03/2007 Michael Hanstein; Reinhard Gruhl markup
text typed - structural and semantic tagging completed - spell check performed - no orthographical standardization
01/2008; 04/2008; 10/2008; 01/2009; 03/2009; 07/2009; 02/2010 Reinhard Gruhl markup
some corrections inserted


image: as0000

[gap: frontispiz]

image: as0001

ADAMI FRIDERICI KIRSCHII ABVNDANTISSIMVM CORNVCOPIAE LINGVAE LATINAE ET GERMANICAE SELECTVM, QVO CONTINENTVR Vocabula Latina omnis aeui, antiqui, medii ac noui, pariter ac Graeca, Latinitate donata, nec non formulae dicendi elegantiores et Constructiones Verborum; praeterea Deorum, Dearum, Gentium, Regnorum, Regionum, Vrbium, Marium, Fluuiorum, Insularum, Montium, Animalium, Arborum, Herbarum, Florum et Mineralium Nomina; nec non Theologorum, Iure Consultorum, Medicorum, Philosophorum, Philologorum, Poetarum, ac Mythicorum, Artibus liberalibus, aliisque disciplinis, Rei quoque Militari ac Monetariae verba propria, eorumque Significationes et Explicationes, Syllabarum longitudine uel breuitate signis expressa: CVI ADIVNGVNTVR IN FINE Calendarium Romanum, compendia scribendi olim in Latio vsitatissima, siue Notae et Sigla antiquorum; deinde adiecta est Tabula alphabetica Charact. Latin. in Codicibus MStis [abbr.: Manuscriptis] pro Seculorum ratione occurrentium, tum Specimen Scripturae ueteris, APPENDIX REGIONVM, VRBIVM, MONTIVM ET FLVVIORVM; ET AD POSTREMVM Consanguinitatis pariter atque Affinitatis Tabula, Nominaque Numeralia. EDITIO NOVISSIMA, A mendis non paucis studiose repurgata, Parte vtraque aucta, in ordinem redacta, ac denique tironum purioris Latinitatis studiosorum vsui accommodata. CVM PRIVILEGIIS. LIPSIAE SVMTV ENGELHARTI BENIAMINIS SVIKERTI CIC IC CCLXXIV.



image: as0002

[gap: prolegomena]

image: as0036

Explicatio signorum, quibus in hoc Lexico verba distinguuntur.

* Asteriscus verba mere graeca indicat.

+ Signo crucis peregrina, noua et barbara sunt notata.

Obs. vel Obsol. verba obsoleta sunt insignita.



page 2407, image: s1204

Rectoratus + , us, m. das Amt oder die Würde des Rectors.

Rectrix, icis, f. eine Regiererinn. Cic.

Rectum, i, n. was recht und billig ist. Rectum dignoscere curuo, rechte und links zu unterscheiden wissen. Prou. Hor.

Rectura, ae, f. eine gerade Einrichtung. ICt.

Rectus [1], a, um, Particip. regiert, beherrscht, geleitet. 2) Rectus ad ingenium bonum, der sich gern ziehen läßt. Plin. (Regor)

Rectus [2], a, um, Adiect. [1)] recht. 2) gerade. Linea recta, eine gerade Linie, gerade von Leib und Gliedmassen. 3) richtig. 4) Rectam insistit viam, er hats errathen, er ist auf dem rechten Wege. Prou. Plaut. 5) gut, nützlich. Consilium rectum dare, einen guten Rath geben. Ter. 6) Homo rectus, ein aufrichtiger Mensch. Cic. idem quod Iustus, gerecht. 7) gut. Recta conscientia, ein gutes Gewissen. Idem. 8) Intestinum rectum, der Mastdarm. Medic. 9) Casus recti, heissen in der Grammatic nur der Nominatiuus und Vocatiuus, weil sie einzig und allein in der Construction vor die Verba finita müssen gesetzet werden. 10) Recta coena, eine herrliche Mahlzeit. Suet. 11) Rectis oculis vrbem intueri, ohne Schamhaftigkeit und Betrübniß. Cic. 12) richtig, genau geschrieben. Caesaris commentarii nudi sunt et recti. Cic. 13) Recta, scil. Tunica, siehe Rectae. Compar. rectior. Superl. rectissimus. Lactant.

Recubitus, us, m. das Sitzen, Liegen. Plin.

