09/2007 Bernhard Hollick; Reinhard Gruhl
text typed - structural markup added - spell check partially performed - no orthographical standardization
03/2008; 03/2010; 02/2011 Reinhard Gruhl
some corrections inserted

image: s006

[gap: frontispiz]
image: s007

JOH. MICRAELII LEXICON PHILOSOPHICUM TERMINORUM PHILOSOPHIS USITATORUM ORDINE ALPHABETICO SIC DIGESTORUM, UT INDE FACILE LICEAT COGNOSSE, PRAESERTIM SI TAM LATINUS, QVAM GRAECUS INDEX PRAEMISSUS NON NEGLIGATUR, QVID IN SINGULIS DISCIPLINIS QVOMODO SIT DISTINGVENDUM ET DEFINIENDUM. Editio Secunda ab ipso Authore Correcta et Aucta cum novis novorum Terminorum et Vocabulorum Indicibus. [gap: illustration] STETINI, impensis JEREMIAE MAMPHRASII, Bibliop. Typis MICHAELIS HÖPFNERI, anno CIC ICC LXI.


image: s008

[gap: praeliminaria]
page 224, image: s125

*bouleuth/rion, locus, qvo consultationes publicae habentur.

*bouleutiko\n genus est oratoribus genus causarum deliberativum.

BULIMIA est immodica cibi appetentia ex imbecillitate et refrigeratione oris ventriculi.

BULLA est cera sigillata, vel potius capsula ejus. Unde

bullare i. e. sigillare. Inde patet, qvid sit aurea bulla, cum nempe sigillum appendebatur in capsula aurea.

Bullatus doctor, qvi per bullam est renunciatus.

C.

CABBALA, ars Cabbalistica, est philosophia Judaeorum, qva profundiori modo textum scripturae explicant.

Cabbala est apud Cabbalistas alia nominalis. alia realis.

Cabbala nominalis est illis triplex (1.) Gematriae seu Gimatria, qva diversae dictionis eundem numerum suis literis exprimunt. Sic Zemach i. e. germen et Mnachem i. e. consolator, singula valent 138. (2.) Notaricon, qvo literae singulae alias singulas dictiones connotant: Sic Adam connotat Cabbalistis simul Adamum, Davidem et Messiam (3.) Zirut, permutatio per anagramma. Sic [gap: unknown sign] Noach et [gap: unknown sign] i. e. gratia permutantur invicem in literis [correction of the transcriber; in the print liteteris] Hebraicis; sicuti Fridericus et fide curris. Temura est literae pro litera positio: eaque vel Atbasch vel Albam vel Abbag. In Atbasch sic collocantur literae inter se permutandae:. Sic per Atbasch est. Sic Jer. XXV, 26. pro Babel legitur. In Albam sic locantur literae:. Sic per Albam est. Per Albag literae ita locantur:. Sic pro legitur.

Cabbala realis alia est Breschit. alia Mercava. Breschit est qvaedam qvasi cosmologia de triplici mundo et qvinqvaginta portis intelligentiae. Mercava est doctrina de nominibus Dei et angelorum.

Cabbala etiam aliqva Graecis fuit: apud qvos *u litera Pythagorae significabat vitam humanam discrimine sectam bicorni; *q qa/naton mortem. Hinc illud: Infelix litem Theta. A et *w signabat principium et finem. Sic apud Latinos A dicitur litera felix, qvia notat Absolutionem; C infelix, qvia Condemnationem. Vid. Character.

CABUS Vid. Mensura.

*k*a*ke/mfaton, kako/faton,

page 226, image: s126

kakofwni/a, disphonia, oratio deformis, sive qvia literae male sonant, sive qvia inest ai)sxrologi/a, turpiloqvium: opponitur illi eu)fwni/a.

CACHEXIA, kaxeci/a, pravus totius corporis habitus, cui opponitur eu)eci/a.

CACHRYS, *ka/xrus2, pilula urendi vim habens in medicina. 2. semen roris marini 3. Juli nucis juglandis, coryli.

*k*a*ko/xuma, alimenta mali succi.

*k*a*koxumi/a, *kakotrofi/a, *kakopeyi/a., Vid. in morbis Apepsia

*k*a*ko/hqes2, Cacoethes est in genere prava consvetudo. Medicis est maligna morborum causa. Hinc kakoh/qeia, maligna dispositio, praecipue in ulceribus. Alias generaliter *kakoh/qhs2 appellatur morbus, qvi praeter et supra naturam suam alia habet symptomata et difficilem admittit curationem. Sic Tertiana cum saevis symptomatibus et difficulter curabilis dicitur Tertiana mali moris.

