09/2007 Bernhard Hollick; Reinhard Gruhl
text typed - structural and semantic markup added - spell check partially performed - no orthographical standardization
03/2008; 03/2010; 02/2011 Reinhard Gruhl
text supplied (praeliminaria) - some corrections inserted


image: s006

[gap: frontispiz]

image: s007

JOH. MICRAELII LEXICON PHILOSOPHICUM TERMINORUM PHILOSOPHIS USITATORUM ORDINE ALPHABETICO SIC DIGESTORUM, UT INDE FACILE LICEAT COGNOSSE, PRAESERTIM SI TAM LATINUS, QVAM GRAECUS INDEX PRAEMISSUS NON NEGLIGATUR, QVID IN SINGULIS DISCIPLINIS QVOMODO SIT DISTINGVENDUM ET DEFINIENDUM. Editio Secunda ab ipso Authore Correcta et Aucta cum novis novorum Terminorum et Vocabulorum Indicibus. [gap: illustration] STETINI, impensis JEREMIAE MAMPHRASII, Bibliop. Typis MICHAELIS HÖPFNERI, anno CIC ICC LXI.



image: s008

[gap: blank space]

image: s009

AD STUDIOSOS SAPIENTIAE.

IGnorare, qvae sciri possunt, vobis turpe est, qvibus amor sapientiae nomen peperit. Ideo enim estis philosophi, et thesauros sapientiae colligitis, ne si vel de causis rerum, vel de vita recte instituenda sermo incidit, eorum, qvae in disqvisitionem veniunt, naturam nesciatis, nedum vocabula: qvae si vos fugiunt, vix Grammaticorum nomine digni estis. Qvum autem stupenda sit qvaestionem multitudo, qvae de variis rebus ex causis sunt explicandae: infinita etiam actionum humanarum, unde sive felicitas speranda, sive miseria metuenda est, varietas occurrat: ipsaeque tam rerum aliarum, qvam actionum nostrarum causae appellationes et terminos sine numero sortiantur, ingens vobis onus et mole Aetnaea gravius imponitur, si vel qva vocabula, qvae juxta apodicticam philosophi doctrinam vobis debent esse omnia praecognita, nihil ignorare jubemini. Hoc tamen unus ut qvodammodo sublevetur, hunc de terminis philosophicis librum extare volui. Si suis ex lexicis Theologi, Jcti, Medici, Grammatici juvari se consent: non dubito, aliqvem etiam fore usum lexici philosophici, et qvidem meo judicio non unum, sed vel triplicem. Qvia enim omnes, qvi philosophantur, aut soli hoc agunt, aut cum coaeqvalibus, aut sub praeceptore: et solitariis et socienis et discipulis dictionarium hoc proderit. Solitariis consultum est, jam omnes ordine alphabetico terminos perlegere, et ubique distinctiones vocabulorum et definitiones rerum, earumque in varias species aut partes divisiones annotare;


image: s010

jam ad indicem tam Latinum, qvam Graecum seipsos examinare, utrum qvoscunque qvarunque rerum terminos sic intelligant, ut de iis interrogati qveant respondere; jam conari, ut omnes encyclopaediae disciplinas, qva res ipsas, juxta Latinum indicem sibi faciant familiares, et ex prolixioribus autoribus lumen qvibuscunque vocabulis addant, libroqve ipsi, tanqvam Locis communibus, plura semper adscribant. Qvi cum socio philosophantur, jucundissimum insument laborem, si alter ex indice jam Graeco, jam Latino sciscitetur, qvid qvisque terminus significet; alter ex ipso libro termini ambiguitates, si qvae sunt, removeat, eundemque in qvacunque significatione definiat, et, si opus est, dividat et subdividat. Qvod ipsum si praeceptor egerit cum discipulo, et certo eum tempore certos terminos sive Graecos sive Latinos in indicibus positos eruere, deque singulis memoriter postea respondere jubeat, non tantum compendiose illi omnes scientiarum et disciplinarum terminos faciet cognitos, sed et labori alias difficillimo omne absterget fastidium. Amastis [correction of the transcriber; in the print fastidium Amastis] pueri januas lingvarum: jam vobis adulterioribus januam philosophiae aperui. Introite, et omnem totius naturae pulcritudinem qvodam qvasi compendio contemplamini. Si interim terminus forte occurrit, qvem hic non videtis expressum, id non date meae negligentiae, sed vastissimae rerum multitudini, praesertim qvia summa tantum earum fastigia delineare volui, nec unqvam ejus fui confidentiae, ut jactitarim, nihil hic esse praetermissum, qvanqvam studiose id praecavi. Valete, et feliciter philosophamini, id est, Deo fruimini.



image: s011

J. MICRAELII LEXICON PHILOSOPHICUM

IN omni demonstratione ait Philosophus aliqva esse debere praecognita, et, qvum tres termini sint in syllogismo demonstrativo, nempe subjectum, affectio et causa, de singulis dicit praecognosci debere, qvid vocabulum significet. De subjecto autem et causa dicit praeterea praecognitum esse debere, qvod sit in rerum natura. Qvia igitur nemo sine notitia terminorum philosophicorum, qvorum praecipuus usus est in omni demonstratione, seu in omni eo, qvod doceri et disci potest, feliciter in studio sapientiae progredi potest: propterea illorum vocabulorum, qvibus utplurimum utuntur philosophi, Lexicon ordine Alphabetico hîc designabimus.



page 2/3, image: s012

[gap: body text]