Recubo, ui, itum, are, gestreckt liegen, ruhig sitzen. Sub arbore, unter einem Baume liegen. Ouid. (Cubo)

Recudo, cudi, cusum, cudere, wieder schmieden. Vetera metalla, die alten Metalle oder Gelder wieder umschmelzen. Varr. (Cudo)

Recula, ae, f. Dimin. [1)] eine kleine Sache. 2) ein kleines Vermögen. Dicitur et Rescula.

Recultus, a, um, wieder gebauet. Humus reculta, wieder gebautes Erdreich. Ouid. (Recolo)

Recumbo, cubui, cubitum, cumbere, [1)] liegen. In herba, im Grate liegen. Cic. Recumbere humo, auf der Erde liegen. In sinu alicuius, an der Brust liegen. Plin. iun. Ouid. 2) zu Tische sitzen. 3) sich anlehnen, auflegen. 4) sich neigen. Onus recumbit in partes inclinatas. Ouid. (Cubo)

Recuperabilis, e Adiect. wiederbringlich.

Recuperatio, onis, f. [1)] die Wiedererlangung, Wiederbringung. Cic. 2) idem ac Reciperatio, per Antistoechon.

Recuperatiuus, a, um, wiederbringend. Grom.

Recuperator, oris, m. [note of the transcriber: no inflection and gender determination in the print], et Reciperator, oris, m. vulgo [1)] ein Richter, Schiedsmann in einer Geldsache, oder in einem Processe, wegen des Besitzes einer Sache. Cic. 2) ein Wiedereroberer. Recuperator vrbis. Cic. 3) ein Commissarius. Cic.

Recuperatorius, a, um, was der Commission zugehöret. Iudicium recuperatorium, ein Gericht das eine Geldsache betrifft.

Recuperatus, a, um, et Reciperatus, a, um, ersetzt, wieder erlangt. Iustin.

Recupero, aui, atum, are [note of the transcriber: no inflectional type definition in the print], et Recipero, aui, atum, are, [1)] wieder erlangen, wiederbringen. Libertatem, die Freyheit wieder erlangen. Iul. Caes. 2) Se ipsum, wieder zu sich selbst kommen. Cic. 3) Suum iudicio, durch gerichtlichen Ausspruch wieder zu dem Seinigen gelangen. Idem. 4) Rempublicam recuperare, die Verwaltung des gemeinen Wesens wieder an sich bringen. Cic. 5) Aliquem recuperare, einen in Freyheit setzen. Corn. Nep.

Recupio, iui, itum, ere, wieder begehren, heftig fordern. Plaut. (Cupio)

Recuro, are, wieder heilen, wieder versorgen. Recurare corpora. Apul. (Cura)

Recurro, curri, cursum, currere, zurück kehren. In aliquem locum, [1)] sich wieder au einen Ort begeben. Liu. 2) sich an einem erholen. 3) erinnern. Memoria, recurrit, ich erinnere mich. Plin.

Recursio, onis, f. idem quod Recursus.

Recurso, are, [1)] oft zurück kehren. 2) Hic et huc recursare, hin und her laufen. Senec. 3) Hoc recursat animo, das kommt mir allezeit wieder in den Sinn, es fällt mir wieder ein. Tac.

Recursito, are, id. quod Recurso.

Recursus, us, m. die Wiederkehr. Annuus recursus, [1)] die jährliche Wiederkehr. Plin. 2) die Zuflucht, der Trost. 3) der Zurücklauf. 4) der Regreß oder die Erholung.

Recuruatus, a, um, zurück gebogen, gekrümmt. Caput recuruatum, ein gebogenes Haupt. Colum.

Recuruo, are, [1)] hinter sich biegen, herum biegen. Ouid. 2) zurück leiten. Aquas in caput recuruare. Idem.

Recuruus, a, um, krumm gebogen, hinter sich gekrümmt. Rostrum recuruum, ein krumm gebogener Schnabel. Claud. (Curuus)

Recusatio, onis, f. [1)] die Weigerung, Abschlagung. 2) die Entschuldigung. Cic. Adimere alicui omnem recusationem, einem alle Entschuldigung benehmen. Idem. 3) Sine vlla recusatione ac mora negotium aliquod suscipere, ein Ding willig und ohne Verzug auf sich nehmen.

Recuso, are, [1)] abschlagen, versagen. De aliqua re, etwas abschlagen. Cic. 2) nicht annehmen, refusiren, verwerfen. 3) Iussa, nicht thun, was man einem befiehlt. Cic. 4) Periculum, keine Gefahr ausstehen. Caes. 5) Ne fiat aliquid, ein Ding verhindern wollen. Cic. Non recuso, quin, quo minus hoc fiat, ich will es nicht hindern, daß dieses geschehe. Cic. (Causa)