03/2007 Michael Hanstein; Reinhard Gruhl markup
text typed - structural and semantic tagging completed - spell check performed - no orthographical standardization
01/2008; 04/2008; 10/2008; 01/2009; 03/2009; 07/2009; 02/2010 Reinhard Gruhl markup
some corrections inserted


image: as0000

[gap: frontispiz]

image: as0001

ADAMI FRIDERICI KIRSCHII ABVNDANTISSIMVM CORNVCOPIAE LINGVAE LATINAE ET GERMANICAE SELECTVM, QVO CONTINENTVR Vocabula Latina omnis aeui, antiqui, medii ac noui, pariter ac Graeca, Latinitate donata, nec non formulae dicendi elegantiores et Constructiones Verborum; praeterea Deorum, Dearum, Gentium, Regnorum, Regionum, Vrbium, Marium, Fluuiorum, Insularum, Montium, Animalium, Arborum, Herbarum, Florum et Mineralium Nomina; nec non Theologorum, Iure Consultorum, Medicorum, Philosophorum, Philologorum, Poetarum, ac Mythicorum, Artibus liberalibus, aliisque disciplinis, Rei quoque Militari ac Monetariae verba propria, eorumque Significationes et Explicationes, Syllabarum longitudine uel breuitate signis expressa: CVI ADIVNGVNTVR IN FINE Calendarium Romanum, compendia scribendi olim in Latio vsitatissima, siue Notae et Sigla antiquorum; deinde adiecta est Tabula alphabetica Charact. Latin. in Codicibus MStis [abbr.: Manuscriptis] pro Seculorum ratione occurrentium, tum Specimen Scripturae ueteris, APPENDIX REGIONVM, VRBIVM, MONTIVM ET FLVVIORVM; ET AD POSTREMVM Consanguinitatis pariter atque Affinitatis Tabula, Nominaque Numeralia. EDITIO NOVISSIMA, A mendis non paucis studiose repurgata, Parte vtraque aucta, in ordinem redacta, ac denique tironum purioris Latinitatis studiosorum vsui accommodata. CVM PRIVILEGIIS. LIPSIAE SVMTV ENGELHARTI BENIAMINIS SVIKERTI CIC IC CCLXXIV.



image: as0002

[gap: prolegomena]

image: as0036

Explicatio signorum, quibus in hoc Lexico verba distinguuntur.

* Asteriscus verba mere graeca indicat.

+ Signo crucis peregrina, noua et barbara sunt notata.

Obs. vel Obsol. verba obsoleta sunt insignita.



page 2291, image: s1146

Proloquium, ii, n. [1)] eine Vorrede. 2) ein Vortrag. Aul. Gell.

Proloquor, locutus et loquutus sum, loqui. Depon. [1)] heraus sagen. Mendacium, eine Lüge sagen. Plaut. 2) reden. (Loquor)

Prolubido, inis, f. die Lust, Begierde. Varr.

Prolubies, ei, f. idem. Varr.

Prolubitu, Adu. [note of the transcriber: no word class determination in the print] nach Gefallen. (Lubitus)

Prolubium, ii, n. die Willfährigkeit, unmässige Lust, Curiosität. Aul. Gell. (Lubet)

Proluceo, luxi, lictum, lucere, hervor leuchten. Senec. (Lux)

Proludium, ii, n. ein Vorspiel. Aul. Gell.

Proludo, lusi, lusum, ludere, einen Versuch machen, ein Vorspiel thun. Ad pugnam, zum Streite einen Eingang machen. Virg. (Ludo)

Prolugeo, luxi, lugere, gar zu lange trauren. Wirg. (Lugeo)

Proluo, lui, lutum, luere, [1)] wohl wachen. Labra proluere fonte, das Maul waschen. Pers. 2) Impetus aquarum proluit terram, das grosse Wasser hat die Erde überschwemmt. Colum. 3) Pecuniam, das Geld verschwenden. Aul. Gell. 4) befeuchten. Praecordia leni mulso. Horat. 5) Se proluere pleno auro, sich aus einem vollen güldenen Becher recht satt trinken. Virg. 6) Ventrem proluere, den Durchfall verursachen. Colum. (Luo)

Prolusio, onis, f. [1)] ein Versuchspiel. 2) eine Vorübung, ein Versuch vor dem Kampfe. Cic. (Ludo)

Prolusorius, a, um, vorspielend. Vlp.

