03/2007 Michael Hanstein; Reinhard Gruhl markup
text typed - structural and semantic tagging completed - spell check performed - no orthographical standardization
01/2008; 04/2008; 10/2008; 01/2009; 03/2009; 07/2009; 02/2010 Reinhard Gruhl markup
some corrections inserted


image: as0000

[gap: frontispiz]

image: as0001

ADAMI FRIDERICI KIRSCHII ABVNDANTISSIMVM CORNVCOPIAE LINGVAE LATINAE ET GERMANICAE SELECTVM, QVO CONTINENTVR Vocabula Latina omnis aeui, antiqui, medii ac noui, pariter ac Graeca, Latinitate donata, nec non formulae dicendi elegantiores et Constructiones Verborum; praeterea Deorum, Dearum, Gentium, Regnorum, Regionum, Vrbium, Marium, Fluuiorum, Insularum, Montium, Animalium, Arborum, Herbarum, Florum et Mineralium Nomina; nec non Theologorum, Iure Consultorum, Medicorum, Philosophorum, Philologorum, Poetarum, ac Mythicorum, Artibus liberalibus, aliisque disciplinis, Rei quoque Militari ac Monetariae verba propria, eorumque Significationes et Explicationes, Syllabarum longitudine uel breuitate signis expressa: CVI ADIVNGVNTVR IN FINE Calendarium Romanum, compendia scribendi olim in Latio vsitatissima, siue Notae et Sigla antiquorum; deinde adiecta est Tabula alphabetica Charact. Latin. in Codicibus MStis [abbr.: Manuscriptis] pro Seculorum ratione occurrentium, tum Specimen Scripturae ueteris, APPENDIX REGIONVM, VRBIVM, MONTIVM ET FLVVIORVM; ET AD POSTREMVM Consanguinitatis pariter atque Affinitatis Tabula, Nominaque Numeralia. EDITIO NOVISSIMA, A mendis non paucis studiose repurgata, Parte vtraque aucta, in ordinem redacta, ac denique tironum purioris Latinitatis studiosorum vsui accommodata. CVM PRIVILEGIIS. LIPSIAE SVMTV ENGELHARTI BENIAMINIS SVIKERTI CIC IC CCLXXIV.



image: as0002

[gap: prolegomena]

image: as0036

Explicatio signorum, quibus in hoc Lexico verba distinguuntur.

* Asteriscus verba mere graeca indicat.

+ Signo crucis peregrina, noua et barbara sunt notata.

Obs. vel Obsol. verba obsoleta sunt insignita.



page 2971, image: s1486

Virgilianus, a, um, zum Virgil gehörig, Virgilisch. Quint.

Virginal, alis, n. id. quod Pudendum virginis. Solin.

Virginale, is, n. [1)] Idem. 2) ein gewisses musicalisches Jnstrument, dessen sich meistens das Frauenzimmer bedienete.

Virginalia, ium, n. plur. eine gewisse Art von Muscheln. Apul. (a mulierum virginumque naturae verendae similitudine)

Virginalis, e. Adiect. Virginarius, a, um, Plaut. jungfräulich, zur Jungfrau gehörig.

Virgindemia, ae, f. die Ruthensammlung. Non.

Virginensis Dea, die Göttinn der Jungfrauen bey den Heyden. August.

Virgineus, a, um, idem quod Virginalis. Virg. Morbus virgineus, diejenige Krankheit, bey der man alle natürliche Farbe im Gesichte verliert, und ganz grün und bleich aussiehet. Med.

Virginitas, atis, f. die Jungfrauschaft, Keuschheit. Ouid.

Virgino, are, keusch seyn. Tertull.

Virginor, ari, Depon. Jungfrau seyn. Idem.

Virgo, inis, f. [1)] eine Jungfrau. Virgo monialis, eine Klosterjungfrau, Nonne. Hieron. Virgo maxima, wurde bey den Römern diejenige Jungfrau genennet, die über die andern vestalischen Jungfrauen gesetzet war. Suet. 2) ein junges Weib. Virg. Vxor virgo, ein Weib, das noch unberührt, und eine reine Jungfrau ist. Iuu. 3) Met. virgo equa, eine junge Stutte, die noch nicht beschellet ist. Pallad. 4) ein gewisses Zeichen, oder Gestirn des Himmels, das sechste in dem Thierkraise, das gegen Mitternacht, nahe bey dem Herbstäquinoctio, stehet. Astrol 5) ein gewisser Brunnen, der auf Angebung einer gewissen Jungfrau, durch eine kostbare Wasserleitung, in die Stadt Rom war geführet worden. Frontin. de Aquaeduct. 6) virgo saliua, nüchterner Speichel. Plin.

