03/2007 Michael Hanstein; Reinhard Gruhl markup
text typed - structural and semantic tagging completed - spell check performed - no orthographical standardization
01/2008; 04/2008; 10/2008; 01/2009; 03/2009; 07/2009; 02/2010 Reinhard Gruhl markup
some corrections inserted


image: as0000

[gap: frontispiz]

image: as0001

ADAMI FRIDERICI KIRSCHII ABVNDANTISSIMVM CORNVCOPIAE LINGVAE LATINAE ET GERMANICAE SELECTVM, QVO CONTINENTVR Vocabula Latina omnis aeui, antiqui, medii ac noui, pariter ac Graeca, Latinitate donata, nec non formulae dicendi elegantiores et Constructiones Verborum; praeterea Deorum, Dearum, Gentium, Regnorum, Regionum, Vrbium, Marium, Fluuiorum, Insularum, Montium, Animalium, Arborum, Herbarum, Florum et Mineralium Nomina; nec non Theologorum, Iure Consultorum, Medicorum, Philosophorum, Philologorum, Poetarum, ac Mythicorum, Artibus liberalibus, aliisque disciplinis, Rei quoque Militari ac Monetariae verba propria, eorumque Significationes et Explicationes, Syllabarum longitudine uel breuitate signis expressa: CVI ADIVNGVNTVR IN FINE Calendarium Romanum, compendia scribendi olim in Latio vsitatissima, siue Notae et Sigla antiquorum; deinde adiecta est Tabula alphabetica Charact. Latin. in Codicibus MStis [abbr.: Manuscriptis] pro Seculorum ratione occurrentium, tum Specimen Scripturae ueteris, APPENDIX REGIONVM, VRBIVM, MONTIVM ET FLVVIORVM; ET AD POSTREMVM Consanguinitatis pariter atque Affinitatis Tabula, Nominaque Numeralia. EDITIO NOVISSIMA, A mendis non paucis studiose repurgata, Parte vtraque aucta, in ordinem redacta, ac denique tironum purioris Latinitatis studiosorum vsui accommodata. CVM PRIVILEGIIS. LIPSIAE SVMTV ENGELHARTI BENIAMINIS SVIKERTI CIC IC CCLXXIV.



image: as0002

[gap: prolegomena]

image: as0036

Explicatio signorum, quibus in hoc Lexico verba distinguuntur.

* Asteriscus verba mere graeca indicat.

+ Signo crucis peregrina, noua et barbara sunt notata.

Obs. vel Obsol. verba obsoleta sunt insignita.



page 2537, image: s1269

Sauillum [correction of the transcriber; in the print Sauilllum], i, n. eine Art Kuchen. Cato.

Sauium, ii, n. [note of the transcriber: no inflection and gender determination in the print], siehe Suauium.

Sauona, ae, f. die Stadt und der Hafen Savone, in dem Genuesischen. Geogr.

Saura * , ae, f. eine Eidere, die in den Stauern und Zäunen sich aufhält. Plin.

Saurion, ii, n. Senf. Idem.

Saurites, ae, m. der Stein, den man in den Eidexen finden soll. Idem.

Saurix, idem quod Sorix.

Sauromatae, arum, m. [note of the transcriber: no inflection and gender determination in the print], pro Sarmatae, arum, m. plur. [1)] die Polacken. 2) die Tartarn.

Sauus, i, m. ein Fluß in Ungarn, die Sau. Claud.

Saxatilis, e Adiect. [1)] in Steinen lebend. 2) steinicht. Saxatiles pisces, Fische, die an steinichten Orten im Wasser sind. Colum.

Saxesco, ere, zu Steine werden. Scribon.

Saxetanus, a, um [note of the transcriber: no inflectional type definition in the print], et saxitanus, a, um, in Steinen wohnend. Saxetanus lacertus, eine in Steinen wohnende Eidere. Mart.

Saxetum, i, n. ein steinichter Ort. Cic.

Saxeus, a, um, [1)] aus Steinen. 2) hart wie Stein. Saxeus imber, Hagel. Sil. (Saxum)

Saxialis, e felsicht. Front.

Saxifer, fera, ferum, steintragend. Val.

Saxificus, a, um, der etwas in Stein verwandelt. Senec.

Saxifragia, ae, f. [note of the transcriber: no inflection and gender determination in the print], Saxifraga, ae, f. [1)] Steinbrech, ein Kraut. Plin. 2) Herrgottsbart.

Saxifragus, a, um, steinbrechend, oder zermalmend. Saxifragae vndae, Wasser, das nach und nach Steine zermalmet. Cic.

Saxigenus, a, um, in Steinfelsen gebohren, aus Steinen entspringend. Prudent.

