03/2007 Michael Hanstein; Reinhard Gruhl markup
text typed - structural and semantic tagging completed - spell check performed - no orthographical standardization
01/2008; 04/2008; 10/2008; 01/2009; 03/2009; 07/2009; 02/2010 Reinhard Gruhl markup
some corrections inserted


image: as0000

[gap: frontispiz]

image: as0001

ADAMI FRIDERICI KIRSCHII ABVNDANTISSIMVM CORNVCOPIAE LINGVAE LATINAE ET GERMANICAE SELECTVM, QVO CONTINENTVR Vocabula Latina omnis aeui, antiqui, medii ac noui, pariter ac Graeca, Latinitate donata, nec non formulae dicendi elegantiores et Constructiones Verborum; praeterea Deorum, Dearum, Gentium, Regnorum, Regionum, Vrbium, Marium, Fluuiorum, Insularum, Montium, Animalium, Arborum, Herbarum, Florum et Mineralium Nomina; nec non Theologorum, Iure Consultorum, Medicorum, Philosophorum, Philologorum, Poetarum, ac Mythicorum, Artibus liberalibus, aliisque disciplinis, Rei quoque Militari ac Monetariae verba propria, eorumque Significationes et Explicationes, Syllabarum longitudine uel breuitate signis expressa: CVI ADIVNGVNTVR IN FINE Calendarium Romanum, compendia scribendi olim in Latio vsitatissima, siue Notae et Sigla antiquorum; deinde adiecta est Tabula alphabetica Charact. Latin. in Codicibus MStis [abbr.: Manuscriptis] pro Seculorum ratione occurrentium, tum Specimen Scripturae ueteris, APPENDIX REGIONVM, VRBIVM, MONTIVM ET FLVVIORVM; ET AD POSTREMVM Consanguinitatis pariter atque Affinitatis Tabula, Nominaque Numeralia. EDITIO NOVISSIMA, A mendis non paucis studiose repurgata, Parte vtraque aucta, in ordinem redacta, ac denique tironum purioris Latinitatis studiosorum vsui accommodata. CVM PRIVILEGIIS. LIPSIAE SVMTV ENGELHARTI BENIAMINIS SVIKERTI CIC IC CCLXXIV.



image: as0002

[gap: prolegomena]

image: as0036

Explicatio signorum, quibus in hoc Lexico verba distinguuntur.

* Asteriscus verba mere graeca indicat.

+ Signo crucis peregrina, noua et barbara sunt notata.

Obs. vel Obsol. verba obsoleta sunt insignita.



page 2271, image: s1136

Problematicus, a, um, disputirlich.

Probo, aui, atum, are, [1)] billigen. Hoc non probatur in vulgus, dieses wird nicht von jedermann gut geheissen. Cic. 2) Caussam suam alicui probare, machen, daß einer seine Sache gut heisset. Cic. Librum tibi valde probabo, ich will das Buch so schreiben, daß es dir gefallen soll. Idem. + 3) probieren. Amico probare, die Freunde probieren. Ouid. 4) darthun, beweisen. Probare argumentis, mit Gründen beweisen. Quint. 5) Diligentiam suam in aliqua reprobare, seinen Fleiß in einer Sache beweissen. Cic. 6) besichtigen, untersuchen. Probare hostias. Idem.

Probolus * , i, m. [1)] ein grosser Stein, der im Meere hervor ragt, und die Wellen bricht. 2) ein aufgerichteter Pfahl im Wasser.

Proboscis, idis, f. der Rüssel eines Elephanten. Plin.

Probro, are, schelten.

Probrose, Aduerb. schimpflich. African.

Probrositas + , atis, f. eine schändliche Aufführung, eine üble Conduite. Saluian.

Probrosus, a, um, [1)] schändlich. Crimen probrosum, ein schändliches Laster. Cic. 2) schimpflich, ehrenrührig. Tac. Compar. Probrosior. Aur. Vict. Superlat. Probrosissima mulier, ein lasterhaftes Weib. Lamprid.

Probrum, i, n. [1)] die Schande, der Vorwurf. Idem. Mihi probro est, das ist mir schimpflich. Epistola plena probrorum, ein Schmähbrief. Idem. probrum alicui inferre, einen schmähen. Cic. Esse in probro, in Schande stecken. Idem. 2) eine Schandthat. Probri insimulare aliquem. Idem. 3) die Hurerey. Insimulare probri mulierem, ein Weib der Hurerey anklagen. Idem. 4) eine schändliche Hure. Plaut.

