03/2007 Michael Hanstein; Reinhard Gruhl markup
text typed - structural and semantic tagging completed - spell check performed - no orthographical standardization
01/2008; 04/2008; 10/2008; 01/2009; 03/2009; 07/2009; 02/2010 Reinhard Gruhl markup
some corrections inserted


image: as0000

[gap: frontispiz]

image: as0001

ADAMI FRIDERICI KIRSCHII ABVNDANTISSIMVM CORNVCOPIAE LINGVAE LATINAE ET GERMANICAE SELECTVM, QVO CONTINENTVR Vocabula Latina omnis aeui, antiqui, medii ac noui, pariter ac Graeca, Latinitate donata, nec non formulae dicendi elegantiores et Constructiones Verborum; praeterea Deorum, Dearum, Gentium, Regnorum, Regionum, Vrbium, Marium, Fluuiorum, Insularum, Montium, Animalium, Arborum, Herbarum, Florum et Mineralium Nomina; nec non Theologorum, Iure Consultorum, Medicorum, Philosophorum, Philologorum, Poetarum, ac Mythicorum, Artibus liberalibus, aliisque disciplinis, Rei quoque Militari ac Monetariae verba propria, eorumque Significationes et Explicationes, Syllabarum longitudine uel breuitate signis expressa: CVI ADIVNGVNTVR IN FINE Calendarium Romanum, compendia scribendi olim in Latio vsitatissima, siue Notae et Sigla antiquorum; deinde adiecta est Tabula alphabetica Charact. Latin. in Codicibus MStis [abbr.: Manuscriptis] pro Seculorum ratione occurrentium, tum Specimen Scripturae ueteris, APPENDIX REGIONVM, VRBIVM, MONTIVM ET FLVVIORVM; ET AD POSTREMVM Consanguinitatis pariter atque Affinitatis Tabula, Nominaque Numeralia. EDITIO NOVISSIMA, A mendis non paucis studiose repurgata, Parte vtraque aucta, in ordinem redacta, ac denique tironum purioris Latinitatis studiosorum vsui accommodata. CVM PRIVILEGIIS. LIPSIAE SVMTV ENGELHARTI BENIAMINIS SVIKERTI CIC IC CCLXXIV.



image: as0002

[gap: prolegomena]

image: as0036

Explicatio signorum, quibus in hoc Lexico verba distinguuntur.

* Asteriscus verba mere graeca indicat.

+ Signo crucis peregrina, noua et barbara sunt notata.

Obs. vel Obsol. verba obsoleta sunt insignita.



page 2973, image: s1487

Viriliter, Aduerb. tapfer, mannhaft, männlich. Cic. Comparat. virilius, Adu. [note of the transcriber: no word class determination in the print]. Senec.

Viriplaca, ae, f. die Göttinn, welche die mit einander uneinigen Eheleute bey den Römern versöhnen sollte. Val. Max.

Viripos, otis, o. Adi. stark und mächtig, großmüthig, mannbar. (vires et potis)

Viripotens, entis, o. Idem. Plaut.

Viriosus + , a, um, idem quod viripos. Tertull.

Viriose + , Aduerb. [1)] idem quod valide, stark, tapfer. 2) mächtig. Comparat. viriosius. Tert.

Viritanus, a, um, von Manne zu Manne getheilt. Ager viritanus, ein Acker oder ein Land, das unter das Volk ausgetheilet wird. Plaut. ap. Fest.

Viritim, Aduerb. [1)] von Manne zu Manne, Mann für Mann. Curt. 2) idem quod Particulatim. Senec.

Viro, are, Obsol. mannen.

Virops, opis, o. einen Mann brauchend. Isidor. (viret opus)

Viror + , oris, m. das Grünen, oder das Grüne. Pallad.

Virosus [1], a, um, idem quod viri cupidus, mannsüchtig. Mulieres virosae, mannsüchtige Weiber. Non.

Virosus [2], a, um, [1)] idem quod Venenosus, vergiftet, giftig. Virg. 2) virosa caro, riechendes Fleisch. Varr. (virus)

Virtuose + , Aduerb. tugendhaft.

Virtuosus + , a, um, [1)] tugendhaft, ehrbar, tugendreich. 2) der in einer Kunst oder Wissenschaft vortrefflich ist. Musicus virtuosus, ein vortrefflicher Musicus.

