non Theologorum, Iure Consultorum, Medicorum, Philosophorum, Philologorum, Poetarum, ac Mythicorum, Artibus liberalibus, aliisque disciplinis, Rei quoque Militari ac Monetariae verba propria, eorumque Significationes et Explicationes, Syllabarum longitudine uel breuitate signis expressa: CVI ADIVNGVNTVR IN FINE Calendarium Romanum, compendia scribendi olim in Latio vsitatissima, siue Notae et Sigla antiquorum; deinde adiecta est Tabula alphabetica Charact. Latin. in Codicibus MStis [abbr.: Manuscriptis] pro Seculorum ratione occurrentium, tum Specimen Scripturae ueteris, APPENDIX REGIONVM, VRBIVM, MONTIVM ET FLVVIORVM; ET AD POSTREMVM Consanguinitatis pariter atque Affinitatis Tabula, Nominaque Numeralia. EDITIO NOVISSIMA, A mendis non paucis studiose repurgata, Parte vtraque aucta, in ordinem redacta, ac denique tironum purioris Latinitatis studiosorum vsui accommodata. CVM PRIVILEGIIS. LIPSIAE SVMTV ENGELHARTI BENIAMINIS SVIKERTI CIC IC CCLXXIV.



image: as0002

[gap: prolegomena]

image: as0036

Explicatio signorum, quibus in hoc Lexico verba distinguuntur.

* Asteriscus verba mere graeca indicat.

+ Signo crucis peregrina, noua et barbara sunt notata.

Obs. vel Obsol. verba obsoleta sunt insignita.



page 2213, image: s1107

Postriduanus, a, um. Dies postriduanus, der nächst folgende Tag nach den Calendis, welchen die Römer für unglücklich hielten. Hist.

Postscenium [2], ii, n. idem quod Locus post scenam. Lucret.

Postscribo, ere, nachsetzen, darunter schreiben. Terent.

Postsignanus, i, m. [1)] der nach der Fahne folgt, ein Fahnenjunker. 2) Adiect. Milites postsignani, ein Hinterhalt, eine Reserve. Ammian. Marc.

Postsum, fui, esse, hintan gesetzt seyn. Sallust.

Postuerta, ae, f. [note of the transcriber: no inflection and gender determination in the print], et Postuorta, ae, f. Dea parturientium apud Romanos, welche sie bey schweren Geburten anriefen, wenn das Kind nicht mit der rechten Wendung auf die Welt kommen wollte. Aul. Gell.

Postuenio, veni, ventum, venire, hernach kommen. Plin. (Venio)

Postulatio, onis, f. [1)] die Anforderung, das Begehren. 2) postulatio aequa et honesta, eine anständige Bitte, ein billiges Begehren. Cic. 3) ein Zeichen, wodurch die Götter zu verstehen geben, daß sie zu Abwendung ihres Zorns ein Opfer verlangen. 4) das Versöhnopfer selbst. Postulationem de cernere Ioui. Cic. 5) die Anklage. Terent. postulationem breuem adferre, eine kurze Anklage vorbringen. Cic. 6) ein Proceß, eine Affaire oder Handel. Suet. 7) ein Zank, Hader. Ter.

Postulatitius, a, um, an dem man eine Anforderung hat. Senec.

Postulatorius, a, um, dadurch etwas begehrt wird. postulatoria fulmina, Blitze, wodurch angezeigt wird, daß die Götter ein ander Opfer verlangen. Senec.

Postulator, oris, m. [1)] ein Fodrer. 2) ein Kläger. 3) ein Anwald. Stat.

Postulatum, i, n. [1)] eine Forderung. 2) eine Anklage. 3) eine Friedensbedingung. Intolerabilia postulata, Friedensbedingungen, die man einem unmöglich einräumen kann. Cic. 3) ein geheischter Satz, den man, ohne Beweis zu geben, von einem fordern kann. Mathem.

Postulatus, us, m. eine Forderung, Anklage, Ansuchung. Liu.

Postulio, onis, f. idem quod postulatio. Varr.

