03/2007 Michael Hanstein; Reinhard Gruhl markup
text typed - structural and semantic tagging completed - spell check performed - no orthographical standardization
01/2008; 04/2008; 10/2008; 01/2009; 03/2009; 07/2009; 02/2010 Reinhard Gruhl markup
some corrections inserted


image: as0000

[gap: frontispiz]

image: as0001

ADAMI FRIDERICI KIRSCHII ABVNDANTISSIMVM CORNVCOPIAE LINGVAE LATINAE ET GERMANICAE SELECTVM, QVO CONTINENTVR Vocabula Latina omnis aeui, antiqui, medii ac noui, pariter ac Graeca, Latinitate donata, nec non formulae dicendi elegantiores et Constructiones Verborum; praeterea Deorum, Dearum, Gentium, Regnorum, Regionum, Vrbium, Marium, Fluuiorum, Insularum, Montium, Animalium, Arborum, Herbarum, Florum et Mineralium Nomina; nec non Theologorum, Iure Consultorum, Medicorum, Philosophorum, Philologorum, Poetarum, ac Mythicorum, Artibus liberalibus, aliisque disciplinis, Rei quoque Militari ac Monetariae verba propria, eorumque Significationes et Explicationes, Syllabarum longitudine uel breuitate signis expressa: CVI ADIVNGVNTVR IN FINE Calendarium Romanum, compendia scribendi olim in Latio vsitatissima, siue Notae et Sigla antiquorum; deinde adiecta est Tabula alphabetica Charact. Latin. in Codicibus MStis [abbr.: Manuscriptis] pro Seculorum ratione occurrentium, tum Specimen Scripturae ueteris, APPENDIX REGIONVM, VRBIVM, MONTIVM ET FLVVIORVM; ET AD POSTREMVM Consanguinitatis pariter atque Affinitatis Tabula, Nominaque Numeralia. EDITIO NOVISSIMA, A mendis non paucis studiose repurgata, Parte vtraque aucta, in ordinem redacta, ac denique tironum purioris Latinitatis studiosorum vsui accommodata. CVM PRIVILEGIIS. LIPSIAE SVMTV ENGELHARTI BENIAMINIS SVIKERTI CIC IC CCLXXIV.



image: as0002

[gap: prolegomena]

image: as0036

Explicatio signorum, quibus in hoc Lexico verba distinguuntur.

* Asteriscus verba mere graeca indicat.

+ Signo crucis peregrina, noua et barbara sunt notata.

Obs. vel Obsol. verba obsoleta sunt insignita.



page 2311, image: s1156

Prostatae * , arum, f. plur. i. e. Adstantes, sunt duo corpora glandulosa infra vesiculas seminales sita, iuxta meatum seminarium. Anat.

Prostates, ae, m. ein Vorsteher, ein Gehülfe. ICt. ein Beystand.

Prosterno, straui, stratum, sternere, [1)] zu Boden schlagen, oder werfen. Cic. Aliquem humi, einen zu Boden schlagen. Curt. 2) Vineas in terram, die Reben niederschlagen. Colum. 3) Se ad pedes alicuius prosternere, einem zu Fusse fallen. Cic. Se alicui, vor einem niederfallen. Suet.

Prosthesis * , is, f. [1)] die Hinzusetzung eines Buchstabens im Anfange des Worts. Fig. Gramm. 2) Pars est Chirurgiae, siue Operatio, qua id, quod desicit, restituitur.

Prostibilis, e. Adi. gering, verachtet. Plaut.

Prostibula, ae, f. et Prostibulum, i, n. [1)] eine gemeine Hure. 2) ein Hurenhaus. Plaut.

Prostituo, stitui, stitutum, stituere, [1)] zum Verkaufe ausstellen. 2) Pudicitiam. Suet. Voces prostituere auro, Rechtshändel ums Geld führen. Ouid. 3) Prostituere faciem suam lucro, mit seiner Schönheit Geld gewinnen. Plaut. (Statuo)

Prostitutus, a, um, [1)] feil liegend. 2) geschändet. Sidon.

Prosto, prostas, prostiti, prostitum, prostare, [1)] hervor ragen, weit heraus stehen. Prostantes anguli, hervor schiessende Ecken. Lucret. 2) feil seyn. Pretio prostare. Ouid. (Sto)

Prostituta + , ae, f. eine geschändete Weibsperson. Tertull.