Virgobretus, i, m. ein Name gewisser obrigkeitlicher Personen bey den alten Burgundiern, welche damals die Hedui genennet wurden. Isidor.

Virgosus, a, um, struppicht, reisicht, voll Ruthen. Pallad.

Virgula, ae, f. Dimin. a virga, ein RüthchenCorn. Nep Virgula metallica, eine Bergruthe. Virgula Mercurii, eine Wünschelruthe. Si omnia nobis quasi virgula diuina, vt aiunt, suppeditarentur, wenn uns alles ohne menschliche Hülfe durch göttliche Allmacht gegeben würde. Cic.

Virgulatus, a, um, wie eine Ruthe gestaltet, striemicht, streificht. Pallad.

Virgulteus + , a, um. Idem. Erasm.

Virgultum, i, n. das Gesträuch, Gebüsch, das Gestrüppe, der Heckenbusch. Virg.

Virguncula, ae, f. Dimin. ein Jungferchen, Fräulein, Mädchen. Curt.

Viria, ae, f. ein Armband für Männer und Weiber. Plin. Ambros. Dicitur et viriola. (vir)

Viriatus, a, um, mächtig. Lucil.

Virica, ae, f. ein Wurfspieß. Cell.

Viriculae, arum, f. plur. schwache und geringe Kräfte. Apul.

Viriculum, i, n. ein gewisses Jnstrument, damit mau das Elfenbein aushöhlet, ein Griffel. Plin.

Viridans, antis, o. grünend. Catull. Comparat. viridantior, ius [note of the transcriber: no inflectional type definition in the print]. (virido)

Viridarium, ii, n. ein angenehmer grüner Ort, ein Lustgarten. Suet. Viridium, ii, n. Idem.

Viridarius, a, um [note of the transcriber: no inflectional type definition in the print], et Viridiarius, a, um, zum grünen Platze oder Garten gehörig. Serui viridarii, Knechte, welche über die Gärten gesetzt waren. ICt.

Viride [1], is, n. scil. Aes, id. quod Aerugo, der Grünspan.

Viride [2], Adu. grün, grünlicht. Compar. viridius. Plin.

Viridesco, escere, grün werden. Gloss.

Viridia, orum, n. [note of the transcriber: no gender determination in the print], plur. grüne lustige Oerter. Vitruu.

Viridicans, antis, o. idem quod viridans. Tertull.

Viridicatus, a, um, grün ausgeschlagen. Cic.

Viridium, ii, n. idem quod viridarium. Senec.

Viridis, e. [1)] grün. Laurus viridis, ein grüner Lorbeerbaum. Virg. 2) Met. viridis iuuenta, die blühende Jugend. idem. Comparat. viridior. Senecta viridiore, in einem frischen Alter. Aur. Vict. Superlat. viridissimus. Colum. (vigor)

Viriditas, atis, f. [1)] die grüne Farbe. Plin. 2) das frische und grüne Alter des Menschen. Cic.

Virido, are, grün malen. Stat.

Virile, is, n. per quod quis vir est, i. e. membrum virile. Plin.

Virilia, ium, n. plur. das männliche Glied. Plin.

Virilis, e. Adi. [1)] männlich, zur Mannsperson gehörig. Sexus virlis, das männliche Geschlecht. Plin. 2) Met. Animus virilis, ein tapferer Muth. Quis mortalium, cui virile ingenium est? welcher rechtschaffener Kerl? Sallust. 3) Pro virili, pro mea virili scil. parte, so viel auf mich kömmt. Me eius beneficio plus, quam pro virili parte obligatum puto, ich habe von einer Wohlthat, die alle betrifft, gleichsam mehr, als auf mich kam, einen grössern Theil, als andere empfangen. Cic. 4) einem Manne anständig. Videremur aliquid doloris virilis habuisse. Cic. Compar. virilior. Lamprid. in Heliog.

Virilitas, atis, f. idem quod virilia pudenda, die Mannheit. Hirt. Bell. Alex. Excisa virilitas. Quint.