Probus, a, um, [1)] fromm, rechtschaffen. 2) gut. Probus ad istas res, zu diesen Sachen gut. Plaut. Probus moribus, von guten Sitten. Plin. iun. Ingenium probum, ein guter Kopf. Cic. Merx proba, gute Waare. Plaut. Nummi probi, gutes Geld. Idem. Compar. Probior. Plaut. Superlat. probissimus. Iuuenis probissimus, ein recht frommer Jüngling. Plin. Proba virgo, eine recht keusche Jungfrau. Hor.

Procacia, ae, f. eine kühne Ansuchung. Auson.

Procacitas, atis, f. [1)] der Muthwille, die Frechheit. Cic. 2) die Geilheit. Cod. Th. (procax)

Procaciter, Adu. [1)] freventlich. 2) unzüchtig. 3) unbändig. Liu. Compar. Procacius, Adu. [note of the transcriber: no word class determination in the print]. Curt. Superlat. Procacissime, Adu. [note of the transcriber: no word class determination in the print]. Idem.

Procalo, are, i. q. prouoco. Fest. (a Gr. [gap: Greek word(s)] .)

Procapis, Subst. [note of the transcriber: no word class determination in the print] der aus einem Geschlechte oder Stamme abstammt. Fest.

Procastrum + , i, n. eine Schanze, Redoute vor dem Lager. Fest.

Procatalepsis * , is, f. eine gewisse rhetorische Figur, wenn man dasjenige, was man einwenden könnte, in seiner Rede selbst mit erwähnt, um es zu widerlegen.

Procastraulis * , is. f. idem quod praeparatio.

Procatarcticus, a, um, Praeexistens dicitur morborum causa procatarctica plerumque externa.

Procatio, onis, f. die Werbung. Apul. (procus)

Procax, acis, o. Adiect. frech, geil, unverschämt. Meretrix procax, eine unverschämte Hure. Cic. Manus procaces, unverschämte Hände, die immer Geld haben wollen. Plin. In feminas procax, geil. Colum. Dicta procacia, unverschämte Reden. Sallust. Compar. Procacior, ius [note of the transcriber: no inflectional type definition in the print]. Curt. Superl. Procacissimus, a, um [note of the transcriber: no inflectional type definition in the print]. Tac. Dicitur et cum Genit. Odii procax.

Procedens, entis. o. zunehmend. Procedente die, bey anbrechendem Tage. Liu. Procedente tempore, mit der Zeit. Plin.

Procedo, cessi, cessum, cedere, [1)] hevor gehen. 2) fortgehen. 3) gehen. In aliquem locum, an einen Ort gehen. Cic. Ad forum, auf den Markt gehen. Plaut. In solem procedere, an die Sonne gehen. Cic. Morti obuiam, dem Tode entgegen gehen. Idem. 4) von statten gehen. Res lente et paulatim procedit, die Sache gehet schlecht von statten. Liu. 5) Procedunt stipendia militibus, die Soldaten werden bezahlt. 6) fortfahren, weiter kommen. In virtute, et ad virtutem, procedere, in der Tugend zunehmen. Cic. 7) Aetate procedere, älter werden. Idem. 8) Eo insolentiae processit, er ist im Uebermuthe so weit gegangen. Cic. Plin. iun. 9) einher treten. Cum purpura procedere. Idem. 10) entstehen. Posteaquam philosophia processit, nemo philosophus aliter sensit. Idem. (Cedo)

Proceleusmaticus * , i, m. ein Versglied, das vier kurze Sylben hat, als ariere.

Procella, ae, f. [1)] ein Sturmwind, ein Sturm auf der See. Rapacior procella, gewaltsamer hinwegreissend, als eine Windsbraut. Catull. 2) Metaph. Equestris procella, ein Scharmützel. Liu. 3) Inuidiarum procellae, die grosse Mißgunst. Cic. 4) Patriae procella, ein Aufrührer. Idem. 5) Ventosis aliquid dare procellis, etwas in Vergessenheit stellen. Buch.

Procello, culi, culsum, cellere, schlagen, umkehren. Plin. Fest. (Cello)

Procellose, Adu. stürmisch. August.

Procellosus, a, um, ungestüm, stürmisch. Mare procellosum, das ungestüme Meer. Senec. Comparat. Procellosior. Superl. Procellosissimus. August.

Procellulus, i, m. Dimin. a Procerus, etwas groß.Oblectatio [reading uncertain: print faded] fuit, vt catuli cum procellulis luderent, er hat sich daran belustiget, wenn die kleinen Hündchen mit den grossern spielten. Lamprid.