Saxitas, atis, f. idem quod saxolitas. Cael. Aur.

Saxonia, ae, f. Sachsenland. Geogr. Dux Saxoniae, Herzog zu Sachsen. Idem.

Saxo, onis, m. ein Sachse. Saxones, um, m. plur. die Sachsen. Hist.

Saxonicus, a, um, sächsisch. Elector Saxonicus, Saxoniae, der Churfürst in Sachsen. Domus Saxonica, das Haus Sachsen.

Saxositas, atis, f. die Härtigkeit der Felsen. Cael. Aur.

Saxosus, a, um, [1)] steinicht. Plin. 2) Frutex saxosus, Gebüsch an steinichten Orten. Plin.

Saxulum, i, n. Dimin. ein kleiner Fels. Cic.

Saxum, i, n. [1)] ein grosser rauher Stein, hartet Fels. 2) ein Werkstück. 3) Saxum voluere, stets schwere Arbeit thun. Prou. Sisyphium saxum voluere, grosse und vergebliche Arbeit thun. Prou. 4) Inter sacrum saxumque sto. ich bin in grosser Gefahr, das Messer steht mit an der Kehle. Plaut. 5) idem ac Mons. Vitruu. 6) Saxum arenarium, ein Sandstein. Agric. Saxum molare, ein Mühlstein. Idem. Saxi alterum genus, ein Schlemmstein, Werkstein. Idem. Saxum fissile, Schieferstein. Idem. Saxum calcis, Kalkstein. Idem. Saxum album, weisser Kalkstein. Vitr. Saxum quadratum, ein Quaterstück. Idem. 7) ein harter, wilder und unbändiger Mensch. Solin.

Saxuosus, a, um. idem quod Saxosus. Sic. Placc.

Saxus + , Subst. [note of the transcriber: no word class determination in the print], Saxa, Subst. [note of the transcriber: no word class determination in the print]. Vocab. Germ. ein kleiner Degen oder Dolch. Hist.

Scabellum, i, n. Dimin. [1)] ein Bänkchen, Schemmel, eine Hütsche. Cic. 2) ein gewisses musicalisches Jnstrument, das Klapperspiel. Suet. 3) Scabellum coriarium, ein Schabebret, das die Kürschner, Gerber, und Schulter zum Feilen brauchen. (q. d. Scamnellum, a Scamnum)

Scaber, bra, brum, [1)] räudig, krätzig. Pecus scabrum, räudiges Vieh. Cato. 2) rauh anzugreifen. 3) Pectus illuuie scabrum, die Brust, die vom Schleime rauh ist. Virg. Comparat. Scabrior, ius [note of the transcriber: no inflectional type definition in the print]. Plin.

Scabidus, a, um, schäbig, krätzig. Tert.

Scabies, ei, f. die Raube, Krätze. Mala scabies, die böse Raude. Horat. Occupat extremum scabies, wer heillos ist, bleibt überall dahinten. Hor.

Scabile, is, n. ein Schemmel, Bänkchen. Cato.

Scabillum, i, n. Scabillus, i, m. eine gewisse Art von Klappern, aus Eisen oder Holze gemacht. Cum in mimo clausula non inuenitur, fugit aliquis e manibus: deinde scabilla concrepant, aulaeum tollitur. Cic. Arnob.

Scabinatus + , us, m. der Schöpfenstuhl.

Scabinus + , i, m. [note of the transcriber: no inflection and gender determination in the print], Scabinius, ii, m. ein Schöpfe. Scabini, orum. plur. Schöpfen, Beysitzer im Gerichte. ICt.

Scabiosa, ae, f. Scabiose, Apostemkraut. Botan. (Scabies)

Scabiosus, a, um, räudig, krätzig. Plin.

Scabitudo, inis, f. [1)] die Krätze, der Grind. 2) Metaph. der Zorn, die Rachbegierde. Petron.

Scabo, bi, bere, kratzen, jucken. Caput, den Kopf kratzen. Hor. (Scaber)

Scabratus, a, um, [1)] gekratzet. 2) zerrieben. Vitis scabrata, geschälte Rebe. Colum.

Scabre, Adu. rauh, scharf. Varr.

Scabredo, inis, f. die Raude, Krätze. Hieron.

Scabreo, ere, krätzig, rauh seyn, schäbicht aussehen. Turneb.

Scabres, is, f. idem quod illuuies, Varr.

Scabridus, a, um, idem quod Scabrosus. Fortun.

Scabrities, ei. f. Scabritia, ae, f. die Raude, Krätze, der Grind. Plin.

Scabto, onis, m. [1)] einer, der Weinstein an den Zähnen und am Zahnfleische hat. 2) ein krätziger Mensch. ICt.