Virtus, tutis, f. [1)] die Tapferkeit. 2) das Wohlverhalten, die gute Aufführung. Corn. Nep. 3) die Tugend, gute Eigenschaft. Virtute comite, duce fortuna, aliquid consequi, etwas durch Tugend und Glück zuwege bringen. Cic. 4) die Vorsorge, Gunst, Gewogenheit. Virtute Dei et maiorum meorum diues sum satis, durch Gottes Gnade, und meiner Voreltern Vorsorge, bin ich reich genug. Plaut. 5) die Stärke, Kraft. Eximia virium virtus, eine ungemein grosse Leibestärke. Curt. 6) eine Kunst oder Wissenschaft. Itaque se alii ad philosophiam, alii ad ius ciuile, alii ad eloquentiam applicant ipsarumque virtutum in alia alius mauult excellere. Cic. Virtus heroica wird in Ethicis diejenige Tugend genennet, welche beynahe das menschliche Vermögen übersteigt. 7) eine Gottinn der alten Heyden. Dion. Hal.

Virtutifer, a, um. wundersam. Fortun.

Virulentia, ae, f. die Giftigkeit. Tertull.

Virulentus, a, um, [1)] giftig, vergiftet. Gell. 2) Met. Odium virulentum, ein giftiger Haß.

Virunculus + , i, m. [correction of the transcriber; in the print n. ] Dimin. a. Vir, ein kleiner Mann, ein Männchen.

Virunum, i, n. [1)] Angermünde in Pommern. 2) Judenburg in Steyermark.

Virus, n. Indeclin. [1)] ein schädlicher und garstiger Gestank. 2) Gift. 3) virus amatorium, ein Liebestrank. Plin. 4) Acerbitatis virus apud eum euomuit, er gab ihm empfindliche, beissende, bittere, und schnöde Worte. Cic. 5) idem quod Genitale semen animalium. Virg. Virus piscium, das Fischlaich. Plin. 6) virus in signficatu bono idem quod viror. Stat. Legitur et apud Lucret. Genit. [reading uncertain: print faded] . viri, et Datiu. viro, hi autem casus iam inter antiquatos referuntur.

Vis [1], Genit. Vis, Accus. Vim, Ablat. Vi, Vocab. Tetraptoton, in Sing. [1)] die Kraft, Stärke. 2) vis verborum, der Wortverstand, die Bedeutung der Worte. Cic. 3) die Macht, das Vermögen. Quanta vis humana poterat, admotaest, man hat gethan, was möglich gewesen ist. Curt. 4) vi omni, mit aller Gewalt. Cic. 5) idem quod Multitudo, eine grosse Menge, ein Haufen. Curt. Magna vis auri atque argenti, viel Gold und Silber. Sallust. Infinit vis lacrymarum et dolorum, unaussprechlich viel Weinens und Schmerzens. Cic. 6) idem quod Necessitas rei faciendae. ICt. 7) der Aufruhr. Ne qua repentina vis in ciuitate existeret, damit nicht unter der Bürgerschaft ein Aufruhr entstünde. Corn. Nep. 8) vim afferre, eine schwächen. Cic. 9) vis, eine inständige Bitte, retinere summa vi. Idem. 10) die Drohung. Hac ille vi et hoc metu adductus. Idem. 11) die Bestechung der Richter. Si aliqua se vi eripuerit hoc iudicio. Idem. 12) vim afferre, nützlich seyn. Idem. 13) das Wesen, die natürliche Beschaffenheit einer Sache. Hoc alicuius improbi hominis vim describit. Idem. 14) das Erhabene in einer Rede. Multae erant et reconditae literae, vis non erat. Idem. 15) die Heiligkeit. Magnam vim possidet paternus, maternusque sanguis. 16) pleonastice additur; vis deorum, die Götter. Idem.

Vis [2], Adu. [note of the transcriber: no word class determination in the print] Obsol. pro Vix. Laurent. Antiq.

Viscarius, ii, m. idem quod Auceps. Vet. Gloss.

Viscarium, ii, n. der Vogelleim, die Lockung. Hieron.

Viscatus, a, um, mit Vogelleime bestrichen. Virga viscata, eine Leimruthe. Varr. Viminibus viscatis illigatae volucres, Vögel, die mit Leimruthen gefangen sind. Petron. Viscata beneficia, Wohlthaten, durch die man eine grössere Vergeltung zu erhalten wünscht. Senec.

Viscellatus, a, um, aus zartem Fleische bestehend. Plin.

Viscera, um, n. plur. [1)] die Eingeweide. a Sing. Viscus, eris, n. [note of the transcriber: no gender determination in the print]. 2) Metaph. Weib und Kinder. Eripite viscera mea ex vinculis, befreyet meine Familie aus der Gefangenschaft. Curt. 3) visceribus suis vim inferre, das Kind abtreiben. Pand. 4) das Fleisch. Cic. 5) das Geld. Viscera aerarii. 6) das Herz. In visceribus haerere. Cic.