03/2007 Michael Hanstein; Reinhard Gruhl markup
text typed - structural and semantic tagging completed - spell check performed - no orthographical standardization
01/2008; 04/2008; 10/2008; 01/2009; 03/2009; 07/2009; 02/2010 Reinhard Gruhl markup
some corrections inserted


image: as0000

[gap: frontispiz]

image: as0001

ADAMI FRIDERICI KIRSCHII ABVNDANTISSIMVM CORNVCOPIAE LINGVAE LATINAE ET GERMANICAE SELECTVM, QVO CONTINENTVR Vocabula Latina omnis aeui, antiqui, medii ac noui, pariter ac Graeca, Latinitate donata, nec non formulae dicendi elegantiores et Constructiones Verborum; praeterea Deorum, Dearum, Gentium, Regnorum, Regionum, Vrbium, Marium, Fluuiorum, Insularum, Montium, Animalium, Arborum, Herbarum, Florum et Mineralium Nomina; nec non Theologorum, Iure Consultorum, Medicorum, Philosophorum, Philologorum, Poetarum, ac Mythicorum, Artibus liberalibus, aliisque disciplinis, Rei quoque Militari ac Monetariae verba propria, eorumque Significationes et Explicationes, Syllabarum longitudine uel breuitate signis expressa: CVI ADIVNGVNTVR IN FINE Calendarium Romanum, compendia scribendi olim in Latio vsitatissima, siue Notae et Sigla antiquorum; deinde adiecta est Tabula alphabetica Charact. Latin. in Codicibus MStis [abbr.: Manuscriptis] pro Seculorum ratione occurrentium, tum Specimen Scripturae ueteris, APPENDIX REGIONVM, VRBIVM, MONTIVM ET FLVVIORVM; ET AD POSTREMVM Consanguinitatis pariter atque Affinitatis Tabula, Nominaque Numeralia. EDITIO NOVISSIMA, A mendis non paucis studiose repurgata, Parte vtraque aucta, in ordinem redacta, ac denique tironum purioris Latinitatis studiosorum vsui accommodata. CVM PRIVILEGIIS. LIPSIAE SVMTV ENGELHARTI BENIAMINIS SVIKERTI CIC IC CCLXXIV.



image: as0002

[gap: prolegomena]

image: as0036

Explicatio signorum, quibus in hoc Lexico verba distinguuntur.

* Asteriscus verba mere graeca indicat.

+ Signo crucis peregrina, noua et barbara sunt notata.

Obs. vel Obsol. verba obsoleta sunt insignita.



page 2955, image: s1478

Veto, aui, atum, vetui, vetitum, vetare, [1)] verbiethen, verwehren. Litteras reddi vetui, ich habe verbothen, das Schreiben zu übergeben. Cic. Deo vetante aliquid agere, etwas wider Gott thun. Propert. 2) hindern, wehren. Ridendo dicere verum quid vetat? Horat.

Vetonica, ae, f. idem quod Betonica. Botan.

Vetula, ae, f. ein altes Weib. Senec.

Vetulus, a, um, ziemlich alt, ältlich. Mi vetule, mein lieber ehrlicher Alter. Cic. vinum vetulum, alter Wein. Colum. vetulus, i, m. ein altes Männchen. Plaut.

Vetus, eris, o. Adiect [1)] alt. Maceria vetus, eine alte Wand. Plaut. 2) idem quod Senex. Liu. 3) idem ac Cariosus, vel Rancidus. Terent. 4) vetus innocentia, eine grosse Unschuld, welche bey den Alten gewöhnlich war. Cic. Compar. vetustior, ius [note of the transcriber: no inflectional type definition in the print], male veterior, ius [note of the transcriber: no inflectional type definition in the print]. Varr. Super. veterrimus, a, um [note of the transcriber: no inflectional type definition in the print]. vir veterrimus familiae, ein Mann von einem alten Geschlechte. Aur. Vict.

Vetusculus, a, um, ältlich, etwas alt. Sidon.

Vetustas, atis, f. [1)] idem quod Antiquitas, das Alterthum. 2) die Länge der Zeit. Cic. 3) vetustate repressus, veraltet. Idem. 4) die späte Zukunft. Reponere aliquid in vetustatem. Colum. 5) die List. Ingenio, vetustate, artificio tu facile vicisti. Cic. 6) die Dauer. vetustatis patiens, was lange dauert. Ouid.

Vetuste, Adu. ältlich, von Alters her. Plin. Compar. vetustius. Superl. vetustissime. Senec.