Postulo, aui, atum, are, [1)] fordern. 2) begehren. Aliquid ab aliquo, etwas von einem begehren. Iudicium in aliquem, ein Urtheil wider einen begehren. Cic. 3) Aliquem in quaestionem, einen auf die Folter bringen. Cic. Seruos in quaestionem postulare, darauf dringen, daß die Knechte auf die Folter gebracht werden sollen. Cic. 4) den Prätor bitten, daß er uns das Recht gebe, einen anzuklagen. postulatur iniuriarum, man klagt ihn wegen angethaner Beschimpfung und Ungerechtigkeit an. Stat. postulare reum, einen anklagen. Plin. postulare capitis, einen aufs Leben anklagen. ICt. 5) erfordern. Res hoc postulat. Cic. 6) bitten, daß etwas uns zu gute geschehe. Gaditani a senatu de foedere postulauerunt. Cic. 7) etwas als einen Heischesatz voraussetzen. Vt Geometrae non monia solent docere, sed postulare, vt quaedam sibi concedant ur: sic ego a te postulo, vt mihi concedas. Cic.

Postumatus, us, m. die letzte Stelle. Tertull.

Postumo, are, nach einem seynIdem.

Postuorta, ae, f. der Zuname einer heydnischen Göttinn bey den Römern, welche künftige Dinge vorher sagte. Macrob.

Postus, a, um, idem quod positus, gesetzt, gelegt, gestellt. Lucret.

Pota, ae, f. [note of the transcriber: no inflection and gender determination in the print], vel puta, ae, f. i. q. Verendum muliebre ab Ebr. [gap: Greek word(s)] Turpitudo, vel pudendum.

Potabilis, e. Adi. was sich trinken läßt, trinkbar. Ammian.

Potaculum, i, n. idem quod Compotatio. Terent.

Potamogiton, onis, m. Saamenkraut. Botan.

Potandus, a, um, was zu trinken ist. Ouid.

Potaticus, a, um, säuferisch. Ars potatica, die Saufkunst. (poto)

Potatio, onis, f. das Trinken, das Zechen. Plaut.

Potator, oris, m. ein Zechbruder. Plaut.

Potatorius, a, um, [1)] zum Trinken dienlich. potatorium vas, ein Trinkgeschirr. Plin.

Potatus [1], a, um, [1)] getrunken. Plin. 2) Metaph. Stoicorum ista magis gustata, quam potata delectant. Cic.

Potatus [2], us, m. das Trinken, der Trunk. Senec.

Pote, pro potis, i. e. possibile, vel potest. Plaut.

Potens, entis, o. [1)] vermögend, mächtig. cum Genit. et Ablat. Potens classe virisque, mächtig auf dem Meere. Ouid. 2) Herbae potentes, scil. viribus, kräftige Kräuter. Virg. 3) fähig. Pugnae et fugae potens, mächtig, zu streiten und zu fliehen. 4) potens, entis, m Subst. ein Reicher, Gewaltiger. 5) stark. Odor potentissimus. Plin. 6) der viel bey einem vermag. Propert. Potentior, ius [note of the transcriber: no inflectional type definition in the print], gewaltiger. Id. Superlat. Potentissimus, a, um [note of the transcriber: no inflectional type definition in the print], der Mächtigste. Titulus Regum.

Potentator, oris, m. ein Oberherr, Gewalthaber. Tertull.

Potentatus + , us, m. [1)] die Herrschaft, Macht. De potentatu inter se contendere, um die Herrschaft zanken. Iul. [reading uncertain: print faded] Caes.

Potenter, Adu. gewaltig, mit NachdruckeQuint. Compar. potentius, Adu. [note of the transcriber: no word class determination in the print]. Hor. Superlat. potentissime, Adu. [note of the transcriber: no word class determination in the print]. Quint.

Potentes, um, m. plur. die Vornehmen und Mächtigen. Potentum amicitiae sunt periculosae, mit grossen Herren ist nicht gut Kirschen essen. Prou.