Prolusus, a, um, vorgespielt. Senec.

Prolutus, a, um, [1)] gewaschen. 2) betrunken. Multa prolutus vappa, von verrochenem Weine betrunken. Hor. (proluo)

Proluuies, ei, f. [1)] der Wust, Unflath. Alui proluuies. Colum. 2) die Ueberschwemmung. Proluuie lauare saxa, die Felsen überschwemmen. Lucret. 3) Proluuie citi ventris, der Durchfall. Solin.

Proluuio, onis, f. idem. Apul.

Proluuium, ii, n. die Verschwendung. Terent.

Prolyta * , ae, m. einer, der die Rechte schon fünf Jahre studirt hat. ICt.

Promachus * , i, m. ein Vorfechter, Anfänger des Streits.

Promagister * , stri, m. [1)] ein geheimer Staats- oder Cabinets- Secretarius, der sich mit unter den Diplomatibus nach des Fürsten Namen unterschreibt. Vet. Inscr. 2) ein Vice-Director. Cic.

Promano + , are, hervor fliessen, ausgehen. Sermo promanat, es ist die gemeine Sage. Senec. (Mano)

Promatertera, ae, f. der Großmutter Schwester. ICt.

Promello, ere, Obsol. verzögern, aufhalten.

Promeneruo, are [note of the transcriber: no inflectional type definition in the print], Obsol, idem quod Moneo. Fest.

Promercalis, e. Adiect. alles, was zu verkaufen ist. Promercales vestes, feile Kleider. Suet. Officina promercalium vestium, ein Trödelmarkt. Idem. (Mercor)

Promercium, ii, n. [1)] die Handlung. 2) was man zu verkaufen beyseite leget. ICt.

Promercor, ari. Depon. vorweg kaufen.

Promereo, merui, meritum, merere, [1)] verdienen. Promerere poenam, Strafe verdienen. Ouid. 2) Bene promerere de aliquo, sich um einen wohl verdient machen. Plaut. (Mereo)

Promereor, meritus sum, mereri. Depon. Idem. Optime de Republica promereri, um das gemeine Wesen sich sehr verdient machen. Cic.

Promerion, ii, n. [note of the transcriber: no gender determination in the print]. Fest. idem quod sequens.

Promeritum, i, n. [1)] das Verdienst. 2) die Wohlthat. Cic.

Promeritus, a, um, verdient. Cic. Bene promeritus, wohl verdient. Terent.

Promeruat, pro promouet. Fest.

Prometheus [1], ei, m. [1)] ein Sohn des Japets, welcher Menschen gebildet, und das Feuer vom Himmel gestohlen haben soll, um ihnen dadurch das Leben zu geben; dafür ist er auf den Berg Caucasus aufgeschmiedet worden, und ein Adler fraß sein Herz, welches doch immer wieder wuchs. Mythol. 2) Metaph. ein kluger Mensch, der sich guten Rath zu Nutze macht.

Prometheus [2], a, um, zum Prometheus gehörig. Propert.

Promethides, ae, m. Nom. Patronym. idem quod Deucalion. Ouid.

Prometretes, ae, m. ein Kornmesser.

Promico, are, [1)] hervor schimmern. Apul. 2) ausstrecken. Non. (Mico)

Prominens, entis, o. hervor ragend. Prominentes venae, grosse hervorragende Adern. Macrob. Comparat. Prominentior, ius [note of the transcriber: no inflectional type definition in the print]. Plin.

Prominentia, ae, f. die Hervorragung der Spitzen, oder anderer Sachen. Solin.

Prominenter, Adu. hervorragend.

Promineo, minui, minere, [1)] hervor ragen. Ad frontem prominet cornu, das Horn gehet über die Stirne hervor. Plin. Prominet a cetera acie, er ragt über die andern hervor. Liu. 2) Prominere in memoriam ac posteritatem, auf die Nachkommen fortgepflanzet werden. Idem. 3) sich erstrecken. Collis prominet in Pontum. Plin.

Promino, are, vor sich treiben. Prominare iumenta ad lacum, das Rindvieh zum Wasser treiben. Apul.

Prominulus, a, um, ein wenig hervorragend. Iul. Capit. (promineo)

Promiscam, Adu. [note of the transcriber: no word class determination in the print] Obsol, pro Promiscue. Fest.

Promisceo, miscere, vermischen. Mart.