Prostitutio + , onis, f. [1)] die Beschimpfung, Schändung. 2) die Feilbiethung. Arnob.

Prostitutor, oris, m. [1)] ein Beschimpfer. 2) ein Mäckler, Anbiether.

Prostratio, onis, f. die Unterwerfung, Niederschlagung. Tertull.

Prostrator, oris, m. der einen zu Boden wirft, ein Erleger. Iul. Firm.

Prostratus, a, um, Particip. [1)] zu Boden geworfen. Humi, zu Boden geworfen. Lucret. 2) Morte prostratus, todt. Idem. 3) Virtus prostrata et afflicta. Cic. (Prosternor)

Prosubigo, subegi, subactum, subigere, [1)] unter sich bringen. 2) wieder aufscharren. Prosubigere terram pedibus, mit den Füssen die Erde aufscharren. Virg. (Subigo)

Prosum, prodes, profui, prodesse, nützlich seyn. Prodesse alicui, einem nützlich seyn. Cic. In commune, insgemein nützlich seyn. Quint. Ad concordiam, zur Einigkeit dienlich seyn. Cic. Contra aliquid prodesse, wider etwas gut seyn. Plin. (Sum)

Prosumia, ae, f. ein kleines Spähschiff. Plaut.

Prosumo, sumsi, sumtum, sumere, i. e. prorsum sumere, wegnehmen. Plaut.

Prosumnus, i, m. idem quod ludex inferorum. Arnob. rectius Prosymnus, i, m. [note of the transcriber: no inflection and gender determination in the print].

Prosyllogismus * , i, m. ein Schluß, wodurch man einen andern Syllogismus beweiset. Logic.

Protagoras, ae, m. Nomen propr. Sophistae, qui primus mercede docuit. Hinc

Protagoraeus, a, um, protagorisch.

Protasis, is, f. [1)] der Vortrag, die Ursache. 2) der Anfang einer Comödie. 3) der Fordersatz. 4) ein kurzer und vollkommener Spruch.

Protaticus, a, um, den Anfang der Comödie betreffend.

Protectio + , onis, f. die Beschützung, Schutzleistung. Tertull.

Protector + , oris, m. [1)] ein Vertheidiger, Beschützer. 2) ein Trabant, einer von der Leibgarde.

Protectorius, a, um, beschützend.

Protectum, i, n. [1)] ein Vordach. 2) ein Erker. ICt. 3) ein Wetterdach. (Protego)

Protectus [1], a, um, [1)] bedecket. Tempora capillo protecta, der mit Haaren bedeckte Schlaf. Ouid. 2) beschützt, sicher. Sapientia omni ratione protectior. Cic.

Protectus [2], us, m. ein Vordach. Scaeu.

Protego, texi, tectum, tegere, [1)] bedecken. 2) beschützen. Armis aliquem, einen mit den Waffen beschützen. Ouid. Ab hyeme, wider die Kälte beschirmen. Plin. 3) imbre se, sich wider den Regen verwahren. Plin. 4) Protegere, das Dach hinaus bauen. Cic.

Protelo, are, [1)] hinweg treiben. Protelari patria, aus dem Vaterlande verjaget werden. Vlp. 2) aufschieben, verlängern, abweisen. Plaut. (Telum)

Protelum, i, n. die ernstliche Fortsetzung des Pflügens, des Streitens oder einer andern Arbeit. Lucret.

Protendo, tensi, tensum, tentum, tendere, [1)] hervor strecken. Virg. 2) aufschieben. Comitia in Ianuarium mensem protendere, den Landtag bis auf den Jenner aufschieben. Cic. 3) Protendere famam alicuius, eines Ruhm ausbreiten. Claud. (Tendo)

Protenis, Aduerb. idem quod Protinam. Non.

Protento, are, ausstrecken. Auien.

Protentus, a, um [note of the transcriber: no inflectional type definition in the print], et Protensus, a, um, lang ausgestreckt. Sil.

Protenus, Aduerb. [1)] weiter. 2) alsbald. Virg. 3) immerfort. Protenus stagnare. Plin.

Protermino, are, die Grenzen erweitern. Fines vsque proterminare. Apul. (Terminus)

Protero, triui, tritum, terere, [1)] zertreten. Proterere aliquem et conculcare, einen zertreten. Cic. 2) verdrängen. Aestas proterit ver. Hor. (Tero)

Proterreo, terrui, terrere, erschrecken, verjagen. (Terreo)