Vetustesco, escere. Inchoat. alt werden.

Vetustus, a, um. idem quod vetus. Cic. Superlat. vetustior. Colum. Superlat. vetustissimus. Liberorum vetustissimus, der älteste Sohn.

Vexa + , ae, f. die Aufhaltung vor Gerichte mit dem Processe. Pro redimenda vexa pecuniam soluere, Geld zahlen, damit nur der Proceß aufgehoben, und man nicht weiter aufgehalten werde, und in grössere Unkosten komme. ICt. (vexo)

Vexabilis, e. Adi. plagend, beschwerlich. Lactant.

Vexabiliter, Aduerb. beschwerlich. Cael.

Vexamen, inis, n. idem quod vexatio. Lucret.

Vexatio, onis, f. [1)] das Ungemach, die Peinigung, Plackerey, Abmattung. Curt. 2) die Aufhaltung, Hinderung. Cic.

Vexator, oris, m. ein Aengstiger, Peiniger, Quäler. Cic.

Vexatrix, icis, f. eine Aengstigerinn. Lactant.

Vexatus, a, um, geplagt, angefochten, geängstiget. Cic.

Vexillarius, ii, m. [1)] ein Fähndrich, der die Fahne oder Standarte trägt. Tac. 2) Vexillarii wurden auch bey den Römern diejenigen Soldaten genennet, die unter einer Fahne Kriegsdienste uerrichteten, und in Garnison lagen. Vellei. Pat.

Vexillatio, onis, f. eine Escadron, oder Schwadron Reuter. Veget. (vexillum)

Vexillator + , oris, m. ein Cornet. Gloss.

Vexillifer [1], era, erum, ein Fähnchen, oder eine Standarte tragend. Prud.

Vexillifer [2], eri, m. ein Fähndrich, Fahnjunker. Vet. Gloss.

Vexillum, i, n. eine Fahne, Standarte.

Vexo, are, [1)] bald hin, bald her treiben, ermüden. vexatos milites quiete firmare, die ermüdeten Soldaten in die Erfrischungsquartiere legen. 2) peinigen, plagen, quälen, beschweren, ängstigen, unruhig machen. vexare aliquem omni scelere, einem alles Herzeleid anthun. Cic. 3) Alicuius fortunas vexare, Geld erpressen. Sallust. 4) vexant bona fortunasque nostras, sie trachten nach unserm Vermögen. Cic. 5) valetudinem infirmam vexare, seine schwächliche Gesundheit nicht schonen. Cic. 6) Locus a vestris valde vexatus, eine Materie, wider welche ihr scharf disputirt. Cic. 7) vexare annonam, das Getraide theuer machen. Cic.

Vfens, entis, m. [1)] ein gewisser Fluß in Italien. Virg. 2) Nom. Belli ducis. Idem.

Via, ae, (vias. Obsol. Enn. vel Poetice Viai,) f. [1)] ein Weg, eine Fahrstrasse. Factum est periculum, iam pedum visa est via, ich weiß schon, wo ich hinaus soll, ich habe mir schon den Weg ausersehen. Terent. via militaris, eine Heer- oder Landstrasse, Marschroute. Curt. via publica, Praetoria, vel Consularis, eine offene Landstrasse. Hodie des heiligen römischen Reichs Strasse. ICt. viam munire, den Weg pflastern. Cic. 2) via peruulgata idem quod Consuetudo, der gemeine Lauf. Terent. 3) die Methode. via et ratione disputare. 4) idem ac Ratio, vel Modus, alicuius rei consequendae. Omnes vias persequar, ich will alle Mittel anwenden. Cic. 5) via, die Mittelstrasse. Ego autem neque pugno cum illa caussa, neque approbo, vtor via. Cic.

Viadrus, i, m. der Oderfluß.

Vialis, e. Adi. zum Wege, zum Reisen gehörig, wegsam. Plaut.

Vians + , antis, o. ein Reisender, Wandersmann. viantes. Solin.

Viarius, a, um. [1)] idem quod Vialis. Lex viaria, ein Gesetz von Verbesserung der Strassen. Cic. 2) ein Geleitsherr.

Viaticatus, a, um, mit einem Zehrpfennige versehen. Plaut.

Viaticor, ari. Depon. [1)] Reise- oder Zehrgeld zu sich nehmen. Plaut.

Viaticulum, i, n. Dimin. ein schlechtes Zehr- oder Reisegeld. ICt.