*k*a*kosto/maxa alimenta a [orig: à] stomacho aliena, eumque offendentia: Qvibus opponuntur ta\ eu)sto/maxa.

*kakosu/nqeton Vid. Dispositio.

*k*a*kotexni/a, ars ad perniciem inventa Vid. Ars.

*k*a*kozhli/a, imitatio virtutis prava et in vitium declinans.

*k*a*inofwni/a Vid. *akurologi/a.

CAESURA, decens versus segmentum in fine dictionis: idque vel trithemimeres, qvia dimidium tenet de tribus, et post primum pedem syllaba relinqvitur, ut: Ecce Deus. vel penthemimeres, qvia dimidium teneo de qvinque, et post duos primos pedes syllaba relinqvitur: Qvam cito purpureos: vel bephthemimeres, qvia de septem tenet dimidium, et post tres primos pedes relinqvitur, ut: O Dii reddite magnanimum.

CAETERIS paribus dicitur, qvando inter qvaedam fit comparatio, et unum alterum excedit certo respectu.

*k*a*laqoeidh\s2 Vid. Umbra.

CALCINATIO Vid. Chymia.

CALENDAE sunt primus cujusque mensis dies: inde dictae, qvia populus isto die per pontificem calabatur i. e. vocabatur, et de festis atque sacrificiis mensis seqventis admonebatur. Vid. Dies.

Calendaria dicta a [orig: à] Calendis, etiam vocantur Arabice Almanach, a [orig: à] numerando, item Diania, Ephemerides et Fasti: libellus, continens numerum et distinctionem dierum per annum, ut et annotationem motuum coelestium, cum aspectibus et eclipsibus. Qvodsi etiam adduntur electiones dierum et prognostica de tempestatibus astrologica, vocari solet Prognosticon, et

page 228, image: s127

vulgo Practica.

Calendarium hodie distingvitur in Julianum vetus, et in Gregorianum novum, qvod decem diebus praecurrit vetus. Causa hujus distinctionis datur in Computo. Qvia enim in Juliano calendario annus definitus est per 365. dies et 6 horas: qvae qvantitas ejus justo major est, 11. nempe minutis, qvum annus saltem 365 dies, 5 horas et 49 minuta habeat. Qvia autem sic, qvartis qvibusque annis, qvibus integer dies intercalatur, 44 minuta; et trecentis qvibusque annis 2. dies et 7 horae accrescunt, qvae non adesse debebant: adeoque a [orig: à] concilio Nicaeno 10. praeterpropter dies accreverunt: propterea Gregorius XII, pontifex Romanus, anno 1562 imperatori et nonnullis regibus persuasit, ut 10. dies inter qvartam et inter decimam qvintam Octobris interjectas praeterirent, et eam diem, qvae qvartam Octobris seqvebatur, haberent pro 15.

Calendarii, prout hodie editur, sunt tres partes 1. Vestibulum, in qvo solent notari diversae epochae, aureusnumerus, cyclus solaris, indictio, litera dominicalis, intervallum minus. 2. Ipsa distributio anni secundum menses et dies singulos per literas dominicales et festa, cum annotatione motus lunaris, praecipuorum aspectuum, tempestatum et electionum ad certos dies. 3. Genemle prognosticon de statu praesentis anni.

CALLUS, cutis assiduo labore durata in manibus et pedibus. Chirurgi Callum vocant substantiam illam, qva tanqvam medio interveniente ossa fracta conglutinantur: cuique in cute respondet cicatrix.

*k*a*l*ligrafi/a Vid. Grammatica.

*k*a*lokagaqi/a Vid. Virtus.

CALOR, qermo/ths2, Aristoteli est qvalitas corporis naturalis, qvae congregat homogenea et segregat heterogenea: i. e. qvae in corpore naturali ea, qvae similem habent naturam, unit; qvae autem propter dissimilem naturam coire non possunt, tanqvam excrementum, segregat.

Caloris actiones sunt attenuare, dissolvere, digerere, concoqvere, maturare. Et qvidem, si materia est sulphurea, calor eam incendit; sin aqvosa, rarefacit; sin cinerea et salsa, condensat per humidi extractionem.

Calor moderatus benigne fovet; calor summus urit et consumit.

Calor coelestis in haec inferiora universa diffunditur.

Calor elementaris singulis corporibus est proprius, a [orig: à] calore coelesti promotus.

Calidum dicitur, qvod actu calet, ut flamma.